سید هاشم آقاجری
استادیار تاریخ دانشگاه تربیت مدرس
[ 1 ] - داشناکسیون و تسلط بر حیات سیاسی ارامنه(1890-1918)
حزب داشناکسیون در سال 1890 درحالی تأسیس شد که سومین حزب سیاسی ارامنه به حساب می‌آمد، اما در 1918، سال تأسیس جمهوری مستقل ارمنستان، در جایگاهی قرار داشت که حیات و ممات ارامنه قفقاز را تدبیر می‌کرد. چنین جایگاهی که در فردای تشکیل ارمنستان مستقل به مانعی جدی برای ایجاد تعامل بین احزاب سیاسی ارمنستان و تشریک مساعی برای آینده آن کشور تبدیل شد. این نوشتار درپی آن است که با تکیه بر نظریه سیاسی روبرت م...
[ 2 ] - پناهندگی سیاسی در دوره ی صفویه؛ با تکیه بر پناهندگی اُلامه تکلو به امپراتوری عثمانی
هدف این مقاله بررسی و تحلیل زمینهها و علل شورش و پناهندگی اُلامه تکلو به دولت عثمانی و تأثیری است که این پناهندگی در روابط دولت صفوی با عثمانیان داشت. یافتههای پژوهش نشان می دهد که این شورش که از سنخ کشمکش های نخبگان بر سر قدرت سیاسی بود، در سال 937 ه.ق، در ایالت آذربایجان به وقوع پیوست و با حمله ی اُلامه تکلو به دارالسلطنه ی تبریز و غارت آنجا آغاز شد. پس از آن، اُلامه چون نتوانست ن...
[ 3 ] - کاهش ارزش پول در اقتصاد عصر صفوی و عوامل مؤثر بر آن
پول [1] به عنوان واسطه‌ای در مبادلات، همواره بازتابی از اوضاع اقتصادی یک دوره‌‌ی تاریخی است. اقتصاد عصر صفوی، اقتصادی مصرفی و کالایی بود که پول (به‌ویژه در بخش تجارت خارجی و اقتصاد شهری) نقش واسطه را در آن ایفا می‌کرد. سکه‌های طلا، نقره و مس، بیشتر از معادن داخل ایران یا از صادرات اجناسی از جمله ابریشم و فعالیت‌های بازرگانان خارجی تأمین می‌شد . در این دوره مرکز عمده‌ی گردش پول در اقتصاد شه...
[ 4 ] - شورش قلعه دم‌دم، چگونگی و علل آن در عصر شاه عباس اول
شورش قلعه دم‌دم در عصر شاه‌عباس اول صفوی و توسط امیرخان برادوست، یکی از امرای مشهور عشایر برادوست، روی داده است.این مقاله به علل این شورش می‌پردازد و فر ض بر این است که از ماهیتی مذهبی، قومی و قدرت‌طلبانه برخوردار بوده است.این تحقیق بر روش توصیفی- تحلیلی مبتنی است.پس از تأمل و تحلیل اسناد و نوشته‌های موجود در منابع اولیه و تحقیقات جدید این نتیجه به دست آمد که شورش قلعه تا حد زیادی به دنبال سیا...
[ 5 ] - پژوهشی درباره منصب نسقچی در دوره قاجار
منصب نسقچی که از زمان صفویه در نظام دیوانی و تشکیلات دربار وجود داشت پس از سقوط صفویه همچنان به حیات خود ادامه داد اما در دوره قاجاریه به عللی چند از فهرست تشکیلات درباری ایران حذف گردید. واکاوی علل و عوامل موثر بر حذف این منصب از فهرست مناصب دوره قاجاریه به عنوان مسئله اصلی این تحقیق مد نظر است. روش گردآوری داده‌ها در این پژوهش کتابخانه‌ای و اسنادی است و روش تحلیل تبیین کارکردی. نتایج حاصل از...
[ 6 ] - رابطة دیانت و سیاست در جامعة سلجوقی تضاد اجتماعی و فرهنگی ایدئولوژی خواجه نظام‌الملک و خلافت عباسی
ایدئولوژی و سیاست در جامعه و تاریخ (از جمله در دورة سلجوقی) رابطة تنگاتنگی با یک‌دیگر دارند. به سبب نادیده انگاشتن پویایی تاریخی ایدئولوژی‌ها و بحث فرهنگی و هویتی آن، تاریخ ایدئولوژیک دورة سلجوقی و مهم‌ترین بخش آن، ایدئولوژی خواجه نظام‌الملک، همواره موضوع پیچیدة تاریخی است و سبب بروز گمراهی‌هایی در تاریخ‌نگاری دورة سلجوقی شده است. در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل هرمنوتیکی، نسبت ایدئولوژی...
[ 7 ] - تحول‌های دینی عصر صفویه و نقش عالمان عاملی: مطالعۀ موردی محقق کرکی و شهید ثانی
پیش از این، تحول‌های دینی عصر صفویه و اهمیت مهاجرت فقیهان عاملی از جنبه‌هایی بررسی شده است، هرچند اختلاف نظرهای جدی دربارۀ اهمیت و تأثیر مهاجرت فقیهان عاملی به ایران در عصر صفویه وجود دارد. در این نوشتار اهمیت و تأثیر مهاجرت فقیهان عاملی از زاویۀ نقش آنها در تحول در گفتمان‌های دینی عصر صفویه، با تکیه بر آرای محقق کرکی و شهید ثانی بار دیگر ارزیابی شده است. همچنین ادعا شده که عالمان عاملی نقش مهم...
[ 8 ] - سنخ‌شناسی جنبش‌های اجتماعی گیلان در عصر صفویه
گیلان در دورة صفویه شاهد جنبش‌های اجتماعی بسیاری بوده است. این امر معلول عواملی چون شرایط اقلیمی خاص این ناحیه مانند نزدیکی به دریا و وجود جنگلها و بیشههای انبوه، خاندان‌های ریشهدار محلی، تولید گستردة ابریشم، درآمدزایی بالای این ایالت به دلیل تجارت این محصول و رویکرد متمایز دولت صفویه به این منطقه بود. بهخطرافتادن امتیازهای موروثی حکام محلی، افزایش مالیاتها و ستم مالیاتی علیه طبقات مختلف ج...
نویسندگان همکار