ناصر دواتگر
استادیار پژوهش و ریاست موسسه تحقیقات برنج کشور/ موسسه تحقیقات برنج کشور
[ 1 ] - ارزیابی تغییرات مکانی آهن قابل دسترس و عوامل مؤثر بر آن در خاک های شالیزاری ( مورد مطالعه: اراضی شالیزاری مرکزی گیلان)
آهن از عناصر غذایی کم مصرف مهم در گیاه برنج است. تشخیص صحیح وضعیت این عنصر در خاک¬های شالیزاری بسیار اهمیت دارد. از راهکارهای مؤثر برای ارتقای مدیریت حاصلخیزی، پهنه¬بندی صحیح، آگاهی از تغییرات مکانی و الگوهای توزیع عناصر غذایی کم مصرف برای مدیریت خاک و کاربرد صحیح کودهاست. این مطالعه به هدف ارزیابی وضعیت آهن قابل دسترس، تعیین عوامل خاکی مؤثر بر آن و انتخاب مناسب¬ترین روش درون¬یابی برای تعیین تو...
[ 2 ] - مقایسه توابع انتقالی رگرسیونی و شبکه عصبی مصنوعی در برآورد گنجایش
Measuring the cation exchange capacity (CEC) as one of the most important chemical soil properties is very time consuming and costly. Pedotransfer functions (PTFs) provide an alternative to direct measurement by estimating CEC. The objective of this study was to develop PTFs for predicting CEC of Guilan province soils using artificial neural network (ANN) and multiple-linear regression method a...
[ 3 ] - تغییرات مکانی شکل های مختلف فسفر در اراضی شالیزاری
چکیده: سابقه و هدف: فسفریکی از عناصر غذایی اصلی محدود کننده تولیدات کشاورزی در خاک‌های شالیزاری بسیاری از مناطق برنج خیز جهان است. در شمال ایران نیز خاک‌های شالیزاری از کمبود مدیریت متعادل و مناسب کودهای فسفره رنج می برند. شیمی فسفر در این اراضی بدلیل تاثیر فرآیندهای شیمیایی و بیولوژیکی مؤثر بر قابلیت دسترسی آن (از طریق تاثیر بر شکل‌های گوناگون فسفر) پیچیده می باشد. بنابراین شکل-های گوناگون فس...
[ 4 ] - ارزیابی تغییرات مکانی هدایت هیدرولیکی اشباع خاک با استفاده از آمار مکانی (منطقه مورد مطالعه: دشت لاغر)
سابقه و هدف: هدایت آبی اشباع خاک یک پارامتر مهم برای جریان آب در خاک، کنترل نفوذ آب به خاک و رواناب سطحی، آبشویی سموم از اراضی کشاورزی و انتقال آلاینده‌ها از مکان‌های آلوده به سمت آب زیرزمینی است. توزیع مکانی خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی بر رفتارهای هیدرولوژیکی، انتقال آب و رسوب به آب‌های سطحی و زیرسطحی مؤثر است، از این رو شناخت تغییرات این ویژگی‌ها در مدیریت بهینه‌ی اراضی امری مهم و تاثیرگذار می...
[ 5 ] - ارزیابی دقت برخی از روشهای زمین آماری در برآورد تغییرات مکانی سرعت نفوذ نهایی
خصوصیات خاک به طور پیوسته در مکان و زمان در حال تغییر می‌باشند. آگاهی از چگونگی این تغییرات به منظور مدیریت صحیح کشاورزی و افزایش سوددهی، ضروری می‌باشد. در این پژوهش از تکنیک زمین آمار برای تشریح ساختار فضایی سرعت نفوذ نهایی، و انتخاب مناسب‌ترین روش در برآورد آن، استفاده شد. تعداد 75 نمونه طی یک شبکه به فواصل تقریبی 10 متر از عمق 0 تا 25 سانتی‌متری از خاک سطحی برداشت شد. سرعت نفوذ در مزرعه با ا...
[ 6 ] - اثر افزایش شوری آب آبیاری در روند توسعه ترک‌های ناشی از خشک‌شدگی در خاک‌های شالیزاری
خشکسالی‌های متعدد سال‌های اخیر و نیز ساخت و بهره‌برداری از سدهای متعدد در حوضه آبریز رودخانه سپیدرود کمیت و کیفیت (افزایش شوری) آب این رودخانه را که منبع اصلی تأمین آب استان گیلان می‌باشد، به طور محسوسی کاهش داده است. پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی با افزایش فاصله آبیاری در هر تناوب، بروز ترک به دلیل نوع و محتوای بالای رس خاک‌های شالیزاری استان گیلان اجتناب‌ناپذیر وهدر رفت آب در خاک‌های ترک‌دار...
