باریس مجنونیان
استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران
[ 1 ] - ارزیابی اثرات هیدرولوژیکی بهرهبرداری تک گزینی جنگل بر رواناب سطحی و رسوب (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)
کاهش پوشش جنگلی و گیاهی در اثر بهرهبرداری، عمدتاً باعث افزایش حجم رواناب سطحی میشود. یکی از روشهای بهرهبرداری جنگل، در شمال ایران به شیوۀ گزینشی است. این تحقیق در بخش گرازبن جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود، با هدف تعیین تأثیرات بهرهبرداری گزینشی بر حجم رواناب سطحی، ضریب رواناب و غلظت رسوب، انجام شده است. بر این اساس پلاتهای دو متر مربعی و در قالب چهار تکرار در دو منطقأ شاهد (بدون بهرهبرداری) و...
[ 2 ] - بررسی آثار بهرهبرداری بر خصوصیات فیزیکی خاک و مقاومت خاک در حوزههای آبخیز جنگلی (بررسی موردی: جنگل خیرود)
ارزیابی و مدیریت آثار محیطزیستی فعالیتهای بهرهبرداری جنگل یکی از عوامل اساسی است که اهمیت آن نیز روز به روز در حال افزایش است. این مطالعه، به منظور ارزیابی سیستمِ زمینیِ چوبکشی با اسکیدرهای چرخ لاستیکی در منطقه‌ای هشت‌هکتاری در پارسل 309 بخش گرازبن، جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود، انجام شد. اهداف این تحقیق عبارت‌اند از اندازهگیری بههمخوردگی خاک، بررسی معنیداری اثر شدت ترافیک ماشین و محل نمون...
[ 3 ] - ارزیابی وضعیت زهکشی جادههای جنگلی منطقه ارسباران
جادههای جنگلی از ضروریترین زیرساخت‌ها در مدیریت واحدهای جنگلی محسوب می‌شوند. از طرفی برنامه‌ریزی نامناسب جادههای جنگلی موجب آسیبهای محیطزیستی در اکوسیستمهای جنگلی می‌شوند. یکی از این اثرات فرسایش، تولید رسوب و آلودگی منابع آبی جنگلها می باشد. لذا مدیریت جادههای جنگلی باید به گونه‌ای باشد که علاوه بر تحقق اهداف جنگلداری، آسیبهای محیطزیستی مانند فرسایش و تولید رسوب ناشی از ساخت جاده حد...
[ 4 ] - مقایسۀ ویژگیهای زیست‌فنی ریشه گونههای زبانگنجشک (Fraxinus excelsior) و نوئل (Picea abies) جنگلکاریشده
در این پژوهش دو تودة جنگلکاریشده با گونههای زبانگنجشک (Fraxinus excelsior) و نوئل (Picea abies) با شرایط رویشگاهی مشابه انتخاب و از هر گونه، سه‌پایه به روش کاملاً تصادفی برای نمونهبرداری انتخاب شدند. برای بررسی پراکنش ریشهها، از روش حفر پروفیل و برای اندازهگیری مقاومت کششی، از دستگاه اینسترون استاندارد استفاده شد. این پژوهش نشان داد که در هر دو گونه، پراکنش ریشهها و مقدار مسلحسازی خاک با...
[ 5 ] - بررسی پتانسیل تغییر حجم خاک جاده های جنگلی بهسازی شده با مواد پلیمری
سابقه و هدف: رفتار تورمی برخی از خاک‌ها به‌دلیل مشخصات فنی نامطلوب، مشکلاتی در جادههای جنگلی ایجاد می‌کند. این رفتار اغلب در خاک‌هایی که مقدار زیادی ذرات ریزدانه مانند رس دارند، مشاهده میشود. تمایل به جذب آب در این ذرات و تغییر در رطوبت خاک، موجب میشود که رطوبت خاک در دامنه‌ای بین حد خمیری تا پایین‌تر از حد انقباض تغییر کند. تغییرات حجمی ناشی از تغییر درصد رطوبت خاک، باعث وارد آمدن خساراتی ب...
[ 6 ] - بررسی کمی و کیفی استانداردهای ساخت جادههای جنگلی منطقه ارسباران
چکیدهجادههای جنگلی از ضروریترین زیرساخت‌ها در مدیریت واحدهای جنگلی محسوب می‌شوند که تضمین عملکرد پایدار آنها نیازمند پایش و نگهداری منظم شبکه جادههای جنگلی میباشد. آماربرداری جاده اولین گام در مدیریت جادههای جنگلی، بررسی و کنترل رعایت استانداردهای ساخت و نگهداری اصولی آن میباشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی استاندارد جادههای موجود از طریق آماربرداری به منظور برنامه‌ریزی بهینه مدیریت نگ...
