هاشم اندیشه
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشکده اصول الدین قم
[ 1 ] - تحلیل جایگاه حدیثی حکیم بن حکم از منظر شیعه و اهل‌سنت
این مقاله نگاهی هرچند کوتاه به شخصیت حکیم بن حکم بن عباد بن حنیف یکی از بزرگان اصحاب ائمه(ع) و نیز راویان احادیث آنان دارد و در پی احیای نام و تجدید یاد او است که در کتب تراجم، رجال و ...، قضاوتهای گوناگونی درباره او به چشم می‌خورد. آنچه بیش از همه در این پژوهش به آن توجه شده، ارائه بحثی رجالی و زندگی‌نامه‌ای درست از حکیم بن حکم است. در این نوشتار، بیشتر به آراء و داوریهای دانشوران فریقین پر...
[ 2 ] - ویژگی‌های «السابقون» در آیات و روایات از منظر فریقین
آیه دهم سوره واقعه را بدان جهت آیه «سابقون» نامیده‌اند که کلمه سابقون در آن به کار رفته است. «سابقون» کسانی هستند که نه‌تنها در ایمان پیشگام‌اند، که در اعمال خیر و صفات و اخلاق انسانی نیز پیشقدم‌اند، آن‌ها«اسوه» و «قدوه» مردم، و امام و پیشوای خلق می‌باشند، و به همین دلیل مقربان درگاه خداوند بزرگ هستند. بنابراین اگر بعضی از مفسران پیشگام بودن آن‌ها را تنها به سبقت در اطاعت خدا یا نمازهای پنج‌گان...
[ 3 ] - نگاهی نو به عصمت حضرت آدم(ع) از منظر فریقین با رویکردی به آیه 121 سوره طه
وجوب عصمت پیامبران و پاکی آن‌ها از هرگونه آلودگی و گناه یکی از مهمترین مسائل قرآن و روایات، و تقریباً مورد اتفاق علما و دانشمندان مسلمان است. ما در این کوتاه، نخست به بررسی عصیان و عدم عصیان حضرت آدم(ع) از منظر مفسران شیعه و سپس مفسران اهل سنت پیرامون آیه 121 سوره مبارکه طه میپردازیم، سپس در ادامه به روایات فریقین، پیرامون این مطلب میپردازیم تا به عصمت یا عدم عصمت حضرت آ...
[ 4 ] - تجلی صلوات در قرآن و سیره نبوی
صلوات اهمیت ویژه‌ای در اسلام و جامعه مسلمانان دارد، و یکی از شعارهای مهم اسلام در زنده نگه داشتن سنت پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت‌اش(علیهم السلام) به شمار می‌آید که ما باید آن را زنده کرده و به آن اهتمام ورزیم و به آن ارج نهیم، تا اسلام و دین اسلام و نام پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) برای همیشه زنده بماند و همین شعار موجب وحدت امت اسلامی هم می‌باشد؛ چنانکه در قرآن و روایات تأکید بسیاری شنیده‌ایم و دیده‌ا...
[ 5 ] - ارتباط تفسیری «مقام محمودِ» پیامبر(ص) با «شفاعت»/ با پژوهشی در تفاسیر فریقین
وجود مبارک پیامبرخدا9 که علت غایی وجودِ عالم هستی است، پس از حق تعالی برترین و مهمترین موضوع برای شناخت در عالم وجود است؛ بهگونه‌ای که شناخت این شخصیت عظیم الشأن، یکی از راههای خداشناسی قلمداد شده است. اکنون آنچه پیشروی شماست، تلاش وکاوشی در راستای پرداختن به «مقام محمود» پیامبرخدا(ص) است. در این نوشته، ابتدا به مقام محمود در لغت و اصطلاح میپردازیم و آنگاه، مقام محمود در آیات و رو...
[ 6 ] - بررسی تطبیقی«شفـاعت» از منظر آیات و روایات و دانشمندان فریقین
نوشتة حاضر با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و به روش توصیفی ، به تحلیل و بررسی تطبیقیِ شفاعت از منظر آیات و روایات و دانشمندان فریقین پرداخته است. رحمت و بخشش الهی، مستقیماً به انسان نمیرسد، بلکه هر نعمتی، از راههای خاصّی نصیب آدمی می‌شود. همانطور که در این جهان نیز، مثلاً رزق، از راه کار کردن به ما میرسد. یکی از راههای نزول رحمت الهی شفاعت است؛ آن هم شفاعتی‌که خداوند اجازه دهد؛ زیرا ا...
[ 7 ] - بررسی سندی و متنی روایات« تسخین الماء فی الشمس»
در گذر زمان، برخی از احادیث دچار آسیبهایی شدهاند که از جمله این آسیبها، نقل به معنا بدون رعایت شرایط آن، تحریف و نیز تطبیق غیر دقیق بر آیات قرآن است. این آسیبها مانع از فهم صحیح و پذیرش بدون بررسی احادیث میشوند. بنابراین لازم است برای پذیرش یک حدیث یا نفی صدور آن و در صورت پذیرش، دست یابی به فهم صحیح از آن، نخست به کنکاش از مصدر و اعتبار آن پرداخت. از جمله احادیثی که بعضی از مفسران ادعا کر...
