سید حامد میرکریمی
عضو هئیت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
[ 1 ] - برنامه‌ریزی اکوتوریسم در مناطق حفاظتی با استفاده از ارزیابی چند معیاره (مطالعه موردی: پناهگاه حیات وحش میانکاله)
اکوتوریسم به عنوان الگوی گردشگری در طبیعت، بر پایه توانمندی‌های محیطی بنا نهاده شده است. این رویکرد در صورتی که با برنامه‌ریزی دقیق و امکان‌سنجی مناطق از لحاظ توان و توجه به تقاضای مردمی ترکیب شود، می‌تواند راهکاری جهت استفاده بهینه در حین حفاظت از مناطق تحت مدیریت فراهم کند. بررسی موجود مشتمل بر ارزیابی توان فعالیتهای اکوتوریسمی در پناهگاه حیات‌وحش میانکاله در جنوب دریای خزر است. در این تحقیق...
[ 2 ] - ارزیابی شرایط آسایش اقلیمی پناهگاه حیات وحش میانکاله برای توسعة گردشگری طبیعت
بررسی شرایط آسایش اقلیمی مناطق یکی از عوامل مؤثر در برنامه‌ریزی اکوتوریسم به‌شمار میرود. درواقع، اقلیم از عناصر بسیار مهم در شناسایی ارزش تفرجی محیط است. برای برنامه‌ریزی و مدیریت بهتر اکوتوریسم فقط توجه به ارزش‌های زیباشناختی محیط کافی نیست، بلکه شناسایی تأثیرات اقلیمی منطقه بر گردشگران حائز اهمیت است. در این مطالعه، برای بررسی شرایط آسایش اقلیمی پناهگاه حیات‌وحش میانکاله در شمال ایران از دو ...
[ 3 ] - ارزیابی و مدلسازی ارزش منظرهای سیمای سرزمین به روش ترکیب خطی وزنی مطالعۀ موردی: مسیرهای پیادهروی آبخیز زیارت استان گلستان
پژوهش‌های اخیر اهمیت زیادی به ارزیابی زیبایی سیمای سرزمینهای طبیعی دادهاند. روش‌های ارزیابی زیبایی سرزمین اغلب از معیارهایی استفاده میکنند که از عکسها یا اطلاعات به‌دست‌‌آمده از طریق ارزیابی میدانی و پرسشنامهها منتج شدهاند. چنین روشهایی نسبتاً وقتگیر و هزینهبرند. مدیران پارکها و برنامه‌ریزان تفرجی نیازمند ابزارهای فضایی و روش‌های سریع، انعطافپذیر و تکرار‌شدنی‌اند تا بتوانند اطلاعات ف...
[ 4 ] - انتخاب مناسبترین شبکة مناطق تحت حفاظت با استفاده از یک الگوریتم هوشمند (مطالعة موردی: استان مازندران)
برای حفاظت از تنوع زیستگاهها و جمعیتهای حیات وحش باید به انتخاب مناطق معرف و نمونه از کل طبیعت پرداخت. هدف اصلی این پژوهش انتخاب مناسبترین شبکة مناطق تحت حفاظت در استان مازندران است. به این منظور، زیستگاه بالقوه 8 گونه پستاندار، مناطق مناسب پراکنش 4 گروه پرنده و 26 تیپ پوشش جنگل به‌عنوان معیارهای انتخاب مناطق تحت حفاظت استفاده شدند. اولویتبندی توسط الگوریتم مذابسازی شبیهسازی شده تحت نرم...
[ 5 ] - بررسی نیازهای تفرجی بازدیدکنندگان پارک ملی بمو
پژوهش حاضر حاصل یک سال مطالعة میدانی است که برای ارزشیابی نیازهای تفرجگاهی بازدیدکنندگان پارک ملی بمو انجام شد. پارک ملی بمو پتانسیلهای طبیعتگردی بالقوه از نظر محیطی و طبیعی برای جذب طبیعتگرد دارد که باید در برنامهریزیهای منطقه‌ای از این تواناییها بهره جست. در این پژوهش از روش کلاوسون که یکی از متداولترین روش‌های بررسی تفرجگاههاست و برای ارزشیابی انواع سیستم‌‌های تفریحی به کار گرفته میش...
