حبیب الله سلامی

استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

[ 1 ] - برآورد ارزش حفاظتی تالاب بی المللی انزلی بر پایه تمایلات اخلاق گرایانه

به دلیل اهمیت قابل توجه تالاب بین المللی انزلی در حفظ اکوسیستم طبیعی ایران و جهان، این مطالعه تلاش نمود تا ارزش حفاظتی این تالاب را تعیین و میزان تمایل به پرداخت خانوارهای ایرانی را برای حفاظت از آن با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط برآورد نماید. برای این منظور یک الگوی لوجیت با بهره گیری از روش حداکثر راستنمایی برآورد شد. نتایج نشان داد که متغیرهای مبلغ پیشنهاد، میزان تحصیلات سرپرست خانوار، تا...

[ 2 ] - بررسی ارتباط بین مقیاس و تنوع فعالیت‌های تولیدی با بهره‌وری عوامل تولید (مطالعه موردی: دشت ماهیدشت)

با توجه به اهمیت تنوع‌زیستی و تنوع فعالیت‌های تولیدی در پایداری بوم‌نظام‌های کشاورزی و نقش مقیاس تولید و صرفه‌های اقتصادی ناشی از آن، مطالعه حاضر به بررسی ارتباط بین تنوع و مقیاس تولید با بهره‌وری عوامل تولید دشت ماهیدشت استان کرمانشاه پرداخته است. برای این منظور، 210 پرسشنامه در سال 1394 به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای دومرحله‌ای تکمیل و آمار و اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری شده است. از شاخص ترنکوئیست- ...

[ 3 ] - ارزیابی سازگاری خطوط فقر مطلق غذایی در استان‌های ایران: رویکرد نظریه ترجیحات آشکار شده

در شرایطی که تفاوت درجه توسعه یافتگی مناطق مختلف قابل توجه است و مناطق از نظر آب و هوایی متفاوت می باشند و قیمت مواد خوراکی در مناطق تفاوت دارند، برآورد خط فقر ملی نابرابری‌های موجود را آشکار نمی کند و تصویر واقعی از فقر را در مناطق مختلف ارائه نمی‌نماید. در چنین شرایطی محاسبه خطوط فقر منطقه‌ای بر خط فقر ملی ترجیح داده می‌شود. مطالعه حاضر به دنبال آن است تا با بهره‌گیری از نظریه ترجیحات آشکار ش...

[ 4 ] - آزمون تجمیع کالاهای خوراکی پروتئینی در مناطق شهری ایران: مقایسه آزمون های مختلف کالای مرکب تعمیم یافته

اگر چه قیمت همه کالاهای مصرفی در فرایند تصمیم گیری مصرف کنندگان نقش دارند اما تعداد زیاد کالاها و قیمتها مشکلات بسیاری را در تجزیه و تحلیل انتخاب مصرف کنندگان بوجود می آورد. لذا برای بررسی رفتار مصرف کنندگان از داده های تجمیع شده بسیار استفاده می شود. در همین راستا تئوری های مختلف از جمله تئوری کالای مرکب تعمیم یافته لوبل، و روشهای آماری بن فرونی، سیمز، هولم و هاچبرگ برای تأیید تجمیع سازگار کال...

[ 5 ] - ارزیابی پیش از اجرای تحقیقات کشاورزی در شرایط خطر در پهنه های دشت ساحلی خزری، مرکزی خشک و شمال غربی

در دهه‌های اخیر سرمایه گذاری در تحقیقات کشاورزی کشورهای رو به توسعه کاهش یافته و نظام های تحقیقات کشاورزی در این کشورها از جمله ایران با چالش تامین مالی نیازهای پژوهشی مواجه شده اند. در چنین شرایطی تامین مالی این نوع تحقیقات مستلزم ارائه شواهد مستند از منافع آن به سیاستگذاران و برنامه ریزان اقتصادی خواهد بود. بدون مستندسازی شفاف و متقاعدکننده منافع، تحقیقات کشاورزی حمایت مالی پایدار را کسب نخوا...

