زهرا فرج نژاد فرهنگ
دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
[ 1 ] - نشانه‌های سبکی و ژانری در چند حماسۀ مذهبی با تکیه بر کنایه
وحدتی که در تفکّر و بینش و بیان احساسات و ادراکات شاعری متجلّی است، تعیین‌کنندۀ سبک شعری اوست. سبک تنها عوامل لفظی را در بر‌نمی‌گیرد؛ بلکه محصول عوامل متعدّدی است که در تأثیرگذاری کلام بر مخاطب نقش عمده‌ای دارد. یکی از این موارد، ارتباط لفظ با معنی است. نوع واژه‌ها و صنایع به کار رفته در شعر، باید با موضوع و نوع ادبی آن متناسب باشد. در این مقاله، با فرض اینکه الفاظ به‌کاررفته در تصاویر بلاغی شعر ...
[ 2 ] - بررسی عمل‌کرد فردوسی در کلمه‌سازی صفات با پیشوندها در شاهنامه
چکیده موضوع واژهسازی از طریق پیشوندها و پسوندها تاریخی طولانی دارد، زیرا می‌توان با افزودن آنها در ساخت واژههای جدید برای بیان معنی‌ها و مفهوم‌های تازه بهره گرفت و بدینگونه هزاران واژۀ نو با معانی تازه ایجاد کرد. فردوسی و اثر بلند پایه‌اش، شاهنامه، از شهرت ملّی و بینالمللی برخوردار و نام این دو، همواره با زبان شیرین فارسی آمیخته و همراه بوده است. فردوسی و شاهنامه تاکنون از جنبههای گوناگ...
[ 3 ] - هنر سازۀ «تکرار» و نقش آن در علی‌نامه
علی‌نامه، منظومه‌ای رزمی- مذهبی است که شاعری با نام یا تخلّص ربیع در قرن پنجم هجری، به تقلید از شاهنامة فردوسی، سروده است و موضوع آن مناقب و مغازی علی‌بن‌ابی‌طالب است. یکی از ویژگی‌های اشعار حماسی، تأکید بر برخی از تصاویر و صحنه‌هاست که سبب حماسی‌تر شدن فضای شعر می‌شود. تأکید، گاهی به‌صورت «تکرارِ» عناصرِ سازندۀ شعر صورت می‌گیرد که موجب برجسته شدن تصاویر می‌شود. این هنرسازه، سهمی جالب توجّه در تأثی...
[ 4 ] - بررسی عنصر تقدیرگرایی در شاهنامه فردوسی و حماسه‌های مذهبی
تقدیرگرایی (فاتالیسم) یکی از ویژگی‌های جوامع سنتی شرقی و اعتقادی است که طبق آن، سرنوشت انسان از قبل مقدر شده و تمامی امور براساس مقدرات رخ می‌دهد و جای‌گاهی برای انتخاب و اختیار انسان وجود ندارد. در این مقاله، پس از ریشه‌یابی عنصر تقدیرگرایی در ایران، نشانه‌های آن، از جمله: ستاره‌پرستی و اخترشناسی، بخت، نذر و صدقه و اعتقاد به نیروهای ماوراءالطبیعی، در شاهنامه و چهار اثر حماسۀ مذهبی دیگر (علی‌ن...
نویسندگان همکار