بهنام دولتی
استادیار گروه علوم خاک، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ارومیه
[ 1 ] - بررسی تأثیر مواد هومیکی در شکلهای شیمیایی کادمیم در خاک منطقۀ دفن زبالۀ ارومیه
تحرک‌پذیری فلزات سنگین نقش مؤثری در آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی دارد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر لئوناردیت (Leonardite) بر توزیع شکل‌هایی ژئوشیمیایی کادمیم (Cd) در خاک متراکم شده منطقۀ دفن زبالۀ ارومیه بود. بدین منظور، نمونۀ خاک از محل دفن زباله‌ها برداشت شد و ویژگیهای فیزیکی-شیمیایی و کانی شناسی رس تعیین شد. مقادیر 0، 5/2، 5، 5/7 و 10 درصد از لئوناردیت به خاک اضافه شد و سپس خاکهای تیمار ...
[ 2 ] - بررسی تاثیر توام انرژی حرارتی، کربنات و فسفات بر غیر پویاسازی سرب در خاک های آلوده
سرب بعنوان یکی از خطرناک‌ترین فلزات سنگین سلامت انسان، گیاهان و سایر موجودات زنده را تهدید می‌کند. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر انرژی حرارتی، آهک و فسفات در واحد زمان بر میزان تثبیت سرب در خاکهای آلوده به فلزات سنگین انجام شد. نمونه خاک از منطقه آلوده معدن انگوران برداشت شد. جهت بررسی تثبیت سرب، محلول آهک در سطوح صفر و 5 درصد، محلول کود فسفاته در سطوح صفر و 5/2 درصد تهیه و با خاک مخلوط شدند ...
[ 3 ] - بررسی پتانسیل خاک لندفیل ارومیه به‌منزلۀ لاینر جاذب کادمیوم در ساخت لندفیل مهندسی- بهداشتی
یکی از مشکلات زیست‌محیطی دفن زباله‌ها، غلبه بر حجم بالای شیرابۀ زباله‌هاست که به طور همزمان یا پس از دفن در اثر رطوبت اولیۀ زباله و نفوذ بارندگی در محل دفن به وجود می‌آید. به این منظور برای تثبیت و نگهداری Cd در پی لاینرهای رسی، از خاکهای رسی استفاده شد. در این تحقیق خاکهای مورد مطالعه از سه منطقۀ نزدیک و فاقد آلودگی تهیه و آنالیزهای فیزیکوشیمیایی و مکانیکی خاک‌ها انجام شدند. همچنین به منظور ...
[ 4 ] - بررسی تأثیر انرژی حرارتی،آهک و فسفات در غیرپویاسازی کادمیوم خاک آلوده
حلالیت و پایداری عناصر سنگین در خاک نقش مهمی در نقل و انتقال آن به آب‌های زیرزمینی و گیاهان دارد و میتواند برای سلامت انسان تهدیدی جدی باشد. این تحقیق به منظور بررسی تغییرات زمانی میزان تثبیت کادمیوم در خاکهای آلوده به فلزات سنگین تحت تأثیر انرژی حرارتی، آهک (CaCO3) و کود فسفاته (به‌منزلۀ منبع فسفات) انجام شد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی و کانی‌شناسی رس به روش استاندارد انجام شد. به منظور بررسی تثب...
[ 5 ] - تاثیر کاربرد کود دامی بر خصوصیات کمی و کیفی چغندر قند (Beta vulgaris L.) رقم لاتی تیا
چکیده سابقه و هدف: کاهش حاصلخیزی خاک در بسیاری از کشورهای در حال توسعه تحت تاثیر کشت‌های مستمر و تخلیه ذخایر غذایی خاک بدون جایگزینی مناسب باعث کاهش توان تولیدی خاک شده است. کاربرد مواد آلی باعث اصلاح ویژگیهای فیزیکی و شیمیائی خاک و همچنین باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفی گیاه زراعی در رسیدن به یک کشاورزی پایدار می شود. چغندر قند یکی از محصولات زراعی استراتژیک در منطقه آذربایجان‌غربی بوده و به ...
