سید فضل الله موسوی
استاد گروه حقوق عمومی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
[ 1 ] - توسعۀ انرژی های تجدیدپذیر از منظر حقوق بین الملل
در روند کنونی حقوق بین‌الملل، توسعة بهره‌برداری از انرژی تولید‌شده از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر رشد چشم‌گیری داشته است. در همین زمینه اسناد متعدد بینالمللی به منظور تنظیم سیاست‌های زیست‌محیطیو انرژی کشورها تصویب شدهاند. این مقررات در گسترة وسیعی از اسناد لازم‌الاجرا و حقوق نرم تدوین شدهاند. با این حال، پراکندگی اسناد بینالمللی در این خصوص همراه با وضعیت نامعین اصول و قواعد حقوق بین‌الملل د...
[ 2 ] - تحلیل رویکرد زیست‌محیطی در قراردادهای نفتی
هدف از نگارش این مقاله مطالعة چگونگی مواجهة قراردادهای نفتی با موضوع محیط زیست است. در این راستا، با نگاهی به سابقة قراردادهای نفتی از زمان امتیازات سنتی (تا اواسط قرن بیستم) ملاحظه شد که در قراردادهای این دوره مسئلة محیط زیست مطرح نبوده و تنها یک مورد از امتیازات به موضوع پرداخته بود که آن نیز ناقص بود و و سازوکار مشخصی نداشت. در قراردادهایی که از نیمة قرن بیستم منعقد شد، رفته‌رفته شروطی دربار...
[ 3 ] - مهاجرت غیرقانونی از طریق دریا در پرتو حقوق بین‌الملل
جنایات سازمان‌یافتۀ فراملی، از مهم‌ترین معضلات جامعۀ بینالمللی در قرن بیست‌و‌یکم محسوب می‌شود. جامعۀ بینالمللی و در رأس آن سازمان ملل، برای ایجاد اتحاد و همکاری و هماهنگی در مبارزه با این‌گونه اعمال در اواخر قرن بیستم اقدام به تدوین کنوانسیونی با عنوان «کنوانسیون ملل متحد علیه جنایات سازمان‌یافتۀ فراملی» همراه با دو پروتکل نمود که در دسامبر سال 2000 در پالرموی ایتالیا برای امضای دولت‌ها مفتوح...
[ 4 ] - جایگاه اصل احتیاطی در حقوق بین الملل محیط زیست
اصل جلوگیری از خسارات زیست محیطی به‌لحاظ منافع اقتصادی و هم‌چنین از جنبه‌های اکولوژیک قاعده‌ای طلایی محسوب می‌شود. بنا به دلایل فنی و حقوقی پیشِ رو، برقراری رابطۀ سببیت بین عمل زیانبار با صدمات وارد شده به محیط زیست با مشکلاتی همراه است و از طرف دیگر، به لحاظ ماهیت خاص محیط زیست جبران آسیب‌های وارد شده به آن غالباً غیرممکن و در صورت امکان مستلزم هزینه‌های گزاف و صرف زمانِ طولانی است. با عنایت به ه...
[ 5 ] - مسئولیت اعضای سازمان های بین المللی در پرتو طرح مسئولیت کمیسیون حقوق بین الملل
It is classically contended that when an international organization endowed with international legal personality commits an international wrongful act, the organization is to be held exclusively responsible even though the act would have constituted a violation of its member states' obligations if committed by them. This Article intends to depart from such a rigid interpretation of the respon...
[ 6 ] - «پدرمآبی» دولت و حقوق قراردادهای کار
Paternalism, which has not accepted in the traditional contract law with regard to the persons of Legal capacity, nowadays, is recognized in the labour law and thereby, the government intervention in the labour contracts is prescript to prevent workers from harm to them. This conception is not protected in theory and practice of different theoretical traditions and legal systems as fully and ...
[ 7 ] - اصول حقوق بین الملل محیط زیست در پرتو آرای مراجع حقوقی بین المللی
اصول حقوق بین الملل محیطزیست عموماً از طریق روابط مسالمت آمیز بین المللی و به وسیلۀ رویۀ قضایی بین المللی وارد حقوق بین الملل محیطزیست شدهاند. در روابط بین المللی، اختلافات امری عادی است که ممکن است از مسائل مختلف ناشی شوند . امروزه یکی از اختلافات رو به افزایش، اختلافات ناشی از محیط زیست بین المللی است که حیات بشری را تهدید می کند و به همین علت در مواردی به وسیلۀ تضمینات کیفری از محیط زیست حمای...
[ 8 ] - تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران: تناقض در گفتار و کردار و سیاست‌زدگی حقوق بشر
حقوق بشر تبدیل به گفتمانی شده است که در جامعه جهانی رعایت آن میتواند به‌عنوان عاملی مهم در مقبولیت عمومی یک کشور تلقی شود. حقوق بشر تا بدان‌جا اهمیت یافته است که تمامی ساز وکارهای بینالمللی نیز باید مطابق آن باشند. تحریم‌هایی که به وسیله شورای امنیت و حتی یکجانبه وضع میشوند نیز در دایره حقوق بشر میباشند. جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که مورد تحریم های بین المللی و یکجانبه از سوی...
[ 9 ] - ضمان پزشک از منظر فقه امامیه
یکی از اساسی‌ترین نیازهای هر جامعه نیاز به پزشک است. به دلیل گریز ناپذیر بودن این نیاز و از طرفی تلف یا نقص ناشی از معالجه پزشک، ضمان پزشک از گذشته مورد توجه قرار گرفته‌است. بالتبع در فقه امامیه نیز بحث «ضمان پزشک» در ذیل بحث «ضمان» مورد مداقه و بررسی از جنبه‌های مختلف قرار گرفته است. مشهور فقها معتقد هستند پزشک ضامن خسارات ناشی از معالجه می‌باشد هر چند در امر معالجه مأذون باشد و مرتکب تقصیر ن...
[ 10 ] - قضیه ابوطالبی در پرتو موافقت نامۀ مقر و قاعده استاپل
قضیة موسوم به ابوطالبی در راستای معرفی نمایندة جمهوری اسلامی ایران به منظور مأموریت نمایندگی دائم این کشور نزد سازمان ملل متحد است که با عمل نامشروع و خلاف تعهدات کشور میزبان، یعنی ایالات متحدة امریکا، مواجه شد. در همین راستا، علاوه بر نقض صریح بخش‌های یازدهم و سیزدهم موافقت‌نامة مقر که تعهدی توأمان نسبت به سازمان ملل متحد و کشورهای عضو در آن مندرج است، ایالات متحدة امریکا در تناقض آشکار با عمل...
[ 11 ] - تحلیلی سیاست‌گذارانه بر پروندۀ حقوقی مصدومان شیمیایی؛ با رویکرد چرخۀ سیاست‌گذاری
تأمین حقوق شهروندان و پی‌گیری مشکلات آن‌ها از وظایف ذاتی دولت‌هاست. امروزه هیچ کشوری نمی‌تواند از بسترسازی و حمایت‌های ضروری برای پی‌گیری حقوق ازدست‌رفتۀ شهروندان خود طفره رود. این موضوع زمانی مهم‌تر می‌شود که حقوق شهروندان و اتباع یک کشور را دیگر کشورها و در حوزۀ بینالمللی نقض کرده باشند. موضوع زمانی بااهمیت‌تر جلوه می‌کند که بدانیم حقوق انسان‌های پاک و شریفی موردتجاوز قرار گرفته است که آرامش...
نویسندگان همکار