[ 6 ] - مکان‌‌یابی محل دفن زباله با به‌کارگیری فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی و روش TOPSIS(مطالعة موردی:شهرستان گلپایگان)
محل دفن مواد زائد می‌تواند به‌طور بالقوه بر محیط اطراف اثرات منفی و زیان‌بار زیادی در ابعاد سلامت جامعه، اقتصادی و محیطزیستی داشته باشد. بنابراین، ارزیابی گستردهای برای استقرار محل دفن مورد نیاز است تا بهترین مکان دفن شناسایی شود. هدف از این پژوهش مکان‌‌یابی دفن مواد زائد جامد شهرستان گلپایگان است. ابتدا 3 گزینة مکانی پس از بررسیهای میدانی از فروردین تا شهریور‌ماه 1390 و تجزیه و تحلیل در نرم...
[ 7 ] - کاربرد روش رگرسیون لجستیک در مدلسازی کیفیت زیبایی شناختی سیمای سرزمین (مطالعه‌ی موردی: آبخیز زیارت استان گلستان)
برنامه‌ریزی گردشگری طبیعی، نخستین اقدام در مدیریت مناطق طبیعی با رویکرد گردشگری است که در آن عرصه‌های مستعد طرح‌ریزی تفرجی، پهنهبندی می شوند. بنابراین یافتن منظره‌های زیبا می‌تواند به عنوان یکی از اصول برنامه‌ریزی تفرجی مطرح شود. در این پژوهش،آبخیز زیارت که یکی از قطب‌های گردشگری استان گلستان است جهت مدلسازی ارزش‌های زیبایی شناختی به روش رگرسیون لجستیک که قادر به برقراری ارتباط بین متغیر وابست...
[ 8 ] - بکارگیری فنون همبستگی مکانی در اندازهگیری گسترش بی‌رویه شهرنشینی (مطالعه موردی: شهر گرگان)
گسترش بی‌رویه شهرنشینی نمایانگر یکی از تهدیدهای محیطزیستی مهم در دهه‌های اخیر است که چندین رویکرد در تجزیه و تحلیل این پدیده اتخاذ گردیده است. به منظور توصیف الگوهای مختلف شهری و چگونگی تغییر آنها در طول زمان، به معیارهایی نیاز است تا بتوان به طور پیوسته تغییرات شهرها را بررسی و کمیسازی کرد. در این راستا، تصاویر سنجش از دور به همراه فنون همبستگی مکانی ابزاری مفید در پایش و ارزیابی محیط‌های ش...
[ 9 ] - کاربرد روش PCAدر ارزیابی کیفیت بصری سیمای سرزمین (مطالعۀ موردی: حوزۀ زیارت استان گلستان)
کیفیت بصری سیمای محیط یکی از منابع مهم ملی، میراث فرهنگی و طبیعی است که زیبایی‌اش تحسین میشود. خصوصیات بصری سهم مهمی در هویت ناحیه و حس مکان دارد، به لذت بردن مردم از محیط طبیعی و مصنوع اطرافش کمک می‌کند و سبب جذب سرمایه‌‌گذاری و پیشرفت‌‌های اقتصادی و اجتماعی منطقه میشود. شناخت عوامل و معیارهای مؤثر در کیفیت بصری سیمای سرزمین به‌منزلۀ ابزار مناسب برای ارزیابی و مکان‌‌یابی مناطق دارای ارزش ...
[ 10 ] - رهنمودهای توسعهی مسیرهای پیادهروی در مناطق تفرجگاهی
مسیرهای پیاده روی از تسهیلات تفرجی پایه ای هستند که فعالیتهای تفرجی در آنها انجام میشود. این مسیرها رابط بین بازدیدکنندگان و طبیعت به شمار میروند. در این مطالعه هدف اصلی از بررسی مسیرهای پیادهروی این است که یک الگوی راهنمایی مناسب مدیریت و توسعهی مسیرهای پیادهروی ارائه شود. برای ساخت این الگو، طی یک پژوهش میدانی، مسیرهای پیاده روی در منطقه ی تفرجگاهی طبیعی در حوضه ی شرقی آبخیز زیارت از نظر شرای...
[ 11 ] - The history relating to the changing nature of protected area management objectives: towards reconciliation with surrounding landscape
Natural areas have been reserved for thousands of years. However, the reasons for reservation have changed with time. Natural areas management objectives have changed from personal/individual human needs to environmental protection. Unlike old protected areas, new protected areas have multiple management objectives. The management objectives changed from protection for now to protection for the...
[ 12 ] - Optimization of recreational site selection using multi criteria evaluation and functional relationship diagram (Case study: Miankaleh wildlife sanctuary)
Today, ecotourism is a major tourist activity around the world. It is based on environment potential through which suitable utilization and conservation of sites under management practices including considering accurate planning, potential, and peoples’ preferences are realized. The present study was conducted to determine people’s recreational preferences using questionnaires to evaluate the e...