[ 6 ] - تأثیر محلولپاشی برخی از عناصر کم مصرف بر ویژگیهای کمی و کیفی چغندر قند رقم لاتیتا (Beta vulgaris L.)
محلولپاشی عناصر کم مصرف اهمیت بسزایی در افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی دارد. به منظور بررسی عکس‌العمل چغندرقند رقم لاتیتا (Beta vulgaris L.) نسبت به کاربرد عناصر کم مصرف، آزمایشی بهصورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار کودی (محلول پاشی) شامل عناصر بور (B)، آهن (Fe)، منگنز (Mn) و روی (Zn) با غلظت 5 در هزار در مرحله 10-8 و 16-14 برگی چغندر قند در چهار تکرار انجام شد. همچنین کرت شاهد بد...
[ 7 ] - تأثیر تخلخل تهویهای و مصرف اوره و منو کلسیم فسفات بر قابلیتدسترسی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در طول زمان انکوباسیون
تخلخل تهویهای (AFP) بهعنوان یکی از ویژگیهای مهم فیزیکی خاک میتواند قابلیتاستفاده، جذب آب، اکسیژن و عناصر غذایی را تحت تأثیر قرار دهد. تخلخل تهویهای کم ناشی از زیادی آب در خاک، میتواند با محدود کردن دسترسی گیاه به اکسیژن و عناصر غذایی خاک اثرات منفی شدیدی بر تولید محصولات کشاورزی ایجاد کند. بهمنظور بررسی بر همکنش سطوح مختلف تخلخل تهویهای و ترکیبات کودی نیتروژن و فسفر بر قابلیتدسترسی ن...
[ 8 ] - تاثیر پنج دهه عملیات کشاورزی مستمر بر توزیع شکل های پتاسیم در برخی باغات جنوب دشت ارومیه
عملیات کشاورزی مستمر ممکن است بعضی تغییرات را در خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و توزیع شکلهای پتاسیم خاک ایجاد کند. برای بررسی این فرضیه، خاکهای 5 زیرگروه Calcixerepts Typic، Fluventic Haploxerepts،Typic Endoaquepts، Typic Halaqueptsو Vertic Endoaqueptsاز خاکهای جنوب دشت ارومیه که تحت عملیات باغداری مستمر برای مدت بیش از 5 دهه قرارگرفتهاند تشریح و نمونهبرداری شدند. نمونههای خاک پس از هوا خشک ...
[ 9 ] - تأثیر ردیف توپوگرافی و کاربری‌های مختلف اراضی بر برخی ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و کانی‌شناسی رس‌های خاک (مطالعه موردی: منطقه چایپاره استان آذربایجان‌غربی)
بهمنظور مدیریت صحیح خاک، اجرای یک ارزیابی جامع آن امری ضروری و پایه میباشد. مراحل تشکیل خاک در کاربری و توپوگرافی‌های مختلف بسیار متفاوت هستند. در این مطالعه، بهمنظور بررسی تأثیر توپوگرافی و کاربری‌های مختلف بر ویژگیهای فیزیکی وشیمیایی و کانی‌شناسی خاک های منطقه چایپاره استان آذربایجان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور (نوع کاربری و عمق خاک) در سه تکرار اجرا گر...
[ 10 ] - تاثیر قارچ‌های حل‌کننده پتاسیم بر آزادسازی پتاسیم از کانی‌های سیلیکاتی و برخی شاخص‌های رشد گیاه ذرت (Zea mays L.)
از روش‌های تامین پتاسیم مورد نیاز گیاهان بهر‌ه‌گیری از کانی‌های سیلیکاتی و استفاده از میکروارگانیسم‌های حل‌کننده پتاسیم میباشد. مطالعه حاضر با هدف جداسازی قارچ‌های حل‌کننده پتاسیم از خاک ریزوسفری و ارزیابی توانایی کمی پتاسیم آزادسازی شده توسط سویه‌ها از منابع مختلف سیلیکاته، بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشگاهی شامل منبع پتاسیم در چهار سطح (بی...