[ 7 ] - بررسی تغییرات مکانی و پهنه‌بندی برخی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک سطحی و تأثیرپذیری آنها از مدیریت بهره‌برداری در زمینهای کشاورزی جنوب تهران
گسترش مناطق مسکونی، تجاری، صنعتی و نوع استفاده از زمین در اراضی کشاورزی جنوب تهران، تغییر در برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی را به محیط خاک تحمیل نموده است. برای انجام این تحقیق نمونهبرداری به صورت شبکه منظم 1000 در 1000 متر در 196 نقطه از عمق 30-0 سانتی متری خاک در 20000 هکتار از اراضی کشاورزی جنوب تهران انجام شد. اسیدیته گل اشباع، بافت خاک، درصد آهک، گنجایش تبادل کاتیونی و کربن آلی خاک اندا...
[ 8 ] - پهنه‌بندی عناصر ریزمغذی قابل جذب آهن، روی، مس، و منگنز در اراضی کشاورزی جنوب تهران با استفاده از تکنیک زمین‌آمار و GIS
بهمنظور بررسی تغییرات مکانی و پهنه‌بندی غلظت عناصر ریزمغذی آهن، روی، مس، و منگنز در 20000 هکتار از خاک‌های اراضی جنوب تهران برای تشخیص مناطق با حد کفایت یا بیش‌بود 196 نمونة خاک سطحی به صورت شبکة منظم 1000 در 1000 متر جمع‌آوری و فرم قابل جذب این عناصر با استفاده از DTPA و TEA عصاره‌گیری و غلظت آنها با دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد عناصر ریزمغذی آهن، روی، مس، و منگنز توزیع مکا...
[ 9 ] - افزایش دقت برآورد منطقه ای عملکرد برنج با ارتقای قدرت تفکیک مکانی داده های ماهواره ای شاخص سطح برگ در مدل گیاهی VSM
مدل VSM یک مدل گیاهی ساده است که با وجود نیاز به اطلاعات ورودی اندک از دقت قابل قبولی در برآورد عملکرد مزرعهای برنج برخوردار است، اما به دلیل عدم قطعیت در دادههای ورودی، کاربرد مدل در مطالعات منطقهای با محدودیت روبرو است. این محدودیت با تلفیق مدل با دادههای ماهوارهای قابل رفع شدن است. در این پژوهش، پس از تلفیق مدل VSM با دادههای ماهوارهای تابش طول موج کوتاه و شاخص سطح برگ، تأثیر ارتقای ق...
[ 10 ] - ارزیابی تناسب اراضی برای یونجه در منطقه خواجه با استفاده از روش پارامتریک (ریشه دوم) و نظریه مجموعه‌های فازی
یکی از بهترین سیاستهای کشاورزی در کشورهای در حال توسعه در راستای امنیت غذایی، ارزیابی زمینهای زراعی و پتانسیل کشاورزی به منظور حمایت از کاربری فعلی و آتی کشاورزی است. فائو برای ارزیابی تناسب اراضی از منطق دو ارزشی Boolean استفاده میکند که این منطق توسط تعدادی از محققین ارزیابی اراضی مورد نقد قرار گرفته است، چون منطق فوق طبیعت پیوسته خاک، تغییرات در طول زمیننما و عدم قطعیت در اندازهگیریها ...
[ 11 ] - استفاده از سطح ویژه برای بهبود تخمین ظرفیت تبادل کاتیونی خاک از طریق شبکه‌های عصبی مصنوعی
ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) یکی از خصوصیات مهم خاک است که اندازهگیری مستقیم آن مشکل، وقت گیر و پر هزینه است. علی رغم تحقیقات زیاد در مورد تخمین CEC، چگونگی بهبود تخمین‌ها با معرفی متغیرهای جدید مورد بررسی کافی قرار نگرفته است. بر پایه بررسی انجام شده از منابع علمی داخلی و خارجی در هیچ تحقیقی از متغیر کمکی سطح ویژه برای تخمین CEC استفاده نشده است. در این تحقیق 1662 نمونه خاک از نقاط مختلف است...