[ 7 ] - تغییرات مکانی مقاومت کششی ریشه سرخ‌بید (Salix elburensis) در حاشیه رودخانه کارون (مطالعه موردی: دشت سوسن)
پوشش‌های گیاهی حاشیه رودخانه‌ها با داشتن اثرات هیدرولوژیکی و مکانیکی مختلف می‌توانند عامل مهمی در بهبود ویژگیهای پایداری خاک به‌شمار آیند. یکی از مهمترین مشخصه‌های گیاه که بر پایداری و کنترل فرسایش تأثیرگذار است، مقاومت کششی ریشه گیاهان میباشد. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات مکانی مقاومت کششی ریشه درختان سرخ‌بید (Salix elburensis) در فاصله‌های مختلف از تنه و عمق‌های مختلف خاک در بخشی...
[ 8 ] - ارزیابی بلندمدت التیام زخم در درختان صدمه دیده در اثر عملیات چوبکشی (مطالعه موردی: جنگل خیرود)
امروزه با توجه به اعمال شیوه جنگل‌‌شناسی نزدیک به طبیعت برای مدیریت جنگلهای هیرکانی و پراکندگی برداشت در این شیوه، کاهش صدمات به توده باقیمانده اهمیت زیادی پیدا کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه بلندمدت مقاومت گونهها و قطرهای مختلف درختان در مقابل زخم‌های ایجاد شده با اندازه، شدت و محل‌های متفاوت و چگونگی تغییرات در محل زخم (التیام و بسته شدن زخم) بود. این پژوهش در بخش پاتم و نمخا...
[ 9 ] - تأثیر گلازنی بر ویژگیهای زیست‌فنی و مقدار مسلحسازی ریشه وی‌ول (Quercus libani)
پوشش گیاهی اثرات مهمی در افزایش پایداری و کاهش نرخ فرسایش دارد که یکی از مهمترین آنها مسلحسازی خاک توسط ریشهها است. میزان مسلحسازی یک‌گونه به ویژگیهای زیست‌فنی ریشه بستگی دارد. این پژوهش سعی دارد تأثیر سرشاخه‌زنی (گلازنی) درازمدت درختان وی‌ول (Quercus libani Oliv.) را بر ویژگیهای زیست‌فنی و میزان مسلحسازی خاک بررسی کند. بهمنظور برآورد نسبت سطح ریشه به خاک (شاخص تراکم ریشه) ...
[ 10 ] - ارزیابی بازیابی بلندمدت وزن مخصوص ظاهری، تخلخل و مقاومت به نفوذ خاک 20 سال پس از عملیات چوبکشی در جنگل خیرود
تخریب جنگل به‌طور همزمان با تخریب خاک شروع میشود. حفاظت و نگهداری خاک باعث حفاظت و نگهداری جنگل میشود، بنابراین مهندسی جنگل باید سعی در توسعه فنونی داشته باشد که میزان تخریب خاک کمتر و زمان بازیابی آن کوتاهتر باشد. پژوهش پیش‌رو بهمنظور ارزیابی بازیابی وزن مخصوص ظاهری و مقاومت به نفوذ خاکهای کوبیده شده در مسیرهای چوبکشی رها شده بعد از یک دوره 20ساله در جنگل خیرود انجام شد. چهار مسیر چوبکشی...
[ 11 ] - ارزیابی کارایی تراکتور کشاورزی در خروج چوب آلات کاتینی و هیزمی (مطالعه موردی: جنگل خیرود)
در جنگلهای شمال ایران تراکتورهای کشاورزی مجهزشده به تریلی با دو چرخ، به‌طور فراوانی برای عملیات پیش‌حمل چوبآلات کاتینی و هیزمی استفاده میشود. این مطالعه بهمنظور ارزیابی کارایی، نرخ تولید، هزینه و مدل رگرسیونی پیش‌بینی زمان چوبکشی سیستم بهرهبرداری با تراکتور در حمل چوبآلات کاتینی و هیزمی در بخش گرازبن جنگل خیرود انجام شده است. در این تحقیق از روش مطالعه زمانی پیوسته استفاده شده است. مدل رگ...
[ 12 ] - تأثیر ماده آلی بر ویژگیهای خاک جاده های جنگلی
آگاهی از ویژگیهای مکانیکی و فنی خاک برای انجام عملیات جاده‌سازی، مدیریت بهینه عرصههای جنگلی و اجرای عملی طرحهای جنگلداری ضروریست. یکی از مهمترین اصول ساخت جادههای جنگلی، جلوگیری از مخلوط‌شدن مواد آلی با مصالح جاده در زمان عملیات خاکبرداری و خاکریزی است که اغلب نادیده گرفته میشود. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر ماده‌آلی بر ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی خاک و تعیین رابطه مقدار ماده‌آلی و تغییر ...
