سید عباس موسویان
دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
[ 1 ] - بررسی فقهی- حقوقی اوراق استصناع موازی
In recent decades, the use of financial instruments, as one of the methods required to fund the government, public institutions and business firms, have been considered and the instruments will be benefited to create prosperity and large production and development projects that desired effect on a country's economic . One of these financial instruments, securities Istisna that because of it...
[ 2 ] - روش تحقیق جامع طراحی ابزارهای مالی اسلامی (مختار)
از عوامل توسعه اقتصادی، وجود ابزارهای متنوع در بازارهای مالی است. اقتصادی موفق است که ابزارهای مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی داشته باشد. طراحی ابزارهای جدید در ایران با چالش‌های انطباق ابزارها با شرایط بازار پول و سرمایه و انطباق با فقه اسلامی مواجه است. یک ابزار مالی، افزون بر تطابق با فقه اسلامی، باید از منظر اقتصادی، مدیریت مالی، حقوق و حسابداری قابل دفاع باشد. بررسی پژوهش‌ه...
[ 3 ] - الگوی مطلوب حسابداری متناسب با نظام بانکداری بدون ربا
یکی از چالش‌های نظام بانکداری بدون ربا، چالش حسابداری بانک‌هاست. این پژوهش در پی این پرسش است که آیا سیستم حسابداری فعلی، از نظام بانکداری بدون ربا پشتیبانی می‌کند؟ اگر چنین نیست، الگوی مطلوب حسابداری بانکداری بدون ربا کدام است؟ بر این اساس، فرضیه اصلی «الگوی مطلوب حسابداری متناسب با بانکداری بدون ربا مبتنی بر رویکرد پاسخگویی است»، تدوین و هشت فرضیه فرعی در راستای فرضیه اصلی طراحی و به خبرگ...
[ 4 ] - مقایسه سپرده‌های تلفیقی و تفکیکی در بانکداری بدون ربا
هدف مطالعه پیش رو پاسخ به این پرسش است که از نگاه سود سپرده‌ها، کدام‌یک از روش‌های سپرده‌گذاری تلفیقی یا تفکیکی در بانکداری بدون ربا برتر است. در روش سپرده‌های تلفیقی، بانک سپرده‌ها را در قالب یکسان از سپرده‌گذاران دریافت می‌نماید؛ اما در روش سپرده‌های تفکیکی، سپرده‌ها بر اساس نوع قرارداد ـ مبادله‌ای یا مشارکتی ـ بر مبنای تصمیم سپرده‌گذاران تفکیک می‌گردد. فرضیه این است که تلفیقی یا تفکیکی...
[ 5 ] - مهندسی مالی عقود در تأمین مالی خرد اسلامی در ایران
تأمین مالی خرد در طول دهۀ گذشته رشد فزاینده‌ای از حیث گسترۀ مفهومی، اهداف، نهادها، شیوه‌ها و دامنۀ عرضه‌کنندگان و متقاضیان داشته است. اکنون برنامه‌های تأمین مالی خرد بهگونهای طراحی می‌شوند که توان پاسخگویی به نیازهای مختلف را داشته باشند. ضرورت پرداختن به انقلاب تأمین مالی خرد و لزوم طراحی نظام تأمین مالی خرد اسلامی در کشور حقیقتی انکارناپذیر است. یکی از عناصر طراحی این نظام، شیوه‌های تأمین ...
[ 6 ] - بازار پول اسلامی: ماهیت، کارکرد و ابزارها
بازار پول یکی از مهمترین بازارهای مالی در نظام بانکداری متعارف است که کارکردهای مهمی مانند کشف قیمت منابع کوتاه‌مدت را بر عهده دارد؛ پذیرش یا عدم پذیرش این بازار در چارچوب اسلامی، می‌تواند اثرات مهمی در نظریه و کاربرد دانش بانکداری اسلامی به همراه داشته باشد که نمی‌توان از آن غافل بود. پرسش اصلی پژوهش آن است که آیا بازار پول اسلامی قابلیت شکل‌گیری دارد؟ مقاله به روش توصیفی و تحلیل محتوا به دن...