[ 12 ] - استفاده از سطح ویژه برای بهبود تخمین ظرفیت تبادل کاتیونی خاک از طریق شبکه‌های عصبی مصنوعی
ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) یکی از خصوصیات مهم خاک است که اندازهگیری مستقیم آن مشکل، وقت گیر و پر هزینه است. علی رغم تحقیقات زیاد در مورد تخمین CEC، چگونگی بهبود تخمین‌ها با معرفی متغیرهای جدید مورد بررسی کافی قرار نگرفته است. بر پایه بررسی انجام شده از منابع علمی داخلی و خارجی در هیچ تحقیقی از متغیر کمکی سطح ویژه برای تخمین CEC استفاده نشده است. در این تحقیق 1662 نمونه خاک از نقاط مختلف...
[ 13 ] - برآورد پارامتر مقیاس به روشهای مختلف در مدل آریا و پاریس برای بهبود تخمین منحنی مشخصه آب خاک
اندازهگیری مستقیم منحنی مشخصه آب خاک در آزمایشگاه وقتگیر، مشکل و پرهزینه است، به این علت تلاشهای زیادی انجام گرفته تا بتوان به طور غیرمستقیم منحنی مشخصه آب خاک را از سایر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک برآورد کرد. یکی از روشهای غیر مستقیم برآورد منحنی مشخصه استفاده از منحنی توزیع اندازه ذرات خاک است. مدل آریا و پاریس منحنی مشخصه آب خاک را با استفاده از دادههای توزیع اندازه ذرات خاک بر...
[ 14 ] - تعیین مناسب‌ترین مقیاس مطالعه در برآورد کربن‌آلی و جرم مخصوص‌ظاهری خاک در اراضی شالیزاری
دقت اظهارنظر در مورد خصوصیات خاک در هر منطقه، به مقدار زیادی به تغییرات خاک و چگونگی قرار گرفتن آنها در گستره‌های مکانی در منطقه نمونهبرداری شده بستگی دارد. بنابراین، پردازش و تجزیه و تحلیل این‌گونه داده‌ها می‌بایستی با در نظر گرفتن موقعیت مکانی آنها نسبت به یکدیگر انجام گیرد زیرا قابلیت تغییر خواص خاک برآمده از فرآیندهای متعددی است که هریک در مقیاس فضایی و زمانی متفاوتی عمل می‌نمایند. د...
[ 15 ] - ارزیابی پاسخ برنج(Oryza Sativa L.) به مصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم براساس مدیریت تغذیه خاص مکان (SSNM)
در این تحقیق بهینه‌سازی مصرف کود بر اساس مدیریت تغذیه خاص مکان بر اساس پتانسیل عرضه عنصر غذایی بومی خاک و میزان نیاز محصول به عنصر غذایی برای عملکرد مورد انتظار و نیز راندمان بازیافت عناصر غذایی بررسی شد. در22 مزرعه شالیزاری تیمارهای کودی P0, N0 K0, وNPK اعمال گردید. میزان عملکرد و برخی اجزای عملکرد برنج و همچنین نیتروژن، فسفر و پتاسیم خاک و گیاه اندازهگیری و تامین عناصر غذایی بومی با تو...
[ 16 ] - تعیین مهمترین ویژگیهای حاصلخیزی خاک مؤثر بر محصول برنج در اراضی شالیزاری با استفاده از تحلیل مؤلفه‌های اصلی
روشهای آماری چند متغیره مانند تحلیل مؤلفه‌های اصلی و رگرسیونها میتوانند برای تسهیل تفسیر روابط پیچیده استفاده شوند. هدف از این مطالعه تعیین مهمترین ویژگیهای حاصلخیزی خاک، مؤثر بر محصول برنج در اراضی شالیزاری بود. به این منظور نمونههایی از لایه شخم 119 نقطه با توزیع جغرافیایی مناسب، در اراضی شالیزاری شهرستانهای شفت و فومن استان گیلان برداشت شد. پس از آن، ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی مرتبط با...
[ 17 ] - ارزیابی مفهوم انرژی انتگرالی در برآورد آب قابل دسترس خاک در اراضی شالیزاری استان گیلان
چگونگی دسترسی آب خاک برای گیاهان در ارزیابی روابط آب، خاک و گیاه بهمنظور استفاده در برنامهریزی و مدیریت آبیاری مهم است. انرژی انتگرالی چگونگی سهولت دسترسی آب خاک برای گیاه در محدوده رطوبت قابل استفاده خاک را نشان میدهد. این پژوهش با هدف ارزیابی مفهوم انرژی انتگرالی در 40 نمونه خاک اراضی شالیزاری استان گیلان و بررسی روابط این شاخص با ویژگیهای مختلف خاک انجام شد. نتایج نشان داد که تمامی نمونه...
نویسندگان همکار