عبدالرسول سلمان ماهینی

[ 1 ] - بهینه‌سازی تخصیص مساحت اراضی استان گلستان به کاشت محصولات کشاورزی با استفاده از روش برنامه‌ریزی ریاضی مصالحه‌ای

مدیریت منابع طبیعی و افزایش سود اقتصادی در بخش کشاورزی مستلزم برنامه‌ریزی منطقی است. با توجه به محدودیت آب و اراضی در استان گلستان، این تحقیق به‌منظور بهینه‌سازی تخصیص اراضی آبی استان به کشت محصولات زراعی و باغی صورت گرفت. با تعیین معیارهای ارزیابی و ارزشگذاری آن‌ها، تخصیص مساحت اراضی بر مبنای برنامه‌ریزی مصالحه‌ای انجام و با طراحی سناریوهای محیط‌زیستی، شرایط فعلی و پیشنهادی جهاد کشاورزی، میزان...

[ 2 ] - بکارگیری فنون همبستگی مکانی در اندازه‌گیری گسترش بی‌رویه شهرنشینی (مطالعه موردی: شهر گرگان)

گسترش بی‌رویه شهرنشینی نمایانگر یکی از تهدیدهای محیط‌زیستی مهم در دهه‌های اخیر است که چندین رویکرد در تجزیه و تحلیل این پدیده اتخاذ گردیده‌ است. به منظور توصیف الگوهای مختلف شهری و چگونگی تغییر آنها در طول زمان، به معیارهایی نیاز است تا بتوان به طور پیوسته تغییرات شهرها را بررسی و کمی‌سازی کرد. در این راستا، تصاویر سنجش از دور به همراه فنون همبستگی مکانی ابزاری مفید در پایش و ارزیابی محیط‌های ش...

[ 3 ] - مدل‌سازی سهم مؤلفه‌های مؤثر بر انتقال بار آلودگی فسفات در کاربری‌های کشاورزی، جنگل و مرتع با استفاده از مدل SWAT (مطالعة موردی: حوضة آبخیز تجن)

ﺧـﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﯿﻔـﯽ آب از ﻣﺆﻟﻔﻪ‌ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﺮورت ﻟﺤﺎظ آن در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﯾـﺰی‌ﻫـﺎی ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨـﺎﺑﻊ آب ﮐﺎﻣﻼً اﺣـﺴﺎس ﺷـﺪه اﺳـﺖ. آلودگی‌های غیرنقطه‌ای سهم مهمی در تغذیه‌گرایی آب‌های شیرین دارد. از دلایل اساسی این موضوع وجود مواد مغذی به‌ویژه نیتروژن و فسفر در غلظت‌های بالا در منابع آب است. درک ارتباط آلودگی فسفات با انواع کاربری اراضی و بررسی تأثیر مؤلفه‌های مؤثر بر انتقال اولویتی به‌منظور ارزیابی...

[ 4 ] - LAGA: A Software for Landscape Allocation using Genetic Algorithm

In this paper, Landscape Allocation using Genetic Algorithm (LAGA), a spatial multi-objective land use optimization software is introduced. The software helps in searching for optimal land use when multiple objectives such as suitability, area, cohesion and edge density indices are simultaneously involved. LAGA is a flexible and easy to use genetic algorithm-based software for optimizing the sp...

[ 5 ] - Optimization of Agricultural BMPs Using a Parallel Computing Based Multi-Objective Optimization Algorithm

Beneficial Management Practices (BMPs) are important measures for reducing agricultural non-point source (NPS) pollution. However, selection of BMPs for placement in a watershed requires optimizing available resources to maximize possible water quality benefits. Due to its iterative nature, the optimization typically takes a long time to achieve the BMP trade-off results which is not desirable ...

[ 6 ] - Identifying Carbon Sequestration Hotspots in Semiarid Rangelands (Case study: Baghbazm region of Bardsir city, Kerman province)

Carbon sequestration in rangeland ecosystems has been identified as a suitable strategy to offset greenhouse gas emissions that information of carbon sequestration hotspots is a good tool to improve rangeland management. Objectives for this study were to assessment potential carbon sequestration in various rangeland types, to identify carbon sequestration hotspots and to study the effective fact...

[ 7 ] - بررسی ارتباط شکل و ساختار لکههای پوشش‌‌گیاهی با منابع آلودگی غیرنقطهای جهت ارائه راهکارهای مدیریتی بهبود کیفیت آب

ویژگی‌های سیمای سرزمین با استفاده از سنجه‌های آماری نشان‌دهنده شکل و مکان انواع کاربری‌ها نسبت به یکدیگر هستند و می‌‌توانند بر فرآیندهای هیدرولوژیکی و چرخه مواد مغذی مؤثر باشند؛ بنابراین درک ارتباط این متغیرها بر پارامترهای کیفیت آب یک اولویت برای ارزیابی بار آلودگی و پیش‌بینی اثرات بر کیفیت       آب‌های سطحی است. با توجه به اهمیت این موضوع در این مطالعه از ابزار ارزیابی آب ‌و خاک (SWAT) بر...

[ 8 ] - Estimating of erosion and sediment yield of Gorganrud basin using erosin potential method

Soil erosion can be considered as one of the most important obstacles in the way of sustainable development of agriculture and natural resources. The aim of this study is to estimate erosion and sediment yield of basin using Erosion Potential Method, in Gorganrud basin, north of Iran. The main factors in the EPM (slope average percent, erosion, rock and soil resistance, and land-use) were evalu...