[ 7 ] - تعزیر مالی و جریمه دولتی برای مطالبات غیرجاری در بانکداری اسلامی
روش رایج برای جلوگیری از مطالبات غیرجاری در نظام بانکی کشور، وجه التزام تأخیر تأدیه است. این راهکار به دلیل تحریف عملی ماهیت وجه التزام و مواجهه با اشکالاتی همچون عدم برخورداری از مشروعیت کافی و برخورد با شبهه ربا، بی‌توجهی به اعسار مشتریان و برخورد یکسان با تأخیرکنندگان، راهکار مطلوبی در زمینه حل معضل مطالبات غیرجاری محسوب نمی‌شود. سؤال اصلی مقاله این است که آیا می‌توان در زمینه حل معضل مطا...
[ 8 ] - اجتهاد چندمرحله‌ای روش پژوهش استنباط مسائل فقه اقتصادی
ابواب اقتصادی و معاملات در اسلام، ماهیت امضایی دارند. اندیشه‌وران اقتصادی متناسب با نیازهای جامعه به طراحی ابزارها و شیوه‌های معاملاتی اقدام می‌کنند و فقیهان مالی در چارچوب اصول و قواعد شریعت، آنها را بررسی و گزینش می‌کنند. چالشی که در بررسی مسائل فقه اقتصادی وجود دارد، بین‌رشته‌ای‌بودن و نبود روش پژوهش معتبر دراین‌باره است؛ از یک‌سو اندیشه‌وران اقتصادی در طراحی ابزارهای مالی تسلط کافی بر بُعدها...
[ 9 ] - تحلیل نظری الگوی بانک اسلامی دبی (راهبردهایی برای اصلاح قانون بانکداری ایران)
با گسترش بانکداری اسلامی در نقاط گوناگون جهان الگوهای بسیاری از بانک‌های اسلامی ارائه شد که شناخت آنها می‌تواند زمینه هم‌گرایی و استانداردسازی خدمت‌های ارائه‌شده از سوی بانک‌های اسلامی و بهرهگیری از تجربه‌های همدیگر را فراهم کند. از جمله بانک‌های اسلامی که چنین ویژگی دارد، بانک اسلامی دبی است. معرفی الگوی عملیاتی بانک پیش‌گفته در جایگاه بانکی پیش رو در خدمات مالی اسلامی و نقد و بررسی آن می‌ت...
[ 10 ] - توافق‌نامه بازخرید (ریپو) در بازار بین‌بانکی اسلامی
بازار بین‌بانکی، فرعی اساسی از بازار پول است که محل عرضه و تقاضای وجوه اضافه بانک‌ها و مؤسسه‌های مالی برای یکدیگر است. در این بازار که به‌طورمعمول ابزارها با هدف تأمین مالی کوتاه‌مدت بانک‌ها جهت مدیریت نقدینگی استفاده می‌شوند، ابزار توافق‌نامه بازخرید (ریپو) اهمیت بالایی دارد. در ایران، دستورالعمل اجرایی تشکیل بازار بین‌بانکی ریالی در سال 1383 از سوی بانک مرکزی ابلاغ شد و این بازار از سال 1387 ...
[ 12 ] - بررسی فقهی – مالی اوراق اجاره مصون از تورم
یکی از ابزارهای مالی که امروزه در بازارهای مالی دنیا استفاده می‌شود، اوراق با بازدهی متغیر یا اوراق مصون از تورم است. بازدهی این اوراق به‌علت آنکه افزون بر نرخ بهره واقعی از انتظارهای تورمی نیز متأثر است، در کشورهایی که با تورم بالا و متغیر روبه‌رو هستند برای سرمایهگذاران و ناشران جذابیت دوچندان دارد. ایران به‌عنوان کشوری که نرخ تورم بالایی نسبت به مبه‌وسیله دنیا دارد، می‌تواند از این اوراق ب...
[ 13 ] - آسیب‌شناسی نظارت شرعی در نظام بانکی ایران و ارائه اصلاح‌های قانونی
نظارت شرعی یکی از اجزای اصلی در اجرای صحیح بانکداری بدون ربا بوده و کم‌وبیش در تمام کشورهایی که به‌صورتی بانک‌های بدون ربا و اسلامی را راه‌اندازی کرده‌اند جدی پی‌گیری می‌شود. در نظام بانکی ایران، خلأهای جدی در این‌باره وجود دارد که مهمترین آنها سکوت قانون عملیات بانکی بدون ربا و دیگر قوانین و مقررات درباره پایش اجرای صحیح بانکداری براساس ضوابط شرعی است. در تحقیق پیش رو که به روش توصیفی ـ تحل...
