بهمن فیروزمندی
استاد گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران
[ 1 ] - هویت شناسی نقش نمادینِ انسان درون قرص ماه، براساس نمونه های هخامنشی و نقش قیزقاپان
نقش پیکرۀ درون ماه یکی از اسرارآمیزترین نقوش نمادین ایران باستان است که تاکنون بسیاری از پژوهشگران دربارۀ هویت شناسی و خاستگاه آن اظهارنظر کردهاند. بااین‌حال هیچ‌گاه مدارک موجود، برای دستیابی به یک نتیجه‌گیری نهایی و قطعی کافی نبوده است. برخی از پژوهشگران پیشینۀ نقش پیکرۀ درون ماه را به‌پیش از دورۀ هخامنشی رسانده و بر این باورند که هنر آشور نو خاستگاه این نقش بوده است. از طرفی این احتمال نیز و...
[ 2 ] - مطالعه و بررسی باستان‌شناختی گویجه قلعۀ مراغه
گویجه قلعه با معماری سنگی، آرامگاه صخرهای و اتاق‌ها و انبارهایی مختص عصر آهن آذربایجان و همچنین آثار دورۀ تاریخی و قرنهای میانۀ اسلامی، در شهرستان مراغه واقع شده است. استفادة مکرر از این محوطه در قرون متمادی و گوناگون، نشان از اهمیت استراتژیک و موقعیت خاص آن دارد. به نظر میرسد با هجوم اورارتو در سالهای پایانی قرن نهم ق.م به کرانههای شرقی دریاچۀ ارومیه، این منطقه نیز به تسلط آنان درآمده است...
[ 3 ] - جایگاه زن در عصر آهن با تکیه بر مطالعات قوم باستان‌شناسی در میان کوچ‌نشنیان غرب زاگرس مرکزی
تاکنون گورستان‌های متعددی متعلق به عصر آهن در غرب زاگرس مرکزی کاوش شده و در آن‌ها اشیای تدفینی خاص زنان به‌دست آمده است. اما کاوشگران جز توصیف داده‌ها و شکل تدفین به موضوع جایگاه زنان در این دوره نپرداخته‌اند. این موضوع از این امر ناشی بوده که در میان اشیای تدفینی هیچ کتیبه یا نوشته‌ای در ارتباط با این گورها به‌دست نیامده و همچنین مطالعات مربوط به زنان تازه در ادبیات باستان‌شناسی مطرح شده بود....
[ 4 ] - در جستجوی ردپای زنان مادی در منابع تاریخی و بقایای باستان شناسی
دانستههای ما دربارة بخشهای مختلف جامعة ماد، به دلیل کمبود منابع نوشتاری هم‌زمان و شواهد باستان‌شناسی روشن، بسیار ناقص و پراکنده است و به همین دلیل اظهارنظر دقیق دربارة مواردی چون وضعیت زنان این دوره، دشوار و گاهی مخاطره‌آمیز است. نتایج این پژوهش که با تکیه بر همان منابع تاریخی کم‌شمار و مدارک باستان‌شناسی کمرنگ و مرتبط با دورة ماد به‌دست‌آمده، تاحدودی نشان میدهد که جامعۀ ماد نیز، همچون دیگر...
[ 5 ] - درآمدی بر شناخت زنان ایران در عصر اشکانی
این پژوهش به مطالعۀ نقش و جایگاه زن در دورة اشکانی می‌پردازد. منابع تاریخی بسیار گذرا به زنان این دوره پرداخته و اطلاعاتی سطحی و گاه بدور از واقعیت ارائه کردهاند. این منابع صرفاً چند تن از زنان درباری، محدودیت‌های اجتماعی زنان، برخی ازدواج‌های سیاسی، و موضوع ازدواج با محارم را بر ما هویدا ساخته‌اند. در این نوشتار، برای دستیابی به وضعیت زن در این دوره آثار مکشوفه از سراسر امپراتوری اشکانی اعم از...
نویسندگان همکار