[ 11 ] - بررسی رفتار جذبی فسفر در خاک های زراعی منطقه خوی
ففسفر یکی از عناصر غذایی ضروری برای تغذیه گیاه است که میزان جذب آن توسط گیاه به وسیله واکنش‌های انحلال، رسوب و جذب و واجذب کنترل می‌شود. به منظور بررسی رفتار جذب فسفر در خاکهای منطقه خوی، آزمایشات جذب به صورت بچ (Batch) با 60 نمونه خاک زراعی و 9 غلظت اولیه فسفر بین mg L-1 0-30 در قدرت یونی 01/0 مولار CaCl2 انجام گرفت. پس از تعادل، مقدار فسفر باقیمانده در محلول اندازه گیری و داده های آزمایشی ب...
[ 12 ] - حذف کروم سه و شش ظرفیتی از محیط‌های آبی با استفاده از لئوناردیت
حضور کروم در آب آشامیدنی و ورود پساب صنایع به منابع آب‌های زیرزمینی، سلامت بشر و محیط زیست را به خطر می‌اندازد. این پژوهش بهمنظور بررسی تأثیر لئوناردیت در حذف آلایندهای Cr+6، Cr+3 از محیط‌های آبی انجام شد. مقادیر بهینه فاکتورها به روش مدل سطح پاسخ و طرح مرکب مرکزی تعیین شد. داده‌های جذب با معادلات...
[ 13 ] - شکلهای پتاسیم خاک و پارامترهای کمیت به شدت (Q/I) پتاسیم و همبستگی آن با برخی خصوصیات خاک در مناطق زیرکشت توتون شمال‌غرب ایران
چکیده سابقه و هدف: پتاسیم نقش حیاتی در افزایش عملکرد و کیفیت توتون (Nicotiana tabacum) از جمله به‌سوزی برگ توتون دارد. پتاسیم در خاک به ترتیب کاهش قابلیت استفاده برای گیاه شامل بخش‌های محلول، تبادلی، غیرتبادلی و ساختمانی میباشد. قابلیت استفاده پتاسیم به تقابل دینامیکی اشکال مختلف پتاسیم در خاک بستگی دارد که درک این دینامیک، سبب بهبود مدیریت حاصلخیزی خاک می‌شود. استفاده از رابطه کمیت- شدت پتاسی...
[ 14 ] - مقایسه شکلهای مختلف پتاسیم و رفتار جذب پتاسیم در خاکهای زراعی و غیر زراعی منطقه زیرکشت توتون شمال‌غرب کشور
به منظور بررسی تأثیر کشت مستمر بر شکلهای شیمیایی پتاسیم و رفتار جذب آن در خاکهای زیرکشت توتون در منطقه شمال‌غرب ایران، شکلهای پتاسیم خاک در 29 نمونه خاک زراعی و 29 نمونه خاک غیرزراعی هم‌جوار تعیین گردید و آزمایشات جذب به صورت پیمانهای با 5/2 گرم خاک در قدرت یونی 01/0 مولار CaCl2 انجام گرفت. نتایج نشان داد که با استمرار کشت، میانگین پتاسیم تبادلی و غلظت تعادلی پتاسیم محلول (EKC) در خاکهای ز...
[ 15 ] - تأثیر کاربرد عناصر کم مصرف و مواد هیومیکی بر برخی صفات کمی و کیفی گیاه دارویی و معطر مرزنجوش استانبولی (Origanum vulgare ssp. hirtum (Link) Ietswaart)
این تحقیق با هدف بررسی تاثیر عناصر کم مصرف و مواد هیومیکی بر خواص آنتیاکسیدانی مرزنجوشاستانبولی انجام شد. برای این منظور محلولپاشی عناصر آهن (Fe)، روی (Zn)، مس (Cu) و مواد هیومیکی (HA) و تلفیق آنها با غلظت 3 درهزار بهصورت طرح بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه انجام گرفت. تعداد 10 نمونهی گیاهی از هر کرت در سال دوم با 50 درصد گلدهی برداشت شد و خصوصیات آنتی...