[ 14 ] - تعیین سهم بهینه عقدهای مبادله‌ای و مشارکتی در بانکداری بدون ربا
در مقاله پیش‌رو ضمن بررسی ساختار و روش‌های تجهیز و تخصیص منابع در نظام بانکداری بدون ربا، رفتار بانک‌ها در شرایط تصادفی (غیرقطعی) مورد بررسی و بهینه‌سازی قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر با توجه به غیرقطعی‌بودن سود سپرده‌ها و عدم قطعیت در سود عقدهای مشارکتی در بانکداری بدون ربا، بحث حساب تصادفی در ریاضیات، کاربرد فراوانی در مدل‌سازی رفتار بانک دارد؛ از اینرو در مقاله پیش‌رو با استفاده از تکنیک کنتر...
[ 15 ] - خلأ قانونی مطالبه‌های غیرجاری در قانون عملیات بانکی بدون ربا
یکی از خلأهای جدی قانون عملیات بانکی بدون ربا، نادیده‌گرفتن مسئله مطالبه‌های غیرجاری و عدم ارائه شیوه‌های شرعی جهت مدیریت این مسئله است. در حالی که می‌توان براساس فقه غنی اسلام در کنار راهکارهای انگیزشی و اخلاقی، راهکارهای الزامی متعددی برای پیش‌گیری و معالجه مشکل مطالبه‌های غیرجاری بانکی پیشنهاد کرد. تحقیق پیش‌رو می‌کوشد موضوع خلأ قانونی موجود دربارة مطالبه‌های غیرجاری را مورد بررسی قرار داد...
[ 19 ] - مهندسی مالی اسناد خزانه اسلامی
[ 30 ] - مهندسی مالی عقود در بانکداری اسلامی
[ 31 ] - نقش شورای تخصصی فقهی در ارتقای سطح مشروعیت و کارایی بانک های اسلامی (مطالعه تجربه چند کشور اسلامی)
[ 35 ] - نظریه های ربا و بهره
[ 40 ] - لگوی جدید بانکداری بدون ربا
[ 41 ] - اوراق بهادار اجاره ( صکوک اجاره )
[ 42 ] - راهکار رسیدن به نرخ سود بانکی تعادلی
[ 43 ] - ربا در قرض های تولیدی و تجاری
[ 50 ] - انواع بانک‌های بدون ربا
[ 53 ] - دین و اقتصاد
[ 54 ] - مشارکت مجدد جایگزین تنزیل مجدد ـ
[ 56 ] - اوراق اجاره روی دارایی طلبکاران؛ راهکار جدید برای تسویه دیون دولت از طریق بازار سرمایه در ایران
یکی از چالش‌های اصلی دولت جمهوری اسلامی در سالهای اخیر بدهی دولت به پیمانکاران و نظام بانکی است. اعمال تحریمهای مالی و اقتصادی ضد جمهوری اسلامی ایران، افزایش نرخ ارز و تورم بالا طی سالهای 1390 تا 1392 و کاهش شدید قیمت نفت طی چند سال گذشته موجب شد درآمدهای دولت کاهش یافته و برای تسویه بدهی خود با مشکل جدی مواجه شود. از اینرو، دولت تلاش کرد تا با کمک راهکارهای جدید منابع مالی به دست آورد. یکی...
[ 57 ] - تحلیل فقهی- اقتصادی اختیار فروش گواهی سپرده سرمایه‌گذاری به‌عنوان یکی از مشتقات پوشش ریسک نقدینگی در بانکداری اسلامی (مطالعه موردی: بانکداری ایران )
مهمترین دارایی‌های جاری هر بانک وجوه نقد است. وجود وجه نقد انعطاف‌پذیری مالی بانک و نبود آن ریسک نقدینگی بانک را افزایش میدهد. به‌طورکلی علل پدید آمدن ریسک نقدینگی در دو مورد، برداشت سپرده‌ها توسط سپرده‌گذاران و تعهدهای خارج از ترازنامه خلاصه می‌شود. از آنجا که بازپس‌گیری گسترده سپرده‌ها توسط مشتریان، بانک را با ریسک ورشکستگی مواجه می‌سازد و نگهداری بیش از نیاز وجوه نقد نیز سود‌دهی بانک را کا...
