داریوش رحیمی
دانشیار اقلیم شناسی دانشگاه اصفهان- دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی
[ 1 ] - تحلیل الگوهای همدید خطرآتش‌سوزی در جنگل‌های شمال ایران (استان گلستان)
آتش‌‌سوزی جنگل‌ها به دلیل نوسانات عناصر اقلیمی کاهش رطوبت، افزایش دما، وزش باد و استقرار الگوهای همدید به‌عنوان یک مخاطره محیطی ناشی از گرمایش جهانی در سالهای اخیر روند روبه افزایش داشته است. ایران با استقرار در منطقه‌ای با اقلیم خشک و نیمه‌خشک سهم کمی از جنگل‌های جهان را دارد که همین مقدار نیز درنتیجه آتش‌‌سوزی و تخریب انسانی به‌شدت در حال کاهش است. استان گلستان در ساحل دریای خزر به دلیل دریا...
[ 2 ] - تحلیل نقش عناصر اقلیمی و پدیده انسو در شیوع مالاریا در استان کرمان
بیماری مالاریا از جمله بیماری های است که شیوع آن با عناصر اقلیمی مرتبط می باشد.در این مقاله تاثیر عناصر اقلیمی و پدیده انسو بر این بیماری در استان کرمان بررسی شود.داده هاشامل دما، رطوبت نسبی ، بارش ، شاخص انسو و مبتلایان به بیماری مالاریا در دوره 92-1382 که با کمک روش های زمین آمار مورد تحلیل شده اند. تحلیل های آماری نشان می دهند دما تا آستانه 40 درجه سلسیوس تاثیر بالای در شیوع این بیماری دارد....
[ 3 ] - مکان‌یابی دفن پسماند در ناحیة اردل برای کاهش مخاطرات
آلایندگی پسماندها منشأ بسیاری از مشکلات زیست‌محیطی است. این آلاینده‌ها سبب آلودگی منابع آب، خاک و هوا و تخریب منظرهای طبیعی و گسترش بیماری می‌شوند. تعیین مناطق مساعد برای دفن پسماند از راهکارهای عمومی مقابله با این بحران است. در این پژوهش، بخش مرکزی شهرستان اردل به‌دلیل موقعیت خاص آن از نظر منابع آب فراوان (آب‌های معدنی) و اکوتوریسم بررسی شد. از پایگاه دادههای زمینی ارتفاع، کاربری اراضی، روستا...
[ 4 ] - پهنه‌بندی و ارزیابی کلیماتوریسم مناطق کویری و بیابانی ایران
Climatic characteristics adapted to human comfort are the functions needed for tourists to choose a tourism destination. This parameter has a major role in preparation of tourism calendar. Desert tourism is one of the important destination so Eco-tourist. Iran has unique capabilities in this field because of its geographical- climatic condition. In this article we have tried to provide a touris...
[ 5 ] - بررسی خشکسالی هیدرولوژیکی حوضه آبخیز سد زاینده رود
خشکسالی به عنوان یک پدیده طبیعی به ویژه در مناطقی با اقلیم خشک بارش مانند ایران از چالش های بسیار مهم در تامین آب می باشد. در این مقاله به کمک شاخص تامین آب‌های سطحی (SWSI) خشکسالی هیدرولوژیک حوضه بررسی گردیده است.جهت تحلیل خشکسالی هیدرولوژیی از داده های بارش،آب معادل برف،متوسط دما، دبی و حجم دخیره دریاچه سد زاینده رود در دوره زمانی 1388-1366 به صورت ماهانه و سالانه استفاده شده. متدولوژی مقاله ...
