میر نجف موسوی
دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
[ 1 ] - ارزیابی سطوح توسعه یافتگی خدمات بهداشتی-درمانی با مدل تصمیم گیری چند معیاره (مطالعه موردی : شهرستانهای استان خراسان رضوی)
خدمات بهداشتی-درمانی در سطح شهرستانها با سلامت بهداشت و روان شهروندان ارتباط مستقیم دارد. بهبود وضعیت خدمات بهداشتی-درمانی شهروندان یکی از نشانههای ارتقاء و توسعه انسانی است. ارزیابی سطوح توسعه یافتگی با استفاده از روشهای کمی از سوی منجر به شناخت میزان نابرابری بین مناطق میگردد و از سوی دیگر تلاشی در زمینه کاهش و رفع نابرابریهای موجود میباشد. پژوهش حاضر با هدف بهرهگیری از شاخصهای مدنظر،...
[ 2 ] - ارزیابی اثرات طرح های هادی روستایی در توسعه سکونتگاه های روستایی استان آذربایجان غربی
طرح های هادی روستایی، به عنوان نخستین تلاش سازمان یافته و فراگیر ملی برای ساماندهی روستاهای کشور به اجرا درآمده است به گونه ای که تا پایان سال 1386 مجموعاً برای 16 هزار و 600 روستای کشور طرح هادی روستایی تهیه گردید؛ که از این تعداد، در بیش از هفت هزار و 700 روستا اجرای طرح هادی آغاز و یا پایان یافته است. با گذشت بیش از دو دهه از شروع اجرای طرح های هادی روستایی در نواحی روستایی کشور، شاهد اثرا...
[ 3 ] - بررسی و تحلیل شاخص های توسعه رفاه در کشورهای اسلامی
امروزه دغدغه همه کشورها دسترسی به توسعهای پایدار همراه با تعادل و برابری تمامی ساکنین میباشد. که این امر در سال 1978 با عنوان توسعه پایدار به دنیای علم معرفی گردید. رفاه یا آسایش یکی از جنبههای رسیدن به توسعه پایدار در هر کشوری میباشد. در این راستا تحقیق حاضر با هدف بررسی شاخصهای رفاه(اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی) در 47 کشور اسلامی تهیه شده است. روش تحقیق: نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیف...
[ 4 ] - تحلیل عوامل مؤثر بر رضایتمندی گردشگران خارجی از کارکردها و زیرساختهای گردشگری مطالعه موردی: شهر قم
امروزه رشد روزافزون گردشگری و رقابتی شدن آن، لزوم توسعه و ارتقاء کمی و کیفی کارکردها و زیرساختهای مورد نیاز گردشگران را انکار ناپذیر نموده است. از این رو، شناسایی سطح واقعی کیفیت خدمات ارائه شده به گردشگران، نخستین گام برای افزایش رضایت آنها و در نتیجه توسعه پایدار اقتصاد گردشگری خواهد بود. این پژوهش که از نوع پیمایش – توصیفی میباشد؛ با هدف بررسی رضایتمندی گردشگران خارجی از کارکردها و زیرسا...
[ 5 ] - بررسی نقش سرمایه اجتماعی در نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده مطالعه موردی شهر سردشت
اهمیت سرمایه اجتماعی در فرآیند نوسازی شهری به عنوان ظرفیتهای درونی و ثروتهای پنهان در محلات، یک اقدام غیرمتمرکز و از پایین به بالا است. این پژوهش با هدف تحلیل فضایی رابطه میان سرمایه اجتماعی و برنامههای نوسازی و بهسازی بافت فرسوده شهر سردشت است روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری، 10 محله بافت فرسوده با 25 شاخص مختلف برای سنجش وضعیت موجود در شاخصهای جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی و تعداد...
[ 6 ] - مدیریت پسماندهای جامد شهری، گامی در راستای توسعه پایدار مطالعه موردی: شهر زنجان
امروزه جمعآوری و دفع پسماندها به طریقی مناسب که باعث کاهش خطرات مربوط به سلامتی انسانها و آسیبهای زیست- محیط گردد؛ حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش ارائه سیمایی از وضعیت پسماندهای جامد شهری از نظر میزان تولید، سرانه، ترکیب فیزیکی و انواع روشهای دفع در شهر زنجان است. دادهها با استفاده از روش میدانی و آنالیز وزنی - حجمی نمونههایی از مواد زاید جامد، در فاصله زمانی پاییز 1387 تا تابستان 138...
[ 7 ] - مدلسازی توسعه کالبدی و تعیین مکان بهینه برای اسکان جمعیت شــهر سردشت تا افق 1400 به روش دلفی و منطق بولین در محیط GIS
چکیده یکی از مشکلات اساسی حادث شده در شهرهای کشور، عدم جهت دهی مناسب و علم توسعه کالبدی آنها بوده است، که آثاری، همچون: تخریب زمینهای کشاورزی، رشد و گسترش شهرها در ارتفاعات با شیبهای زیاد، ادغام روستاها در کالبد شهرها، مشکلات زیست- محیطی و مخاطرات طبیعی، افزایش هزینه زیرساختها وخدمات شهری و عدم استفاده بهینه از زمین و ... را به دنبال داشته است. رعایت نکردن اصول شهرسازی یا ناتوانی در به ک...
[ 8 ] - تدوین سناریوهای عوامل مؤثر بر توسعۀ گردشگری استان آذربایجان غربی با استفاده از سناریو ویزارد
کشورهای مختلف برای توسعۀ گردشگری و جذب هرچه بیشتر گردشگران بینالمللی تلاش و رقابت میکنند و برای بهدستآوردن درآمد ارزی و سایر منافع این صنعت، دست به برنامهریزی میزنند. در برنامهریزی و مدیریت توسعۀ گردشگری، استفاده از روشهای نوین آیندهپژوهی بهخصوص سناریونویسی بهدلیل تدوین راهبردهای انعطافپذیر برای حل مسائل سرزمینی، امروزه بسیار راهگشا است. در این راستا موضوع تحقیق تدوین سناریوهای عوا...