[ 9 ] - نقش سنجش از دور و داده‌های آن در چرخه مدیریت بحرانی طبیعی و بحران‌ها

پیش‌زمینه و هدف: مدیریت بحران در قالب چرخه مدیریت مؤثر شامل پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی است. سنجش از دور به عنوان منبع داده و اطلاعات و ابزاری قوی در محدوده چرخه مدیریت بحران به دانشمندان و تصمیم‌گیران به درک پدیده‌های مکانی کمک می‌نماید. داده‌های مکانی حاصل از سنجش از دور در برابر بلایا و در چرخه مدیریت بحران، کمک شایانی می‌کند. هدف این مطالعه مرور داده‌های مورد استفاده و ذکر مثال‌های کا...

[ 10 ] - مسیریابی بهینه‌ی خطوط لوله‌ی انتقال گاز طبیعی به کمک روش LCPA (منطقه‌ی مورد مطالعه: دهنه‌ی زاو استان گلستان)

در پروژه‌های مربوط به زیر‌ساخت‌های خطی مانند خطوط لوله‌ی انتقال گاز طبیعی، به منظور کاهش آسیب‌رسانی به منابع محیط‌زیستی و نیل به اهداف توسعه‌ی پایدار، ناگزیر باید مشخصه‌های محیط‌زیستی دخالت داده شوند. این در حالی است که در روش‌های سنتی، بیشتر به ملاحظات فنی و مهندسی پرداخته می‌شود و مشخصه‌های محیط‌زیستی محدودی لحاظ می‌گردد. امروزه، سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی ابزارهای موثر و کارآمدی برا...

[ 11 ] - استفاده از الگوریتم کوتاه‌ترین مسیر در مسیریابی شبکه جاده‌ای در شهرستان‌های کردکوی، بندرگز و گلوگاه

همزمان با رشد و توسعه‌ی پایدار و تحولات اساسی در امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نقش حائز اهمیت شبکه راه‌ها به عنوان یکی از بخش‌های مهم و زیر‌بنایی در توسعه بیشتر نمایان می‌گردد، علاوه بر این که منابع و استعداد‌های با‌لقوه سرزمین را بارور و زمینه‌ی رشد و شکوفایی را فراهم می‌نماید. در این راستا برای نیل به اهداف توسعه پایدار از تکنیک‌های GIS در تعیین مسیر بهینه استفاده گردید. بدین نحو که ابتدا تم...

[ 12 ] - پیش‌بینی مستعدترین پهنه‌های کشاورزی حوزه آبخیز تجن با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره (MCE)

در چند دهة اخیر تغییر اکثر کاربری‌ها بدون درنظرگرفتن قابلیت‌ها و محدودیت‌های محیط ‌زیستی، مشکلات بسیاری مانند تخریب خاک و آلودگی اکوسیستم­های آبی را به دنبال داشته است، بنابراین، ضرورت تحقیق حاضر، بررسی چگونگی کاهش آثار تغییرات کاربری اراضی احتمالی آینده در حوضة آبخیز تجن با بررسی توانایی بالقوة اراضی به‌عنوان راهکاری برای حفاظت از منابع طبیعی است. از این رو، مدل‌ساز تغییر سرزمین (LCM) برای برر...

[ 13 ] - بهینه سازی مکانی با به‌کارگیری برنامه ریزی آرمانی، نظریة بازی‌ها و GIS

پژوهش حاضر با هدف بیان راهکارهایی برای بهینه‌سازی کاربری‌ها در فرایند آمایش سرزمین با به‌کارگیری برنامه‌ریزی خطی چندهدفه و حل تعارضات ایجادشده در فرایند آمایش سرزمین با نظریة بازی‌ها، در شهرستان‌های گرگان و کردکوی انجام گرفت. برای 7 کاربری کلان منطقة مورد مطالعه، ارزیابی توان چندمتغیره انجام گرفت. سپس، فرایند MOLA، برای بهینه‌سازی اولیه اجرا شد. در بخش آمایش سرزمین ثانویه، بهینه‌سازی کاربری‌ها ...

[ 14 ] - محاسبة میزان انطباق اکولوژیکی توسعة گرگان

امروزه با رشد روزافزون جمعیت شهرنشین و در پی آن توسعة شتاب­زده و لگام‌گسیختة شهرها، مسائل و مشکلات عدیده­ای پیش روی جوامع بشری قرار گرفته است. در محدودة شهر گرگان نیز، افزایش سطح سکونت‌گاه­های شهری، بی‌توجه به قابلیت­ها و محدودیت­های اراضی و توان اکولوژیک توسعة شهری انجام گرفته است. این پژوهش با هدف ارزیابی و انطباق توسعة شهری با توان اکولوژیک سرزمین به منظور حفظ قابلیت­های محیط­زیست در شهر گرگ...

