نعمت اله خراسانی
استاد گروه محیط زیست، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
[ 1 ] - منشأیابی آلودگی فلزات سنگین خاکهای مجاور صنایع فولاد کرمان
فعالیتهای انسانی تجمع فلزات سنگین را در خاک افزایش خواهد داد. آلودگی خاک به طور قابل توجهی کیفیت محیط زیست را کاسته و بر سلامت انسان اثرگذار است. پژوهش حاضر با هدف تعیین غلظت برخی از فلزات سنگین (نیکل، سرب، آهن، روی، کروم، کادمیوم) و ارزیابی تأثیر فعالیت مجتمع فولاد کرمان بر غلظت فلزات سنگین خاک صورت گرفت. تعداد 60 نمونه ازخاک سطحی از عمق 15-0 سانتیمتری، در فواصل متفاوتی از مجتمع فولاد کرمان ...
[ 2 ] - سنجش کارایی و بهره وری مصرف آب تهران با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها
در این پژوهش با استفاده از تکنیکهای ورودی تحلیل پوششی دادهها، شاخصهای کارایی و بهرهوری مصرف آب تهران برای دورۀ زمانی 1384ـ 1392 ارزیابی شد. همچنین همبستگی بین مصرف آب و فعالیتهای اقتصادی منطقه با استفاده از شاخص تولید ناخالص داخلی منطقهای بررسی شد. نتایج نشان میدهد که بهرهوری کل از نظر تغییر کارایی فنی و تغییر کارایی مقیاس، بهترتیب 80/1 و 68/1 درصد بهبود یافته است. علاوه بر آن، بهعلت ...
[ 3 ] - بررسی قابلیت تجمع فلزات سرب و نیکل در ریشه و برگ اجتماعات دستکاشت درختان حرا (Avicennia marina) در بندر امام
جنگلهای مانگرو جزء اکوسیستمهای جنگلی مستقر در اراضی کمشیب دانهریز ساحلی گرمسیر و نیمهگرمسیرند. این اکوسیستم بهدلیل وجود شرایط اکسیداسیون و احیا، آبگرفتگی دورهای توسط جریان جزر و مد و محتویات بالای رس و مواد آلی، نقش مهمی در حذف فلزات و آلایندههای آلی از آب در اکوسیستمهای ساحلی دارد و میتواند بهمنزلۀ منبعی برای ذخیرۀ فلزات عمل کند. با توجه به توسعۀ مراکز صنعتی در جنوب ایران، بهمنظور...
[ 4 ] - بررسی تنوع گونههای گیاهی حاشیه دریاچه زریوار مریوان
دریاچة زریوار تنها پهنة آبی طبیعی و مهمترین اکوسیستم آبی در استان کردستان است که در فاصلة 2 کیلومتری شمال غربی شهرستان مریوان و در ارتفاع 1285 متر از سطح دریا واقع شده است. متوسط بارندگی سالانة آن 6/997 میلیمتر و میانگین دمای سالیانه 13 درجة سانتیگراد است. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تنوع و شناسایی و معرفی گونههای گیاهی حاشیة این دریاچه و نیز تعیین اشکال زیستی و کورولوژی آنها انجام شده است ک...
[ 5 ] - ارزیابی ریسک ورود فلزات سنگین موجود در لجنهای اسیدی کارخانجات بازیافت روغن موتور به آب زیرزمینی و ارائۀ پوشش مناسب (مطالعۀ موردی: محل دفن شهرک صنعتی فجر گرمسار)
در این تحقیق، ریسک ورود شیرابۀ حاوی فلزات سنگین ناشی از لجن اسیدی به آب زیرزمینی در محل دفن شهرک صنعتی فجر گرمسار با نرمافزار IWEM ارزیابی شده است. لجن اسیدی، پسماند صنعتی ویژۀ خطرناکی است که در نتیجۀ بازیافت روغن کارکرده به روش اسیدی تولید میشود. ابتدا مقدار فلزات سنگین (Cd, Ni, Co, pb, Zn, Mn, Cu) در نمونههای ترکیبی لجن اسیدی با استفاده از روش دستگاه جذب اتمی تعیین شد. سپس، با استفاده از ن...
