علی امیدی
دانشیار دانشگاه اصفهان
[ 1 ] - ابتکار کمربند – راه: قوام نظریه هارتلند
منطقه اوراسیا که در نظریه هارت لند به عنوان قلب سیاست جهان معرفی شده است، امروزه در پرتو ابتکار «کمربند – راه» که از سوی چین ارائه شده با تحولات گسترده و متنوعی مواجه است که میتواند بر اهمیت آن منطقه بیافزاید. نظریه «هارت لند» که از آن با عنوان «فلسفه مک کیندر» نیز یاد میشود،یک نقطه مرکزی را در قلب زمین مشخص کرده است که رودخانه های ولگا، ینی سی، آ...
[ 2 ] - تاثیر سیاست خارجی ترکمنستان بر اقتصاد آن
جمهوری ترکمنستان پس از استقلال، بیطرفی دائم را به عنوان استراتژی سیاست خارجی اعلام نمود. در فاصله سالهای 1991ـ 2001 این استراتژی به نحوی اعمال میگردید که به تقویت پایههای حکومت نیازاف منجر شود. اما تحولات پس از 11سپتامبر2001 شرایط ویژهای را در نظام بینالملل و مناسبات منطقهای به وجود آورد. کشورهای آسیای مرکزی از جمله ترکمنستان بیش از سایر دولتها تحت تأثیر دگرگونیهای نظام بینالملل ق...
[ 3 ] - چالشهای ساختاری روابط راهبردی ایران و روسیه: سلطه ستیزی ایرانی و عملگرایی روسی
یکی از موضوعهای مهم سیاست خارجی هر کشور، چگونگی تنظیم روابط با قدرتهای بزرگ است. تکوین جمهوری اسلامی ایران در سال 1979، ماهیت روابط ایران با قدرتهای بزرگ را دچار تغییر بنیادین کرده است. هرچند از اواخر دهه 1980، ایران و شوروی و بهدنبال آن روسیه به بهبود روابط متقابل اقدام کردهاند، ولی این بهبودی منجر به روابط راهبردی نشده است. بهنظر میرسد که ایران و روسیه با یکدیگر تضاد راهبردی نداشته باش...
[ 4 ] - مواجهۀ دو دیدگاه حقوقی: تحلیلی بر تعامل و تقابل جمهوری اسلامی ایران با شورای حقوق بشر سازمان ملل
سازمان ملل متحد دارای نهادهای گوناگون در زمینۀ حقوق بشر است که شورای حقوق بشر جزء مهمترین آنها بهشمار میرود. عملکرد این نهاد، تأثیر فراوانی بر نحوۀ رفتار و روابط بین کشورها در صحنۀ بینالملل داشته است و برخی دولتها توسط این نهاد بهعنوان ناقضان حقوق بشر معرفی شدهاند. این نهاد حسب اختیاراتی که دارد، وضعیت حقوق بشر در تمامی دولتها را با سازوکارهایی چون گزارشگر ویژه و بررسی ادواری ح...
[ 5 ] - تأثیر روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل بر امنیت ملی ایران
استدلال اصلی این مقاله این است که مقامات جمهوری آذربایجان در چارچوب اختلافاتی که با ارمنستان، به ویژه در مسئلۀ قرهباغ دارند، به روابط با اسرائیل میاندیشند و در این رابطه، عمدتاً به دنبال دستیابی به ادوات و تکنولوژیهای پیشرفته نظامی از اسرائیل و کسب حمایت لابی صهیونیستی در آمریکا برای مقابله با لابی ارمنی هستند. در مقابل، اسرائیل نیز در قالب «دکترین پیرامونی» به روابط خود با جمهوری آذربایجا...
[ 6 ] - جنگ رسانه در بحران اکراین: چارچوب سازیِ تحولات سیاسی اکراین و کریمه (2013-2015) در شبکه های خبری سی ان ان (CNN) و راشاتودی (RT)
کشور اکراین از اواخر سال 2013 میلادی تاکنون صحنه اتفاقات و تحولات سیاسی-اجتماعی گوناگونی بوده است. در کنار ابعاد مختلف و ریشه های بحران اکراین، نقش و تاثیر رسانه های خبری گوناگون در تحولات این کشور از جهت شکل دهی به افکار عمومی و نیز چارچوب سازی رویدادها غیرقابل انکار است. دو شبکه خبری سی ان ان (شبکه خبری آمریکا) و راشا تودی (شبکه خبری روسیه) از جمله مهمترین این شبکه ها محسوب می شوند که در طول ...
[ 7 ] - عوامل هویتی تعارض در روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا
الگوهای رفتاری و ساماندهی آنها به عنوان پارامترهای شکلدهنده پدیده نظم سیاسی، از متغیرهای مهم در سیستم به عنوان چارچوب کارکردی روابط بینالملل محسوب میشود. در این میان، الگوی رفتاری حاکم در روابط بین آمریکا و ایران در طول حدود چهار دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مبتنی بر الگوی تعارض بوده است که در این مقاله، تلاش میشود مؤلفههای اصلی شکلگیری چنین الگویی تبیین شود. این مقاله مبتنی بر روش توص...
[ 8 ] - تحلیل حقوقی ابعاد و پیامدهای رای مشورتی دیوان دادگستری در خصوص اعلامیه استقلال کوزوو
چکیده رأی مشورتی دیوان در خصوص همخوانی اعلامیههای استقلال یکجانبه با حقوق بینالملل در 22 جولای 2010، یکی از آرای مهم یک نهاد حقوقی بینالمللی در خصوص رابطهی اصل حق تعیین سرنوشت و اصل تمامیّت ارضی است. در اینجا دیوان با استناد تلویحی به اصل آزادی لوتوس، صدور اعلامیهی «استقلال کوزوو» را قانونی ارزیابی کرد. هر چند دیوان با پیش کشیدن مسائل فنی در خصوص ماهیّت سؤال مجمع ...