[ 15 ] - ارزیابی پاسخ هیدرولوژیکی حوضۀ آبخیز تیل‌آباد استان گلستان در طی دوره‌های آتی تحت تأثیر تغییر کاربری اراضی پیش‌بینی شده

هدف از این تحقیق، بررسی رواناب و رسوب و دیگر مؤلفه‏های چرخۀ هیدرولوژیکی حوضۀ ‏آبخیز تیل‏آباد طی دوره‏های آتی تحت تأثیر تغییر کاربری اراضی پیش‏بینی‌شده در نظر گرفته شد. به این منظور، با استفاده از تصاویر سـنجنده‏هـای MSS (1986)، ETM+ (2000) و OLI (2015) ماهوارۀ‏ Landsat و اطلاعات جانبی منطقه تغییر کاربری اراضی در هفت طبقه تهیه و نقشۀ کاربری اراضی سال‏های 2025 و 2040 بر اساس رویکرد مدل‏سازی زنجیر...

[ 16 ] - مدل ‏سازی آلودگی نیترات از منابع غیر‌نقطه ‏ای و اولویت‌بندی زیرحوضه‏ های بحرانی برای مدیریت محیط زیستی حوضۀ آبخیز تجن

آلودگی‏های غیر‌نقطه‏ای اهمیت ویژه‌ای در تعیین کیفیت آب و سهم مهمی در تغذیه‌گرایی آب‏های شیرین دارند. از دلایل اساسی این موضوع، وجود مواد مغذی به‏ویژه نیتروژن و فسفر در غلظت‏های زیاد آب است. عامل تغییر کاربری اراضی به‏طور ویژه‏ای بر کیفیت آب مؤثر است. بنابراین، درک ارتباط بین کاربری اراضی و آلایندۀ نیترات یک اولویت به‏منظور ارزیابی بار آلودگی نیترات و پیش‏بینی تأثیر آن بر کیفیت آب‏های سطحی است. ...

[ 17 ] - کاربرد تحلیل حساسیت و تکثیر خطا در تصمیم‌گیری‌های فضایی چند معیاری (مطالعه موردی: مکان‌یابی توسعه شهری در استان تهران)

در وضعیت‌های مربوط به جهان واقعی، اطلاعات قابل دسترس برای تصمیم‌گیران به لحاظ خطاهای اندازه‌گیری و ادراکی بیشتر غیر‌مسلم و نادقیق‌اند. روش‌های تصمیم‌گیری فضایی چند معیاری، بیشتر بدون توجه چندان به خطاها در داده‌های ورودی و گسترش این خطاها در راه‌حل‌های مترتب بر مساله به کار گرفته می‌شوند. این در حالی است که عدم قطعیت می‌تواند در هر یک از لایه‌های داده‌ای در طی تحلیل گسترش یابد و با دیگر منابع خ...

[ 18 ] - مدلسازی پویایی جمعیت اردک سر سفید ) (Oxyura leucocephalaدر نرمافزار ( Stellaمطالعه موردی: تالابهای استان گلستان

اردک سرسفید پرندهای آبزی و مهاجر به ایران است و در رده پرندگان در معرض خطر IUCNقرار دارد. نوسانات جمعیت پرندگان مهاجر درتالابها دلایل گوناگونی مانند شرایط اقلیم محیطی، شرایط کیفی و کمی زیستگاهی، بیماریها، شکار و امنیت دارد. هدف از این پژوهش،بررسی پویایی جمعیت این گونه طی یک دوره آماری 11ساله و مدلسازی جمعیت آن در نرمافزار Stellaبه عنوان نمونه ای از پژوهشهای ممکن است و تاثیر شک...

[ 19 ] - مدلسازی پراکنش آلودگی هوای پالایشگاه نفت آبادان با نرمافزار SCREEN

آلودگی هوا، یکی از اساسیترین معضلات محیطزیستی پالایشگاههای نفت است. این پالایشگاهها با انتشار انواع آلایندههای گازی سهمقابلتوجهی در آلودگی هوای شهر و محیط اطراف خود دارند. برآورد مدل پخش و پراکندگی آلودگی هوا و ارایه راهکارهای مدیریتی برایجلوگیری از انتشار آلودگی میتواند تا حدی از آثار منفی آن بکاهد. در تحقیق حاضر، به بررسی نحوه پراکنش آلایندههای NOXو SO2خروجی از پالایشگاه نفت...

[ 20 ] - پیشبینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل LCM

رشد جمعیت منجر به گسترش شهرها، مناطق صنعتی، زمینهای کشاورزی و تغییر کاربری اراضی شده است. تحقیق حاضر با هدفمدلسازی و پیشبینی تغییرات کاربری/ پوشش اراضی با استفاده از مدل LCMبر مبنای سه سناریوی مدیریتی به نامهای سناریویتداوم، سناریوی کشاورزی- حفاظتی و سناریوی تغییرات محدودیت در منطقه دیلمان استان گیلان انجام پذیرفت. مدل LCMاز مدلزنجیره مارکوف، شبکه عصبی چند لایه پرسپترون و MOLA...

[ 21 ] - مدلسازی رابطه پراکنش پرندگان، صدای ناشی از ترافیک و سایر متغیرهای محیطی در حاشیه جاده پارک ملی گلستان

این پژوهش، جهت بررسی تأثیر صدای ترافیک و متغیرهای محیطزیستی بر فراوانی جامعه پرندگان در شهریور ماه 1331در طول جادهآسیایی در پارک ملی گلستان انجام شد. تعداد 67واحد نمونهبرداری با روش سیستماتیک- تصادفی در فواصل مختلف از جاده و در محدوده1 -251متری انتخاب شدند. شمارش پرندگان و ثبت متغیرهای محیطزیستی در فاصله شعاعی 25متری از هر یک از این نقاط انجام شد.در هر یک از ایستگاههای نمونهبر...

