عادل سپهر
استادیار/دانشگاه فردوسی مشهد دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست
[ 1 ] - کاربرد الگوریتم مورفولوژی ریاضی اتساع در آشکارسازی مناطق گذر اکوسیستم
در مطالعات زیست‌محیطی، آشکارسازی تغییرات اکوسیستمی یا تعیین مناطق گذر حد واسط دو وضعیت متفاوت، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و الگوریتم‌های مختلفی که در فرآیند پیش یا پس‌پردازش بر روی تصاویر اعمال می‌شود امکان‌پذیر است. از آن جمله می‌توان به الگوریتم‌های مورفولوژی ریاضی اشاره نمود. پردازش‌های مورفولوژیک یکی از مهمترین تکنیک‌های آنالیز و بررسی عوارض و پدیده‌های موجود در تصویر به‌حساب می‌آیند و...
[ 2 ] - الگوهای پوشش گیاهی خودتنظیم: علائم پیش‌‌آگاهی در پیشبینی گذرهای اکوسیستمی
فرایندهای خودتنظیمی به ظهور الگوهای منظم متفاوتی در ساختار اکوسیستم‌‌ها منجر می‌‌شوند، به طوری که دینامیک این الگوها از قدرتمندترین شاخصها برای پیشبینی گذرهای بحرانی است. به دلیل اهمیت پیشبینی وقوع گذرهای بیابانی در اکوسیستم‌‌های خشک، در دهه‌‌های اخیر مدلهای پیوسته، متشکل از معادلات دیفرانسیل مشتق جزئی برای تحلیل دینامیک الگوهای پوشش گیاهی با توجه به نوع مکانیزم مسلط در این اکوسیستم‌‌ه...
[ 3 ] - رفتار فرکتالی و ارتباط آن با خصوصیات هیدرومورفومتری حوضههای آبریز دامنهی شمالی بینالود
در این پژوهش، روابط بین ابعاد فرکتال با خصوصیات مورفومتری حوضههای آبریز دامنهی شمالی بینالود مطالعه شده است. هدف مقاله، محاسبهی ابعاد فرکتال حوضههای مورد مطالعه و مقایسهی نتایج آن با خصوصیات مورفومتری آنها و تحلیل رفتار فرکتالی این حوضهها بوده است. در ابتدا رودخانههای طرق، گلستان، اسجیل، گلمکان، فریزی و اخلمد در دامنههای شمالی بینالود انتخاب و مرز حوضههای آبریز آنها با استفاده از عکسه...
[ 4 ] - بررسی اثر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی با استفاده از سنجنده‌ی MODIS درخراسان رضوی
One of the consequences of drought, decline water resources, reduced agricultural production, changes in vegetation and accelerate the desertification areas in the assessment of the effects of drought on vegetation is of paramount importance. In this regard, the use of remote sensing and ground data to assess the effects of drought is the most efficient known methods.In this study, The effect o...
[ 5 ] - تحلیل شاخصهای اثرگذار بر توسعۀ اکوتوریسم در مناطق بیابانی ایران
با شنیدن نام بیابان، آنچه بیش از هر چیز دیگری در ذهن عام تصور خواهد شد، محیطی خشک، بیآب و عاری از پوشش گیاهی است که برای آن ارزش اکوسیستمی را متصور نمی‌شوند، در حالیکه بیابان چالشی بومشناختی در حیات کرۀ زمین است. درمقابل در تفکر سیستمی، بیابان نهتنها بهدلیل وجود گونه‌هایی منحصربهفرد و توان اکولوژیکی ویژه نعمتی الهی بهشمار میرود، بلکه قابلیت‌ها و ارزش‌های اقتصادی ـ اجتماعی آن، توان بالای...
[ 6 ] - حساسیت‌پذیری اکوریژن‌های خراسان رضوی به بیابانزایی بر پایۀ ارزیابی چرخۀ حیات
هدف از این پژوهش بررسی درجة حساسیت اکوریژن‌های خراسان‌رضوی، یکی از استان‌های مستعد شرایط تخریب و بیابانی‌شدن اراضی، به پدیدة بیابانزایی با استفاده از الگوی ارزیابی چرخة حیات (LCA) است. اکوریژیون‌ها مناطقی با شرایط اقلیمی تقریباً یکسان و تحت ماکرواقلیم‌ها با فرم غالب پوشش گیاهی است. ابتدا نقشة اکوریژن‌های منطقة مطالعاتی تهیه و در کلاس فراخشک سرد، خشک بیابانی فراسرد، خشک بیابانی سرد، خشک بیابانی ...
[ 7 ] - بررسی روابط آماری بین شاخص های ترکیبی بیابانزایی با استفاده از آزمون های ناپارامتریک
سابقه و هدف: بیابانزایی، تخریب‌زمین در مناطق خشک، نیمه‌خشک و خشک نیمه‌مرطوب در نتیجه‌ی عوامل مختلفی از قبیل تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی تعریف می‌شود. بیابانی شدن را می‌توان نمود عینی فروپاشی اکوسیستم در محیط‌های شکننده که آسیب‌پذیری بالاتری در برابر تغییرات و اغتشاشات محیطی دارند، دانست. در سالهای اخیر نیز بدلیل تغییرات کاربری اراضی و فعالیت‌های غیر اصولی انسان، دربسیاری از نقاط ایران،...