[ 13 ] - ارزیابی اثرات عملیات خروج چوب با تراکتور کشاورزی بر خصوصیات فیزیکی خاک جنگل (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
سیستمهای بهرهبرداری با تراکتور، معمولیترین انواع تجهیزات کوچک مقیاس هستند. در جنگلهای شمال ایران، تراکتورهای کشاورزی مجهز شده به تریلی دو چرخ، به طور فراوانی برای عملیات پیش حمل چوبآلات کاتینی و هیزمی استفاده میشود. این مطالعه در بخش گرازبن جنگل خیرود انجام شد. اهداف این تحقیق شامل ارزیابی اثرات شیب، شدت تردد تراکتور و عمق خاک بر روی وزن مخصوص ظاهری خاک، تخلخل خاک و مقاومت به نفوذ در خاک ...
[ 14 ] - تأثیر مقدار ترافیک بر فرسایش سطحی جاده جنگلی (مطالعه موردی: جنگل کوهمیان- آزادشهر)
تولید رسوب از مهمترین اثرهای بعد از ساخت جادههای جنگلی می باشد. امروزه فرسایش خاک و پیامدهای ناشی از آن، به یکی از مهمترین معضلات زیست‌محیطی تبدیل شده است. فرایند فرسایش جاده شامل جدا شدن ذرات و حمل رسوب توسط جریان آب یا رواناب به قسمتهای پایین‌دست جاده یا ورود به سیستمهای رودخانهای میباشد. بنابراین برآورد مقدار رسوب حاصل از جادههای جنگلی از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این مطالعه به بر...
[ 15 ] - طراحی شبکۀ جادۀ جنگلی با استفاده از شبکۀ عصبی مصنوعی و GIS
جادههای جنگلی بهمنظور ایجاد دسترسی به جنگل احداث می‌شوند و تأثیر زیربنایی در سازماندهی منطقه دارند. هدف این پژوهش، معرفی راهکاری هوشمند مبتنی بر شبکه‌های عصبی مصنوعی با تلفیق GIS برای طراحی شبکۀ جادۀ جنگلی با در نظر داشتن اصول و معیارهای فنی شبکۀ جادۀ جنگلی است. ابتدا معیارهای مؤثر با استفاده از روش دلفی شناسایی شد و وزن‌دهی آنها با استفاده از روش AHP، انجام گرفت. با تلفیق لایه‌های مختلف و وز...
[ 16 ] - آیا بهرهبرداری از جنگل، کیفیت رواناب را تغییر می‌دهد؟
بهرهبرداری از جنگل با تاثیر بر فرایند چرخۀ مواد مغذی، بر کیفیت آب تأثیر می‌گذارد و سبب میشود که مواد مغذی محلول در گیاه شسته شود و از طریق خاک به جریان‌های رودخانهای برسد. نوع و شیوۀ عملیات بهرهبرداری، عاملی مهم در مقدار مواد مغذی خارج‌شده از منطقه است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تغییر پوشش گیاهی در پی بهرهبرداری از جنگل بر پارامترهای کیفیت رواناب، در بخش گرازبن جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود...
[ 17 ] - اثر جادههای جنگلی بر تغییرپذیری مشخصه‌های حاصلخیزی خاک (پژوهش موردی: جنگل خیرود، نوشهر)
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر جادههای جنگلی بر مقادیر مشخصه‌های نیتروژن، فسفر، پتاسیم و pH خاک در جنگلهای بخش نمخانه از جنگل خیرود نوشهر در شمال کشور صورت گرفته‌‌‌است. 16 خط‌نمونه (هشت خط‌نمونه در جاده اصلی و هشت خط نمونه در جاده فرعی) هر یک به‌طول 100 متر از حاشیه جاده تا داخل جنگل و چهار قطعه نمونه در فواصل صفر (حاشیه جاده)، پنج، 60 و 100 متری از جادههای جنگلی خاکی اصلی و فرعی مستقر شد...
[ 18 ] - ارزیابی ارتعاش دست- بازو در اثر قطع و بینهبری درختان راش با اره موتوری
اره موتوری متداولترین ابزار قطع و تبدیل در جنگلهای شمال کشور محسوب میشود که یکی از مهمترین عیوب آن، ارتعاش دائمی در حین کار است. هدف از این پژوهش، بررسی ارتعاش دست-بازو در عملیات قطع و بینهبری درختان راش در جنگل خیرود نوشهر در استان مازندران است. سه درخت و سه بینه از گونۀ راش انتخاب و با استفاده از دستگاه ارتعاشسنج Bruel & Kjear 2237، همزمان اندازهگیری ارتعاش دست- بازو در دستۀ عقب و دست...
