امین صالح پورجم
استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
[ 1 ] - بررسی اثر خصوصیات خاکشناسی بر پتانسیل بیابانزایی مخروط افکنه‌‌‌‌ها با کاربرد روش AHP-FUZZY SAW (مطالعه موردی: مخروط افکنه‌‌‌‌های مشرف به ارتفاعات حلقه دره و جارو، منطقه اشتهارد)
رخداد بیابانزایی با حذف پوشش گیاهی، منجر به ایجاد آثار نامطلوبی از قبیل فرسایش و تخریب اراضی و نیز تشدید سیلاب‌‌‌‌ها شده و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی را به دنبال دارد. به منظور بررسی اثر خصوصیات خاکشناسی بر پتانسیل بیابانزایی مخروط افکنه-های مشرف به ارتفاعات حلقه دره و جارو (منطقه اشتهارد، استان البرز)، نخست اقدام به تهیهی نقشهی طبقات شیب، کاربری اراضی و زمین شناسی کاربردی با هد...
[ 2 ] - بررسی اثر تغییر اقلیم بر ویژگی‌های خشکسالی دورة آتی با کاربرد مدل گردش عمومی جو HadCM3 (مطالعة موردی: شمال غربی ایران)
بررسی رخداد خشکسالی، به منزلة حادثه‌ای محیطی، از جایگاه ویژه‌ای در مدیریت منابع طبیعی و نیز برنامه‌ریزی‌های مرتبط با مدیریت منابع آبی برخوردار است. در این تحقیق به بررسی اثر تغییر اقلیم بر ویژگی‌های خشکسالی در ایستگاه‌های منتخب سینوپتیکی شمال غربی ایران با کاربرد مدل گردش عمومی جو HadCM3 تحت سناریوی A2 اقدام گردید. بدین منظور، با بهره‌گیری از مدل کوچک مقیاس‌‌کنندة آماری[1] SDSM 4.2.9، ریزمقی...
[ 3 ] - اولویتبندی عوامل موثر بر عدم مشارکت ذینفعان در طرحهای آبخیزداری بر اساس دیدگاه کارشناسان، منطقه مورد مطالعه: حوزههای آبخیز مشرف به شهر تهران
آگاهی از عوامل موجود بازدارنده مشارکت مردمی در طرحهای آبخیزداری، اصولی‌ترین گام در تحقق مشارکت موثر مردمی و دستیابی به اهداف مدیریت یکپارچه حوزههای آبخیز است. حوزههای آبخیز مشرف به شهر تهران، مشتمل بر 12 حوضه بوده که رواناب خروجی آنها از اراضی شمالی شهر تهران و عرصه‌های مجاور شمال شرقی آن یا به‌عبارتی دیگر، شمیرانات عبور می‌نماید. عوامل متعددی می‌توانند بر عدم مشارکت مردم در طرحهای ...
[ 4 ] - Investigation of Pedological Criterion Affecting on Desertification in Alluvial Fans Using AHP-TOPSIS Technique (Case Study: South East of Roudeh-shoor Watershed)
Investigation of desertification trend requires an understanding of phenomena that create changes singly or action and reaction together in an area that these changes were led to the desertification and land degradation. In the investigation of pedological criterion affecting on land degradation in Alluvial Fans, first, the map of units was created by overlaying and crossing maps of slope class...
[ 5 ] - بررسی و ارتباط خشکسالی و ترسالی های غرب ایران با الگوهای سینوپتیکی جو
الگوهای سینوپتیکی جو عامل اصلی توزیع زمانی و مکانی بارش میباشد. خشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که هر ساله خسارات فراوانی به بار می‌آورد. این پدیده در نتیجه ناهنجارهای شدید و مکرر زمانی- مکانی در الگوهای گردش جوی به‌وجود می‌آید. از این رو، مطالعه و شناسایی الگوهای سینوپتیکی پدیده مذکور ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این مطالعه، ابتدا بارش‌های سالانه ۱۷ ایستگاه منتخب در غرب کشور استاندارد زمانی ش...
