سید محمد طباطبائی نژاد

[ 1 ] - داوری تجاری بین‌المللی و چالش اِعمال قواعد آمره؛ مطالعۀ موردی داوری در حقوق رقابت

سایۀ حکومت قواعد حقوق عمومی بر حقوق رقابت موجب شده است که برای سالیان متمادی «داوری‌پذیری» دعاوی مرتبط با حقوق رقابت با چالش همراه باشد. این چالش در نگاه اول ناشی از تعریف سنتی کارکرد داوری تجاری به‌عنوان نهادی برای ایجاد تعادل قضایی میان منافع متعارض و خواست‌های متفاوت اشخاص طرف دعوی است. در گذر زمان، نهاد داوری از ابزاری متعلق به ارادۀ اشخاص خصوصی تبدیل به نهادی شده است که به صورت بخشی از نظا...

[ 2 ] - گزینش میان ملاک‌های تقنینی تنظیم رفتار

دستورات قانونی در قالب قاعده یا استاندارد دسته‌بندی می‌شوند. قاعده مقررۀ پیشینی و دقیقی است که عناصر مسئولیت رفتاری را به شکل نسبتاً کاملی تعیین می‌کند. در سوی مقابل استاندارد مقررۀ پسینی و منعطفی است که عناصر مسئولیت رفتاری را به صورت باز و گسترده‌ای‌ تعیین می‌کند. اینکه قانون در قالب کدام‌یک از این دو شکل بگیرد تنها مسئله‌ای شکلی و مربوط به قالب و چگونگی نیست، بلکه تبعات ماهوی راجع به کارکرد م...

[ 3 ] - عدم تقارن اطلاعات درحقوق بانکی (مطالعۀ موردی: قراردادهای تسهیلات سندیکایی)

     لازمۀ موفقیت در فعالیت‌های اقتصادی دسترسی به اطلاعات صحیح و موثق است. در سایۀ دسترسی به اطلاعات صحیح و قابل اعتماد می‌توان از فعالیت در بازارهای مختلف سود جست. چنانچه در بازاری یکی از طرفین نسبت به طرف دیگر اطلاعات بیشتر یا مهم‌تری داشته باشد، عدم تقارن اطلاعاتی رخ می‌دهد که ممکن است به ناکامی بازار بینجامد. از جمله بازارهای مهم، بازار پولی و بانکی است که در آن اطلاعات مالی و اقتصادی، اهمی...

[ 4 ] - فدرالیسم و نظام حل تعارض قوانین؛ مطالعۀ تطبیقی نظام حل تعارض قوانین ایالات متحدۀ امریکا و اتحادیۀ اروپایی

    هر کشور بنابر ملاحظات قانون اساسی و بنیان‌های فرهنگی و اجتماعی خویش دارای نظام حقوق بین‌الملل خصوصی مختص به خود است. در خصوص کشورهای با نظام فدرال، مانند ایالات متحدۀ امریکا، این امر نه‌تنها میان قانون این کشور و قوانین کشورهای دیگر به‌وجود می‌آید، بلکه به‌صورتی متمایز میان ایالت‌های کشور امریکا نیز وجود دارد. اتحادیۀ اروپایی نیز در وضعیت مشابهی قرار دارد، زیرا گرچه جمع این کشورها باعث ایجا...

[ 5 ] - مقایسه نظام مسئولیت انتظامی و نظام مسئولیت مدنی از منظر اهداف عالی نظام مسئولیت

     مسئولیت در علم حقوق همواره با مضاف‌الیه‌های مختلفی همراه بوده است؛ مسئولیت مدنی، مسئولیت قراردادی، مسئولیت کیفری و مسئولیت انتظامی. هریک از این گروه‌ها خود نظامی جدا از یکدیگر دارند و مسیر خود را می‌روند. مسئولیت مدنی در مطالعات متعددی با مسئولیت قراردادی و کیفری مقایسه شده است، اما آنچه نادیده مانده، نقش و کارکرد این مسئولیت‌ها در یک نظام جامع انتظام رفتار است. در این گستره، هدف این مقاله...

[ 6 ] - کاستی های نظام ورشکستگی بانک ها در ایران

بانک‌ها به‌عنوان واسطه‌ای میان عرضه‌کنندگان و متقاضیان پول، بر اساس مواد 1 و 2 قانون تجارت، تاجر شناخته می‌شوند؛ ازاین‌رو، همانند هر شخصیت تجاری دیگری با خطر توقف و ناتوانی در ایفای تعهدات مالی خود و درنتیجه توقف و ورشکستگی روبرو هستند. به همین دلیل و به‌منظور برخورد سیستمی با این پدیده، نهاد حقوقی ورشکستگی در تمامی نظام‌های حقوقی پذیرفته شده است. بااین‌حال، ماهیت خاص بانک در مقایسه با سایر اشخ...