[ 6 ] - ارزیابی آثار اقتصادی تحقیقات به نژادی پنبه تحت شرایط ریسک در پهنه های کشاورزی-اقلیمی ایران

توسعه فن‌آوری در کشاورزی به عنوان منبع اصلی افزایش بهره‌وری، مستلزم سرمایه‌گذاری پایدار در تحقیق و ترویج کشاورزی است. با این حال در دهه‌های اخیر سرمایه‌گذاری در تحقیقات کشاورزی کشورهای رو به توسعه کاهش یافته و نظام‌های تحقیقات کشاورزی بخش عمومی(دولتی) این کشورها از جمله ایران با چالش تامین مالی نیازهای پژوهشی مواجه شده‌اند. در چنین شرایطی تامین مالی این نوع تحقیقات مستلزم ارائه شواهد مستند از م...

[ 7 ] - تخمین میزان افزایش قیمت گندم تولیدی در اثر حذف یارانه ی سوخت

سوخت یکی از نهاده‌های مهم مصرفی در بخش کشاورزی است که در ایران با قیمت بسیار پایین‌تر از قیمت جهانی در اختیار کشاورز قرار می‌گیرد و سهم زیادی از یارانه‌ی پرداختی را به خود اختصاص می‌دهد. با توجه به تصمیم حذف یارانه‌ی سوخت، این مطالعه، برای بررسی اثر حذف یارانه‌ی سوخت بر قیمت تمام شده‌ی گندم آبی انجام شده است. در این راستا، ابتدا مجموع میزان حمایت داخلی گندم، محاسبه و سهم سوخت از کل حمایت مشخص گ...

[ 8 ] - بررسی ساختار تولید مزارع پرورش ماهی قزل آلا در استان تهران

امروزه ماهی به طور میانگین 16 درصد از پروتئین مورد نیاز جهان را تامین می کند. با توجه به محدودیت صید در دریاها امروزه صنعت آبزی پروری از اهمیت و جایگاهی ویژه برخوردار شده است. هدف از انجام این مطالعه بررسی ساختار تولید مزارع پرورش ماهی قزل آلا در استان تهران است. برای این منظور از تابع هزینه ی ترانسلوگ و سیستم معادله های به ظاهر نامرتبط استفاده شده است. داده های مورد نیاز دراین پژوهش از راه پرس...

[ 9 ] - اندازه گیری پایداری زارعین دشت کمین استان فارس: مقایسه روش های PCA و AHP

یکی از چالشهای اساسی که تمامی جهان و از آن جمله کشور ما ایران با آن مواجه میباشد، دستیابی به پایداری منابع است. با توجه به اهمیت استان فارس در بخش زراعی کشور، در این مطالعه وضعیت پایداری اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی زارعین در منطقه دشت کمین پاسارگاد، با استفاده از دو روش وزندهی درونزای تحلیل مولفه اصلی و برون زای تحلیل سلسله مراتبی ارزیابی شده است. بدین منظور با استفاده از اطلاعات 150 نفر ...

[ 10 ] - تجزیه اثر تغییر تکنولوژی بر رشد تولید بخش کشاورزی ایران: روش تحلیل تجزیه ساختاری

تغییر تکنولوژی تولید در اقتصاد یکی از منابع مهم رشد تولید نه تنها در طرف عرضه بلکه در طرف تقاضای اقتصاد نیز محسوب می‌گردد. زیرا تغییر تکنولوژی در هر یک از بخشهای اقتصادی جانشینی بین نهاده‌های تولیدی را در پی دارد که این جانشینی می‌تواند از طریق اثرات پسین رشد تولید سایر بخشها را متأثر سازد. در مطالعه حاضر اثر تغییر تکنولوژی در بخشهای اقتصادی بر رشد تولید چهار زیربخش کشاورزی از دیدگاه تقاضا طی د...

[ 11 ] - شناسایی عوامل مؤثر بر امنیت غذایی خانوارهای شهری و روستایی ایران

امنیت غذایی، نخستین اصل برای حفظ سلامت جامعه است تا افراد در زمینة توسعة سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایفای نقش کنند؛ بنابراین، بررسی وضعیت امنیت غذایی جامعه و شناسایی عوامل مؤثر بر آن اهمیت بسزایی دارد تا بتوان راهکارهای سیاستی و حمایتی مناسبی برای بهبود وضعیت تغذیة اقشار ضعیف جامعه ارائه کرد. در پژوهش حاضر، عوامل مؤثر بر امنیت غذایی خانوارهای شهری و روستایی کشور، با استفاده از اطلاعات هزی...