[ 22 ] - مقایسة قابلیت معیارهای پیوسته و گسسته در ارزیابی تکه تکه شدگی سیمای اراضی جنگلی گرگان

بوم­شناسی سیمای سرزمین عمدتاً مبتنی بر الگوی لکه، راهرو و پس­زمینه است. اگرچه این الگو در مطالعات بوم­شناسی سیمای سرزمین بسیار کارآمد و موفق عمل کرده است، اما عقیده بر این است که این الگو نمی­تواند نمایش صحیحی از ناهمگنی پیوسته ارائه دهد. همین عامل موجب شده تا برخی از محققین این رشته در پی یافتن شاخص­های جدیدی باشند که به وسیله آن‌ها بتوان سیمای سرزمین را در چارچوبی پیوسته مورد تجزیه و تحلیل قرا...

[ 23 ] - تلفیق عناصر بصری و محیط زیستی با استفاده از روش های فازی و چند معیاری در ارزیابی کیفیت زیباشناختی حوزه آبخیز قره سو، استان گلستان

ارزش‌های زیباشناختی به عنوان یکی از ویژگی‌های طبیعی مهم در نظر گرفته می‌شوند که از تعامل متغیرهای مختلف محیط‌زیستی و بصری ایجاد می‌گردند، و در ارتقاء کیفیت و شرایط زیستگاهی یک منطقه اثرات زیادی دارند. هدف از این مطالعه پهنه­بندی ارزیابی کیفیت زیباشناختی حوزه آبخیز قره‌سو در جنوب غربی استان گلستان بر مبنای معیارهای بصری و محیط‌زیستی و با استفاده از مد‌ل‌های تصمیم‌گیری فازی و چند معیاری مکانی است...

[ 24 ] - مقایسة وضوح مکانی تصاویر اسپات و لندست در تعیین تکه تکه شدگی سیمای سرزمین

از زمان پیدایش بوم­شناسی سیمای سرزمین، همبستگی میان الگوهای مکانی و فرآیندهای بوم­شناختی همواره یکی از کلیدی­ترین موضوعات این رشته بوده است. در این راستا، معیارهای سیمای سرزمین اطلاعات ارزشمندی در توصیف سیمای سرزمین ارائه می­دهند. مشخص است که به منظور محاسبه و تفسیر صحیح معیارهای سیمای سرزمین، مقیاس داده­های ورودی و مقیاس تجزیه و تحلیل باید با هم سازگار باشند. روشی عمده که به منظور بررسی اثرات ...

[ 25 ] - پایش و پیش بینی روند تغییرات مکانی و زمانی کاربری/ پوشش اراضی (مطالعة موردی: منطقة مراوه‌تپه، گلستان)

در این تحقیق تغییرات کاربری اراضی سال­های گذشته منطقه مراوه­تپه در استان گلستان و امکان   پیش­بینی آن در آینده با استفاده از مدل زنجیره مارکوف بررسی شده است. بدین منظور با استفاده از تصاویر سنجنده­های MSS،  +ETM و OLI ماهواره لندست و اطلاعات جانبی منطقه، نقشه کاربری اراضی سال­های 1365، 1379 و 1393 تهیه شد و نقشه کاربری اراضی سال 1407 پیش­بینی گردید. با توجه به نتایج این تحقیق، مساحت جنگل متراکم...

[ 26 ] - ارزیابی اثرات گزینه های مکانی پیشنهادی دفن زباله شهر زنجان با استفاده ازروش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (RIAM)ارتقاء یافته

زمینه و هدف: در شهر زنجان هیچ گونه فعالیتی در جهت دفن بهداشتی زباله صورت نگرفته و در حال حاضر، تنها به عملیات تلنبار کردن زباله در محلی در نزدیکی این شهر اکتفا می شود. با توجه به مخاطراتی که این روش در پی دارد، باید هرچه سریع تر مکانی مناسب جهت دفن بهداشتی پیشنهاد گردد. یک محل دفن نامناسب ممکن است اثرات منفی بسیاری را به همراه داشته باشد. قوانین و مقررات موجود مرتبط با ارزیابی اثرات محیط زیستی،...

[ 27 ] - مقایسه و اعتبار‌سنجی دو رویکرد بهینه‌سازی کاربری‌ها در آمایش سرزمین شهرستان گرگان

یکی از مهم‌ترین مسئله‌ها در آمایش سرزمین، رفع تعارض میان کاربری‌های متضاد و یا رقیب در یک مکان است. این امر باید با توجه به میزان مطلوبیت و در نظر گرفتن پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی آنها انجام شود. بدین منظور رویکردهای مختلفی شکل گرفته است که هر کدام برای رفع این تعارضات به شکلی این کار را انجام می‌دهند. هدف این تحقیق مقایسه دو رویکرد بهینه‌سازی تخصیص کاربری چندهدفه زمین (MOLA) و انتخ...