[ 8 ] - الگوهای پایدار در فضای ناپایدار ( ناپایداری تورینگ و بالن بوسِ)
تئوری شکل‌گیری الگوها از طریق انشعابات تورینگ نقش مهمی در بررسی دلایل ظهور الگوهای فضایی منظم و پیشبینی ظهور آنها در سیستم‌های زیستی، شیمیایی و فیزیکی دارد. از آنجا که پیچیدگی حاکم بر سیستم‌های اکوژئومورفیک (ژئوسیستم)، پیشبینی پاسخ آنها را در برابر آشوب‌ها بسیار مشکل می‌کند، در دو دهه اخیر، ورود تئوری ناپایداری تورینگ به حیطه اکوژئومورفولوژی، زمینه‌ای برای ارائه انواع مدلهای کنشی– انتشاری ...
[ 9 ] - ایجاد سامانه شاخصهای بیابانزایی بر اساس DPSIR (بهره گیری از روش فازی- تاپسیس)
مطالعات ارزیابی و پایش بیابانزایی بر روی دادهها و شاخصهای درست و دقیق به منظور تعیین شاخصهای بیابانزایی برای بکارگیری در برنامههای کاهش و جلوگیری از فرایند بیابانزایی متمرکز شده است. آنچه در ارزیابی بیابانزایی مهم به نظر میرسد امتیازدهی برای اولویتبندی و رتبهبندی شاخصهای بیابانزایی به گونهای است که در برنامههای کاهش اثرات این فرایند، قابل استناد باشد. هدف رتبهبندی، ترتیببندی،...
[ 10 ] - اولویّت‌بندی مکان‌های مستعد دفن پسماند شهر مشهد با تأکید بر شاخصهای ژئومورفیک
رشد روزافزون جمعیّت شهرها و کلان‌شهرها ضمن ایجاد فرصتهای مناسب جهت توسعه فیزیکی - کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و افزایش سطح رفاه، نیاز به مدیریت شهری را در برنامهریزی محیط زیست کلان‌شهرها ضروری کرده است. افزایش تولید زبالههای خانگی، از جمله چالش‌های محیط زیستی گریبانگیر اکثر کلان‌شهرها در سالهای اخیر است، به گونهای که انتخاب مکان مناسب دفن این پسماندها با توجه به شرایط مکانی، از اولویتهای مد...
[ 11 ] - بررسی روند تکاملی پهنه های گلی باتلاق گاوخونی با استفاده از مدل فرکتال
در سالهای اخیر پدیده‌هایی مانند افزایش جمعیت، گسترش شهرهای بزرگ، رشد فعالیت‌های انسانی و تغییرات اقلیمی سبب کاهش آب ورودی به تالاب‌ها و درنتیجه، خشکی موقت یا همیشگی بعضی از آنها مانند گاوخونی شده است. به‌منظور بررسی آثار خشکی بر تالاب گاوخونی، وضعیت میکروفرم‌های پلایا با استفاده از مدل فرکتال محیط- مساحت در دو سال پیاپی ارزیابی شد. مقادیر DAP به‌دست‌آمده در سال 1392، مقادیری بین 27/1 تا 40/1 و...
[ 12 ] - پایش خشکسالی بر اساس شاخص‌ماهواره‌ای (SDI) و داده‌های سنجنده TRMM (مطالعه موردی : استان خراسان رضوی)
کشور ایران با قرار گرفتن در منطقه خشک جهان همواره در معرض وقوع پدیده خشکسالی قرار دارد. متوسط بارش در کشور کمتر از یک سوم متوسط بارش سالانه جهان است و این میزان نیز از توزیع زمانی و مکانی مناسبی برخوردار نیست. از جمله روش-های بررسی خشکسالی استفاده از شاخصهای هواشناسی می‌باشد که با استفاده از داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی محاسبه می-گردند. یکی از مهمترین مشکلات استفاده از این شاخصها در ایران پر...
[ 13 ] - استفاده از روابط مونت کارلو در کاهش عدم اطمینان مقایسات زوجی شاخص های بیابان زایی
روش های مونت کارلو یک طبقه از الگوریتم های محاسبه گر می باشند که برای محاسبه نتایج خود بر نمونه گیری های تکرار شونده تصادفی اتکاء می کنند. روش های مونت کارلو برای شبیه سازی پدیده هایی که عدم قطعیت زیادی در ورودی های آنها وجود دارد مفید هستند. هدف از این مطالعه، بررسی عدم اطمینان حاصل از قضاوت ها و عناصر ماتریس تصمیم در ارزیابی شاخص های موثر در بیابان زایی می باشد. به منظور کاهش عدم اطمینان در م...
[ 14 ] - Evaluating the Effects of Climate Change on Salt Crusts Using Remote Sensing (A Case Study of Sabzevar Playa)
In this study, five sequences of Landsat sensors including MSS, TM, ETM+ and OLI at unequal intervals spanning 42 years between 1973 and 2015, were analyzed to investigate the spatial and temporal variation of salt crusts in Sbzevar playa, central Iran. Landsat satellite imageries and ASTER digital elevation model were prepared, and spatial-temporal analyses were carried out in ENVI and GIS. Fu...
نویسندگان همکار