[ 12 ] - الگوی پیش بینی پتانسیل تولید محصولات زراعی ایران برای افق سال 1404

هدف مطالعة حاضر ارائة الگویی است که پیش‌بینی‌هایی از عرضة محصولات عمدة زراعی را برای افق سال 1404 فراهم کند. در این راستا، الگویی در چارچوب رویکرد برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP) توسعه داده شد. این الگو به محدودیت‌های عوامل تولیدی هریک از استان‌های کشور در سال پایه (1387) و سال افق توجه میکند و پیش‌بینی‌هایی از تولیدات زراعی هر استان و کل کشور ارائه می‌دهد. به‌علاوه، این مطالعه پیش‌بینی‌هایی از ق...

[ 13 ] - تجزیه وتحلیل عوامل مؤثر بر پذیرش کشاورزی حفاظتی در استان فارس

با توجه به جایگاه کشاورزی حفاظتی به عنوان عامل افزایش امنیت غذایی و کشاورزی پایدار، درک مؤلفههای تعیینکننده در تصمیمگیری کشاورزان برای افزایش مقیاس پذیرش کشاورزی حفاظتی حائز اهمیت است؛ بدین منظور، در مطالعة حاضر عوامل و موانع اثرگذار بر پذیرش تکنولوژی کشاورزی حفاظتی در میان کشاورزان گندمکار استان فارس در چارچوب تحلیل لاجستیک در سال زراعی 1391-1392 بررسی شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو...

[ 14 ] - ارزیابی سیاست های طرف تقاضای اقتصاد بر رشد تولید کشاورزی در ایران

هدف اصلی مطالعة حاضر بررسی آثار دو سیاست عمدة طرف تقاضای اقتصاد، یعنی توسعة صنایع وابسته به کشاورزی و افزایش تقاضای خانوارها از محصولات این بخش بر رشد تولید در زیربخشهای کشاورزی است. به این منظور ماتریس حسابداری اجتماعی ایران بر مبنای آخرین جدول داده- ستاندة ایران در سال 1380 تدوین و ضرایب فزاینده مربوط به تولید و آثار درآمدی در چهار زیربخش عمدة کشاورزی محاسبه شد؛ سپس ضرایب فزاینده با استفاده...

[ 15 ] - تحلیل رفتار کوتاه‎مدت و بلندمدت مصرفی گوشت مرغ در ایران، رویکرد تکنیک‎های سری ‎زمانی

هدف اصلی در این مطالعه، بررسی واکنش مصرف‌کنندگان گوشت مرغ نسبت به تغییرات درآمد و قیمت‌ها در کوتاه‌مدت و بلندمدت است. برای دستیابی به این هدف با استفاده از اطلاعات و آمار سال‌های 1353-1386 الگوهای پویای سری زمانی خودتوضیح‌برداری (VAR) و تصحیح خطای ‌برداری (VECM) برآورد شده است. تابع واکنش آنی (IRF) محاسبهشده بیانگر آن است که مصرف گوشت مرغ در دوره‌های آتی بیشترین تأثیر را از میزان مصرف در دورة...

[ 16 ] - تعیین دامنۀ وابستگی فضایی ریسک سیستماتیک عملکرد گندم دیم در ایران: کاربرد الگوهای خودرگرسیون فضایی

هدف از مطالعۀ حاضر، تبیین الگوی وابستگی فضایی ریسک سیستماتیک عملکرد گندم دیم در ایران با بهره‌گیری از الگوهای خودرگرسیون فضایی است. به این منظور، مناطق همسایه بر اساس روش مجاورت مثلث‌بندی دلانی[1] مشخص و میزان همبستگی فضایی بین عملکرد گندم دیم در این مناطق در قالب الگوهای خودرگرسیون فضایی اندازه‌گیری شد. به‌علاوه نقش متغیرهای اقلیمی دما و باران در توضیح بیشتر تغییرات عملکرد گندم دیم مشخص شد. نت...