[ 9 ] - بررسی و اولویتبندی توانها و زیرساختهای توسعۀ گردشگری با روشهای تصمیمگیری چندمعیاره (مورد مطالعه: شهرستانهای استان کردستان)
در جهان امروز، صنعت گردشگری توسعۀ فراوانی پیدا کرده است. بسیاری از کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعۀ جهان توانستهاند وضعیت گردشگری و توریسم خود را بهبود بخشند و با ایجاد مشاغل خدماتی برای گردشگران، بسیاری از مشکلات شهری، از قبیل بیکاری و پایینبودن سطح درآمد را رفع کنند. با توجه به اهمیت صنعت گردشگری و وجود پتانسیلهای گردشگری در استان کردستان، اولویتبندی مناطق مختلف این استان جهت برنامهریز...
[ 10 ] - شهروند مشارکتجو و نقش آن در مدیریت شهری(نمونه موردی: شهر ایلام)
اگر بخواهیم در توسعه شهرهای امروزی، پاسخگوی احتیاجات امروزی باشیم و سهم نسلهای آینده از منابع را در نظر بگیریم باید اداره خردمندانه شهرها را بر پایه شهرسازی مشارکتی و مشارکت آگاهانه شهروندان تعریف و برنامه ریزی کنیم.حضور شهروندان در عرصه تصمیم گیری و نزدیکی آنها با مسئولین و متخصصان و دستیابی هر چه سریع تر به خواستهها و نیازهایشان مطابق با شرایط زندگی و ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی از طریق فرا...
[ 11 ] - طراحی پیادهراه با تاکید بر سرمایه اجتماعی (نمونه موردی: پیادهراه تربیت تبریز)
مقدمه و هدف پژوهش: سرمایه اجتماعی مفهومی است که در سالهای اخیر وارد حوزه علوم اجتماعی و مدیریت شهری گشته است. سرمایه اجتماعی ریشه در تعاملات اجتماعی دارد و هنگامی که سطح تعاملات در جامعهای افزایش یابد، باعث افزایش سطح سرمایه اجتماعی میگردد. در این میان یکی از عواملی که میتواند باعث افزایش سطح تعاملات شود، حرکت عابر پیاده در فضای شهری است در این راستا، پژوهش حاضر سطح تعاملات اجتماعی را به ...
[ 13 ] - بررسی و تحلیل حکمروایی خوب شهری در ایران :مورد مطالعه : شهر ایلام
در حال حاضر رویکردی که به عنوان اثربخش ترین، کم هزینه ترین و پایدارترین شیوه اعمال مدیریت شهری معرفی می شود « حکمروایی خوب شهری » می باشد . حکمروایی خوب شهری را میتوان شیوه و فرایند اداره امور شهری با مشارکت و تعامل سازنده سه بخش دولتی، خصوصی و جامعه مدنی به منظور نیل به شهر سالم، باکیفیت و قابلیت زندگی بالا و توسعه پایدار شهری تعریف کرد. با توجه به مؤلفه های مورد بررسی و ماهیت کاربرد...
[ 14 ] - دسترسی به خدمات عمومی شهری با تاکید بر رویکرد عدالت اجتماعی در شهر با استفاده از GIS(نمونهی موردی: خدمات آموزشی مقطع راهنمایی شهرمیاندوآب)
یکی از اساسیترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی مردم شهر، وجود خدمات شهری است. توزیع نامناسب خدمات باعث شکلگیری گروههای اجتماعی در شهرها شده و زمینهساز نابرابری-ها و بیعدالتی در شهرها گردیده به طوری که امروزه فضاهای شهری به عرصه تضادهای اجتماعی بدل شده است. رقابت بر سر دستیابی به امکانات و منافع بیشتر جداییگزینی اقتصادی –اجتماعی را جایگزین جداییگزینی های قومی و نژادی کرده است. بن...
[ 15 ] - تبیین موانع فراروی جابهجایی پایتخت در ایران با رویکردی آمایشی
الگوی نظام حکومتی در ایران متمرکز است. از آنجا که در حکومتهای متمرکز و تکساخت، امنیت مرکزیت سیاسی (پایتخت) با امنیت کل نظام سیاسی (امنیت ملی) ارتباط مستقیمی دارد، جابهجایی پایتخت در ایران از دو منظر اهمیت ویژهای پیدا میکند: اول ساماندهی شهر تهران و تعادلبخشی به نظام شهری و منطقهای کشور و دوم حفظ امنیت سیاسی کشور. جابهجایی پایتختِ افزون بر 220سالۀ ایران از تهران به نقطهای دیگر ازجمله مب...
[ 16 ] - تدوین استراتژی توسعه گردشگری در مناطق کویری و بیابانی (مطالعه موردی شهرستان کویری خور و بیابانک)
به منظور بهبود عملکرد توسعه گردشگری در شهرستان کویری خور و بیابانک لزوم بهرهگیری از راهبردهای مناسب به طور فزایندهای احساس میشود. در این مقاله با رویکرد «توصیفی ـ تحلیلی»، پس از استخراج نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها، ضمن تجزیه و تحلیل از دیدگاه کارشناسان گردشگری با استفاده از تکنیک SWOT، راهکارهای مناسب به منظور بهرهگیری بهینه ارایه گردیده است. با توجه به ماتریس برنامهریزی کمی، استراتژی...