[ 58 ] - اوراق بهادار (صکوک) مضاربه؛ابزاری مناسب برای توسعه بخش صادرات ایران
امروزه در اقتصاد جهانی صادرات نقش مهمی در رشد و توسعه هر کشوری ایفا می‌کند، تجارت خارجی ایران به دلیل اتکا به صادرات نفت، وابستگی شدیدی به درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت دارد بنابراین اتخاذ سیاستهایی که اتکا به تک محصولی بودن را کم و از طرفی موجبات افزایش صادرات غیر نفتی و کاهش واردات شود، ضروری به نظر می‌رسد.در ایران به دلیل بانک پایگی نظام مالی، تامین مالی بخشهای مختلف اقتصاد از جمله صادرا...
[ 59 ] - صکوک مرابحه ابزار مالی مناسب برای بازار پول و سرمایه اسلامی
مرابحه، قرارداد فروشی است که فروشنده به وسیله آن، قیمت تمام شده کالا، اعم از قیمت خرید، هزینههای حمل و نقل، نگهداری و سایر هزینههای مرتبط را به اطلاع مشتری می رساند، سپس با افزودن مبلغ یا درصدی به عنوان سود، به وی می فروشد، بیع مرابحه می تواند به صورت نقد یا نسیه منعقد شود و به طور معمول، نرخ سود نسیه آن بیشتر است. مدتی است که متفکران مسلمان، به منظور پر کردن خلا حاصل از حذف اوراق قرضه، با اس...
[ 60 ] - اوراق بهادار استصناع ، مکمل بازار سرمایه ایران
خلا حاصل از حذف اوراق قرضه و قابلیت عقود اسلامی برای طراحی ابزارهای مالی متنوع، اندیشمندان مسلمان را به فکر طراحی ابزارهای مالی اسلامی انداخت؛ به طوری که در زمان کوتاهی انواعی از ابزارهای مالی اسلامی طراحی شد. این مقاله به تبیین یکی از این ابزارها که براساس قرارداد استصناع طراحی شده است، می پردازد. در این ابزار وزارتخانه ها، شهرداری ها، شرکتهای دولتی و خصوصی که درصدد احداث یا توسعه پروژه خاصی ه...
[ 63 ] - سپرده تعاونی (امتیازی) به عنوان نسل دوم فعالیت‌های قرض‌الحسنه
سپرده‌های امتیازی ـ که از آن با تعابیری مانند سپرده‌های تعاونی، وام‌خواه یا چرخشی نیز یاد می‌شود ـ نسل جدید فعالیت‌های قرض‌الحسنه در کشور محسوب می‌شود که می‌تواند در کنار مدل‌های سنتی و نسل اول قرض‌الحسنه، دسترسی گروه‌های پایین و متوسط درآمدی به تأمین مالی را بهبود بخشد. پرسش اصلی این تحقیق آن است که مدل‌های عملیاتی سپرده‌های امتیازی در چارچوب ضوابط شرعی در حوزه قرض‌الحسنه کدام است؟ مقاله به ر...
[ 64 ] - آسیب‌شناسی انتشار صکوک اجاره در بانک‌های ایران: مطالعه موردی بانک سپه
دارایی‌های ثابت در بانک‌های بزرگ کشور به‌صورت منابع قفل شده بر تراز مالی آنها سنگینی نموده و استفاده مطلوبی از آنها نمی‌شود. با توجه به تدوین دستورالعمل انتشار اوراق (صکوک) اجاره در بازار سرمایه در سال 1388 و نهایی شدن دستورالعمل انتشار اوراق اجاره در بانک مرکزی در اواخر سال 1390 این دارایی‌ها می‌توانند با استفاده از این ابزار مالی به منابع بانکی مولد تبدیل شده و در طرح‌های اقتصادی مورد بهره‌بر...