[ 6 ] - بررسی و مقایسۀ مقدار فلز سنگین جیوه (Hg) و جذب هفتگی آن توسط بدن در برخی برنجهای وارداتی و ایرانی
در این تحقیق، مقدار فلز جیوه در برنجهای وارداتی از کشور هندوستان و برنجهای کشتشده در شهرستانهای بروجرد و اصفهان ایران بررسی و مقایسه شده است. برای مطالعه، درمجموع، 30 نوع برنج وارداتی هندی و 5 نوع برنج ایرانی موجود در بازار ایران در چهار تکرار از هر نوع برنج جمعآوری شدند. ابتدا، دانههای برنج خام با روش هضم اسیدی هضم شده و سپس برای اندازهگیری مقدار فلز جیوه، با دستگاه جذب اتمی آنالیز شدند...
[ 7 ] - اندازهگیری برخی از فلزات سنگین در ماهی شوریده ruber Otolithes: مطالعۀ موردی بندر ماهشهر
سمیبودن بالای فلزات سنگین و افزایش غلظت آنها در محیطزیست لزوم پایش مکانی و زمانی آنها را ایجاب میکند. بهدلیل خاصیت انباشتگیِ فلزات سنگین در بدن آبزیان، همواره نگرانیهایی درخصوص امکان ورود آنها به بدن انسان از طریق مصرف ماهیهای آلوده وجود دارد. زیستبوم و نوع تغذیۀ ماهی شوریده بهصورتی است که عناصر سنگین در بافتهای آنها تجمع مییابد، از اینرو منطقۀ مورد مطالعه به منظور بررسی وضع...
[ 8 ] - ارزیابی ریسک زیستمحیطی خط انتقال سراسری گاز به روش مالبایر در استان لرستان
هدف این مطالعه ارزیابی ریسک زیستمحیطی خطوط لوله در قالب یک مطالعه موردی واقع در خط لوله گاز سراسری نهم در استان لرستان میباشد. در این مطالعه ضمن استفاده از روش نمایهسازی برای ارزیابی ریسک از سامانه اطلاعات جغرافیایی برای تولید نقشههای مورد نیاز مربوط به ریسکهای محیطی و نقشهسازی نمرههای ریسک نسبی و همچنین تشریح وضعیت موجود منابع زیستمحیطی منطقه مورد مطالعه استفاده شد. با استفاده از روش ت...
[ 9 ] - شبیه سازی تغییرات مکانی در ویژگی های کیفی آب های زیرزمینی با روش های زمین آمار (مطالعه موردی: دشت تهران-کرج)
تغییر در کیفیت آب های زیرزمینی که معمولا بر اثر مدیریت غلط بهرهبرداری از آب زیرزمینی رخ می دهد، مقدمه ای بر تخریب سایر منابع چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم است. با توجه به اهمیت منابع آبی زیرزمینی بهویژه در نواحی خشک و نیمه خشک، و لزوم مدیریت صحیح آن، این پژوهش با هدف شبیه سازی تغییرات مکانی برخی ویژگی های کیفی آب های زیرزمینی با تاکید بر مصارف آشامیدنی، به کمک روش های زمین آماری ا...
[ 10 ] - بررسی کارایی حذف فلزات سنگین در فاضلاب پالایشگاه گاز بیدبلند در اثرتصفیه با گیاه نی
یکی از مهم ترین مشکلات جهانی که بویژه در ایران با توجه به اقلیم خشک آن بیشتر نمود پیدا کرده، مشکل کمبود آب است. این مسئله با توجه به بحث تخلیه فاضلاب ها و بویژه فاضلاب های صنعتی به دلیل ماهیت سمیشان به محیط زیست اهمیت تصفیه فاضلاب را دو چندان می کند. فلزات سنگین همچون کادمیم، سرب و وانادیم بخشی از نفت و به تبع آن فاضلاب حاصل از آن را تشکیل می دهند و از مهمترین آلاینده های صنایع نفت و گاز محسوب ...