[ 17 ] - تدوین سناریوهای مؤثر بر پیشرفت اسلامی- ایرانی با رویکرد برنامه ریزی منطقه ای (مورد: استان آذربایجان غربی)
اﻟﮕﻮی اﺳﻼﻣﯽ- اﯾﺮاﻧﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ با رویکرد ﻣﻨﻄﻘﻪای، ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮﮐﺖ اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﺸﻮر، ﻫﻢراﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﺟﻬﺖﮔﯿﺮی اﺳﻼﻣﯽ- ﻣﻠﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﺳﺖ. ﻣﺒﻨﺎی اﯾـﻦ اﻟﮕﻮ، ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻋﺪاﻟﺖ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ آن، ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪاﻟﺖ ﺗﻮزﯾﻌﯽ و ﺗﺨﺼﯿﺼﯽ در ﺳﻄﻮح ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﺑﯿﻦﻣﻨﻄﻘﻪای اﺳﺖ. هدف پژوهش حاضر تدوین سناریوهای مؤثر بر پیشرفت اسلامی ایرانی با رویکرد برنامهریزی منطقهای (آذربایجانغربی) است. نوع تحقیق کاربردی- توسع...
[ 18 ] - تحلیل اثرات رشد پراکنده رویی شهری بر زیست پذیری محلات شهری مورد: شهر مراغه
اهداف: هدف اصلی این مطالعه تحلیل و تأثیر پراکنده رویی شهری بر زیست پذیری محلات شهر مراغه می باشد، آن از سه هدف فرعی تشکیل شده است: بررسی پراکنده رویی شهری، بررسی زیست پذیری محلات و در نهایت سنجش میزان تأثیر گذاری شاخص های پراکنده رویی بر میزان زیست پذیری محلات شهر می باشد. تعداد شاخص های پراکنده رویی شهری 6 مورد و تعداد شاخص های زیست پذیری15 شاخص بوده است. روش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده ک...
[ 19 ] - تحلیلی بر نقش گردشگری مذهبی در توسعه شهری (مطالعه موردی: امامزاده جعفر(ع) یزد)
جاذبههای گردشگری مذهبی (امامزادهها، زیارتگاهها) نقش مؤثری در بازسازی حیات شهرها در طول تاریخ و امروز داشته است که همچون یک شبکه گسترده اجتماعی از اعتماد و مشارکت گرفته تا بحث هنجارها و امنیت، اغلب مسائل و مشکلات شهری را پوشش میدهد. هدف از این تحقیق، تبیین مؤلفههای موثر در رونق گردشگری مذهبی امام زاده جعفر (ع) و چگونگی ارتباط آنها است. بر این اساس، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جامعه آمار...
[ 20 ] - سنجش میزان تحققپذیری حکمروایی خوب شهری در ایران (مطالعۀ موردی: شهر ایلام)
حکمروایی خوب شهری را میتوان شیوه و فرایند ادارة امور شهری با مشارکت و تعامل سازندة سه بخش دولتی، خصوصی و جامعۀ مدنی بهمنظور نیل به شهر سالم، باکیفیت و قابلیت زندگی بالا و توسعة پایدار شهری تعریف کرد. با توجه به مؤلفههای مورد بررسی و ماهیت کاربردی پژوهش، روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. دادهها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوة کتابخانهای و میدانی گردآوری شده است. هدف پژوهش، سنجش نواحی ...
[ 21 ] - تحلیلی بر ساختار فضایی شهرهای استان بوشهر در راستای تدوین برنامه ریزی راهبردی
بسیاری از شهرهای بزرگ جهان در محیطهای ساحلی واقع شدهاند و همة این شهرها موقعیتهای مهمی در اقتصاد، فرهنگ و کارکردهای اجتماعی دارند. با چنین شرایطی، توسعة این شهرها به سرمایهگذاری گستردة سهامداران و ذینفعان منجر میشود و بهاینترتیب ساختار فضایی سایر شهرهای غیرساحلی منطقه از این توسعه تأثیر میپذیرند. هدف از این پژوهش، تحلیلی بر ساختار فضایی شهرهای ساحلی و غیرساحلی در راستای تدوین برنامهری...
[ 22 ] - تحلیلی بر نقش جاذبههای میراث فرهنگی در توسعه و جذب گردشگری شهری در ایران مرکزی (مطالعۀ موردی: شهر یزد)
گردشگری فرهنگی یا میراثی، ابزاری از توسعة اقتصادی است که از طریق جذب بازدیدکنندگان از خارج از جامعۀ میزبان بهسمت جاذبههای تاریخی و میراثی مقصد، به رشد اقتصادی منجر میشود. هدف از این پژوهش، بررسی نقش جاذبههای فرهنگی در توسعة گردشگری در شهر یزد است. نوع پژوهش کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. جامعة آماری شامل 384 گردشگر داخلی در سال 1393 براساس نمونهگیری کوکران است. برایتجزیه و تحلی...
[ 23 ] - ارائۀ یک مدل تحلیل محیط با رویکرد سیستمی در برنامهریزی گردشگری (مطالعۀ موردی: شهرستان ماکو)
آگاهی از شرایط و اتفاقاتی که در محیط تصمیمگیری و برنامهریزی توسعة گردشگری رخ میدهد، نقش بسزایی در ارتقای آگاهی و بینش ما از فرایند برنامهریزی و اجرای سیاستهای توسعة گردشگری دارد. هدف این پژوهش ارائة مدل تحلیل محیط با رویکرد سیستمی برای برنامهریزی گردشگری در شهرستان ماکو است. با توجه به مؤلفههای مورد بررسی و ماهیت موضوع، رویکرد این پژوهش توصیفی- تحلیلی و هدف آن کاربردی است. در این پژوهش، ...