[ 6 ] - بررسی کارایی مدلهای ریزمقیاس‌نمایی آماری LARS-WG و SDSM در شبیه‌سازی دما و بارش
در این تحقیق، نتایج دو روش ریزمقیاس نمایی SDSM و LARS-WG با در نظر گرفتن معیارهای خطا، ازلحاظ بارش روزانه، دماهای حداقل و حداکثر روزانه در دو ایستگاه سینوپتیک روانسر و کرمانشاه مقایسه می‌شود. در هر دو مدل دوره زمانی 1988-1961 و 1989-2001 به ترتیب برای انجام واسنجی و صحت سنجی در نظر گرفته شدند. نتایج کلی نشان داد که مدل SDSM در دو ایستگاه موردبررسی، در هر دو مرحله واسنجی و صحت سنجی، برای دماهای ...
[ 7 ] - مقایسه کارآیی مدل سنجه رسوب و شبکه عصبی مصنوعی در برآورد بار کف رودخانه‌ها
به دلیل مشکلات نمونهبرداری و عدم دقّت کافی معادلات تجربی، سنجش و گزینش مناسبترین روشهای برآورد رسوبات بار کف، اهمّیّت زیادی دارد.هدف پژوهش حاضر، مقایسة کارآیی مدلهای آماری شبکة عصبی مصنوعی و منحنی سنجة رسوب در برآورد رسوبات بار کف است؛ بدین منظور، ابتدا 5 ایستگاه هیدرومتری دارای بیشترین تعداد نمونه انتخاب شدند؛ سپس منحنی سنجة رسوب و مدل شبکة عصبی مصنوعی با 70% داده‌های آنها ساخته و ارزیابی دقّت...
[ 8 ] - ارزیابی توان اکولوژیک آبخیز آکوجان برای کاربری های مرتع‌داری و کشاورزی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی
ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین، مرحله میانی فرآیند آمایش سرزمین است که طی آن متناسب‌ترین کاربری ها برای یک منطقه تعیین می‌شوند. لذا انجام این مطالعات، برای دستیابی به توسعه پایدار امری ضروری بوده و نیازمند تحقیق در مکان از دیدگاه های مختلف است. هدف تحقیق حاضر، تعیین توان اکولوژیک اراضی برای کاربری های کشاورزی و مرتع‌داری و همچنین مشخص کردن نوع و مساحت کاربری های غیرمجاز و خارج از توان اکولوژیک د...
[ 9 ] - مقایسه عملکرد روش انگشتنگاری و اندازه-گیری صحرایی فرسایش در منشایابی رسوبات آبی
نخستین گام برای اجرای برنامه‌های حفاظت خاک، تعیین اهمیت نسبی منابع رسوب و در نتیجه شناسایی مناطق بحرانی در داخل حوزه آبخیز میباشد. هدف این تحقیق مقایسه نتایج روش انگشتنگاری رسوبات و اندازهگیری صحرایی فرسایش برای منشایابی رسوبات آبی در حوضه ورتوان قزوین میباشد. بدین منظور از تحلیل تشخیص برای تعیین ترکیب بهینه ردیاب و از مدلهای چندمتغیره ترکیبی برای تعیین سهم منابع رسوب استفاده شد. برای اندا...
[ 10 ] - بررسی ویژگی‌های خشکسالی استان‌های شمال غربی کشور با کاربرد نمایه دهک‌ها
بررسی رخداد خشکسالی به‌عنوان حادثه‌ای محیطی از جایگاه ویژه‌ای در مدیریت منابع طبیعی و نیز برنامه‌ریزی‌های مرتبط با مدیریت منابع آبی برخوردار است. در این تحقیق، اقدام به بررسی ویژگی‌های خشکسالی در ایستگاه‌های منتخب سینوپتیکی اردبیل، خوی، ارومیه، تبریز، زنجان، سنندج و سقز در شمال غربی کشور با کاربرد نمایه دهک‌ها شد. ابتدا، پس از بازسازی نواقص آماری ماهانه ایستگاه‌ها در دوره 38 ساله آمار...