[ 28 ] - ارزیابی اثرات بوم‌‌شناختیِ تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ رودخانۀ قره‌‌سو

برای ارزیابی اثرات تغییر الگوهای سیمای ‌سرزمین بر فرایندهای بوم‌‌شناختی می‌‌توان از کمی‌‌سازی ساختار سیمای ‌سرزمین استفاده کرد؛ زیرا این نمایه‌‌ها به‌سادگی اندازه‌‌گیری می‌‌شوند و به هزینه و زمان کمی نیاز دارند. در پژوهش حاضر، اثرات بوم‌‌شناختی تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ قره‌‌سو بررسی شد تا براساس آنها، مناطق متأثر از تغییر کاربری‌‌ها مشخص شود. ابتدا تغییر مساحت کاربری‌‌ها بین سال...

[ 29 ] - تعیین طیف فرصت تفرجی در مناطق بالقوه گردشگری با استفاده از معادلات ساختاری (مورد مطالعه: استان گلستان)

ارزیابی اثرات گردشگری به دلیل افزایش رو به تزاید جمعیت و حساسیت بالای منابع تفرجی طبیعی، اهمیت خاصی پیدا می‌کند. در این تحقیق، سعی بر آن است که با معرفی فرایند طیف فرصت تفرجی در زمینه مدیریت اثرات بازدیدکننده، توسعه گردشگری درحد ظرفیت برد امکان‌پذیر گردد. محدوده مورد مطالعه بخشی از استان گلستان (سه شهرستان گرگان، کردکوی، علی‌آباد) است. از مدل­سازی معادلات ساختاری برای به دست آوردن ارتباطات بین ...

[ 30 ] - مکان یابی چند معیاری محل دفن مواد زاید ساختمانی با استفاده از رویکردANP فازی و WLC (مطالعه ی موردی: شهر گرگان)

هدف از این تحقیق مکان‌یابی محل دفن نخاله‌های ساختمانی شهر گرگان به کمک فرایند تحلیل شبکه، با تکیه بر معیارهای اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی است. معیارهای مورد بررسی شامل معیارهای اکولوژیکی )فاصله از آب‌های جاری، خاک، شیب، سطح آب‌های زیرزمینی، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی و سنگ‌بستر( و معیارهای اقتصادی و اجتماعی )فاصله از فرودگاه، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از جاده‌ها و فاصله از مناطق حفاظت شده( در...

[ 31 ] - نظریه تراوش و کاربردهای آن در بوم‌شناسی سیمای سرزمین

پراکنش موفق گونه‌ها در سیمای سرزمین بستگی به درجه پیوستگی کاربری و پوشش آنها دارد. تاثیر آشکار پیوستگی سیمای سرزمین در حفاظت از گونه‌های کلیدی منجر به توسعه معیارهای فراوان به منظور کمی‌‌‌سازی پیوستگی در سیمای سرزمین شده است. به منظور به کارگیری صحیح این معیارها، درک مفهوم پیوستگی سیمای سرزمین براساس دیدگاه‌های گونه مبنا، ضروری به نظر می‌‌‌رسد. در این راستا، نظریه تراوش به عنوان یکی از نظریه‌ها...

[ 32 ] - شناسایی، کمی‌سازی و پیش‌بینی الگوهای سیمای سرزمین در مکان و زمان

در بوم‌شناسی سیمای سرزمین، رویکردهای شناسایی و کمی‌سازی الگوهای سیمای سرزمین برای نمایش گسسته سیمای سرزمین به خوبی توسعه داده شده‌اند. گسسته‌سازی اغلب به عنوان کلی‌سازی و ساده‌سازی دیده شده است. با این وجود، الگوهای سیمای سرزمین به وسیله فرایندهای پویا و پیچیده-ای شکل گرفته‌اند که در مقیاس‌های مکانی و زمانی مختلفی عمل می‌کنند. بنابراین، هنگامی که سیماهای سرزمین به عنوان شیب‌های تدریجی دیده می‌ش...

[ 33 ] - کاربست داده های بازتحلیل و دیده بانی جهت مقایسه شاخص های خشکسالی هواشناسی (مطالعه موردی: منطقه اسفراین – سبزوار)

پایش و تحلیل شرایط خشکسالی ازاصلیترین نیازهای مدیریت منابع آب به شمار میرود.در این پژوهش شاخصهای SPIو SPEIجهت ارزیابی خشکسالی منطقه اسفراین-سبزوار مقایسه شدند.از آنجایی که منطقه مطالعاتی مورد نظر فاقد آمار کافی و بلندمدت جهت ارزیابی خشکسالی است،داده-های بازتحلیلERA-Interimجهت تلفیق باداده‌های دیدبانی مورداستفاده قرارگرفت.برای این منظوربااستفاده ازرابط وب،اسکریپتPython،ECMWF WebAPIو نرم‌افزار Ar...

[ 34 ] - استفاده از حل کننده CPLEX در به‌گزینی کاربری اراضی شهرستان گرگان

بررسی اهداف مختلف در فرآیند برنامه‌ریزی محیط‌زیست، هر چند موجب ارتقاء نتایج حاصل از آن شده، بر پیچیدگی آن نیز افزوده است. در این راستا برنامه‌ریزی خطی به عنوان یکی از روش‌های حل مسئله از گزینه‌های مورد توجه تصمیم‌گیران است. از آنجا که این روش مکانمند نیست، به کارگیری آن در مسائل تصمیم‌گیری مکانی باید به روش مناسب در ترکیب با سامانه اطلاعات جغرافیایی مد نظر قرار گیرد. محدودیت اصلی این روش رشد نم...