[ 24 ] - بررسی تحلیل فضایی کانونهای جرمخیز در سطح محلههای شهر یزد با تأکید بر برنامهریزی فرهنگی
جرم پیش از آنکه پدیدهای جبرگرایانه و ناشی از عوامل تغییرناپذیر محیط طبیعی باشد، پدیدهای اجتماعی و متأثر از شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه و مکان جرم است. این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و جامعة آماری آن، 42 محلة شهر یزد براساس تقسیمبندی شهرداری است. یافتههای پژوهش براساس آزمون تخمین تراکم کرنل نشان میدهد محلههای امامشهر، آزادشهر، کوی فرودگاه، صفائیه و آتشکده، بیشترین میزان جرم را دا...
[ 25 ] - تحلیلی بر نقش مذهب در توسعة گردشگری مذهبی
گردشگران مذهبی، گردشگران فرهنگی هستند که برای زیارت اماکن، آثار و یادمانهای مذهبی، انجام اعمال مذهبی، آموزشهای دینی و گذراندن اوقات فراغت در مکانها و مراکز مذهبی جهان سفر میکنند. این پژوهش به نقش مذهب در توسعة گردشگری مذهبی میپردازد. نوع تحقیق، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. جامعة آماری، کلیة گردشگران داخلی و خارجی به زیارتگاه چکچک است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از روشهای آ...
[ 26 ] - تحلیل سرمایۀ اجتماعی شهروندان و تأثیر آن بر کیفیت زندگی مورد مطالعه: محلههای شهر میاندوآب
سنجش کیفیت زندگی، پیچیده و تحت تأثیر عوامل فراوانی است. در این پژوهش از تأثیر شاخصهای سرمایۀ اجتماعی بر کیفیت زندگی شهروندان استفاده شده است. بر این اساس با توجه به مطالعه ادبیات نظری مربوط به کیفیت زندگی و سرمایۀ اجتماعی، چارچوب مفهومی متشکل از پنج مؤلفه برای سرمایۀ اجتماعی که متغیرهای مستقل و نُه مؤلفه برای کیفیت زندگی که متغیرهای وابسته پژوهش هستند، برای تحلیل تأثیر شاخصهای سرمایۀ اجتماعی ب...
[ 27 ] - تحلیل تناسب کاربری اراضی برای توسعه شهر تبریز با استفاده از مدل AHP-OWA
تحلیل تناسب زمین برای توسعۀ شهری عمل بسیار مهمی است که برنامهریزان و مدیران شهری با هدف تعیین مناسبترین الگوی فضایی برای توسعۀ شهری بهکار میگیرند. گسترش کالبدی شهر تبریز طی دهههای اخیر در نواحی نامناسب توسعه، مثل شیبهای تند، مجاورت با گسل، مجاورت با صنایع بزرگ، یا در اراضی باغی و زراعی مرغوب اطراف شهرها صورت گرفته است. بنابراین در راستای کاهش آثار منفی گسترش نامناسب توسعۀ شهری و دستیابی ب...
[ 28 ] - مدلسازی گسترش کالبدی شهر مراغه با استفاده از روش رگرسیون لجستیک
رشد جمعیت و گسترش شهری در دهههای اخیر در شهر مراغه باعث تغییر پوشش/ کاربری زمین در اطراف شهر شده، بهطوری که مساحت شهر از 350 هکتار در سال 1353 به حدود 1799 هکتار در سال 1390 رسیده است. شناخت عوامل مؤثر در گسترش شهری و مدلسازیِ تأثیر آنها در مدیریت و برنامهریزی شهری ضروری است. عوامل تأثیرگذار را میتوان به دو دستة متغیرهای بیوفیزیکی و اجتماعی- اقتصادی تقسیم کرد. با توجه به قابلیتهای مدل رگرس...
[ 29 ] - ارزیابی و رتبهبندی دانشگاههای شهر تهران با تأکید بر جایگاه این دانشگاهها در نظامهای مطرح رتبهبندی
هدف از این تحقیق ارزیابی و رتبهبندی دانشگاههای شهر تهران با تاکید بر جایگاه این دانشگاهها در نظامهای مطرح رتبهبندی میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی، واز نظر روش جمعآوری اطلاعات میدانی و کتابخانهای است که جهت جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده و آلفای کرونباخ آن 0.951 میباشد. جامعه آماری دانشجویان دانشگاههای شهر تهران می باشد که تعداد 383 نفر از...
[ 30 ] - بررسی ارتباط بین رشد اعتقادی با خودپنداره و رفتار شهروندی و مقایسه آنها در دانشآموزان دختر و پسر
امروزه یکی از دغدغههای اندیشمندان علوم تربیتی موضوع گرایش به معنویت و اخلاقمداری دانش آموزان و به تبع آن رفتار مناسب شهروندی است، با توجه به اهمیت موضوع، هدف پژوهش حاضر، مقایسه و بررسی ارتباط بین رشد اعتقادی و خودپنداره و رفتار شهروندی در دانشآموزان دختر و پسر بود. این یک بررسی پیمایشی از نوع توصیفی-همبستگی و مقایسهای بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشآموزان متوسطه دوم ناحیه یک اردبیل به...
[ 31 ] - تحلیل وضعیت و ارائه الگوی کاهش نابرابریهای آموزشی و عدالت گستری براساس آموزههای دینی و ارزشهای انقلاب اسلامی (مطالعه موردی دانش آموزان مقطع متوسطه استان آذربایجان غربی)
تحقیق حاضر به شیوه توصیفی – تحلیلی و پیمایشی با هدف تحلیل وضعیت و ارائه الگوی کاهش نابرابریهای آموزشی و عدالتگستری در بین دانشآموزان مقطع متوسطه استان آذربایجانغربی بر پایة آموزههای قرآن و نهجالبلاغه و دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) درحوزه عدالت و برابری صورت گرفته است. با مراجعه به قرآن کریم، نهجالبلاغه و مجموعه 22 جلدی صحیفه امام (ره) شاخصهای مورد نیاز از طریق تحلیل محتوا استخراج و سپس ب...
