فرهاد قاسمی
دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه تهران
[ 1 ] - جنگ هیبریدی در سیستم بین‌المللی پیچیده – آشوبی
با فروپاشی اتحاد شوروی، نظم و به تبع آن نظام بین‌الملل در معرض تحولاتی بنیادین قرار گرفتند که مهمترین این تحولات ورود بازیگران جدید به عرصۀ تعاملات سیستمی، تغییر ساختار، ماهیت، پویش، مرکز ثقل و معادلات قدرت بود که در نتیجه آن به‌هم‌پیوستگی، پیچیدگی و آشوبناکی در سیستم تشدید شد. به تبع تحولات سیستمی، روش جنگ نیز متحول، و تحت تأثیر ویژگی‌های جدید سیستم، مبدل به پدیده‌ای ...
[ 2 ] - گذار در سیستم‌های بین المللی پیچیده – آشوبی: ایران
تحول سیستم بین الملل و شکل گیری سیستم‌های پیچیده و آشوبی، الگوی گذار قدرت را تغییر داده است و این تغییر نیاز به تبیین نوینی دارد. از سوی دیگر ایران نیز از جمله کشورهای است که به دلیل کانونیت در نظم های منطقه ای و پویش های درونی، تحت تاثیر مستقیم الگوهای گذار قرار دارد. به همین سبب مقاله حاضر بر محوریت این پرسش اساسی شکل گرفته است که گذار در سیستم بین المللی پیچیده و آشوبی و ایران به عنوان یک مو...
[ 3 ] - شکل گیری گروه های ضدسیستمی در شبکه ژئوپلتیک جهان اسلام
شبکه‌های منطقه‌ای، بنابر ویژگی‌های خود، شرایط متفاوتی را برای شکل‌گیری و یا رشد گروه‌های ضدسیستمی فراهم می‌کنند. نظم‌های منطقه‌ای به لحاظ پایداری، امنیت، ثبات و پویایی یکسان نبوده و با معماهای امنیتی مختلفی روبه‌رو هستند. امروزه جهان اسلام، به عنوان یک شبکه منطقه‌ای، با انبوهی از چنین گروه‌هایی مواجه است. لذا یکی از مهمترین موضوعات، علل شکل‌گیری این گروه‌ها در نظم‌های منطقه‌ای، از جمله در گستر...
[ 4 ] - نظریۀ پیچیدگی و آشوب: چرخشی نوین در تبیین تکامل شبکه‌های منطقه‌ای
چکیده شکل‌گیری و تکامل سیستم‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، از پرسمان‌های مورد کشمکش در ادبیات روابط بین‌الملل است. در این پهنه، نظریه‌های گوناگونی به این پرسمان پرداخته‌اند؛ ولی بی‌توجهی به مدل تکامل در وضعیت پیچیدگی و آشوبی و انگاشتی خطی از شکل‌گیری شبکه‌های منطقه‌ای، آنها را از تبیین واقعیت‌های نوین دور کرده است. نظریۀ پیچیدگی و آشوب، چرخشی نوین را در پرسمان شکل‌گیری و تکامل شبکه‌های منطقه‌ای سب...
[ 5 ] - دینامیک انطباق و گذار در سیستم‌های سایبری و سیاست خارجی
از پایان جنگ سرد، جدال شدیدی در حوزة دانشگاهی و جهان سیاست، بر سر مفهوم‌های سنتی و نظریه‌های روابط بین‌الملل و سیاست خارجی رخ داده است. در این زمینه می‌توان سه مرحلة مشخص از ظهور و ورود پیچیدگی را به درون حوزة روابط بین‌الملل تشخیص داد: مرحلة نخست، پیچیدگی و سیاست بین‌الملل در تبیین تغییر است؛ مرحلة دوم، دربارة سیاست خارجی و پیچیدگی و مرحلة سوم، مربوط به کاربرد پیچیدگی در فرایندهای سیاستگذاری ...
[ 6 ] - دیپلماسی هوشمند و هم‌گرایی منطقه‌ای: جهان اسلام
نظم‌های منطقه‌ای به‌عنوان یکی از مهمترین حوزه‌های مطالعاتی روابط بین‌الملل مطرح‌اند که به‌شدت تحت تأثیر سازه‌ها و پویش‌های نظام (سیستم) بین‌الملل قراردارند. تحول نظام بین‌الملل به سیستم پیچیده- آشوبی، هم‌گرایی منطقه‌ای و دستگاه تحلیلی آن را با واقعیت‌هایی نوین روبه‌روکرده‌است که ادبیات کلاسیک روابط بین‌الملل به آن کمتر توجه‌کرده‌است؛ تغییر سازه سیستم بین‌الملل به سازه شبکه‌ای و دینامیک قدرت آن...
[ 7 ] - چرخۀ قدرت در سیستم بین المللی پیچیده و آشوبی و راهبردهای نقش یابی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران
چرخۀ قدرت و فشارهای سیستمی ناشی از آن، در درون سیستم بین‌الملل آنارشیک، نقش‌یابی را در کانون طراحی راهبرد کلان کشورها قرار می‌دهد. تحول سیستم بین‌الملل از ساده به سیستمی پیچیده و آشوبی، چرخة قدرت و راهبردهای نقش‌یابی در آن را با ویژگی‌های نوینی از جمله تعریف در گسترۀ شبکه‌ای و بر مبنای قدرت هوشمند شبکه‌ای همراه ساخته است. مقالة حاضر با ت...
نویسندگان همکار