[ 9 ] - تحلیل سازهانگارانه ایرانهراسی در سیاست خارجی امریکا در دوران پسابرجام
مجموعه حوادثی چون انقلاب اسلامی ایران، اشغال سفارت امریکا و تز ضدامریکایی ایران بعد از 1979، منجر به پدیدهای بهنام ایرانهراسی در جهان غرب بهویژه امریکا، شده است. اگرچه گمان میرفت رویکرد تعامل با غرب و توافق هستهای در دولت یازدهم، مؤلفه ایرانهراسی را تضعیف نماید، ولی در عمل (حداقل در امریکا) تغییر محسوسی در این زمینه صورت نگرفت و نشانههای مختلفی همچون تمدید قانون تحریمهای ایران (ISA) و ...
[ 10 ] - تجزیه و تحلیل گفتمانی اسلام گرایی در ترکیه و تأثیر آن بر سیاست خارجی آنکارا (مطالعۀ موردی: روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی در سال های 2002 تا2015)
این پژوهش با بررسی و تبیین شکلگیری گفتمان اسلامگرایی در ترکیة معاصر، به نقش و تأثیر آن بر سیاست خارجی دولتمردان جدید (با تأکید بر حزب عدالت و توسعه) در این کشور میپردازد. طبق یافتههای پژوهش که براساس روش تحلیل گفتمان لاکلاو- موفه بهدستآمده است، اسلامگرایان نوین ترکیه (در قالب حزب عدالت و توسعه) بازیگرانیاند که بهطور عملی توانستهاند یکی از دالهای مرکزی گفتمان کمالیستی مبنی بر پیروی ...
[ 11 ] - نقش رسانههای جدید در انقلابهای جهان عرب (2012 ـ 2011)
سالهای 2011 و 2012 شاهد دگرگونی و حوادث بزرگی در جهان عرب بود. موج آزادیخواهی، ظلمستیزی و انقلاب، جهان عرب را فراگرفت و این موج با استعفای عبدالله صالح، دیکتاتور یمن به اوج خود رسید. از زمان وقوع انقلاب در کشورهای فوقالذکر مطالب گوناگونی درباره نقش رسانههای جمعی مانند شبکههای تلویزیونی، خبری یا ماهوارهای، جراید و مطبوعات و ... همچنین رسانههای جدید یا دیجیتال مانند سایتهای اینترنتی اعم ...
[ 12 ] - درسهای همگرایی اتحادیه اروپا برای اکو
EU relative success of regional integration has encouraged other regions of the world to make new regional arrangements with the aim of economic growth and development as well as extending peace and friendship in their own regions. Economic Cooperation Organization (ECO) was formed in line with the same goals. At the first glance, these two regional bodies might seem incomparable as far as thei...
[ 13 ] - مقایسه مدلهای ساختاری مدیریت مناطق جوامع متکثر قومی: درسهایی برای ایران
Given to the mosaic ethnological and cultural identity of states around the world, they have experienced different models for good spatial governance. Even now, some states, disregard of existence and non-existence of potential ethnic tensions, are still looking for methods of good governance regarding space and multi-ethnic geography. So far, six models, namely: Assimilation, Partition, Federa...
[ 14 ] - امنیت و توسعۀ پایدار و تقویتقانونمند حکومتهای محلی در ایران
پهناوری کشورها صرفنظر از متغیرهای انسانی و فرهنگی، ضرورت توزیع فضایی قدرت سیاسی و همچنین توزیع وظایف و خدمات را ایجاب می کند. همانگونه که در متن مقاله استدلال می شود مسیر حرکت دولت ها در اکثر ممالک به سوی واگذاری اختیارات به مناطق، محله محوری و همچنین تمرکززدایی است. به نظر می رسد در کشور ایران، هر چند ظرفیت های قانونی در این راستا وجود دارد، ولی در عمل با نقطه مطلوب فاصله است. از جهت کشورداری،...
[ 15 ] - سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی، تهاجمی یا تدافعی؟
دو نگاه متفاوت به سیاست خارجی ایران در قفقاز جنوبی وجود دارد. نظر اول معتقد به تهاجمیبودن رفتار منطقهای ایران است. دیدگاه دوم سیاست خارجی ایران را تدافعی میپندارد. برداشت نخست نتیجۀ نگاه به سیاست خارجی ایران بهعنوان کلی است که هستۀ کانونی آن، رویکرد ایران به نظام بینالملل و بهشکل ویژه خاورمیانه است؛ دیدگاه دوم رفتار منطقهای ایران را در قفقاز جنوبی بهشکل جداگانه ارزیابی میکند. این نوشتا...
[ 16 ] - Comparative Study of How the Type of Civil Society May Influence the Type of Transition in Revolutions of Tunisia, Egypt and Libya
General views have usually ignored the relation between the type of civil society and the type of political transitions. To address this shortcoming, the current article has reinvestigated this relation through a comparative study of revolutions in Egypt, Tunisia and Libya. In the framework of this relation, this article has demonstrated that remarkable development of civil society in Tunisia a...
[ 17 ] - India's Energy Strategy by 2035 and Its Implications for I. R. of Iran
The energy sector is a most promising area for commercial interactions between Iran and India. India is expected to become the third biggest oil consumer in the World by 2035, thanks to the country’s high population and high rate of economic growth. On the other hand, Iran holds the world's largest gas reserves and third largest oil reserves, as such is able to meet India’s energy needs for a ...
نویسندگان همکار