[ 32 ] - تفکیک نهادی و نابرابری در آموزش و پرورش ایران (مطالعۀ موردی: دبیرستانهای متوسطۀ نظری شهر ارومیه)
تفکیک نهادی به معنای اختصاصدادن دانشآموزان به مدرسههای متوسطۀ مختلف و یکی از عاملهای بالقوۀ تعیینکنندۀ کیفیت و برابری در آموزش است. پژوهش حاضر با هدف مطالعۀ تأثیر تفکیک نهادی بر سطح برابری سیستم آموزشی ایران با رتبهبندی و بررسی نابرابری بین مدرسههای متوسطۀ نظری انجام شده است. با بهرهگیری از روش طبقهای نسبی، 1003 دانشآموز و 307 معلم بهصورت تصادفی انتخاب شدند؛ ولی انتخاب مدیران بهصورت...
[ 33 ] - رتبه بندی محلات شهر سردشت از نظر حرکت به سوی خلّاقیت با تأکید بر تحقق شهر خلّاق با استفاده از تاپسیس و ANP
حرکت به سمتایجاد و تحقق شهر خلّاق به دلایل جایگاه شهر به عنوان محل شکلگیری بسترهای جامعه دانایی، اهمیت و محور بودن شهرها در توسعه اقتصادی بسیار ضروری و مهماست.این مقاله با هدف بررسی مؤلفههای شهر خلّاق در محلات شهر سردشت، در راستای حرکت به سویایجاد محلات خلّاق تلاش میکند. با توجه به مؤلفههای مورد بررسی، نوع تحقیق، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلیاست. جامعه آماری 15 محله شهر سردشت و شا...
[ 34 ] - راهکارهای توانمندسازی افزایش درآمد شهرداریها در شهرهای کوچک (مطالعه موردی: شهر زارچ)
در این مقاله، ابتدا به تشریح نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدات در ساختار شهر و شهرداری زارچ، سپس به تحلیل عوامل تأثیرگذار همراه با میزان تأثیرگذاری آنها پرداخته شد که در نهایت راهکارهایی جهت توانمندسازی درآمد شهرداری و مدیریت مطلوب شهری ارایه گردید. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است که از مدل SWOT استفاده شده است. در مقاله ی حاضر، پس از بررسی منابع درآمدی شهرداری مشخص شد عوارض نفتی و عوارض شرکت ها...
[ 35 ] - اولویّتسنجی شاخصهای توسعهی ایرانی اسلامی در تحقق آمایش سرزمین در استان خراسان رضوی (با رویکرد عدالت محوری)
توسعهی اقتصادی عادلانه، مهمترین هدف نظام اقتصادی اسلام است و آمایش یک نوع برنامهریزی توسعه است که در چهارچوب هدفها و سیاستهای توسعهی ایرانی اسلامی (با رویکرد عدالت محوری) در پی از میان برداشتن عدم تعادلهای منطقهای و نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی تلاش میکند. هدف تحقیق سنجش وضعیت نابرابری منطقهای در شهرستانهای استان خراسان رضوی و همچنین بررسی میزان اثرگذاری هریک از شاخصهای توسعه ایرا...
[ 36 ] - آمایش ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی مناطق مرزی جنوب شرق کشور و راهبردهای توسعهی آن مطالعهی موردی: استان سیستان و بلوچستان
مرزهای ایران به عنوان گلوگاههای ارتباطی، با دارا بودن ظرفیتهای ژئوپلیتیک فوقالعاده اقتصادی، امنیتی، دسترسی، ارتباطات منطقهای و بینالمللی واجد کارکردهای تولیدکنندهی قدرت در کشور میباشند. عدم توسعهیافتگی و وجود شکاف رفاهی میان شهرهای مرزی با شهرهای مرکزی که نوعی حاشیه و متن را ایجاد کرده است، بر ضرورت آمایش سرزمینی این مناطق میافزاید. در این راستا، هدف از این پژوهش، بررسی مؤلفههای تأث...
[ 37 ] - ارزیابی نقش بازارچههای مشترک مرزی در توسعه و رفاه مناطق مرزنشین مورد: بازارچهی مرزی تمرچین پیرانشهر
نواحی مرزی (پیرامونی) به دلایل دوری از مرکز، انزوای جغرافیایی، توسعهنیافتگی و... تفاوتهای فاحشی از نظر برخورداری از رفاه و توسعه با مراکز مرکزی دارند و ایجاد و فعالیّت بازارچهی مرزی میتواند باعث تعدیل رابطهی یکسویه مرکز- پیرامون و بهبود رفاه منطقهای گردد. این پژوهش به بررسی بازارچهی مرزی شهرستان پیرانشهر در استان آذربایجان غربی با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی پرداخته است. جامعهی آماری...
[ 38 ] - تحلیلی بر اندازهگیری و تبیین خط فقر و سیاستهای فقرزدایی در استان یزد
هدف از این مطالعه، بررسی و تحلیل و تبیین خط فقر و ارایه سیاستهای فقرزدایی در استان یزد است. روش پژوهش «توصیفی ـ تحلیلی» است. برابر بررسیهای صورت گرفته، ده درصد ثروتمندترین جمعیت به ده درصد فقیرترین جمعیت در مناطق شهری و روستایی استان یزد به ترتیب 04/11 و 16/18 درصد بوده است. این ارقام در سطح کشور به ترتیب 5/15 و 4/13 درصد میباشد. ارقام نشان میدهد که توزیع درآمد در جامعه شهری استان یزد نسب...
