عباسعلی کدخدایی

استاد گروه حقوق عمومی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

[ 1 ] - فدرالیسم و نظام حل تعارض قوانین؛ مطالعۀ تطبیقی نظام حل تعارض قوانین ایالات متحدۀ امریکا و اتحادیۀ اروپایی

    هر کشور بنابر ملاحظات قانون اساسی و بنیان‌های فرهنگی و اجتماعی خویش دارای نظام حقوق بین‌الملل خصوصی مختص به خود است. در خصوص کشورهای با نظام فدرال، مانند ایالات متحدۀ امریکا، این امر نه‌تنها میان قانون این کشور و قوانین کشورهای دیگر به‌وجود می‌آید، بلکه به‌صورتی متمایز میان ایالت‌های کشور امریکا نیز وجود دارد. اتحادیۀ اروپایی نیز در وضعیت مشابهی قرار دارد، زیرا گرچه جمع این کشورها باعث ایجا...

[ 2 ] - ساختار و ماهیت حکومت از منظر غایت و وسیله در پرتو نظریۀ اعتباریات

با قطع نظر از نقش عامل و البته با اذعان به تأثیر رفتارهای کارگزاران حکومتی در نیل به غایات هر نظام حکومتی، بحث تأثیرات متقابل ساختار و ماهیت حکومت، موضوعی بسیار مهم و پیچیده است. تأثیرات متقابل ساختار و ماهیت و اینکه گاهی ابزارها به‌عنوان طریق، خود موضوعیت یافته و به‌مثابۀ غایت نگریسته می‌شوند، به‌جز در حقوق به‌طور عام، حقوق عمومی به‌طور خاص و حقوق اساسی به‌طور اخص، در سایر حوزه‌های علوم انسانی...

[ 3 ] - درآمدی بر تحلیل قهقراییِ مارتی کسکنیِمی در ارزیابیِ ساختاریِ حقوق بین الملل

رویکردی که توسط کسکنیمی، به ویژه در کتاب از مدافعه تا آرمانشهر استفاده شده، «تحلیل قهقرایی» است. این رویکرد می‌تواند «ساختارشکن» نیز نامیده شود. کسکنیمی، دستگاه مفهومی فنیِ ساختارگرایی، نشانه‌شناسی یا ساختارشکنی را استفاده نمی‌کند. وی، در این‌جا، نگرش خود را بر بنیاد مفهوم موسع دستگاه‌های مزبور قرار داده است تا فقط، بر ویژگی کل‌نگرانه، صورتگرا و انتقادی اندیشه‌اش، تأکید کند. برای وی، توضیح استدل...

[ 4 ] - احتیاط در حقوق بین الملل: اصل عرفی یا اصل کلی حقوق؟

سال‌ها طول کشید تا جامعة بشری درک کند که علم توان شناخت کامل تهدیدات زیست محیطی را ندارد و واکنش پسینی به چنین تهدیدهایی، ضررهای جبران ناپذیر به بار خواهد آورد. حصول درک اجمالی به آسیب پذیری محیط‌زیست و محدودیت های دانش در تعیین ریسک های نامعلوم، زمینه ساز ظهور و بروز اصل احتیاط شد که از حقوق داخلی ریشه گرفت و در حال رشد و بالندگی در عرصة بین الملل است. گستردگی استناد به اصل در قلمروهای مختلف ح...

[ 5 ] - پیامدهای خوانش دستور گرایانه از حقوق بین الملل

اگرچه هنوز نمی‌توان با قاطعیت از «قانون اساسی بین‌المللی» سخن گفت یا فهرست قواعد دستوری بین‌المللی را احصا کرد، دستورگرایی به‌عنوان یک رویکرد در خوانش و تفسیر حقوق بین‌الملل، جایگاه خود را یافته است. چنین فهمی از حقوق بین‌الملل که کارکرد اصلی‌ا‌ش، همچنان تنظیم روابط میان حاکمیت دولت‌های برابر است، آثاری به دنبال دارد و موجب تحول در ادراک این نظام حقوقی می‌شود. مطالعه تحلیلی ـ توصیفی حاضر نشان م...

[ 6 ] - مبانی نظری عدالت اقتصادی در پرتو کارامدی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نظریات توفیق، عدالت‌جویی و رضایت در حوزۀ کارامدی، مهم‌ترین و شایان توجه‌ترین نظریات علمی در راستای تعیین نسبت فیمابین دو اصطلاح «عدالت اقتصادی» و «کارامدی» هستند. رابطۀ عدالت اقتصادی و کارامدی نظام در مطالعات مربوط به مبانی نظری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از میان سه رویکرد بی‌طرفی، تقابل و هماهنگی اغلب بر مبنای رویکرد هماهنگی قابل توصیف است. اما با وجود هماهنگی موجود بین عدالت اقتصادی و کا...

[ 7 ] - چالش ارزهای مجازی در مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم با تأکید بر اقدامات و توصیه‌های کارگروه ویژه اقدام مالی(FATF)

ابزارها و شیوه‌های پولشویی به‌عنوان اصلی‌ترین روش تسهیل‌کننده تأمین مالی تروریسم، با ظهور فناوری‌های نوین، چنان تنوع یافته است که دیگر نمی‌توان مبارزه با آن را به قالب‌های سنتی گذشته منوط کرد. تروریست‌ها و تبهکاران از فناوری‌های نوین چون اینترنت و ارزهای مجازی برای توسعه روش‌های مجرمانه خویش بسیار سود می‌جویند. ارزهای مجازی بر بستری غیرمتمرکز و در پوشش ناشناختگی عمل می‌کنند. این ارزها در اغلب م...

[ 8 ] - انسانی شدن حقوق محیط زیست در پرتو کرامت انسانی

حقوق بین­الملل محیط زیست از جمله شاخه­های حقوق بین­الملل است که در چند دهه قبل به خصوص از دهه 1970 رشد و توسعه یافته است. چند دهه گذشته فرایند انسانی شدن حقوق بین­الملل نیز آغاز و به شاخه­های مختلف آن تسری یافت. انسانی شدن حقوق بین­الملل ابتدا از رویکردی فرد­محور متعاقبا رویکردی بشریت­محور به خود گرفت. بدین ­معنا که بدنبال تحقق هدف­های عالی مشترک در میان کل بشریت می­باشد. حقوق بین­الملل محیط زی...