[ 6 ] - شناسایی الگوهای پیوند از دور مؤثر بر بارش حوضۀ کارون
الگوهای پیوند از دور جزء سازندگان کلان‌اقلیم در مقیاسهای منطقه‌ای و جهانی هستند. شناخت الگوهای پیوند از دور مؤثر بر بارش حوضۀ آبی کارون بزرگ؛ هدف این پژوهش است. بدین‌منظور دادههای بارش فصلی ایستگاههای موجود در حوضه طی دورۀ آماری (1956ـ 2012) و 12 الگوی پیوند از دور بررسی شدهاند. روش انجام کارِ تحلیلِ دادهها با تکنیکهای آماری همبستگی و تحلیل مؤلفههای اصلی است. جایگاه نخست در این حوضه با 7...
[ 7 ] - تحلیل ساختار امواج گرمایی در غرب و جنوب غرب ایران
امواج گرمایی یکی از پیامدهای روند افزایش دما در دستگاه اقلیم است. غرب و جنوب غرب ایران از جمله مناطقی هستند که در سالهای اخیر با موج گرمایی در فصل تابستان روبه‌رو بوده‌اند. امواج گرمایی منطقه با استفاده از شاخص بالدی و اعمال آن بر روی دادههای حداکثر دمای روزانۀ 36 ایستگاه هواشناسی شناسایی شد. همچنین شرایط همدید موج‌های گرمایی با استفاده از دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار تراز دریا، تاوایی ...
[ 8 ] - بررسی اثر تغییرات اقلیمی و کاربری ارضی بر سیلاب در شمال ایران (حوضه مادرسو)
چکیده: مخاطرات هیدرولوژیکی در نتیجه تغییر فراوانی و شدت بارش،افزایش دما و تغییرات کاربری اراضی رخ می دهند. استان گلستان در ساحل جنوبی دریای خزر در سالهای اخیر با مخاطره سیلاب در حد شدید روبرو بوده است(سیلاب نکا).جهت بررسی علل رخداد سیلاب ها در این استان حوضه آبی مادرسو با مساحت 4485 کیلومتر مربع انتخاب گردید.در این مورد فرضیات همچون تغییرات اقلیمی(به ویژه تغییر بارش ها)و عناصر اقلیمی دیگری ...
[ 9 ] - پهنه بندی خطر سیل در مراکز انسانی و اقتصادی استان خراسان جنوبی با استفاده از منطق فازی
چکیده مبسوط 1- مقدمه سیل یک پدیده طبیعی است که در هنگام بروز مانند هر بلای طبیعی دیگری دارای آثار تخریبی غیرقابل اجتناب است. بر اساس جغرافیای طبیعی کشورمان و میزان حادثه‌خیزی برخی مناطق آن، در بعضی موارد اثرات سوء ناشی از وقوع سیل موجب خسارات جانی و مالی جبران‌ناپذیری شده است. بخش اعظم مراکز انسانی کشور به‌لحاظ برخورداری از موقعیت کوهپایه‌ای و آب و هوای خشک و نیمه خشک، که در آن بارشها اغلب بص...
[ 10 ] - تعیین مراحل فنولوژی و محاسبه نیازهای حرارتی گل محمدی
مطالعه فنولوژی برای تنظیم برنامه‌های بهره برداری از گیاهان، میزان ترکیبات موثر، جمع آوری بذر و مبارزه با آفات گیاهی حایز اهمیت فراوان است. در‌این پژوهش مراحل فنولوژیکی گل محمدی و نیازهای حرارتی آن در منطقه‌ی برزک کاشان طی سالهای1390-1389 بررسی‌شده‌است.جهت انجام تحقیق ایستگاه هواشناسی در مزرعه مورد آزمایش احداث از دوره خواب تا پایان گل دهی بوته‌ها همزمان با دیدبانی‌های هواشناسی، دیده بانی فنولو...
[ 11 ] - پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی دشت شهرکرد)
منابع آب زیر زمینی به دلیل ضریب اطمینان بالاتر و نوسانات کمتر به عنوان یک گزینه مطمئن از دیر باز مورد استفاده انسان بوده و در طی دهه های اخیر در اثر برداشت بیشتر از تغذیه با کاهش کمی و کیفی روبرو شده است. مدیریت و جلوگیری از تشدید این مشکلات از طریق اکتشاف و بهره‌برداری متناسب با پتانسیل آن یکی از استراتژی‌های منتخب در این زمینه است. در این پژوهش دشت شهرکرد به عنوان دشتی که با افت سطح آب و کی...