[ 11 ] - مدل ارزیابی عملکرد محیط زیستی شهرداریها در نگهداری استاندارد ISO14001:2004 ( مطالعه موردی: شهرداری منطقه 17 تهران)
استاندارد ISO14001 به عنوان یک عنصر موثر و فعال در سیستم مدیریت شهری، عملکرد محیط زیستی شهرداریها را بهبود بخشیده، نظام مدیریت محیط زیستی را منسجم و استاندارد میکند. با وجود فواید بسیاری که استقرار این نظام در شهرداریها دارد نگهداری آن نیزاز ارکان اساسی است که عملکرد محیط زیستی شهرداری به آن وابسته است. در این مطالعه به منظور طراحی مدل ارزیابی عملکرد محیط زیستی شهرداریها برای نگهداری این اس...
[ 12 ] - استفاده از الگوریتم کوتاهترین مسیر در مسیریابی شبکه جادهای در شهرستانهای کردکوی، بندرگز و گلوگاه
همزمان با رشد و توسعهی پایدار و تحولات اساسی در امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نقش حائز اهمیت شبکه راهها به عنوان یکی از بخشهای مهم و زیربنایی در توسعه بیشتر نمایان میگردد، علاوه بر این که منابع و استعدادهای بالقوه سرزمین را بارور و زمینهی رشد و شکوفایی را فراهم مینماید. در این راستا برای نیل به اهداف توسعه پایدار از تکنیکهای GIS در تعیین مسیر بهینه استفاده گردید. بدین نحو که ابتدا تم...
[ 13 ] - مدلسازی پخش SO2 ناشی از نیروگاه رامین اهواز با استفاده از مدل AERMOD
آلودگی هوا عبارت است از وجود مواد نامطلوب در غلظت، مدت زمان و تناوبی که بتواند برای سلامتی و آسایش انسان، محیط زیست اثرات نا مطلوب داشته باشد. سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است که سالانه 500 هزار نفر بر اثر قرار گرفتن در معرض آلودگی های موجود در هوا دچار مرگ زودرس می شوند. دی اکسید گوگرد از جمله آلاینده های هوا محسوب می گردد که اثرات حادی بر سلامت انسان دارد. مصرف سوخت فسیلی در منابع نقطه ای و ...
[ 14 ] - شناسایی منشأ عناصر در ذرات معلق (PM10) (مطالعۀ موردی: شهر کرمانشاه)
در سالهای اخیر، ذرات معلق، بهعنوان یکی از آلایندههای هوا، توجه زیادی را به خود معطوف کرده است؛ این امر به سببِ نقش این ذرات در تغییر آب و هوای جهانی، ایجاد آلودگی، و خطرهای بهداشتی است. هدف از این مطالعه شناسایی منشأ عناصر نادر و اصلی ذرات معلق (PM10) در اتمسفر کرمانشاه است. برای شناسایی منشأ طبیعی و انسانی این عناصر در ذرات معلق از روش آماری همانند تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. منا...
[ 15 ] - مقدار فلزات سنگین در عضله میگوی سفید هندی Fennerpenaeus indicus
با توجه به اهمیت بررسی آلودگیهای مربوط به فلزات سنگین در آبزیان خوراکی بدلیل احتمال تجمع فلزات سنگین و همچنین بعنوان شاخصی از آلودگی آبها، تعداد 30 عدد از میگوهای سفید هندی صید شده از آبهای نواحی بندر ماهشهر ( آبان ماه سال 1389) تهیه و از منظر میزان وجود برخی از فلز سنگین مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج حاصل از آنالیز نمونهها نشان داد که میانگین مقدار کادمیوم، کروم، مس، آهن، جیوه، منگنز، نیکل،...
[ 17 ] - بررسی عدم قطعیت مدل موازنه جرمی برای تخمین نرخ فرایندهای هوازی در محل دفن پسماندهای شهری
Background and Objective: The aim of this study was to assess the sensitivity and uncertainty analysis of a mass balance model to estimate the rate of aerobic processes in a landfill. Materials and Methods: Monte Carlo simulation is a common method to evaluate uncertainty of the results of a model. Here, we used a Monte Carlo (MC) simulation. The data obtained from the experiments were used as...