[ 35 ] - پایش مکانی-زمانی خشکسالی هواشناسی بر اساس پهنه‌بندی خوشه‌های ایستگاهی در حوزه آبخیز زاینده‌رود

حوزه آبخیز زاینده‌رود با نقش حیاتی در شرب، زیست‌بوم، کشاورزی، صنعت و توریسم ایران، با مشکلات خشکسالی روبه‌رو شده ‌است. بررسی وضعیت پراکنش منطقه‌ای خشکسالی در طی زمان با استفاده از خوشه‌بندی داده‌های خشکسالی بر اساس فاصله اقلیدسی ایستگاه‌ها می‌تواند یک رویکرد مدیریتی در جهت کاهش اثرات خطر خشکسالی باشد. در این پژوهش، رویکرد تعیین پراکنش مکانی-زمانی خوشه‌های ویژگی‌های خشکسالی حوزه آبخیز، برای بیان...

[ 36 ] - ارزیابی شاخص‌ ذخیره آب پوشش‌ گیاهی (VSWI) تصاویر سری زمانی سنجنده مودیس در پایش خشکسالی حوضه آبخیز گاوخونی

Drought is one of the main factors of ecological potential stress due to the wide extension of the time scale and impact space. The performance of regional drought monitoring using the meteorological indicators is a challenge due to spatial distribution constraints. In present study, 168 time series images including NDVI and LST indices were used. Integrating these two indices, VSWI was used to...

[ 37 ] - ارزیابی جاذبه‌های گردشگری حوضۀ آبخیز قره‌سو براساس میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری شاخص‌های محیط‌‌‌زیستی

ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ جاذبه‌های گردشگری از ﻣﻠﺰوﻣﺎت اساسی ﺣﺮﮐﺖ جامعۀ ملی و محلی ﺑﻪ ﺳمت توسعۀ متعادل و هماهنگ با پتانسیل سرزمین اﺳﺖ. این پژوهش با هدف ارزیابی جاذبه‌های گردشگری حوضۀ آبخیز قره‌سو در استان گلستان، بر مبنای میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری معیارهای محیط‌زیستی صورت پذیرفت. با تعیین معیارها از جنبه‌های اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی و آماده‌سازی لایه‌های اطلاعاتی، تجزیه‌وتحلیل معیارها از نظر میزان اثرگذا...

[ 38 ] - به‌کارگیری روش غربالگری کمّی در مدل ریزمقیاس‏نمایی آماری (SDSM) برای ایجاد سناریوهای تغییر اقلیم (مطالعۀ موردی: حوضۀ رودخانۀ گرگان‌رود)

خروجی مدل‏های گردش عمومی جوّ به دلیل تفکیک مکانی درشت آنها، در مقیاس منطقه‏ای و محلی کاربرد ندارند و لازم است در سطح کوچک‏تر ریزمقیاس شوند. در پژوهش حاضر عملکرد مدل SDSM برای ریزمقیاس‏نمایی متغیرهای بارش، کمترین و بیشترین دما در حوضۀ رودخانۀ گرگان‌رود بررسی شده و به‏منظور انتخاب متغیرهای پیش‏بینی‏کننده، روش غربالگری کمّی به‏کار گرفته شد. نتایج نشان‏دهندۀ کارایی مدل SDSM برای ریزمقیاس‏نمایی خروجی‏...

[ 39 ] - شبیه‌سازی یک الگوی مناسب پوشش گیاهی برای حفاظت و احیاء حوزه آبخیز تجن با استفاده ازTOPSIS و AHP

چکیده ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻃﺒﯿﻌﺖ تحت تأثیر فعالیتهای اﻧﺴان اﻓﺰاﯾﺶ یافته اﺳﺖ که از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻋﻤﺪه آن می‌توان به ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﯿﻤﺎی ﺳﺮزﻣﯿﻦ اشاره کرد. اﯾﻦ تحقیق با هدف تعیین بهترین سناریو حفاظتی و احیا تغییرات کاربری اراضی آینده با تاکید بر اتصال لکه های پوشش گیاهی طبیعی در حوزه تجن انجام شد. پیش‌بینی اﺛﺮات اکولوژیکی ﻫﺮ ﯾﮏ از سناریوهای ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎدﯾﺮ سنجه‌ها تعیین و سپس بهترین سناریو بر اساس راه‌حل ...

[ 40 ] - ارزیابی روند تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر سری زمانی و آزمون من- کندال در حوضه آبخیز گاوخونی

بررسی روند آینده تغییرات تراکم و سلامت پوشش‌گیاهی به کمک داده‌های سری‌زمانی مخصوصا در اکوسیستم‌های شکننده خشک و نیمه‌خشک می‌تواند اطلاعات مفیدی در زمینه اکولوژی و محیط‌شناسی ارایه دهد. ازآنجا که تصاویر ماهواره‌ای یکی از بهترین تصاویر سری‌زمانی هستند، بکارگیری آنها در مطالعات مذکور ثمربخش است. در تعیین روند داده‌های سری زمانی، استفاده از آزمون‌های آماری ضروری است، آزمون من-کندال یکی از این آزمون...