[ 16 ] - بررسی تاثیر همزمان کاربرد عناصر کم مصرف و اسید هیومیک بر برخی ویژگی‌ها کمی و کیفی چغندرقند (Beta vulgaris L.) رقم یونیورس
به منظور بررسی تاثیر اسید هیومیک و عناصر کم‌مصرف بر برخی از ویژگیهای کمی و کیفی چغندرقند رقم یونیورس آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در اراضی تحقیقاتی کارخانه چغندرقند نقده اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل مقادیر مختلف اسید هیومیک شامل صفر، 200، 300، 400، 500 و 600 کیلوگرم در هکتار و محلولپاشی عناصر کم‌مصرف (آهن، روی، بر، منگنز و شاهد) به عنوان فاکت...
[ 17 ] - بررسی تاثیر کاربرد کودهای زیستی قارچ میکوریزا و ازتوباکتر بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) در شرایط تنش کم‌آبی
به منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی شنبلیله تحت شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف آبیارى در سه سطح (آبیاری بعد از 50، 100 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر) به عنوان فاکتور اول و کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح شامل: تلقیح با قارچ میکوریزا+ ازتوباکتر، قارچ میکوریزا، ازتوباکتر و بدون...
[ 18 ] - بررسی تاثیر کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی آویشن دنایی (Thymus deanensis Celak)
به منظور بررسی تأثیر کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی آویشن دنایی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و هشت تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل: کود شیمیایی (100 درصد)، کود زیستی (فسفاته بارور 2 + ازتو باکتر)، کود دامی، تیمارهای تلفیقی %50 کود شیمیایی + کود زیستی، 100 % کود شیم...
[ 19 ] - تاثیرتاثیر لئوناردیت (Leonardite) بر سینتیک واجذب فلزات سنگین در خاکهای آلوده با مواد مادری متفاوت
لئوناردیت (Leonardite) منشأ هیومیک و فولویک اسید بوده و حاوی گروه‌های عاملی کمپلکس کننده عناصر سنگین میباشد. به منظور بررسی تاثیر لئوناردیت در سینتیک دفعی کادمیوم (Cd)، روی (Zn) و سرب (Pb) در خاک‌هایی با منشأ مواد مادری متفاوت، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 2 فاکتور: 1. نوع خاک (سینیت (Syenite)، شیست (Schist) و گابرو (Gabbro)) و 2. سطح لئوناردیت (0، 2 و 5 درصد) با سه تکرا...
[ 20 ] - حذف آرسنات از محلول‌های آبی با استفاده از بیوچار اصلاح‌شده با آهن
سابقه و هدف: آرسنیک یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی در جوامع درحال‌توسعه است. منابع آب آلوده به آرسنیک از مهم‌ترین مسیرهای در معرض قرارگیری انسان و حیوان به آرسنیک معدنی است. روش‌های مختلف فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی برای رفع آلایندگی آرسنیک از محیط‌های آبی وجود دارد. در مقایسه با مزایا و معایب روش‌های حذف آرسنیک روش جذب به علت سهولت کاربرد و هزینه کم بر سایر روش‌ها ارجحیت دارد. ترکیبات آهن...
[ 21 ] - ارزیابی توانایی عصاره‌گیرهای شیمیایی در استخراج پتاسیم قابل‌جذب در برخی از خاکهای مناطق توتون‌کاری شمال‌غرب ایران
پتاسیم نقش مهمی در افزایش عملکرد و ویژگیهای کیفی توتون از جمله به‌سوزی برگ آن دارد. بهمنظور ارزیابی تعدادی از عصاره‌گیرهای معمول در استخراج پتاسیم قابل‌جذب گیاه توتون در خاکهای شمال‌غرب ایران، آزمایش گلخانه‌ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 26 نمونه خاک منطقه توتون‌کاری شمال‌غرب ایران با سه تکرار انجام گرفت. در پژوهش حاضر، 14 عصاره‌گیر مورد ارزیابی شامل استات آمونیم یک مولار، استات سد...
نویسندگان همکار