[ 13 ] - سنجش عملکرد: ضرورتی برای مدیریت پایدار مناطق تحت حفاظت
در سال¬های اخیر استفاده از شاخص¬های سنجش میزان عملکرد مدیریت مناطق تحت حفاظت مورد توجه زیادی قرار گرفته است. به همین منظور، بسیاری از سازمان¬های جهانی مرتبط با مدیریت پارک¬های ملی و مناطق تحت حفاظت از قبیل IUCN و WCPA به ارائه¬ی الگو¬های چگونگی سنجش میزان کارایی مدیریت مناطق تحت حفاظت پرداخته¬اند. همچنین سازمان¬های مدیریت پارک¬ها در استرالیا و نیوزلند الگوی مناسبی را درباره¬ی چگونگی سنجش عملکرد...
[ 14 ] - Optimization of recreational site selection using multi criteria evaluation and functional relationship diagram (Case study: Miankaleh wildlife sanctuary)
Today, ecotourism is a major tourist activity around the world. It is based on environment potential through which suitable utilization and conservation of sites under management practices including considering accurate planning, potential, and peoples’ preferences are realized. The present study was conducted to determine people’s recreational preferences using questionnaires to evaluate the e...
[ 15 ] - محاسبة میزان انطباق اکولوژیکی توسعة گرگان
امروزه با رشد روزافزون جمعیت شهرنشین و در پی آن توسعة شتابزده و لگام‌گسیختة شهرها، مسائل و مشکلات عدیدهای پیش روی جوامع بشری قرار گرفته است. در محدودة شهر گرگان نیز، افزایش سطح سکونت‌گاههای شهری، بی‌توجه به قابلیتها و محدودیتهای اراضی و توان اکولوژیک توسعة شهری انجام گرفته است. این پژوهش با هدف ارزیابی و انطباق توسعة شهری با توان اکولوژیک سرزمین به منظور حفظ قابلیتهای محیطزیست در شهر گرگ...
[ 16 ] - بررسی تغییرات آلاینده های ازن، مونواکسید کربن و دی‌کسید نیتروژن در ایستگاه اقدسیه در طول سال 1391 در شهر تهران
امروزه با افزایش جمعیت شهرها و همچنین صنعتی شدن اغلب شهرهای بزرگ غلظت آلایندههای هوا به سرعت افزایش یافته است. استقرار حدود ده میلیون نفر و تمرکز بیش از حد صنایع و کارخانجات در محدوده جغرافیایی شهر تهران، همراه با شرایط جغرافیایی، توپوگرافی و اقلیمی خاص منطقه سبب شده است که تهران از نظر آلودگی هوا در زمره آلودهترین شهرهای جهان قرار گیرد. باتوجه به افزایش آلودگی در شهرها آگاهی از کیفیت هوا در...
[ 17 ] - ارزیابی رضایت مندی بازدیدکنندگان از کیفیت تسهیلات تفرجی به روش تجزیه و تحلیل چند معیاره رضایت
با گسترش مناطق شهری و رشد شهرنشینی اشتیاق به سیر و سیاحت افزون شده است، بهطوریکه مشتاقان این امر با عنوان گردشگر در نقاط مختلف کره زمین امر گذراندن اوقات فراغت را تکامل بخشیدهاند. امروزه گردشگری در مناطق مختلف از رونق زیادی برخوردار است. در واقع با افزایش میزان اوقات فراغت مردم بر تعداد مسافرتها و رشد گردشگری افزوده شده است. در این میان رشد روزافزون گردشگری و رقابتی شدن این موضوع، لزوم توس...
[ 18 ] - بررسی نگرش و دانش محیطزیستی دانش‌آموزان پایه ششم، هفتم و هشتم در محیط‌های شهری و روستایی (مطالعه موردی: قزوین)
تخریب محیطزیست، از بین رفتن روزافزون منابع طبیعی و روند فزآینده آلودگی‌های گوناگون محیطی حاکی از وضعیت بحرانی محیطزیست جهان است. آنچه که آتش این بحران را شعله‌ور می‌کند، عدم آگاهی نوع بشر نسبت به اهمیت محیطزیست است. کودکان و نوجوانان، سرمایه‌های اصلی یک جامعهاند. میزان توجه مسئولین جامعه در ارتقا سطح دانش و نگرش محیطزیستی این گروه می‌تواند مبنای تخمین پیشرفت و توسعه محیطزیستی آتی جامعه در...