[ 8 ] - قطرهای از دریای فضایل حضرت خدیجه (علیها السلام)
بی شک نایل شدن به مقامات و مراتب والا و کسب فضایل و عنایات ویژة الهی و مشمول الطاف و رحمت خدا گردیدن، نمیتواند بی دلیل، اتفاقی و یکبارگی باشد، بلکه بهطور قطع، باید عنایت و جذبة حق تعالی را هم داشته باشد. حضرت خدیجه(س) نیز از آن دست انسانها است که عنایات الهی شاملش گردیده و تا آنجا پیش رفته است که خداوند بر او سلام ویژه می فرستد! در روایت آمده است که جبرئیل نزد پیامبرخدا9 آمد و گفت: از...
[ 9 ] - ویژگی‌های «السابقون» در آیات و روایات از منظر فریقین
آیه دهم سوره واقعه را بدان جهت آیه «سابقون» نامیده‌اند که کلمه سابقون در آن به کار رفته است. «سابقون» کسانی هستند که نه‌تنها در ایمان پیشگام‌اند، که در اعمال خیر و صفات و اخلاق انسانی نیز پیشقدم‌اند، آن‌ها«اسوه» و «قدوه» مردم، و امام و پیشوای خلق می‌باشند، و به همین دلیل مقربان درگاه خداوند بزرگ هستند. بنابراین اگر بعضی از مفسران پیشگام بودن آن‌ها را تنها به سبقت در اطاعت خدا یا نمازهای پنج‌گان...
[ 10 ] - نگاهی نو به عصمت حضرت آدم(ع) از منظر فریقین با رویکردی به آیه 121 سوره طه
وجوب عصمت پیامبران و پاکی آن‌ها از هرگونه آلودگی و گناه یکی از مهمترین مسائل قرآن و روایات، و تقریباً مورد اتفاق علما و دانشمندان مسلمان است. ما در این کوتاه، نخست به بررسی عصیان و عدم عصیان حضرت آدم(ع) از منظر مفسران شیعه و سپس مفسران اهل سنت پیرامون آیه 121 سوره مبارکه طه میپردازیم، سپس در ادامه به روایات فریقین، پیرامون این مطلب میپردازیم تا به عصمت یا عدم عصمت حضرت آ...
[ 11 ] - تجلی صلوات در قرآن و سیره نبوی
صلوات اهمیت ویژه‌ای در اسلام و جامعه مسلمانان دارد، و یکی از شعارهای مهم اسلام در زنده نگه داشتن سنت پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت‌اش(علیهم السلام) به شمار می‌آید که ما باید آن را زنده کرده و به آن اهتمام ورزیم و به آن ارج نهیم، تا اسلام و دین اسلام و نام پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) برای همیشه زنده بماند و همین شعار موجب وحدت امت اسلامی هم می‌باشد؛ چنانکه در قرآن و روایات تأکید بسیاری شنیده‌ایم و دیده‌ا...
[ 12 ] - آثار تربیتی تبری در قرآن وحدیث
«تبرّی» یکی از واجبات شرعی و فروع دین است که همیشه با تولّی ذکر می‌شود و به معنی اعلام بیزاری از دشمنان خدا، انبیا و اولیای او خصوصاً نبی مکرم اسلام (ص) و امامان معصوم (علیهم‌السلام) است. دین اسلام با برخورداری از منابع گران‌بهای «قرآن و سنت» برنامه تربیتی همه‌جانبه‌ای به جهانیان عرضه می‌کند. ازنظر اسلام، حیات و سعادت فرد مسلمان و امّت اسلامی در گرو شناخت فریضه «تولّی و تبرّی» و التزام به آن است. پژو...
[ 13 ] - عاشورا و زیارت عاشورا،آیینة تجلّی تولی، با رویکرد قرآنی ـ روایی
واژة «تولّی» مصدر باب تفعّل و از ریشة «ولی» مشتق شده‌است. این کلمه حدود هشتاد بار به همراه مشتقات خود و بیش از چهار بار در زیارت عاشورا آمده‌است. تولی به معنای حب ودوستی اولیای الهی است و آن کششی در درون انسان است که وی را به سوی محبوب سوق می‌دهد. با جستجو در آیات و بررسی روایات می‌توان دریافت که «تولی» عامل جدایی مؤمنان از کفار، موجب رحمت خدا، محکم‌ترین دستگیرة ایمان، پایة اسلام، نشانة خیر و ...
[ 14 ] - معناشناسی قدم صدق در قرآن کریم با رویکرد سلامت معنوی
هدف: هدف از تحقیق پیش رو، بررسی قدم صدق، به عنوان مهم ترین درخواستهایی است که آدمی میبایست در هر حال، از خدا بخواهد.قدم صدق، علاوه بر ایجاد جرأت و جسارت برای شکستن حصارهای تنگ مادّی، میآموزد که از خداوند بخواهیم که در راه فضیلتها و خوبیها، پایدار بمانیم و هر روز و در هر لحظه، به سویی متمایل نشویم و هوسهای مختلف، ما را دستخوش نیازهای مختلف نکنند. روش: پژوهش حاضر بر موضوع معناشناسی قدم صدق ...
[ 15 ] - نگرش مراقبت معنوی در کرونا
مقدمه: با توجه به شیوع کرونا ویروس و مقابله جدی با آن، اسلام آخرین دین الهی و کامل‌ترین آن، که همه آن چه بشر برای تعالی و رشد خویش در طول زندگی بدان نیازمند است، در اختیارش می‌نهد. مراقبت معنوی به زندگی انسان معنا می‌بخشد و انسان را به هدفی عالی رسانده و حلال مشکلات و برطرف کننده نارسایی‌ها در نظام خانواده و اجتماع است. هدف این مقاله بررسی نگرش مراقبت معنوی در کرونا می‌باشد.روش کار: پژوهش حاضر ...
نویسندگان همکار