[ 7 ] - قانون حاکم بر مسئولیت مدنی ناشی از خسارت‌های زیست‌محیطی

یکی از چالش‌های اصلی نظام‌های توسعه‌یافته و درحال توسعه، پدید آمدن خسارت‌های زیست‌محیطی درنتیجۀ فعالیت‌های صنعتی است. در گذشته واکنش دولت‌ها در مقابله با این نوع خسارت‌ها، مدارا و یا اتکا بر رویکردهای کیفری و انتظامی بوده است. با توجه به اینکه نظام مسئولیت کیفری و انتظامی نتوانست به‌صورت کامل این نقش را ایفا نماید، و با الهام از این اصل کلی که هرکس موجب خسارتی شود بایستی آن را جبران کند، نظام م...

[ 8 ] - اعمال فراسرزمینی مقررات انتظامی: بررسی موردی اعمال مقررات حقوق رقابت (با نگاهی به قانون اجرای سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی)

چکیده اقتصاد به هم پیوسته جهانی موجب شده است اثر فراسرزمینی بروز رفتارهای ضد رقابتی افزایش یابد. این تأثیر فراسرزمینی نیازمند تدابیری است که از حیث جغرافیایی نیز متناسب و درخور این اقدامات باشد. در این راستا دولت­ها ناگزیرند تا برای مقابله با رفتارهای ضد رقابتی عناصر فعّال اقتصادی را که در سایر کشورها فعالیت می‌کنند نیز مورد نظر قرار دهند. این گسترش صلاحیت به فرای مرزهای سرزمینی موجب تبعات حقوق...

[ 9 ] - جایگاه بین المللی کالای عمومی در رویکرد عدالت توزیعی

کالاهای عمومی کالاهایی هستند که باری رفع نیاز های عمومی بشر  با تشدید جهانی شدن این کالاها  نیز گستره جهانی یافته اند  منقص در تامین این ها  در سطح جهانی  لزوم  همکاری بیشتر دولت ها  و سازمان های بین المللی  را در توزیع ان بیشتر می سازد  این ایده اولین بار در اماذ نظربه تاثیرگذاری در تامین نیازهای مردم در شاخه های گوناگون زندگی  می توان ان را به مثابه یک نظریه حجامع الشمول  در حوزه های مختلف به...

[ 10 ] - طرح دعوی نقض حقوق رقابت علیه اوپک و دفاع مصونیت: داستانی تکراری در مراجع قضایی آمریکا

[ 11 ] - اطلاعیۀ آمادگی و دعاوی دموراژ ناشی از آن: بررسی دکترین‌ها و رویۀ قضایی

در قراردادهای اجارۀ سفری کشتی­ها برای جلوگیری از معطل ماندن کشتی و تأخیر در بارگیری یا تخلیه شرطی با عنوان دموراژ درج می­شود. دموراژ نوعی وجه التزام است مبنی بر اینکه اگر بارگیری یا تخلیۀ محموله بیشتر از مهلت مشخص‌شده برای این منظور طول بکشد، اجاره‌کننده باید به‌ازای زمان بیشتری که صرف بارگیری یا تخلیه کرده است، به نرخ مشخصی مبلغ مابه­ازا را بپردازد. معمولاً در قرارداد بین طرفین شرط می­شود که پی...

[ 12 ] - Analysis of Legal Nature and Position of Joint-Stock Cooperative Bank

Joint-stock cooperative company is not recognized in Commercial Code of Iran and the amendment bill of the Commercial Code adopted in 1968. This business entity has a unique description because of both being cooperative and having joint stock. It is a joint-stock company that is chartered based on Commercial Code of Iran, amendment bill of the Commercial Code adopted in 1968, and Principle 44 o...

[ 13 ] - تعامل حقوق عمومی و خصوصی در مورد مسئولیت مدنی

نظام مسئولیت مدنی، از تقسیمات حقوق خصوصی و ناظر بر تعهداتی است که برای جبران خسارات وارد بر دیگری ایجاد می‌شود، درحالی‌که مقررات انتظامی به‌عنوان بخشی از حقوق عمومی در پی آن است تا با وضع قواعد آمره رفتار و عملکرد افراد جامعه در حوزه‌های مشخص را که نوعاً خدماتی را به جامعه ارائه می‌دهند یا دارای منافع مشترکاند، تنظیم کند. بر این اساس زمینة کارکرد و هدفی که نظام مسئولیت مدنی در پی دستیابی به آن ا...

[ 14 ] - مطالعۀ تطبیقی یکپارچه‌سازی میادین نفت و گاز در حقوق ایران و آمریکا

یکی از موضوعات مهم رشتۀ حقوق نفت و گاز که از زیرشاخه­های حقوق عمومی است، چگونگی مدیریت مخازن مشترک نفت و گاز است. با توجه به وجود عنصر مرزهای جغرافیایی در این میادین، اهمیت این موضوع، هم از جنبۀ سیاسی و هم حقوقی قابل توجه است. یکی از روش­های مرسوم بهره­برداری از این میادین، بهره­برداری یکپارچه از طریق انعقاد قرارداد یکپارچه­سازی است. در این روش، ذی­نفعان میدان یا مخزن مشترک، با توافق یکدیگر قرا...