حمیدرضا قربانی

استادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه بیرجند

[ 1 ] - برآورد جمعیت در سیستان بر پایۀ مطالعات باستان‌قوم‌شناسی

امروزه، موضوع برآورد جمعیت جوامع باستانی یکی از موضوعات مهم در باستان‌شناسی است. یکی از راه­های جمعیت­نگاری باستانی، تحلیل­ آماری داده­های معماریِ حاصل از بررسی روستاهای امروزی است. منطقۀ سیستان ایران از نظر پژوهش­های باستان­قوم­شناسی به­دلیل دارا­بودن ظرفیت­های باستان‌شناسی و قوم­نگاری، دارای اهمیت زیادی است. به‌منظور دست­یافتن به اهداف این پژوهش، روستاهای سیستان از منظر قوم­نگاری، عوامل محیطی،...

[ 2 ] - بررسی تطبیقی نگاره بزکوهی در سنگ‌نگاره‌های شرق و غرب ایران (مطالعه‌ی موردی: سربیشه و اورامان)

ت تصویر بزکوهی در هنر ایران، از دیرباز نقش بسیار مهمی داشته و نگاره های آن از دوره های پیش از تاریخ در نقوش غارها، سنگ های حجاری شده، ظروف سفالی و فلزی بسیار دیده شده است. این نقش بر روی برخی آثار باستانی، حامل ارزش ها و نشانه هایی است که بر اساس باورها و اعتقادات بشر کهن، در چارچوب این آثار نمود یافته اند. یکی از این آثار، سنگ نگاره ها هستند. لذا در تحقیق حاضر نگاره بزکوهی در سنگ نگاره های شر...

[ 3 ] - بررسی نقش مایه هایِ سنگ نگاره آسو در شهرستان بیرجند

سنگ نگاره ها یا هنر صخره ای، یکی از کهن ترین آثار تاریخی و هنری به جای مانده از بشر هستند. این نقوش از جمله هنرهایی هستند که در نقاط مختلف ایران پراکنده اند و هر یک نشانی از دنیای باستان دارند. این پژوهش، به بررسی و مطالعه سنگ نگاره های آسو پرداخته است. سنگ نگاره های نویافته آسو در ناحیه ای کوهستانی به فاصله 300 متری در جنوب روستای آسو در شهرستان بیرجند، در استان خراسان جنوبی قرار دارد. روش برر...

[ 4 ] - سیستم اطلاعات جغرافیایی در پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران؛ پیشینه، روند و مشکلات

فناوری سیستم‌ اطلاعات جغرافیایی (GIS) بالغ بر 30 سال است که برای مطالعات باستان‌شناسی به‌کار می‌رود و به‌طور فزاینده‌ای درحال گسترش است. گسترش استفاده از این سیستم در باستان‌شناسی، نتیجه تکثیر و دردسترس بودن برنامه‌های نرم‌افزاری جغرافیایی، پیشرفت در فناوری رایانه و فراوان بودن داده‌های مکانی در زمینه باستان‌شناسی است. باستان‌شناسی ایران نیز از این قاعده مستثنا نبوده و در سال‌های اخیر بررسی‌ها ...

[ 5 ] - Prehistoric Evidence of Sonqor Koliyaie Plain in Central Zagros

Sonqor Koliyaie is a mountainous plain in central Zagros that has attracted the attention of human societies because of its appropriate environmental characteristics from long ago. Generally, the findings obtained from systematic archaeological surveys show that human settlements have been established in this area from Middle Paleolithic period through contemporary period. Three seasons of surv...

[ 6 ] - شناسایی و تحلیل بستر آثار سفالی بر مبنای بقایای محیط دفن (بررسی موردی سفالینه های خاکستری منسوب به عصر آهن)

Context of the archaeological findings is an important part of these artifacts and many useful information, regarding the provenance, application and dating of findings must be determined considering the characteristic of corresponding context. In some cases, the context of an historical objects is missing and hence, the accuracy of the information regarding the historical object is unsatisfact...