[ 19 ] - تلفیق عناصر بصری و محیط زیستی با استفاده از روش های فازی و چند معیاری در ارزیابی کیفیت زیباشناختی حوزه آبخیز قره سو، استان گلستان
ارزش‌های زیباشناختی به عنوان یکی از ویژگیهای طبیعی مهم در نظر گرفته میشوند که از تعامل متغیرهای مختلف محیطزیستی و بصری ایجاد می‌گردند، و در ارتقاء کیفیت و شرایط زیستگاهی یک منطقه اثرات زیادی دارند. هدف از این مطالعه پهنهبندی ارزیابی کیفیت زیباشناختی حوزه آبخیز قرهسو در جنوب غربی استان گلستان بر مبنای معیارهای بصری و محیطزیستی و با استفاده از مد‌ل‌های تصمیمگیری فازی و چند معیاری مکانی است...
[ 20 ] - مقایسة وضوح مکانی تصاویر اسپات و لندست در تعیین تکه تکه شدگی سیمای سرزمین
از زمان پیدایش بومشناسی سیمای سرزمین، همبستگی میان الگوهای مکانی و فرآیندهای بومشناختی همواره یکی از کلیدیترین موضوعات این رشته بوده است. در این راستا، معیارهای سیمای سرزمین اطلاعات ارزشمندی در توصیف سیمای سرزمین ارائه میدهند. مشخص است که به منظور محاسبه و تفسیر صحیح معیارهای سیمای سرزمین، مقیاس دادههای ورودی و مقیاس تجزیه و تحلیل باید با هم سازگار باشند. روشی عمده که به منظور بررسی اثرات ...
[ 21 ] - ارزیابی اثرات بوم‌‌شناختیِ تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ رودخانۀ قرهسو
برای ارزیابی اثرات تغییر الگوهای سیمای سرزمین بر فرایندهای بومشناختی می‌‌توان از کمیسازی ساختار سیمای سرزمین استفاده کرد؛ زیرا این نمایه‌‌ها به‌سادگی اندازهگیری میشوند و به هزینه و زمان کمی نیاز دارند. در پژوهش حاضر، اثرات بومشناختی تغییر کاربری سرزمین بر ساختار طبیعی حوضۀ قرهسو بررسی شد تا براساس آنها، مناطق متأثر از تغییر کاربری‌‌ها مشخص شود. ابتدا تغییر مساحت کاربری‌‌ها بین سال...
[ 22 ] - کاربرد ارزیابی چرخهی حیات در بررسی آثار محیط زیستی محصولات
گسترش مشکلات محیط زیستی جوامع را به سوی استفاده صحیح و آگاهانه از منابع سوق میدهد. ارزش واژههایی چون محصولات دوستدار محیط زیست و تکنولوژیهای سبز در بین مصرفکنندگان و مدیران روز به روز در حال افزایش است. در این راستا روش ارزیابی چرخهی حیات با هدف بررسی آثار محیط زیستی یک محصول تمام فرآیندها و مواد مورد استفاده برای ایجاد و استفاده و مرحلهی بعد از استفاده آن را در نظر میگیرد. با توجه ...
[ 23 ] - انتخاب بهترین سناریوی بهبود کیفیت آب با استفاده از روش برنامه‌ریزی خطی در حوضه آبخیز گرگانرود- استان گلستان
امروزه ضرورت مدیریت منابع آب و استفاده بهینه از آن بیش از پیش روشن شده است. انسان‌ها بایست به کنترل روند منفی در کیفیت آب رودخانه بپردازند و یا حداقل شدت آن را کاهش دهند. در این پژوهش سناریوهای مختلف بهبود کیفیت آب حوضه آبخیز گرگانرود- استان گلستان مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا، 9 پارامتر کیفی آب به عنوان متغیر وابسته و 41 متغیر مستقل سیمای سرزمین انتخاب شدند و رابطه بین متغیرها از طریق ت...
[ 24 ] - استفاده از حل کننده CPLEX در به‌گزینی کاربری اراضی شهرستان گرگان
بررسی اهداف مختلف در فرآیند برنامه‌ریزی محیطزیست، هر چند موجب ارتقاء نتایج حاصل از آن شده، بر پیچیدگی آن نیز افزوده است. در این راستا برنامه‌ریزی خطی به عنوان یکی از روش‌های حل مسئله از گزینه‌های مورد توجه تصمیمگیران است. از آنجا که این روش مکانمند نیست، به کارگیری آن در مسائل تصمیمگیری مکانی باید به روش مناسب در ترکیب با سامانه اطلاعات جغرافیایی مد نظر قرار گیرد. محدودیت اصلی این روش رشد نم...