[ 17 ] - تخصیص یارانة بیمه با هدف ارتقای بهره وری در غلات

در تحقیق حاضر، یک الگوی تخصیص یارانه بر اساس مفاهیم پایه‌ای بهینه‌سازی در اقتصاد تدوین شده‌است. کاربرد این الگو با به‌کارگیری آن در تخصیص یارانة حق ‌بیمه به غلات (ذرت، جو دیم، گندم دیم، جو آبی و گندم آبی) ارزیابی شده‌است. در این الگوی فرض‌‌شده، سیاست‌گذار به نمایندگی از جامعه به‌‌دنبال حداکثرسازی مطلوبیت اجتماعی است که سطح مطلوبیت با افزایش پوشش بیمه‌ای این محصولات در زمین‌هایی که بهره‌وری بالا...

[ 18 ] - مقایسه عملکرد روشهای مختلف اندازه گیری بهره وری در بانکهای اسلامی

در این مطالعه با توجه به رویکردهای مختلف نسبت به مفهوم بانک و بانکداری، چهارگونه شاخص بهره وری کل عوامل تولید(TFP) برای بانک کشاورزی در طی سالهای 1371 تا 1380 محاسبه شده و تفاوتهایی که در عمل با کاربرد هرکدام از رویکردها ایجاد می شود، نشان داده شده است. در حالت اول شاخص بهره وری کل عوامل تولید براساس رویکرد واسطه گری تعدیل یافته با ملاحظات اقتصادی محاسبه شده، در حالت دوم شاخص بهره وری کل براساس...

[ 19 ] - ارزیابی مالی تکنولوژی کشاورزی حفاظتی در تولید محصول گندم استان فارس (رویکرد تابع هزینه ترانسلوگ)

یکی ازجنبه‌های مهم مدیریت پایدار زمین، کشاورزی حفاظتی و اصول مربوط به خاک‌ورزی و آماده سازی زمین جهت کاشت محصول می‌باشد. هدف کلی کشاورزی حفاظتی، استفاده بهتر از منابع کشاورزی به واسطه مدیریت بهینه منابع خاک، آب و بطور کلی منابع زیستی است، بطوریکه استفاده از عوامل تولید خارجی را به حداقل ممکن برساند. بنابراین با توجه به اینکه برنامه‌ریزان و سیاستگزاران در تصمیمات خود همواره بر تحلیل‌های هزینه-فا...

[ 20 ] - بررسی اثر تغییرات تولید محصولات خام کشاورزی بر تولید محصولات غذایی فرآوری شده (تحلیلی در چارچوب جداول داده- ستانده)

تولید در بخش کشاورزی همواره با نوساناتی مواجه است. از آنجا که بخش کشاورزی تأمینکننده نهاده بسیاری از بخشهای اقتصادی است، نوسانات تولید در این بخش به بخشهای وابسته منتقل میشود و تولید آنها را دچار نوسان میگرداند. نظر بهاینکه صنایع غذایی و آشامیدنی از عمدهترین صنایع وابسته به بخش کشاورزی است، هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر تغییرات تولید در زیربخشهای کشاورزی (زراعت، باغداری، دام و طیور، پر...

[ 21 ] - اولویت‌بندی توسعه فعالیت‌های کشاورزی با هدف رشد اشتغال در ایران

مطالعه حاضر با هدف تعیین فعالیت‌های اولویت‌دار کشاورزی برای دستیابی به رشد اشتغال هدف‌گذاری شده در برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور انجام شده است. در این راستا، الگوی برنامه‌ریزی ریاضی منطقه‌ای بخش کشاورزی با الگوی ماتریس حسابداری اجتماعی آمیخته تلفیق گردیده تا اهداف کلان افزایش اشتغال به محدودیت‌های منابع تولیدی در سطح خرد (استان‌های کشور) ارتباط داده شود. با استفاده از این الگو...

[ 22 ] - تفکیک اثر متغیرهای مؤثر بر نکول تسهیلات کشاورزی در طبقات مختلف مطالبات غیرجاری

مطالبات غیرجاری بانکها شامل سررسید گذشته، معوق و مشکوکالوصول، یکی از چالشهای جدی پیش روی نظام بانکی کشور است. این سه گروه از مطالبات دارای درجات ریسک یکسانی نیستند. وجود گروه مشکوکالوصول بیشترین ریسک را برای بانکها در پی دارد. ازاین‌رو، شناسایی عواملی که بیشترین اثر را بر کاهش سهم این طبقه از کل مطالبات غیرجاری دارند، بسیار مهم است. هدف اصلی مطالعه حاضر، تفکیک متغیرهای اثرگذار بر کاهش ...