[ 19 ] - تأثیر سرشاخه‌زنی بر مقاومت‌کششی ریشۀ درخت بلوط ایرانی (مطالعۀ موردی: جنگل های دینارکوه شهرستان آبدانان)
پوشش‌گیاهی با افزایش مقاومت برشی خاک سبب مسلحسازی و در نتیجه افزایش پایداری دامنه و نیز کنترل فرسایش میشود. میزان مسلحسازی و تأثیر در کنترل فرسایش ریشهها به تراکم و مقاومت کششی ریشۀ گیاهان بستگی دارد. هدف این مطالعه بررسی تأثیر سرشاخه‌زنی‌های انجام گرفته در جنگلهای آبدانان (با هدف کنترل پدیدۀ زوال بلوط) بر مقاومت‌کششی ریشه درختان بلوط ایرانی است. بهمنظور بررسی این مسئله، پنج پ...
[ 20 ] - بازیابی رطوبت خاک در مسیرهای چوبکشی 20 سال بعد از عملیات چوبکشی
حفظ خاکهای جنگلی به‌عنوان پایۀ تولید در هنگام عملیات بهرهبرداری و چوبکشی، با هدف به حداقل رساندن تخریب و مدت زمان بازیابی آن بعد از عملیات بهرهبرداری، امری ضروری است. این تحقیق در دو بخش پاتم و نمخانه جنگل خیرود بهمنظور ارزیابی محیط زیستی اثر شیب، ترافیک و جهت رد چرخ بر رطوبت خاک و بازیابی آن با گذشت 20 سال در مقایسه با منطقۀ شا...
[ 21 ] - تأثیر کوبیدگی خاک مسیرهای چوبکشی بر متغیر ریخت‌شناسی و تخصیص زیتودۀ خشک نهال بلندمازو Quercus castaneifolia C.A.M در شرایط گلخانه ای
کوبیدگی شدید خاک تأثیرات مهمی بر کارکردهای اکوسیستمی خاک دارد. مقاومت زیاد خاک به نفوذ، ریشه‌دوانی و نفوذ ریشهها را کاهش می‌دهد و سبب کاهش جذب آب و مواد غذایی میشود. در این تحقیق، این فرضیه که افزایش مقاومت به نفوذ سبب تأثیر منفی بر متغیرهای ریخت‌شناسی نهال، تخصیص زیتوده و معماری نهال اثرگذاری بر الگوهای اندام هوایی و زیرزمینی میشود، آزمون شد. تأثیر فشردگی خاک در خاک دارای بافت لوم تا رسی- ...
[ 22 ] - کارایی روش بکموند در ارزیابی شبکۀ جادۀ جنگلی در روش چوبکشی زمینی با اسکیدرهای چرخ لاستیکی (مطالعۀ موردی: سری نمخانه، جنگل خیرود)
جاده‌سازی از پرهزینه‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها در مدیریت طرحهای جنگلداری است و بر هزینه‌های بخش‌های مختلف مدیریتی جنگل تأثیر بسزایی دارد. در نتیجه باید قبل از ساخت شبکۀ جادۀ جنگلی، ارزیابی فنی و اقتصادی دقیقی در مورد گزینه‌های مختلف طراحی‌شده برای انتخاب بهترین گزینۀ شبکۀ جاده صورت گیرد. روش بکموند در رابطه با قابلیت‌های خروج چوب وسایل کشندۀ زمینی (اسکیدر چرخ لاستیکی) یکی از روشهای رایج در ایرا...
[ 23 ] - تغییرات زمانی پتانسیل آب خاک در عمق‌های مختلف دامنۀ جنگلی پهن‌برگ و دامنۀ با پوشش علفی
در سال‌های اخیر، مفهوم تأثیر پوشش‌گیاهی بر وضعیت هیدرولوژی و پایداری خاک دامنه کانون توجه قرار گرفته، اما تاکنون مطالعه جامعی بهمنظور کمی‌سازی این اثر صورت نگرفته است. مطالعة حاضر با هدف کمی‌سازی تأثیر پوشش‌های مختلف جنگل بر هیدرولوژی و پایداری دامنه انجام شد. به این منظور، ابتدا دامنه‌ای با پوشش پهن‌برگ و دامنه‌ای با پوشش علفی در مجاور هم انتخاب و با استفاده از روش نمونهبرداری تصادفی- سیستم...