[ 41 ] - Determination and Quantification of the Landscape Aesthetic Value in Central Part of Isfahan Province

With the acceleration of urbanization, human needs to connect with the nature and experience the aesthetic qualities such as landscape aesthetic, fresh air, topographic diversity and green infrastructures. Hence, landscape aesthetic quality is regarded as a valuable source of conservation. The purpose of landscape visual quality assessment is to identify the criteria for preserving and rehabili...

[ 42 ] - Modeling the Supply of Sediment Retention Ecosystem Service (Case study: Eastern Part of Gorgan-Rud Watershed)

Ecosystem services are benefits that people obtain from ecosystems. Soil retention is one of the most important ecosystem services. The capacity of ecosystem to maintain soil can be estimated by quantifying this services. In this study, version 3.0.0 of the InVEST software was used to map this ecosystem service in the eastern part of Gorgan-Rud watershed. The InVEST model employs the Universal ...

[ 43 ] - Long-Term Trend Analysis of Climate and Hydrological Series using Removal of the Autocorrelation Statistical Methods in the Eastern Gorganrood Basin, Golestan Province

Given the importance of climate change issue, consideration of the climate and hydrological data trend has become very important. This study aimed to evaluate the effectiveness of different methods to remove the effect of autocorrelation in assessing the trend of parameters such as temperature, precipitation and discharge of the Eastern Gorganrood Basin, Golestan Province. For this purpose, in ...

[ 44 ] - پیش‌بینی متغیرهای اقلیمی دوره‌‌های آتی با کاربرد مدل HadCM3 و سناریوهای اقلیمی، مطالعه موردی: ایستگاه‌های سینوپتیک منتخب حوضه حبله‌رود

تأثیرات تغییر ­اقلیم بر دما و به­ویژه بارش سراسر جهان به‌دلیل پیچیدگی و تغییرات مکانی آن‌ها به‌خوبی شناخته نشده است. در این تحقیق، اقدام به بررسی اثر پدیده تغییر اقلیم بر تغییرات برخی از متغیرهای اقلیمی (دما و بارش)، در حوضه حبله­رود با توجه به حساسیت اکولوژیکی و موقعیت خاص این منطقه در دوره‌های آتی شد است. برای این کار، داده­های مدلHadCM3  با به‌کارگیری مدلLARS-WG  طبق سناریوهای A2، B2 و A<sub...

[ 45 ] - Influence of Stream channel morphology and in-stream habitats on fish community in Golestan province Streams

Four streams with different sizes were selected for studying the effects of environmental factors on fish assemblages using indirect (Detrended Correspondence Analysis, DCA) and direct (Redundancy Analysis, RDA) gradient analysis in Golestan province. DCA of presence-absence and relative abundance data showed well gradient and linear model of species variability. In the within-site RDA, environ...

[ 46 ] - Application of MCAT in Optimizing and Prioritizing Dryland Allocation Based on the Amount of Chemical Fertilizer and Pesticides (A Case Study: Gonbadkavoos County)

Agriculture production with high quality and adequate income for farmers and the least harmful effects in environment are the main objectives of agriculture optimization. The main objective of this study was ranking, optimization and land allocation of Gonbadkavoos’s Drylands for strategic products such as wheat, barley, oilseed rape‎ and soybean under environment and socio-economic scenarios. ...

[ 47 ] - مروری بر برخی مدل‌های پیش‌بینی رشد شهری

جمعیت انسانی همچنان به تجمع در مراکز شهری ادامه می­دهد که به ناچار رد پای شهری را از طریق ایجاد پیامدهای مهم برای تنوع­زیستی، آب و هوا، و منابع محیط­زیستی افزایش می­دهد. مدل­های پیش­بینی رشد شهری برای کمک به مدیریت پایدار مناطق شهری به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته اند. با وجود تحقیقات گسترده، این مدل­ها اغلب در فرایند تصمیم­گیری گنجانده نمی­شوند. هدف این بررسی مروری بر مدل­های موجود، از جم...

[ 48 ] - ارزیابی موجودی منابع اطلاعاتی در ایران برای نقشه‌سازی خدمات اکوسیستم در راستای برنامه‌ریزی مکانی و مدیریت سرزمین

[ 49 ] - شناسایی و تحلیل پیشران‌های کلیدی آمایش منطقه‌ای براساس آینده‌پژوهی در شهرستان گرگان

آینده­پژوهی در فرایند آمایش سرزمین، به تصمیم­گیران اجازه می­دهد در فرایند تصمیم­گیری در مسائلی با پیچیدگی­های زیاد و عدم قطعیت­های بالا، با تمرکز بر پیشران­های کلیدی به حل مسائل مبهم و دیریاب فایق آیند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با مشارکت مدیران استان گلستان و خبرگان دانشگاهی، مهم‌ترین پیشران­های تغییر در زمینۀ آمایش سرزمین شهرستان گرگان شناسایی شود تا بر پایۀ آن، مسیر درستی به سوی آیندۀ مط...

[ 50 ] - انتخاب مناسب‌‌ترین موقعیت برای احداث سد با روش TOPSIS (منطقه مورد مطالعه: سد گیوی، استان اردبیل)

یکی از بخش‌های اصلی در مطالعه‌های مرحله شناخت پروژه‌های سدسازی، تعیین موقعیت مناسب برای احداث سد(1) در مسیر رودخانه موردنظر است. موقعیت یک سد در درجه اول به انتخاب صحیح ساختگاه آن سد بستگی دارد. در انتخاب محل ساختگاه یک سد لازم است که در مرحله اول دو شاخص اصلی «تامین پایداری بدنه و مخزن» و «آب‌بندی محدوده احداث سد» بررسی شوند. در مرحله بعد، نقاط واجد شرایط از لحاظ دیگر عوامل موثر در ...