[ 23 ] - سنجش تغییرات ترجیحات مصرف کنندگان آلمانی از پسته ایران و آمریکا با استفاده از روش ناپارامتری ترجیحات آشکار شده

مشاهده افلاتوکسین در پسته ایران در مقاطی از زمان از یک سو و تداوم جایگزینی پسته آمریکا بجای پسته ایران در بازار آلمان این فرضیه را تداعی می کند که ممکن است تغییراتی در ترجیحات مصرف‎کنندگان آلمانی به ضرر پسته ایران رخ داده باشد. تحقیق حاضر به دنبال آن است این فرضیه را مورد آزمون قرار دهد. در این راستا، اطلاعات و آمار مربوط به واردات پسته آلمان از ایران و آمریکا طی دوره 2015-1988 با استفاده از ره...

[ 24 ] - پیش‌بینی قیمت صادراتی پسته ایران مبتنی بر چرخه ‌های تجاری: کاربست الگوی سری‌زمانی ساختاری

هدف بررسی حاضر، تدوین یک الگوی مناسب برای پیش‌بینی قیمت پسته صادراتی ایران در بازار جهانی است. بررسی و تحلیل نموداری اولیه سری قیمت پسته ایران در دوره زمانی 2016-1987، وجود چرخه، اثرات فصلی و شکست ساختاری را نشان می‌دهد. از این رو، تدوین الگویی با قابلیت پیش‌بینی همه مؤلفه‌های تغییرات قیمت پسته ضروری است. برهمین اساس، الگوی سری‌زمانی ساختاری اجزاء مشاهده نشده (UCM)، می‌تواند چارچوب مناسبی برای ...

[ 25 ] - تحلیل بهره‌‌وری عوامل تولید در بخش‌کشاورزی ایران در چارچوب الگوی داده – ستانده

با توجه به کمیابی عوامل ‌تولید، افزایش بهره‌‌وری به‌عنوان بهترین روش دستیابی به رشد بخش کشاورزی ضروری ‌است. دستیابی به رشد مناسب بهره‌وری در بخش‌های اقتصادی مستلزم داشتن تصویری واضح از میزان و رشد بهره‌وری کل عوامل تولید و بهره‌وری هر یک از منابع تولیدی به طور مجزا در این بخش‌ها می‌باشد. لذا هدف مطالعه حاضر، تجزیه و تحلیل بهره‌‌وری عوامل تولید در بخش‌کشاورزی ایران به تفکیک زیر بخش‌های آن (زراعت...

[ 26 ] - الگوی اقتصاد دانش‌بنیان در تولید محصولات کشاورزی: راهکاری برای اثرگذاری دانش در تولید

معمولاً، دانش بهعنوان یک نهادهی غیرقابل لمس در تولید شناخته میشود. در صورتیکه در مبانی نظری اقتصاد دانشبنیان، دانش بهعنوان یک منبع دایمی در تمامی بخشهای فعال اقتصاد از جمله بخش کشاورزی، با مشارکت در جریان تولید همواره سبب افزایش تولید، مزیت رقابتی و ایجاد ارزش افزوده شده است. با این وجود، تولید در چارچوب اقتصاد دانشبنیان و چگونگی ورود دانش به جریان تولید محصولات کشاورزی یکی از مباحث بسی...

[ 27 ] - اثر خردی و پراکندگی اراضی زراعی بر هزینه‌‌ تولید محصولات کشاورزی (مطالعه موردی: گندم دیم در استان گیلان)

اعتقاد بر این است که پراکندگی قطعات زمین و کوچک بودن آنها سبب بهرهوری پایین و هزینه بالای تولید میشود و کاهش درآمد خالص کشاورزان را در پی دارد. یکی از مناطقی که در آن پراکندگی زمینهای زراعی تا حد زیادی به چشم میخورد، استان گیلان است. لذا، در این مطالعه هدف اصلی برآورد اثر پراکندگی زمینهای کشاورزی بر هزینه تولید گندم دیم در استان گیلان میباشد. به این منظور، اطلاعات مربوط به تولید و هزینه...

نویسندگان همکار