[ 24 ] - کاهش ارزش اقتصادی ترسیب کربن در اثر فعالیتهای بهره برداری در مسیرهای چوبکشی (مطالعۀ موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
استفاده از ماشین‌های پیشرفتۀ بهرهبرداری سنگین در مسیرهای چوبکشی، نیروی زیادی را به خاک وارد می‌آورد و سبب تخریب و آسیب جدی خاک و کاهش ذخیرۀ کربن در آن میشود. بررسی‌‌های متعدد نشان‌دهندۀ بازیابی طولانی‌مدت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک است. این پژوهش بهمنظور تعیین تأثیرات شیب مسیر، مقدار تردد و رد چرخ چوبکشی زمینی بر مقدار ذخیرۀ کربن و برآورد ارزش اقتصادی این مقدار ذخیره، بهمنظور برنامه‌ریزی ...
[ 25 ] - نقش گونۀ بلوط ایرانی (Quercus persica) در مسلحسازی خاک (مطالعۀ موردی: منطقۀ تبرک، حوضۀ بازفت)
پوشش گیاهی با افزایش چسبندگی خاک، سبب افزایش مقاومت خاک در برابر حرکات توده‌‌ای و فرسایش میشود. مهمترین تأثیر پوشش گیاهی در پایداری، سازوکار مسلحسازی توسط ریشه‌‌هاست. میزان مسلحسازی به تراکم و مقاومت کششی سیستم ریشۀ گیاهان بستگی دارد. هدف این پژوهش، بررسی دو پارامتر مقاومت کششی و تراکم ریشۀ گونۀ بلوط ایرانی و مقایسۀ مقاومت کششی و میزان مسلحسازی این گونه در دو فصل زمستان و تابستا...
[ 26 ] - برآورد میزان تولید و هزینه‌های بهرهبرداری در شرکت شفارود گیلان
از مقدمات رسیدن به مدیریت پایدار جنگل در جنگلهای شمال ایران، تجزیه‌و‌تحلیل‌های هزینه-درآمدی بهمنظور کمک به حفظ کیفیت توده‌های جنگلی در عملیات بهرهبرداری است. این بررسی با هدف محاسبۀ هزینه‌ها و درآمدهای به‌دست‌آمده از بهرهبرداری فعلی (ارزش خالص فعلی) انجام گرفت. این مطالعه در سه پارسل مجاور هم در سری دو حوضۀ آبخیز چفرود شاندرمن انجام گرفت که تحت مدیریت شرکت دولتی شفارود گیلان است. مطالعۀ کار...
[ 27 ] - اثر جاده جنگلی بر تنوع گونه‌ای علفی و استقرار زادآوری درختی (مطالعه موردی: بخش های پاتم و نمخانه)
ساخت جادههای جنگلی به عنوان یکی از عوامل موثر در ایجاد تغییرات اکولوژیکی می‌‌تواند بر تنوع و ترکیب گونهها در حاشیه جاده تاثیر گذار باشد. این پژوهش به منظور بررسی تنوع گونههای علفی و استقرار زادآوری درختی در فواصل مختلف از کناره جاده و با هدف بررسی تاثیر جاده، در بخش پاتم و نمخانه جنگل خیرود انجام شد. به همین منظور در شش فاصله 0، 5، 10، 25، 50 و 100متر (از محور وسط جاده) و در سمت ترانشه خا...
[ 28 ] - مقایسه زمان قطع و تراز صدا در قطع درختان راش و ممرز در جنگل خیرود
ارة موتوری هنوز هم یکی از ماشین‌های بسیار مهم قطع و سرشاخه‌زنی و تبدیل درختان در جنگلهای شمال محسوب میشود. به همین سبب یکی از مخاطرات کار در محیط جنگل، که کارگران با آن مواجه‌اند، انتشار صدای آزاردهنده و ارتعاشات ناشی از کار کردن با ارة موتوری است؛ که باعث ضایعات شدید در کارگران جنگل، نظیر سنگینی گوش و سفیدی دست، میشود. هدف این تحقیق اندازهگیری تراز صدا در مواجهة شغلی کارگران با ارة موتو...
[ 29 ] - ارزیابی وضعیت حفاظت و نگهداری جاده در منطقة ارسباران
جادههای جنگلی از زیرساختهای پایه برای مدیریت مناطق جنگلی به‌شمار میروند و تضمین عملکرد پایدار آنها نیازمند نظارت و نگهداری منظم است.آماربرداری جادهها نخستین گام مهم در شناخت و مدیریت جادههای جنگلی به‌شمار میرود و GIS به‌منزلة ابزاری نیرومند بهمنظور کسب، تحلیل، و مدیریت دادهها در این زمینه می‌‌تواند به‌کار رود. هدف این پژوهش به‌دست آوردن اطلاعات مورد نیاز مدیریت جادههای حوضة کلیبرچای ...