[ 39 ] - سطح بندی شهرستان های استان آذربایجان شرقی از لحاظ شاخص های توسعه فرهنگی با استفاده از مدل های تصمیم گیری چندمعیاره
بکارگیری روشهاى علمی بهمنظور بررسی و سطح-بندی مناطق از حیث توسعهیافتگى در جنبههاى فرهنگی، منجر به شناخت میزان نابرابریها گردیده است و معیاری برای تلاش در حوزه کاهش و رفع نابرابریهاى موجود میان آنها محسوب میشود. به همین دلیل در این پژوهش سعی شده به بررسی تفاوتها و نابرابریها بین شهرستانهای استان آذربایجانشرقی از نظر وضعیت و سطوح برخورداری از شاخصهای فرهنگی پرداخته شود، تا در قالب بر...
[ 40 ] - تحلیل رابطه شاخصهای جمعیتی با توسعه یافتگی استانهای ایران
برنامه ریزی جمعیت به عامل اساسی در توسعه یافتگی و عدم توسعه یافتگی مطرح شده است. پدیده شهرنشینی به عنوان یکی از مهمترین پیامدهای رشد جمعیت در قرن 21 منجر شده است بحرانهای شهری و آسیبهای جدی در روند توسعه یافتگی مناطق و شهرها به وجود آید و استانهای کشور به لحاظ میزان توسعه یافتگی نابرابری شدیدی باهم داشته باشند. با توجه به ماهیت موضوع و مؤلفههای مورد بررسی، رویکرد حاکم برای این پژوهش توصیفی ...
[ 41 ] - تبیین نقش شهرهای کوچک در توسعة منطقه ای استان آذربایجان غربی؛ (مطالعة موردی: شهرهای 50 – 25 هزار نفر)
هدف مقاله، بررسی نقش شهرهای کوچک استان آذربایجان غربی در توسعة منطقهای است. روش تحقیق «توصیفی ـ تحلیلی» است. استان آذربایجان غربی در سال 1390 دارای پنج شهر کوچک (50 – 25 هزار نفر جمعیت) به نامهای تکاب، ماکو، سردشت، شاهین دژ و اشنویه است که حدود 10.35 درصد از جمعیت شهری استان را شامل میشوند. در این میان شهر سردشت بیشترین ضریب کشش پذیری و جذب جمعیت را دارا بوده است. تایج شاخصهای نخست شهری به ک...
[ 42 ] - تحلیل اثرات رشد پراکنده رویی شهری بر سرمایه اجتماعی (رهیافت رگرسیون وزنی جغرافیایی(GWR) – نمونه موردی: شهر مراغه
رشد پراکنده شهرها علاوه بر تأثیرات منفی زیست محیطی و اقتصادی دارای هزینه های اجتماعی زیاد هستند، این هزینه ها با جابجایی و فاصله گرفتن محله های شهری از مرکز شهر و شکل گیری حومه های شهری روز به روز بیشتر می شود هدف اول این مطالعه تحلیل و تأثیر پراکنده رویی شهری بر سرمایه اجتماعی محلات شهر مراغه می باشد. هدف دوم مقایسه نتایج رگرسیون چند متغیره با رگرسیون وزنی جغرافیایی می باشد. مطالعه حاضر متشکل ...
[ 43 ] - تبیین نقش اسکان جمعیت در تحقق توسعة پایدار مناطق مرزی مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی
توسعة پایدار در یک کشور با در نظر گرفتن توان اکولوژیکی، نیروی انسانی، تکنولوژی و منابع مالی متعلق به آن کشور و درخور آن میتواند تحقق یابد و انجام چنان توسعهای تنها در محیط یاد شده، پایدار خواهد بود. از این رو، هدف تحقیق حاضر، تبیین نقش مؤلفههای جمعیتی بر تحقق ابعاد توسعة پایدار من...
[ 44 ] - اولویت سنجی شاخص های عدالت اسلامی - ایرانی در تحقق آمایش سرزمین و توسعه ی متعادل در ایران
برنامه های توسعه مهمترین ساز وکار حکومت برای تحقق عدالت در جامعه است. به همین دلیل توجه اساسی به عدالت اکولوژیکی، اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و فرهنگی در برنامه نویسی و تنظیم آن در چارچوب عدالت اسلامی به ساختیابی عادلانۀ جامعه و تعالی و پیشرفت متوازن در همۀ ابعاد، عرصه ها، قشرها و مناطق مختلف جغرافیایی کشور منجر می شود. در این راستا، برنامه های آمایش سرزمین چارچوب مهمی در پیشرفت متوازن جامعه در ...
[ 45 ] - تدوین سناریوهای تحققپذیری آمایشسرزمین (مطالعۀ موردی: استان خراسان رضوی)
آیندهپژوهی در برنامهریزی آمایش سرزمین بـر یـافتن عوامل کلیدی، پیشرانها و فقدان قطعیتهای توسعۀ مناطق در فضای برنامهریزی تأکید دارد تا برنامهریز آمایشی با دراختیارداشتن آنها بهعنوان اهرم کنترل، به نگاشت و مدیریت آیندۀ مطلوب بپردازد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخصهای تأثیرگذار بر تحققپذیری آمایش استان خراسان رضوی، شناخت متغیرهای کلیدی آمایش استان و درنهایت تدوین سناریوهای مؤثر بر تحققپذی...
[ 46 ] - شناسایی چالشهای زیستمحیطی در سکونتگاههای روستایی و ارزیابی عملکرد نهادهای متولی در مدیریت آنها (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان روانسر)
محیطزیست مبنا و بستر تمامی فعالیتهای جامعه روستایی است که در سالهای اخیر ارتقای کیفیت آن مورد توجه ویژه برنامهریزان قرار گرفته است. در راستای بهبود کیفیت محیطزیست در سکونتگاههای روستایی، شناسایی مشکلات و چالشهای زیستمحیطی بهوجود آمده و همچنین ارزیابی عملکرد نهادهای متولی در مدیریت این چالشها، مسأله قابل ملاحظهای است که باید مد نظر محققان و اندیشمندان برنامهریزی و توسعه روستایی قرار...