[ 18 ] - آلودگی فلزات سنگین در خاکهای مجاور صنایع فولاد کرمان: ارزیابی غنای فلزی و درجه آلودگی
Background and Objective: Urban and industrial development has increased concentration of heavy metals in the environment. The goal of this study was to assess the impact of Kerman steel complex on their surrounding soil by heavy metals. Materials and Methods: This study was a snapshot and its type was descriptive-analytical research. Heavy metals contents from 60 soil samples (top soil, 0-1...
[ 19 ] - ارزیابی چرخه حیات صنعت شکر: مطالعه موردی کشت و صنعت امیرکبیر
در جوامع امروزی اهمیت حفاظت از محیط زیست امری بدیهی است ، بنابراین اقدام و اجرای هرگونه برنامه به دانش کافی و شناخت لازم از محیط زیست نیاز دارد. یکی از راههای حفظ منابع طبیعی و دست یافتن به توسعه پایدار و به ویژه کشاورزی پایدار، ارزیابی اثرات زیست محیطی فرایند تولید محصولات کشاورزی از طریق روش ارزیابی چرخه حیات یک محصول میباشد. در این مطالعه، از این روش برای ارزیابی اثرات زیست محیطی طبقات آثا...
[ 20 ] - بررسی منابع انتشار عناصر معلق در هوای شهر کرمانشاه
ذراتمعلق اتمسفری نقش مهمی در تعدیل و تغییر اقلیم، چرخههای هیدرولوژیکی، شیمی اتمسفر، چرخههای بیوژئوشیمیایی و بهداشت عمومی دارند. هدف این مطالعه، بررسی منشأ ذراتمعلق در اتمسفر کرمانشاه میباشد. غلظت 20 عنصر (پتاسیم، سدیم، کلسیم، فسفر، مس، نیکل، سرب، کادمیم، سلنیوم، روی، آهن، منیزیم، بور، کروم، کبالت، آرسنیک، مولیبدن، وانادیم، آلومینیوم، منگنز) برای 55 نمونه خاک و 41 نمونه ذراتمعلق بوسیله دست...
[ 21 ] - مدل پیشبینی رضایتمندی شهروندان از بوستانهای شهری با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
یکی از مهمترین عناصر شهرها، بوستانها و فضاهای سبز شهری هستند. نوع طراحی و عملکرد بوستانهای شهری باید در راستای ضروریات زندگی شهری و در پاسخگویی به نیاز شهروندان باشد چرا که این امر میتواند در جهت ایجاد محیط زیست سالم و با ارزش شهری نیز به کار گرفته شود. هدف از انجام این پژوهش مدلسازی ارزیابی رضایتمندی بازدیدکنندگان از بوستانهای شهری با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی است. در انجام این پژوهش ...
[ 22 ] - ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر ریسک تهاجم زیستی کهور آمریکایی در اکوسیستم های طبیعی ایران
کهور آمریکایی (Prosopis juliflora) یکی از مسئله دارترین گونه های مهاجم در سطح دنیا بوده و تهاجم زیستی این گونه آثار زیان بار متعددی بر اکوسیستم های طبیعی مناطق نیمه حاره ای تا خشک کره زمین وارد آورده است. این گونه در ابتدا در بسیاری از مناطق کره زمین با هدف مهندسی اکوسیستم از جمله حفاظت آب و خاک و مبارزه ...
[ 23 ] - زیست پالایی خاک های آلوده به هیدرو کربن های آروماتیک چند حلقه ای توسط برخی گونه های قارچی
هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای (PAHs) بهدلیل حضور وسیع آن در محیط و خواص سمیت، جهشزایی و سرطانزایی بعنوان یکی از مهمترین آلایندههای محیط زیست محسوب میشوند. این ترکیبات از آلایندههای اصلی خاک محسوب میشوند. یکی از روشهای مؤثر، دوستدار محیط زیست و دارای توجیه اقتصادی، زیست پالایی خاکهای آلوده میباشد. قارچها از موفقترین ریزسازوارهها در حذف این ترکیبات شاخته شدهاند. هدف از این مطال...