[ 7 ] - بررسی تطبیقی نگاره بزکوهی در سنگ‌نگاره‌های شرق و غرب ایران (مطالعه‌ی موردی: سربیشه و اورامان)

ت تصویر بزکوهی در هنر ایران، از دیرباز نقش بسیار مهمی داشته و نگاره های آن از دوره های پیش از تاریخ در نقوش غارها، سنگ های حجاری شده، ظروف سفالی و فلزی بسیار دیده شده است. این نقش بر روی برخی آثار باستانی، حامل ارزش ها و نشانه هایی است که بر اساس باورها و اعتقادات بشر کهن، در چارچوب این آثار نمود یافته اند. یکی از این آثار، سنگ نگاره ها هستند. لذا در تحقیق حاضر نگاره بزکوهی در سنگ نگاره های شر...

[ 8 ] - بررسی نقش مایه هایِ سنگ نگاره آسو در شهرستان بیرجند

سنگ نگاره ها یا هنر صخره ای، یکی از کهن ترین آثار تاریخی و هنری به جای مانده از بشر هستند. این نقوش از جمله هنرهایی هستند که در نقاط مختلف ایران پراکنده اند و هر یک نشانی از دنیای باستان دارند. این پژوهش، به بررسی و مطالعه سنگ نگاره های آسو پرداخته است. سنگ نگاره های نویافته آسو در ناحیه ای کوهستانی به فاصله 300 متری در جنوب روستای آسو در شهرستان بیرجند، در استان خراسان جنوبی قرار دارد. روش برر...

[ 9 ] - نقوش انسانی در کنده نگاره های شرق ایران

صخره نگاره ها، هنر صخره ای و یا به مفهوم رایج و متداول در میان باستان شناسان، "باستان شناسی هنر صخره ای" از جمله شواهد فوق العاده در حوزۀ مطالعات باستا شناختی و رشته ها و دانش های خویشاوند دیگر است. این گنجینه های عظیم اطلاعات متنوع به هر میزان که گسترده تر و شناسایی، کشف و مطالعه شده اند، اطلاعات و آگاهی ما از چگونگی فرآیند فرهنگ و حیات اجتماعی اعم از نوع اقتصاد و معیشت و شیوه های دادوستد و نظ...

[ 10 ] - نقوش انسانی در کنده نگاره های شرق ایران

صخره نگاره ها، هنر صخره ای و یا به مفهوم رایج و متداول در میان باستان شناسان، "باستان شناسی هنر صخره ای" از جمله شواهد فوق العاده در حوزۀ مطالعات باستا شناختی و رشته ها و دانش های خویشاوند دیگر است. این گنجینه های عظیم اطلاعات متنوع به هر میزان که گسترده تر و شناسایی، کشف و مطالعه شده اند، اطلاعات و آگاهی ما از چگونگی فرآیند فرهنگ و حیات اجتماعی اعم از نوع اقتصاد و معیشت و شیوه های دادوستد و نظ...

[ 11 ] - بررسی و تحلیل نگاره‌های نمادین (مطالعه‌ موردی: سنگ‌نگاره‌های استان خراسان جنوبی)

    انسان ابتدایی با به تصویر درآوردن باورهایش و بهره از محیط زندگی خود، نقوشی را بر دیوار غارها و صخره‌ها نقش کردند. این نقوش، روشی برای انتقال پیام و افکار و وسیله­ای برای بیان آرزوها و ترس‌های بشر بوده­اند. به همین دلیل سنگ­نگاره­ها از قدیمی­ترین آثار هنری یافت­شده در جهان هستند که اطلاعات فراوانی در خصوص زندگی و آداب و رسوم نیاکان ما را بیان می­کنند. آفرینندگان این هنر، حکاکی­ها و نقاشی­های...