[ 47 ] - تبیین نابرابری و رتبهبندی دانشگاههای شهر تهران جهت نیل به توسعۀ پایدار
مطالعة نابرابری آموزشی و حذف یا کاهش آن موضوعی است که پژوهشگران و دولتها به آن توجه دارند؛ از اینرو در پژوهش حاضر، به بررسی نابرابری و رتبهبندی دانشگاههای شهر تهران پرداخته شد. در این پژوهش دانشگاهها در دو دستة شاخصهای اسنادی و غیراسنادی، و تلفیق شاخصها ارزیابی شدند. جامعة آماری شامل دانشجویان دانشگاههای شهر تهران بود. برای نمونهگیری نیز از روش طبقهای با انتساب مناسب استفاده شد. همچنی...
[ 48 ] - تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر برنامهریزی شهر خلاق (مطالعۀ موردی: ارومیه)
شهرهای خلاق بهعنوان مراکز نوآوری، خلاقیت و تبدیل ایده به ثروت شناخته میشوند. از آنجا که ایده و نوآوری، عناصر اصلی رقابتی در عصر جهانیشدن هستند، داشتن شهر خلاق، آرمان هر جامعهای بهشمار میآید. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر در برنامهریزی شهر خلاق با تأکید بر شهر ارومیه است. نوع پژوهش کاربردی است و به روشهای جدید علم آیندهپژوهی، تحلیلی و اکتشافی انجام شده است. جامعة آمار...
[ 49 ] - ارزیابی وضعیت نابرابری پردیسهای دانشگاه فرهنگیان در سطح درونداد جهت نیل به توسعه پایدار
یکی از مهمترین عناصر نابرابری در آموزش و پرورش کشور، معلم و کیفیت تربیت او در پردیسهای دانشگاه فرهنگیان خواهد بود. اگر پردیسهای دانشگاه فرهنگیان در موقعیت نابرابر باشند محصول دانشگاه که همان معلمان میباشند به شیوه نابرابر و کیفیت نابرابر تربیت خواهند شد. رسالت دانشگاه فرهنگیان تربیت نیروی متعهد و متخصص برای آموزش و پرورش است. اگر پردیسهای دانشگاه فرهنگیان در موقعیتهای نابرابر باشند، محصول ...
[ 50 ] - مکانیابی دفن پسماند روستایی در دهستان صومای جنوبی شهرستان ارومیه
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مکانهای مناسب برای دفن پسماند روستایی در دهستان صومای جنوبی شهرستان ارومیه انجام گرفته است. این پژوهش باتوجه به هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. با بکارگیری روش ارزیابی چندمعیاره (MCE) و سیستم اطلاعات جغرافیایی مکانهای مناسب دفن پسماند در یک فرآ...
[ 51 ] - سطح بندی شهرستان های استان آذربایجان شرقی از لحاظ شاخص های توسعه فرهنگی با استفاده از مدل های تصمیم گیری چندمعیاره
بکارگیری روشهاى علمی بهمنظور بررسی و سطح-بندی مناطق از حیث توسعهیافتگى در جنبههاى فرهنگی، منجر به شناخت میزان نابرابریها گردیده است و معیاری برای تلاش در حوزه کاهش و رفع نابرابریهاى موجود میان آنها محسوب میشود. به همین دلیل در این پژوهش سعی شده به بررسی تفاوتها و نابرابریها بین شهرستانهای استان آذربایجانشرقی از نظر وضعیت و سطوح برخورداری از شاخصهای فرهنگی پرداخته شود، تا در قالب بر...
[ 52 ] - تحلیل رابطه شاخصهای جمعیتی با توسعه یافتگی استانهای ایران
برنامه ریزی جمعیت به عامل اساسی در توسعه یافتگی و عدم توسعه یافتگی مطرح شده است. پدیده شهرنشینی به عنوان یکی از مهمترین پیامدهای رشد جمعیت در قرن 21 منجر شده است بحرانهای شهری و آسیبهای جدی در روند توسعه یافتگی مناطق و شهرها به وجود آید و استانهای کشور به لحاظ میزان توسعه یافتگی نابرابری شدیدی باهم داشته باشند. با توجه به ماهیت موضوع و مؤلفههای مورد بررسی، رویکرد حاکم برای این پژوهش توصیفی ...
[ 53 ] - تبیین نقش شهرهای کوچک در توسعة منطقه ای استان آذربایجان غربی؛ (مطالعة موردی: شهرهای 50 – 25 هزار نفر)
هدف مقاله، بررسی نقش شهرهای کوچک استان آذربایجان غربی در توسعة منطقهای است. روش تحقیق «توصیفی ـ تحلیلی» است. استان آذربایجان غربی در سال 1390 دارای پنج شهر کوچک (50 – 25 هزار نفر جمعیت) به نامهای تکاب، ماکو، سردشت، شاهین دژ و اشنویه است که حدود 10.35 درصد از جمعیت شهری استان را شامل میشوند. در این میان شهر سردشت بیشترین ضریب کشش پذیری و جذب جمعیت را دارا بوده است. تایج شاخصهای نخست شهری به ک...
[ 54 ] - توسعه گردشگری مناطق روستایی با تأکید بر اولویتهای سرمایهگذاری در زیرساختها (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)
گردشگری روستایی، یکی از مفاهیم و اشکال توسعه پایدار روستایی است که در آن از منابع موجود در مناطق روستایی استفاده میشود. اما انزوای جغرافیایی و محرومیت در برخورداریها باعث شده تا ظرفیتهای فراوان این مناطق راکد مانده و کمکی به تقویت بنیانهای اجتماعی و اقتصادی جوامع محلی نکند. در این راستا، هدف این پژوهش شناسایی و اولویتبندی ضرورتهای سرمایهگذاری در زیرساختهای روستاهای گردشگرپذیر استان است...