[ 12 ] - کاربردسامانه و مجموعه‌های فازی در پهنه بندی دمایی (استان چهارمحال و بختیاری)
روش سامانه‌ها و خوشه بندی فازی، یکی ازتکنیک‌های نو در شناخت پدیده‌های است که با تاکید بربیان متغیرهای زبانی و شاخص‌های میزان درجه عضویت اعضای، میانگین و عرض همپوشانی به کمک قوانین استنتاج فازی انجام می پذیرد. این سامانه که بر پایه نقش تمامی اجزای یک سیستم در شکل گیری یک پدیده استوار است، هدف اصلی نشان داده مرزهای در فضای خاکستری در خصوص جداسازی جوامع از یکدیگر دارد.لذا دما به عنوان یک عنصر اف...
[ 13 ] - بررسی شدت خشکسالی با شاخص نرمال بارش (مطالعه موردی استان سیستان و بلوچستان)
چکیده بحران آب یکی از مهمترین مشکلات و مسایل بحران‌های موجود در مدیریت جوامع انسانی و محیط زیست محسوب می‌گردد که تقریباً تمامی ارکان وجودی توسعه در سطوح بین‌المللی، منطقه‌ای، ملی و ناحیه‌ای را تحت تأثیر خود قرار داده است. عوامل مؤثر در ایجاد بحران مذکور دارای دامنه وسیع طبیعی (هیدرو کلیماتولوژی و..) و انسانی (مدیریتی، مصرفی و...) است. محدودیت منابع آب ناشی از رخداد خشکسالی‌های متوالی، یکی از...
[ 14 ] - تأثیر رگبارهای منفرد بر مدیریت بحران سیل (نمونه مطالعاتی حوضه فارسان )
بدون شک سیلاب به عنوان یک بلای طبیعی شناخته شده است. بر اساس مطالعات صورت گرفته، با توجه به زمان تداوم بارشها میزان خسارات ناشی از سیل در حوضه‌های کوچک بیشتر از حوضه‌های بزرگ است. برای بررسی وضعیت سیلاب در این حوضه، بارشهای کمتر از 24 ساعت و رگبارهای منفرد آن تجزیه وتحلیل گردید. میزان شدت بارش در دوره برگشتهای مختلف و زمان تداومی معادل زمان تمرکز از طریق روابط محاسباتی بر آورد گردید .حوضه ...
[ 15 ] - پهنه‌بندی آگروکلیمایی کشت گندم دیم در استان کرمانشاه
ازآنجایی‌که بیشترین سطح زیر کشت استان کرمانشاه اختصاص به کشت گندم دیم دارد، لذا پهنه‌بندی اقلیمی کشت گندم دیم که از اهداف پژوهش حاضر است ضروری به نظر میرسد. در این تحقیق، از دادههای اقلیمی ۶ ایستگاه سینوپتیک (۱۹۸۹ – ۲۰۱۲) و دادههای اقلیمی 8 ایستگاه کلیماتولوژی (2008-2013) استفاده گردید. ابتدا برای تحلیل و انجام مراحل توزیعهای مختلف احتمالاتی از نرم‌افزار SMADA استفاده، و تاریخ کشت و بهترین...
[ 16 ] - تحلیل واکنش هیدرولوژی حوضۀ کارون شمالی به افزایش دمای کمینه
تنشهای آبی ناشی از تغییرات اقلیمی ،افزایش دما و کاهش سطح پوشش برف از چالشهای امروزة جهان است. با توجه به اینکه آبدهی رودخانة کارون به‌شدت تحت تأثیر ذخایر برف در بخشهای شمالی آن است، پیامدهای هیدرولوژیک افزایش دمای کمینه در چهار ایستگاه بروجن، لردگان، یاسوج، و کوهرنگ با کمک دادههای هیدرومتری (ـ2014-1978) و تصاویر ماهوارهای 2014-2000 بررسی شد. نخست با آزمون من- کندال روندِ دادهها تعیین شد ...