[ 30 ] - تجزیه و تحلیل فنی زخم های وارده به درختان حاشیه مسیر در اثر عملیات چوبکشی
عملیات بهرهبرداری جنگل نظام مهندسی با هدف بیشینه‌کردن کارایی و کمینه‌کردن آثار نامطلوب است. این بررسی در پارسلهای 220 و 225 از سری نمخانه در جنگل خیرود در کنار نوشهر انجام شد. در این بررسی، خسارات ناشی از عملیات چوبکشی با استفاده از اسکیدر تیمبرجک 450 سی، بر درختان سرپا ارزیابی شد. نتایج این بررسی نشان داد که به‌ترتیب در دو پارسل 220 و 225، 6/80 درصد و 7/72 درصد از آسیبهای حاصل از چوبکشی در ...
[ 31 ] - عملکرد و حساسیت روشهای تصمیمگیری دلفی و AHP به پاسخ گروههای تصمیمگیری در پژوهشهای منابع طبیعی
برای مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح و توسعه در هر بخش از منابع طبیعی، باید عوامل مختلفی را از نظر فنی، اقتصادی ـ اجتماعی، محیط زیست، و اکولوژیک مدنظر قرار داد. بدین سبب، مدلی که این معیارها را در فرایند تصمیمگیری به‌کار بگیرد و نتایج مطمئنی ارائه بدهد، ضروری خواهد بود. از روشهایی که در سال‌های اخیر در چنین مطالعاتی مورد توجه پژوهشگران در داخل کشور قرار گرفته فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی است. اما اینک...
[ 32 ] - طراحی شبکه جاده جنگلی به منظور توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده ارسباران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
مسیرهای دسترسی از نیازهای اساسی جهت دستیابی به مناطق تفرجی و برنامه‌ریزی گردشگری هستند. هدف از این تحقیق، طراحی و ارزیابی شبکه جاده جنگلی بهمنظور انتخاب شبکه جاده بهینه جهت توسعه گردشگری در منطقه حفاظتشده ارسباران است. بدین منظور مناطق مستعد تفرجی با استفاده از روش سیستمی مخدوم و شبکه عصبی پرسپترون چندلایه (MLP) ارزیابی و شناسایی شدند. برای تهیه نقشه شایستگی عبور جاده، معیارهای مؤثر بر طراحی...
[ 33 ] - برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با استفاده از طیف‌سنجی بازتابی
در این پژوهش قابلیت بازتاب طیفی خاک بهمنظور برآورد مقدار CEC خاک بررسی شد. به همین منظور تعداد 45 نمونه خاک از بخش نمخانه جنگل خیرود جمع‌آوری و بازتاب طیفی آنها در محدوده 2500-350 نانومتر اندازهگیری و ارتباط آن با مقادیر CEC اندازهگیری شده مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر روش رگرسیون حداقل مربعات جزئی (Partial Least Squares Regression: PLSR)، دو گروه از شاخصهای باریکباند خاک (RI، DI) نیز ب...
[ 34 ] - تغییرات رواناب و رسوب در پی تغییر برخی ویژگیهای خاک در اثر عملیات بهرهبرداری جنگل (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)
عملیات بهرهبرداری از جنگل، سبب تغییر برخی ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک و در پی آن تغییر مقدار رواناب و تولید رسوب میشود. بررسی تغییرات رواناب و رسوب در پی تغییر خصوصیات خاک در اثر عملیات بهرهبرداری جنگل، در بهبود توصیه‌های مدیریتی و کمّی کردن تغییرات رواناب و فرسایش خاک سودمند خواهد بود. این پژوهش برای بررسی شماری از متغیرهای مؤثر خاک در تولید رواناب و رسوب در اثر بهرهبرداری جنگ...
[ 35 ] - مقایسۀ ویژگیهای مکانیکی ریشۀ درختان ممرز در طبقه‌های قطری مختلف
کمّی‌سازی ویژگیهای مکانیکی ریشه از مسائل مهم در مشکلات مربوط به پایداری دامنه‌ها و مدل‌سازی پایداری خاک است. هدف این پژوهش، برآورد ویژگیهای مکانیکی ریشۀ گونۀ ممرز در سه طبقۀ کمقطر، میانقطر و قطور در بخش پاتم جنگل خیرود بود. بدین منظور پنج درخت از سه طبقۀ قطری کمقطر (5/7 تا 5/32 سانتیمتر)، میانقطر (5/32 تا 5/57 سانتیمتر) و قطور (5/57 تا 5/72 سانتیمتر) انتخاب شد. نمونه‌های ریشه در دو سمت ...