[ 65 ] - آسیب‌شناسی بازار بین‌بانکی در ایران
بازار بین‌بانکی به‌عنوان تأمین‌کننده کوتاه‌مدت منابع مالی، نقش بسیار مهمی در بازار پول کشورها دارد. در کشور ما نیز با گذشت بیش از ۹ سال از زمان تأسیس آن، نتوانسته است با ایجاد تنوع لازم در ابزارها و مکانیزم‌های معاملاتی آن، جایگاه خود را در بازار پولی کشور گسترش دهد. هرچند این رشد معاملات مرهون شرایط اقتصادی و نابسامانی اوضاع پولی کشور نیز بوده است اما در برخی سال‌ها، نواقص این بازار منجر به ...
[ 66 ] - بررسی و تحلیل فقهی بورس‌بازی مبتنی بر دستکاری قیمت در بازار اوراق بهادار
سفته‌بازی (بورس‌بازی) فعالیتی است که طی آن یک معامله‌گر با خرید و فروش دارایی (کالا، ارز، اوراق بهادار و ...) در افق زمانی کوتاه‌مدت، به دنبال کسب سود سریع ناشی از تغییرات و نوسانات قیمتی دارایی است. در طول تاریخ بازارهای مالی همیشه سردرگمی و دوگانگی در برخورد با مفهوم بورس بازی وجود داشته است. از یک سو، بورس‌بازان را مقصران اصلی ایجاد حباب‌های سفته‌بازانه و نوسانات قیمتی شدید در بازارهای مالی ...
[ 67 ] - تحلیل فقهی و حقوقی نهاد مالکیت در قراردادهای بالادستی صنعت نفت و گاز
مالکیت مخازن و منابع هیدروکربوری از موضوعات چالشبرانگیز در قراردادهای بالادستی نفت و گاز است. این موضوع به اندازه‌ای اهمیت دارد که کاربرد برخی مدل‌های قراردادی، مانند امتیازی و مشارکت در تولید و بهرهگیری از مدل‌های تأمین مالی پروژه‌محور را با چالش روبه‌رو کرده است. این مقاله با روش توصیفی−تحلیلی انجام و نتایج نشان میدهد که در تطبیق مفاد قراردادهای نفتی با قواعد شرع مقدس اسلام درباره منابع ...
[ 68 ] - نقش و کارایی دولت جمهوری اسلامی ایران در تحقق عدالت اقتصادی در سه دهه اخیر (با استفاده از رهیافت TVP)
یکی از مباحث مهم و اساسی در هر مکتب و نظام اجتماعی، تبیین نقش و جایگاه دولت در اقتصاد و تحقق عدالت اقتصادی است و این مهم در مکتب اقتصادی اسلام نیز از دیر زمان مورد اهتمام دانشمندان اسلامی بوده است. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی نقش ولت در تحقق معیارهای عدالت اقتصادی در ایران میباشد و برای این منظور با بهرهگیری از متون دینی به ویژه قرآن و سنّت و نظریّات دانشمندان اسلامی، نخست به صورت آمار توصیفی به...
[ 69 ] - بررسی عوامل تأثیرگذار بر ریسک اعتباری در بانک‌های اسلامی
وجود تغییرات سریع و پویا در چشم‌انداز مالی جهان باعث شده است صنعت بانکداری با خطرات بالایی مواجه شود. ریسک اعتباری یکی از مهمترین مخاطراتی است که بانک‌ها با آن روبرو هستند و این مربوط به توانایی بدهکار در بازپرداخت بدهی است. از یک سو به نظر می‌رسد بانک‌های اسلامی به دلیل نوپا بودن و انعطاف کمتر در استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک با ریسک اعتباری بیشتری مواجه شوند و از سوی دیگر به دلیل ماه...
[ 70 ] - میزان کامیابی شبکۀ بانکی کشور در تحقق اهداف نظام اقتصادی اسلام
حرکت صحیح یک جامعۀ اسلامی در مسیری که باید باشد، میطلبد قواعد اسلامی در تمامی ابعاد زندگی افراد آن جامعه جاری باشد. یکی از حوزههایی که بخش بزرگی از زندگی افراد جامعه را تحت تأثیر قرار میدهد، حوزۀ اقتصاد و بانکداری است. ارزیابی میزان تحقق اهداف نظام اقتصادی اسلام در حوزۀ بانکداری، مستلزم به‌کارگیری شاخصهای مناسب برای سنجش آن است؛ از اینرو، نخستین قدم براى عملیاتی کردن اهداف اقتصاد اسلامی در...