[ 55 ] - ارزیابی میزان اثرگذاری عناصر ساختاری سطح زمین بر تناسب اراضی برای کاربریها مختلف (مطالعة موردی: شهرستان ارومیه)
از دیدگاه آمایشی، توسعة فعالیتهای اقتصادی بدون توجه به توانمندیها و میزان ظرفیت تولیدی منابع طبیعی موجود منطقه، مشکلات متعدد زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی را بهوجود میآورد؛ از اینرو در هر منطقهای، بهویژه مناطق کوهستانی مانند ارومیه، شناخت و مدیریت صحیح پارامترها و منابع محیطی برای حفظ پایداری زمین و منابع امری مهم و اجتنابناپذیر است. هدف پژوهش حاضر بررسی و شناسایی میزان اثرگذاری عناصر س...
[ 56 ] - تحلیلفضایی اثرات کارخانه سیمان لار در توسعه منطقه ای با رویکرد تاب آوری (مطالعه موردی: بخش رودآب شهرستان سبزوار)
هدف از این مطالعه، تحلیل فضایی اثرات کارخانه سیمان لار بخش رودآب شهرستان سبزوار با رویکرد تابآوری مورد بررسی قرار گرفته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی میباشد. برای جمعآوری اطلاعات مورد نیاز در بخش مبانی نظری از روش کتابخانهای و برای جمعآوری دادههای مورد نیاز از روش میدانی و ابزار پرسشنامه استفاده شد. ابتدا اثراتی که احداث کارخانه در بخش ایجاد کرده مورد شناسایی قرار گرفت و ...
[ 57 ] - ارزیابی عناصر مؤثر بر توسعه گردشگری شهری مطالعه موردی: شهر ارومیه
لازمه ابقا و توسعه گردشگری عوامل و عناصری است که گردشگری بر اساس آنها شکل میگیرد و با عنوان عناصر اولیه (جاذبههای گردشگری) و عناصر ثانویه (خدمات گردشگری) شناخته میشوند و گردشگری بدون در نظر گرفتن این عناصر اعتباری ندارد. این عوامل در گردشگری شهری و توسعه آن نقش مهمی دارند و عامل مهمی در جذب و ماندگاری گردشگر در شهرها بهحساب میآیند. در این راستا هدف تحقیق حاضر ارزیابی عناصر مؤثر بر توسعه گ...
[ 58 ] - مقایسه تطبیقی میزان مطلوبیت کیفیت فضاهای عمومی شهری ( مطالعه موردی منطقه 1 و 6 شهر اصفهان)
فضاهای شهری از دیر باز تاکنون بستر کالبدی تعاملات اجتماعی مردم بوده است هر چند ویژگی های کمی و کیفی فضاهای شهری طی زمان و در اثر عوامل گوناگون چندی تغییر کرده است اما همواره شهروندان و سایر استفاده کنندگان از شهر به چنین فضاهایی نیازمند بوده اند.فضای شهری در مفهومی عام ،ارتباط متقابل میان روابط و رفتار هاست. هدف پژوهش مطالعه تطبیقی میزان مطلوبیت کیفیت فضاهای عمومی شهری در مناطق 1 و 6 شهر ...
[ 59 ] - تحلیل شاخص عدالت فضایی در روستاهای گردشگرپذیر (مطالعة موردی: استان آذربایجان شرقی)
تحلیل شاخصهای عدالت فضایی با هدف کلی شناخت نحوة توزیع منابع و جلوگیری از بروز نابرابریها اهمیت دارد. در این میان، ضرورت شناخت نحوة توزیع بهینة کاربریها در روستاهای گردشگرپذیر از اهمیت اساسی برخوردار است؛ زیرا در این روستاها، استفاده از زمین و فضا بهعنوان منبع عمومی، باید براساس اصول علمی برنامهریزی کاربری زمین صورت بگیرد. مطالعة حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل شاخص عدالت فضایی کاربری اراضی در ...
[ 60 ] - تحلیل وضعیت شاخص های ایمنی پارک های منطقه ای و شهری (مطالعۀ موردی: شهر ارومیه)
پارکهای شهری بخشی از زیرساختهای عمومیاند که شهروندان میتوانند از آنها برای سرگرمیهای بصری، زیستمحیطی، آموزشی، بهداشتی، فرهنگی ـ اجتماعی و تفریحی استفاده کنند. اما یکی از چالشهای عمده در تحقق چنین کارکردهای حیاتی پارکها، نبود ایمنی کافی است. بنابراین، سنجش کیفیت ایمنی پارکها به منظور ارتقای کارآیی آن مقؤله مهمی محسوب میشود. هدف پژوهش، تحلیل شاخصهای ایمنی پارکهای منطقهای و شهری ارو...
[ 61 ] - تحلیل فضایی شاخص های توسعۀ پایدار به منظورتحقق پذیری شهرهای خلاق (مطالعۀ موردی: شهرهای استان یزد)
هدف از این تحقیق تحلیل فضایی شاخصهای توسعة پایدار در تطبیق با شاخصهای شهر خلاق بهمنظور تحقق شهر خلاق است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جامعة آماری 21 نقطة شهری استان یزد است. در سالهای اخیر رشد سریع شهرنشینی، افزایش مهاجرتها، توسعة صنعتی شهرها، و رشد حاشیهنشینی نهتنها شاخصهای توسعة پایدار، بلکه شاخصهای شهر خلاق را در شهرهای استان تحت تأثیر قرار داده است. یافتههای تح...
نویسندگان همکار
رسول فهر 1