[ 11 ] - Presenting a New Approach to Increase the Efficiency of the Sediment Rating Curve Model in Estimating Suspended Sediment Load in Watersheds (Case Study: Mahabad-Chai River, Lake Urmia Basin, West Azarbayejan Province, Iran)
The estimation of the correct amount of suspended sediment has an important role in the optimal design of water structures, erosion studies and water quality studies. The sediment rating curve (SRC) is a conventional and well-known regression model. However, due to logarithmic transformations in calibrating this model, its estimated values are often less than actual values. In the present s...
[ 12 ] - بررسی اثر شاخص خاک بر پتانسیل بیابانزایی مخروط‌افکنه‌ها با کاربرد روش AHP-VIKOR، مطالعه موردی: بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه شور
بررسی روند بیابانزایی مستلزم درک پدیدههایی است که هم بهطور منفرد و هم در کنش و واکنش با یکدیگر در یک ناحیه تغییراتی را به‌وجود آوردهاند که این تغییرات منجر به بیابانزایی و تخریب اراضی شده است. به‌منظور بررسی اثر معیار خاکشناسی بر پتانسیل بیابانزایی مخروط‌افکنه‌ها در بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه شور، نخست اقدام به تهیه نقشه طبقات شیب، کاربری اراضی و زمینشناسی کاربردی با هدف ایجاد واحد...
[ 13 ] - آبخیزداری در ایران: تاریخچه، تکامل و نیازهای آتی
به‌منظور دستیابی به توسعه پایدار، طرح‌ریزی یک برنامه مدیریتی صحیح ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاریخچه، وضعیت فعلی و نیازهای آتی مدیریت حوزههای آبخیز به‌عنوان واحدهای اصلی مدیریت سرزمین در ایران است. بدین منظور، ضمن ارایه مفاهیم آبخیز و مدیریت حوضه، ساختار تشکیلاتی، فعالیت‌ها و رویکرد فعلی آبخیزداری در ایران بررسی شد. همچنین، برای تبیین اهداف پژوهش، نحوه نگرش و انجام مدیریت آبخیز، برا...
[ 14 ] - دیدگاه کارشناسان در اولویت بندی عامل‌های مؤثر بر نبود مشارکت پایدار جامعه‌های روستایی در طرح های آبخیزداری در آبخیز مرادآباد میمند، استان فارس
نبود مشارکت پایدار جوامع روستایی در طرحهای آبخیزداری عاملی به‌شدت بازدارنده برای توان‌بخشی آبخیزها است. بنابراین لازم است دلیلهای این امر را پیدا کنیم که مقامهای مسئول، ایشان را ترغیب کنند تا در انجام فعالیتهای مربوط به حفاظت از آبخیزهایی که در آن زندگی میکنند مشارکت کنند و از نظرهای آنان بهرهمند شوند. به این منظور در این پژوهش، عامل‌های مؤثر بر نبود مشارکت پایدار جامعه‌های روستایی در طرح...
[ 15 ] - Investigation of Pedological criterion Affecting on Desertification in Alluvial Fans Using Nonparametric Tests, Case Study: South of Rude-Shoor Watershed Area
Investigation of desertification trend needs an understanding phenomena creating changes singly or action and reaction together in the manner that these changes end up in land degradation and desertification. In the investigation of pedological criterion affecting on land degradation in alluvial fans, first, maps of slope classes, land use and geology were created, then a map of units was found...