[ 36 ] - پراکنش مکانی ریشه درختان ممرز در جنگلهای پایین‌بند هیرکانی (جنگل خیرود، نوشهر)
هدف از این پژوهش بررسی پراکنش مکانی ریشه درختان ممرز در بخش پاتم جنگل خیرود بود. بدین منظور تعداد پنج درخت از سه‌طبقه قطری کمقطر، میانقطر و قطور به روش کاملاً تصادفی انتخاب شد (در مجموع 15 درخت). برای بررسی و اندازهگیری نسبت سطح ریشه به سطح خاک (RAR)، با استفاده از روش مقطع پروفیل در اطراف هر پایه، سه پروفیل در سمت بالای درخت و سه پروفیل در سمت پایین درخت (ابعاد 50 × 100 سانتیمتر) به فواصل ا...
[ 37 ] - ارزیابی ارگونومیک خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی به روش QEC در عملیات بهرهبرداری از جنگل
اختلالات اسکلتی- عضلانی از مهمترین موضوعات در زمینۀ سلامت شغلی در دنیای امروز است که در بیشتر مشاغل شیوع بسیار زیادی دارد و پیشگیری از آن، مستلزم ارزیابی و اصلاح وضعیت‌های کاری است. مطالعۀ حاضر با هدف بررسی ریسک‌فاکتورهای اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار، به روش QEC در کارگران دو منطقۀ جنگلی گیلان و مازندران انجام گرفت. جامعۀ آماری شامل 51 کارگر مرد شاغل در عملیات قطع و تبدیل درختان، بارگیری...
[ 38 ] - ارزیابی تأثیر ارتعاشات اره موتوری بر لرزش دست و بازو کاربر در عملیات برش گردهبینه
ارتعاش شغلی یکی از معضلات مهم شغلی در کار با اره‌موتوری در محیط جنگلداری قلمداد میشود. این پژوهش با هدف اندازهگیری ارتعاش اره‌موتوری بر دست و بازو کارگر اره‌موتورچی در بینهبری درختان انجیلی، صنوبر و توسکا در جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود انجام گرفت. در این پژوهش تعداد دو اصله درخت از گونههای توسکا، انجیلی و صنوبر با تراکم چوب متفاوت، در برش عرضی اندازهگیری شد. اندازهگیری ارتعاش با استفاده ا...
[ 39 ] - ارزیابی اثر پوشش جنگلی بر پارامترهای کمی و کیفی رواناب در حوزۀ آبخیز پارک جنگلی چیتگر تهران
در چشم انداز شهری، بسیاری از چالش‌های محیط زیستی نظیر رواناب ناشی از آب رگبار و ریسک سیلاب، آلودگی شیمیایی و ذرات معلق هوا، خاک و آب شهری، جزیره گرمایی شهری و امواج حرارتی تابستانه تشدید می‌شوند. رواناب‌های ناشی از بارش‌های شدید در بسیاری از مناطق جهان منجر به سیل، فرسایش، رسوب و حمل عناصر می‌شوند که پوشش گیاهی جنگلی یکی از مهمترین عوامل تعدیل سیلاب و کنترل فرسایش و رسوب است. دراین پژوهش وضعیت...
[ 40 ] - تأثیر پوشش گیـاهی بر میزان رواناب و تولید رسوب در مقیاس پلات درحوزۀ آبخیز جنگل خیرود
بهرهبرداری حوزههای آبخیز جنگلی یکی از مواردی است که باعث تغییر خصوصیات هیدرولوژیک جنگل میشود. لکن پیامدهای هیدرولوژیک ناشی از بهرهبرداری حوزههای آبخیز جنگلی کمتر بررسی شده است. بر این اساس در تحقیق حاضر اقدام به بررسی تأثیر تغییر پوشش گیاهی در اثر بهرهبرداری جنگل، بر مؤلفههای هیدرولوژی در مقیاس پلاتهای دو متر مربعی و در قالب چهار تکرار مبتنی بر بارندگیهای طبیعی به وقوع پیوسته از آذر ...
[ 41 ] - ارزیابی آزمایشگاهی روش PLSR برای تخمین حدود آتربرگ خاک با استفاده از طیف‌سنج زمینی
به‌طور کلی در کشورهای در حال توسعه مثل ایران، به‌دلیل نیاز به صرف زمان و هزینه‌های زیاد تحقیقات و روشهای آزمایشگاهی متعارف، مطالعات مکانیک خاک به‌صورت محدود انجام می‌گیرد یا اصلاً انجام نمی‌گیرد؛ کمبود اطلاعات در این زمینه ممکن است در نهایت سبب آسیب‌دیدگی سازه شود. امروزه روشهای نوین مانند طیف‌سنجی زمینی در حال توسعه‌اند که می‌توانند این مشکل را تا حد زیادی برطرف کنند. طیف‌سنجی زمینی روشی غیر...