[ 71 ] - Designing Capital Market Financial Instrument for Energy Efficiency Projects in Residential Buildings Using Thematic Analysis
One of the barriers in implementing energy efficiency projects in residential buildings is financing limitation. Financing of such projects requires more complex financial structure due to their multilateral nature and can be done through capital market. In this study we introduce some financial instrument for financing of energy efficiency projects in the context of Iran capital market by them...
[ 72 ] - الزامات تخصیص عادلانه منابع در نظام بانکی در چارچوب اقتصاد مقاومتی
از ارکان مهم سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، عدالت محور بودن آنهاست. تخصیص بهینه منابع بانکی باعث می‌شود افراد بتوانند در اقتصاد نقش ایفاء کنند. پژوهش پیش رو، سعی دارد عوامل مؤثر و دارای اولویت که بر تخصیص عادلانه منابع بانکی تأثیر بسزایی دارد را احصاء نماید و راهکارهای اجرایی ارائه دهد. در این تحقیق ابتدا با روش مطالعه کتابخانهای، اصول و الزامات کلان تخصیص عادلانه منابع بر اسا...
[ 73 ] - نقد نظریۀ بانکداری بدون ربا از ایده تا اجرای آن در ایران (با تأکید بر قانون بانکداری بدون ربا)
پس از پیروزی انقلاب، یکی از اصلی‌‌ترین اقدامات صورت‌گرفته در کشور حذف ربا از نظام بانکی با تأسی از نظریۀ بانکداری بدون ربای شهید صدر بود. مبنای تدوین قانون بانکداری بدون ربا در سال 1361 در کشور، همین نظریۀ شهید صدر بوده است. اما با گذشت نزدیک به چهار دهه از انقلاب، عملکرد نظام بانکی درخصوص پیاده‌‌سازی این نظریه، بهگونهای بوده است که ازسوی صاحب‌نظران اقتصادی با انتقادهای فراوان روبه‌رو بود...
[ 74 ] - بررسی تطبیقی ریسک اعتباری در بانکداری اسلامی و بانکداری متعارف (با تأکید بر تأثیر عوامل خاص بانکی)
ریسک اعتباری ازجمله مهمترین ریسکهایی است که نظام بانکی با آن روبروست. هدف این مقاله بررسی و مقایسه عوامل مؤثر بر ریسک اعتباری در بانکداری اسلامی و بانکداری متعارف است. این مقاله تأثیر کیفیت مدیریت، کفایت سرمایه، نقدینگی و اندازه را به‌عنوان عوامل خاص بانکی، بر ریسک اعتباری در بانکداری اسلامی و متعارف را با استفاده از روش پنل دیتای پویا و در دوره زمانی 2016-2011 در 115 بانک اسلامی و متعارف برر...
[ 75 ] - A Jurisprudential Analysis on Provisional Profit Assurance of Investment Deposits in Interest-free Banking
The term investment deposits are one of the important modes of mobilization of resources in the Iranian banking system that are eligible for a certain provisional profit. According to the bank’s agency in this term of deposits, the appliance of Provisional Profit and its periodic payment to depositors before calculating of actual profit at the end of the fiscal year, are for incentives of custo...
[ 76 ] - اثرات توسعه بازار بدهی بر کارایی سیاست‌های پولی و مالی در تحریک مصرف بخش خصوصی: آزمون اصل برابری ریکاردویی بر مبنای رویکرد اثرات آُستانه‌ای
توسعه بازار بدهی‌های دولت همواره موضوع چالشی برای سیاستگذاران و برنامه‌ریزان اقتصادی مطرح بوده است. برخی از کشورها توسعه بازار بدهی‌های دولت را در تحریک بخش واقعی اقتصاد مطلوب و برخی نامطلوب می‌دانند. اما سیاست پولی و مالی کارا در تحریک رفتار بخش حقیقی اقتصاد، بیش از هر چیزی نیازمند ابزار کارآمد هستند و این ابزارها در بستر توسعه بازار بدهی‌های دولت قابل تعریف و سازماندهی است. با توجه به اهمی...
نویسندگان همکار