[ 51 ] - روش امتیازدهی منطق ترجیح و ارزیابی چندمعیاره در قابلیت حفاظت منابع طبیعی

ارزیابی قابلیت سرزمین روشی برای شناخت طبیعت و جلوگیری از تخریب آن است. هدف مطالعة حاضر به‌کارگیری روش امتیازگذاری منطق ترجیح  در ارزیابی تناسب سرزمین برای تعیین مناطق حساس اکولوژیکی _حفاظتی است. روش امتیازدهی منطق ترجیح از روش­های بهبود یافته ارزیابی چندمعیاره در تهیة نقشه­های قابلیت کاربری اراضی است. این روش شامل سه مؤلفة اصلی درخت صفات، معیارهای مقدماتی و ساختار تجمعی LSP است. معیارهای مدل حف...

[ 52 ] - جنگل های مانگرو و تهدیدات پیش روی آنها (با تاکید بر اثرات تغییر اقلیم و پاسخ مانگروها به این تغییرات)

مانگروها اکوسیستم هایی بی نظیر با تنوع زیستی و نرخ تولید بالا و دارای ارزش اکولوژیک و اقتصادی-اجتماعی قابل توجهی هستند. این جنگل ها با تثبیت کربن اتمسفر، نقش مهمی در کنترل تغییرات جهانی آب و هوا دارند. به این ترتیب، تخریب و انهدام مانگروها مقادیر قابل توجهی از ذخیره‌ی کربنی را آزاد می سازد که می تواند باعث بدتر شدن وضعیت گرمایش جهانی و دیگر آثار تغییر اقلیم شود. از مهمترین پیامدهای تغییر اقلیم ...

[ 53 ] - نظریه پیچیدگی و اندازه‌‌گیری پیچیدگی اکوسیستم‌‌ها در سیمای سرزمین

پیچیدگی مفهومی مبهم در بوم‌‌شناسی است که در مطالعه‌های مختلفی به منظور توصیف وضعیت یک اکوسیستم به کارگرفته شده است. نویسندگان بسیاری اذعان کرده‌‌اند که اکوسیستم نمونه‌‌ای از یک سیستم پیچیده است. کنش‌‌های متقابل میان موجودات منجر به پیچیدگی اکوسیستم‌‌ها می‌‌شود و کنش‌‌های متقابل میان موجودات و محیط‌‌ بی‌جان نیز بر این پیچیدگی تاثیر می‌‌گذارد. اکوسیستم‌‌ها از طریق فرایند خودسازمان‌‌دهی به سوی پیچ...

[ 54 ] - Shape Analysis of Sagitta otolith a tool for Probable detection of the Caspian kutum Rutilus kutum Kamenskii, 1901 on the Southern Coast of the Caspian Sea

The Caspian kutum, Rutilus kutum Kamenskii, 1901 from Cyprinidae family is native in the Caspian Sea, with the highest distribution in the southern part and rarely seen in the northern and is an economically important species along the Caspian Sea. Despite this, knowledge about stock structure is scarce and there is no formal management strategy to ensure the long-term sustainability of this va...

[ 55 ] - Ecological Assessment of Organic Pollution in the Gorgan Bay, Using Palmer Algal Index

The problem of pollution in the Caspian sea has attracted increasing scientific concerns in recent years, but still, there is limited data relevant to the Gorgan bay. The current study aimed to evaluate the organic pollution of the Gorgan Bay, using Palmer Algal Index. Sampling was conducted seasonally in triplicate from summer 2017 to spring 2018. Phytoplankton samples were collected from surf...

[ 56 ] - تبیین معیارهای کیفیت بصری منظر خیابانی با روش طبقه‌بندی کیفیت بصری و ماتریس دست‌یابی به اقدامات، مطالعه موردی: مسیرهای پیاده مشهد و گرگان

مسیرهای پیاده، راهروهای شهری­ هستند که بیشتر فعالیت­های اجتماعی در آن­ها رخ می­دهد. از این رو، توجه به معیارهای مؤثر بر زیبایی و بهینه­سازی این مسیرها از اهمیت بسزایی در بررسی منظرهای خیابان­ها برخوردار هستند. هدف از تحقیق حاضر شناسایی مهم­ترین معیارهای زیبایی­شناختی مسیرهای پیاده می‌باشد. در مجموع چهار مسیر پیاده از دو شهر مشهد و گرگان با کمک رویکرد­های روش طبقه­بندی کیفیت بصری و روش ماتریس دس...

[ 57 ] - The Role of Environmental Impact Assessment in Aquaculture (Case Study: Application of Mathematical Matrices to Assessment of Sturgeon Farming Project in the Golestan Province Coastal Area)

The present study aimed to investigate the role of environmental assessment in the development of aquaculture. For this purpose, the project for the construction of sturgeon farming in the coastal zone of Golestan Province was investigated. In this study, we evaluated three predetermined sites for sturgeon farming using mathematical matrices method. In this way, a matrix is composed of environm...