[ 17 ] - پالئوژئومورفولوژی دریاچة هامون
دریاچه‌ها، دفتر بایگانی تحولات اقلیمی به شمار می‌آیند و تعریف‌کنندة هویت مدنی شهرها و مراکز سکونتگاهی در ایران بوده و هستند؛ بنابراین حیات آنها با حیات هویت شهرهای ساحلی خود پیوندی منطقی دارد. هامون، یکی از ده چاله‌ای است که تحولات اقلیمی‌منطقه‌ای فاز پایانی کواترنر سبب تغییرات کلی و عمومی در آن شده و پیرو آن تأثیرات عمیقی در سیستم‌های محیطی و هردینگ‌های اجتماعی ساحلی آن داشته است. شناخت این تغ...
[ 18 ] - تحلیل ترمودینامیک و سینوپتیکی سیلاب های لحظه ای مناطق کوهستانی (حوضه بهشت آباد)
بارش های سنگین به دلیل نقشی که در رخداد سیلاب های بزرگ دارند از جمله عوامل موجد بحران محسوب می شوند.حوضه آبی بهشت آباد در سالهای اخیر با بحران طبیعی سیلاب روبرو بوده به نحوی که فراوانی و مقدار دبی های حد همواره در دوره 27 ساله(89-1363)دارای روند افزایشی می باشند.به منظور بررسی مکانیسم بارشهای سیل زای حوضه آبی بهشت آباد ، شرایط دینامیکی و همدیدی بارش موجد سیلاب مورخ 21/11/1384 با دبی لحظه ای( m3...
[ 19 ] - بررسی اقلیمی سامانه‌های بندالی نیمکرۀ شمالی و ایران
سامانه‌های بندالی پدیده‌های مقیاس همدید منطقة برونحارهاند که موجب انقطاع و تضعیف بادهای غربی می‌شوند و در رخداد فرینهای آبوهوایی نقش مهمی دارند. برای بررسی فراوانی، توزیع زمانی و مکانی سامانه‌ها از دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال با تفکیک مکانی˚5/2 × ˚5/2 و تفکیک زمانی ششساعته برای دورة 1951 تا 2012 در نیمکرة شمالی و نمایة فیلترشده (TM) استفاده شد. یافتهها نشان داد که رخداد...
[ 20 ] - اثرات تغییر اقلیم برحجم منابع آب و انتقال آب بین حوضه ای
تغییراقلیم با تاثیرگذاری بر چرخهآب در تشدید مخاطرات هیدرواقلیمی نقش دارد. حوضه سراب به دلیل تامین بیش از 70 درصد آب رودخانه بهشتآباد (انتقال آب حوضهکارون به حوضهزایندهرود)جایگاه مناسبی در برنامه ریزی منابعآب دارد.حجم آب قابل انتقال از چالشهای بزرگ این پروژه است در این پژوهش تلاش برآن است که با کمک سناریوهای تغییر اقلیم به میز...
[ 21 ] - سنجش دقت مدل های ریزمقیاس نمایی شده نسبت به داده های واقعی دمای کمینه روزانه در ایران
استفاده از خروجی مدل های گردش عمومی ریز مقیاس نمایی شده ی داده های اقلیمی از جمله روش های متداول در پیش بینی های اقلیمی می باشد. میزان دقت مدل ها در برآورد عناصر اقلیمی همواره مورد بحث بوده است. براساس مطالعات متعدد دمای کمینه در ایران با شدت بیشتری نسبت به سایر متغیرهای اقلیمی دارای روند افزایشی است. در این پژوهش ضمن آشکار سازی تغییرات دمای کمینه در ایران با آزمون ناپارامتری من کندال،از طریق ...
نویسندگان همکار