[ 25 ] - ارزیابی جاذبه‌های گردشگری حوضۀ آبخیز قرهسو براساس میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری شاخصهای محیطزیستی
ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ جاذبه‌های گردشگری از ﻣﻠﺰوﻣﺎت اساسی ﺣﺮﮐﺖ جامعۀ ملی و محلی ﺑﻪ ﺳمت توسعۀ متعادل و هماهنگ با پتانسیل سرزمین اﺳﺖ. این پژوهش با هدف ارزیابی جاذبه‌های گردشگری حوضۀ آبخیز قرهسو در استان گلستان، بر مبنای میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری معیارهای محیطزیستی صورت پذیرفت. با تعیین معیارها از جنبه‌های اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی و آماده‌سازی لایه‌های اطلاعاتی، تجزیه‌وتحلیل معیارها از نظر میزان اثرگذا...
[ 26 ] - بررسی آثار ناشی از توسعه شهر بر تناسب پهنه‌های دارای ارزش زیبایی شناختی (مطالعه موردی: شهر گرگان)
منظر شهری از مباحثی است که در برنامه‌ریزی و آمایش شهری کمتر مورد توجه قرارگرفته است. به همراه رشد و توسعه شهرها، مناطق دارای ارزش بصری بیش از پیش در معرض آسیب قرار گرفته و در نتیجه کیفیت طبیعی شهرها کاهش یافته است. بنابراین ضروری است تا تلاش برای حفظ و حتی ارتقای کیفیت بصری منظر در دستور کار برنامه‌ریزان شهری قرار گیرد. هدف این پژوهش، بررسی روند توسعه شهری و تأثیر آن بر کیفیت بصری سیمای سرزمین ...
[ 27 ] - Modeling the Supply of Sediment Retention Ecosystem Service (Case study: Eastern Part of Gorgan-Rud Watershed)
Ecosystem services are benefits that people obtain from ecosystems. Soil retention is one of the most important ecosystem services. The capacity of ecosystem to maintain soil can be estimated by quantifying this services. In this study, version 3.0.0 of the InVEST software was used to map this ecosystem service in the eastern part of Gorgan-Rud watershed. The InVEST model employs the Universal ...
[ 28 ] - شناسایی و تحلیل پیشرانهای کلیدی آمایش منطقه‌ای براساس آیندهپژوهی در شهرستان گرگان
آیندهپژوهی در فرایند آمایش سرزمین، به تصمیمگیران اجازه میدهد در فرایند تصمیمگیری در مسائلی با پیچیدگیهای زیاد و عدم قطعیتهای بالا، با تمرکز بر پیشرانهای کلیدی به حل مسائل مبهم و دیریاب فایق آیند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با مشارکت مدیران استان گلستان و خبرگان دانشگاهی، مهمترین پیشرانهای تغییر در زمینۀ آمایش سرزمین شهرستان گرگان شناسایی شود تا بر پایۀ آن، مسیر درستی به سوی آیندۀ مط...
[ 29 ] - یکپارچگی بومشناختی و مروری تحلیلی بر شاخصهای آن
در سیستم‌‌های بومشناختی، اجزای زیستی و غیرزیستی (فیزیکی و شیمیایی) اثرات متقابلی بر یکدیگر دارند. درک و سنجش این سیستم‌‌ها و تعاملات درونی و بیرونی آنها دشوار است. در عین‌‌حال، برای اتخاذ تصمیمات مدیریتی درباره اکوسیستم‌‌ها، براساس اصل یکپارچگی کل سیستم، به اطلاعاتی در مورد کل وضعیت و روندهای اکوسیستمی آنها نیاز است. اکوسیستم زمانی یکپارچگی دارد که تغییرات ویژگیهای بومشناختی آن در محد...
[ 30 ] - تبیین معیارهای کیفیت بصری منظر خیابانی با روش طبقهبندی کیفیت بصری و ماتریس دست‌یابی به اقدامات، مطالعه موردی: مسیرهای پیاده مشهد و گرگان
مسیرهای پیاده، راهروهای شهری هستند که بیشتر فعالیتهای اجتماعی در آنها رخ میدهد. از این رو، توجه به معیارهای مؤثر بر زیبایی و بهینهسازی این مسیرها از اهمیت بسزایی در بررسی منظرهای خیابانها برخوردار هستند. هدف از تحقیق حاضر شناسایی مهمترین معیارهای زیباییشناختی مسیرهای پیاده می‌باشد. در مجموع چهار مسیر پیاده از دو شهر مشهد و گرگان با کمک رویکردهای روش طبقهبندی کیفیت بصری و روش ماتریس دس...
نویسندگان همکار
نرگس عرب 1