[ 42 ] - تاثیر کاربرد پوشش خاک اره بر مقدار رواناب مسیرهای چوبکشی (مطالعه موردی: جنگل خیرود)
عبور ماشین‌آلات در جنگل، باعث تراکم و فشردگی و کاهش تخلخل و ظرفیت نفوذ خاک جنگل و به تبع آن افزایش متوسط حجم رواناب سطحی میشود. با توجه به نتایج مطالعات قبل درباره تاثیر مالچ‌ها روی کاهش رواناب در شرایط آزمایشگاهی، هدف از این تحقیق تعیین و مقایسه میزان رواناب تولیده شده در پلاتهای مسیر چوبکشی بدون تیمار، تیمار جنگل دست‌نخورده (شاهد جنگل) و مسیر چوبکشی با تیمار مالچ خاک‌اره، تحت شرایط طبیعی در...
[ 43 ] - Landslide Hazard Zonation with Frequency Ratio Method (Case Study: Forest of Mazandaran Wood and Paper Industry)
The Landslide is one of the natural hazards that causes a lot of mortal and financial losses in high-altitude and seismic mountainous areas annually. Considering the importance of roads as a pillar of sustainable forest management in this study, we have tried to estimate the sensitivity of landslide occurrence in 8 forestry series with using frequency ratio approach. Initially, the slip positio...
[ 44 ] - بررسی قابلیت طیف‌سنجی بازتابی در برآورد برخی ویژگیهای شیمیایی خاک جنگل خیرود
آگاهی از ویژگیهای شیمیایی خاک برای شناخت ویژگیهای مهندسی آن در طراحی و مدیریت زیرساخت‌ها دارای اهمیت فراوانی است. طیف‌سنجی بازتابی، روشی غیرمخرب، سریع و بدون ایجاد مخاطرات برای محیط زیست است، ولی متأسفانه تاکنون پژوهشی در زمینۀ استفاده از این ابزار در برآورد ویژگیهای خاکهای جنگل در ایران انجام نگرفته است. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی توانایی این روش در برآورد برخی ویژگیهای شیمیایی شامل مادۀ آ...
[ 45 ] - ارزیابی ارگونومیکی تأثیر ارتعاش اره‌موتوری در ایجاد بیماری دست سفید (VWF) در اپراتور
بهرهبرداری از جنگل، کاری سنگین و خطرناک، دارای وضعیت کاری غیرطبیعی، ناراحت‌کننده و در معرض سروصدا و ارتعاش است که پیامدهای بهداشتی ناگواری دارد و امکان ابتلا به بیماری‌ها و صدمات شغلی را افزایش می‌دهد. اختلالات عروقی مانند پدیدۀ رینود یا دست سفید (VWF) از مهمترین، خطرناک‌ترین و شایع‌ترین پیامدهای ارتعاش است. هدف این پژوهش تعیین حد زمانی مجاز ارتعاش، هنگام قرارگیری اپراتور در معرض ارتعاشات اره...
[ 46 ] - تهیه نقشه قابلیت جاده‌سازی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و GIS (بررسی موردی: منطقه ارسباران)
هدف از این پژوهش ارائه روشی هوشمند مبتنی بر شبکه‌های عصبی مصنوعی برای مدل‌سازی قابلیت منطقه حفاظتشده ارسباران برای عبور جاده برای طراحی و اصلاح و توسعه مناسب شبکه جاده و راههای ارتباطی موجود در منطقه است. ابتدا با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش ترکیب وزن‌دهی خطی (WLC) و به‌کارگیری لایه‌های اطلاعاتی مؤثر بر مسیریابی، نقشه شایستگی جاده‌سازی برای تهیه نمونه‌های آموزشی در محیط A...
[ 47 ] - تأثیر پدیدة زوال بلوط بر ویژگیهای مکانیکی ریشة درختان برودار (Quercus brantii Lindl.)
در بین اجزای مختلف پوشش گیاهی، سیستم ریشه در فرایند مسلحسازی خاک و جلوگیری از فرسایش نقش مهمی دارد. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر پدیدة زوال بلوط بر ویژگیهای مکانیکی ریشة درختان برودار (Quercus brantii Lindl.) در بخشی از جنگلهای دینارکوه استان ایلام بود. ابتدا با توجه به دامنة پراکنش قطری درختان منطقه، دو طبقة کمقطر (15 تا 35 سانتیمتر) و قطور (35 تا 55 سانتیمتر) تفکیک و در هر طبقه پ...
[ 48 ] - Classification of Protected Forest Areas for Road Network Planning (Case Study: Arasbaran Area)
The road network is an important element for sustainable forest ecosystem management. On the other hand, efficiency and quality of road design can be improved by considering of environmental and technical principles. Therefore, this study was performed to determine the capability of Arasbaran protected area for road passing and communication routes in order to use in the area management. For th...
نویسندگان همکار
Abdi, Ehsan 21