[ 24 ] - بررسی ترکیب شیمیایی و شناسایی منشأ ذرات معلق (PM10) با استفاده از روش فاکتور غنی سازی (مطالعۀ موردی: شهر کرمانشاه)
یکی از پدیدههای جوی مناطق خشک و نیمهخشک و مناطق همجوار با این گونه نواحی، پدیدۀ گرد و خاک و تولید ذرات معلق (PM10) است که مخاطرات زیستمحیطی زیادی به همراه دارد. هدف این مطالعه، تعیین ترکیب شیمیایی و شناسایی منشأ عناصر در ذراتمعلق در اتمسفر شهر کرمانشاه میباشد. برای شناسایی منشأ طبیعی و انسانی این عناصر در ذرات معلق از روش فاکتور غنیسازی استفاده شدهاست. ردیابی جریانهای هوایی...
[ 25 ] - Evaluation of optimal waste management in the plating industry based on the Delphi Method and Fuzzy Analytic Hierarchy Process (Case Study: Paitakht Industrial District of Tehran)
The plating industry is one of the main toxic chemicals consumers, which uses various chemicals, including solvents, acids, bases, cleansers, sophisticated organic ingredients, and metal salts of cadmium, nickel and chromium. Due to the growing production of industrial waste in spite of actions related to these wastes’ management, no comprehensive pattern was introduced at different levels. Thi...
[ 26 ] - بررسی آلودگی فلزات سنگین در ذراتمعلق (PM10) (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)
هدف از این مطالعه، بررسی میزان آلودگی فلزات سنگین در ذراتمعلق (PM10) در اتمسفر شهر کرمانشاه است. غلظت 13عنصر فلزات سنگین (مس، نیکل، سرب، کادمیم، سلنیوم، روی، آهن،کروم، کبالت، آرسنیک، مولیبدن، وانادیم، آلومینیوم، منگنز) برای 55 نمونه خاک (در نقاط مختلف ارتفاعی 1600-600 متر) و 41 نمونه ذراتمعلق به وسیله دستگاه ICP آنالیز شد. آلودگی فلزات سنگین با استفاده از شاخص زمین انباشتگی، شاخص...
[ 27 ] - تنوع مرفولوژیکی و ترکیب ذرات آلاینده هوا، ترسیبشده بر برگ درختان چنار، نارون و اقاقیا در تصاویر میکروسکوپ الکترونی
در این پژوهش شکل، ساختار و ترکیب عنصری ذرات ترسیبشده روی برگ درختان نارون، چنار و اقاقیا در مناطق آزادی و چیتگر در تهران با آنالیز ذرات با روش SEM-EDX بررسی شد. ویژگیهای 128 ذره با SEM-EDX تحلیل و 34 عنصر شناسایی شد. قطر ذرات در آزادی بیشتر از چیتگر بود. میانگین قطر ذرات 26/7 میکرون بود. میانگین قطر ذرات بهترتیب در چنار 92/13، نارون 72/10 و اقاقیا 39/3 میکرومتر بود. 45 درصد ذرات قطر کمت...
[ 28 ] - بررسی شاخصهای تنوع زیستی پرندگان در بوستانهای شهر تهران (مطالعه موردی بوستانهای جمشیدیه، ملت، قائم و شهر)
زمینه و هدف: محاسبهی شاخصهای تنوع زیستی پرندگان شهری تهران بهمنظور درک بهتر شرایط محیطی و بهبود یا اصلاح آن ضروری به نظر میرسد. این تحقیق باهدف محاسبه شاخصهای غنا، تنوع زیستی و یکنواختی پرندگان شهر تهران بهصورت مطالعه موردی در بوستانهای شهر، ملت، جمشیدیه و قائم انجام گرفت. روش بررسی: در این پژوهش ثبت پرندگان بین ماههای اسفند ۹۵ تا تیر ۹۶ با روش شمارش نقطهای صورت گرفت، شاخصها با استفا...
[ 29 ] - Habitat effects on morphological variation of Garra rufa (Heckel, 1843) populations in Iran
Understanding the processes involved in evolution of organisms is a principal topic that has received much attention from the research community. A common way to achieve this is to study the ecological conditions and morphological relationships of taxa. Fish are widely regarded as notable animal models in studies of environmental influence on morphological features given their high environmenta...
نویسندگان همکار