[ 16 ] - بررسی احتمال تخریب زمین با روش تاپسیس در مرتع های مشرف به شهر اشتهارد، استان البرز
تخریب زمین در اقلیمهای مختلف موجب انهدام زیست‌بومهای طبیعی و کاهش توان تولید طبیعت می‌شود. در بررسی احتمال تخریب زمین در محدوده‌ی مرتع‌های مشرف به اشتهارد، نقشهی طبقه‌های شیب، کاربری زمین و زمینشناسی تهیه شد تا واحدهای همگن ایجاد شود، و از رویهم گذاشتن و تقاطع‌دادن این نقشهها، نقشهی واحدهایکاری به‌دست آمد. سه شاخص حساسیت به فرسایش، شوری و نفوذپذیری در هر یک از واحدهای کاری انتخاب،...
[ 17 ] - بررسی شاخص‌های اجتماعی موثر در عدم مشارکت مردمی در طرحهای منابع طبیعی با کاربرد روش AHP و آزمون‌های ناپارامتریک
مشارکت مردمی در اجرای عملیات منابع طبیعی، از جمله رویکردهایی است که ضامن تحقق اهداف و موفقیت طرح‌ها است. در این پژوهش، با تکیه بر تجارب کارشناسی و بر اساس عملیات مختلف منابع طبیعی اجرا شده در حوزههای آبخیز مشرف به شهر تهران، شاخصها و زیرشاخصهای اجتماعی موثر در عدم مشارکت مردمی در قالب سه شاخص و 10 زیرشاخص شناسایی و تعیین شد. نتایج حاصل از اولویتبندی شاخص‌های اجتماعی موثر در عدم مشار...
[ 18 ] - ارزیابی کمی اثرات اقدامات آبخیزداری بر وضعیت هیدرولوژیکی حوضه، مطالعه موردی: حوزه آبخیز آکوجان
برای برنامه‌ریزی‌های آتی طرحهای اجرایی آبخیزداری، ارزیابی عملکرد اقدامات گذشته امری ضروری است. در این پژوهش، تاثیر اقدامات مختلف آبخیزداری بر وضعیت هیدرولوژیکی و منابع آب در حوزه آکوجان قزوین مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور، تغییرات آبدهی منابع آبی حوضه، افزایش میزان نفوذ و ذخیره آب و نیز میزان سیلاب حوضه، برای بازه زمانی قبل و بعد از اجرای عملیات آبخیزداری مورد مقایسه قرار گرفتند. نتای...
[ 19 ] - بررسی دیدگاه آبخیزنشینان در اولویتبندی عوامل مؤثر بر مشارکت ضعیف ایشان در طرحهای آبخیزداری (بررسی موردی: حوزۀ آبخیز مراد آباد میمند، استان فارس)
اجرای طرحهای آبخیزداری بدون مشارکت مردم چندان موفق نبوده است. از این رو اولویتبندی شاخصها و زیرشاخصهای مؤثر بر مشارکت ضعیف مردمی، گامی مهم در مدیریت حوزههای آبخیز است و میتواند راهگشای اتخاذ تدابیری در راستای حذف موانع مشارکتی و مشارکت حداکثری آبخیزنشینان در برنامهریزیها باشد. به این منظور در این پژوهش اقدام به بررسی دیدگاه آبخیزنشینان در اولویتبندی عوامل مؤثر بر مشارکت ضعیف ایشان در ط...
[ 20 ] - Identification and Prioritization of Effective Factors on Preventing Participation of Rural Societies in watershed Management Plans Case Study (Niarij Watershed of Qazvin Province)
Peoples’ participation in watershed development projects, in addition to reducing operating costs, can lead to more effective project implementation. Various factors causes the lack of public participation in watershed development projects. The purpose of this study was to identify, classify and prioritize these factors based on local people as well as experts viewpoints in Niarij watershed of ...
[ 21 ] - Prioritizing flood producing potential in ungauged watersheds using the AHP-VIKOR method (Case study: Haji-Bakhtiar Watershed, Ilam)
Extended abstract 1- Introduction Flood is one of the most complex and destructive natural phenomena that cause significant damage to agriculture, fisheries, housing, and infrastructure and significantly affects social and economic activities (Chang et al., 2008). The relationship between geomorphological and hydrological parameters makes it possible to predict floods in gauged basins and gen...
نویسندگان همکار