محمدرضا پورمحمدی
استاد دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی، دانشگاه تبریز
[ 1 ] - بررسی و رتبه‌بندی مناطق شهری براساس شاخص‌های مسکن (نمونه موردی: ایران)
شاخص‌های مسکن به‌عنوان شالوده اصلی یک برنامه جامع و ابزاری ضروری برای بیان ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی و کالبدی مسکن، از جایگاه ویژه‌ای در امر برنامه‌ریزی مسکن برخوردارند. پژوهش حاضر برای شناخت، تحلیل و رتبه‌بندی استان‌های کشور از جهت شاخص‌های مسکن شهری انجام یافته است، در این راستا ابتدا داده‌های مربوط به 18 شاخص منتخب بخش مسکن از نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1390 در مقیاس نق...
[ 2 ] - مدل یابی چشم انداز تغییر عادت های رفتاری کاربران وسایط نقلیه شخصی در استفاده از حمل و نقل عمومی(مطالعه موردی کلانشهر تبریز)
درک پیشینه مدل کنونی سفر، یک موضوع کلیدی در توسعه کارآمد برنامه‌ریزی حمل‌ونقل شهری میباشد چراکه شناخت شیوه و عوامل انتخاب سفر به دلیل تسهیل در تغییر رفتار حائز اهمیت است. در اکثر موارد واقعیت‌های حمل‌ونقل با رهیافت‌های رفتاری نسبت به مدل‌های منطقی بهتر تبیین می‌شوند. هدف این مقاله تجزیه‌وتحلیل تأثیر عوامل مختلف در انتخاب شیوه سفر کاربران وسایط نقلیه شخصی و عمومی میباشد. بر این اساس مدل مفهومی...
[ 3 ] - شناسایی عوامل کلیدی موثر بر وضعیت آینده سکونتگاه‌های فرودست شهری سنندج با تاکید بر کاربرد آینده پژوهی
سکونتگاه‌های فرودست شهری همواره چالشی پایان ناپذیر برای مدیران شهری در کشور ما بوده است. در سالهای اخیر آشفتگی و تغییرات پرشتاب و مداوم و ظهور مسائل جدید، باعث شده تا برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌ها در این حوزه به صورت مقطعی و اندک زمانی بتواند معضلات را التیام ببخشد. آنچه نیاز است تجدیدنظر در رویکردهای کلانِ مدیریتی و به‌کارگیری ابزارهای جدید در برنامه‌ریزی است. آینده‌نگاری به عنوان رویکردی نوین،...
[ 4 ] - ارزیابی و تدوین استراتژی‌های توسعة پایدار گردشگری با استفاده از تکنیک SWOT و IEA (مطالعة موردی: شهرستان بانه)
امروزه، گردشگری به پدیده‌ای تأثیرگذار در اقتصاد جهانی تبدیل شده است؛ به‌طوری‌که براساس آمار و ارقام منتشره از سوی سازمان جهانی گردشگری در هزارة جدید به بزرگ‌ترین منبع درآمد جهانی تبدیل شده است. از‌این‌رو، برنامه‌ریزیوتوسعۀ گردشگریبه‌منزلةیکیازمنابعبسیارمهمکسب درآمدوایجاداشتغال،کهتأثیراتاجتماعی، فرهنگیوزیست‌محیطیفوق‌العاده‌اینیزدارد،به‌منزلةیکنیازمطرحمی‌شود. بنابراین، در این مقاله به ارزیابی و ت...
[ 5 ] - تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر افزایش قیمت مسکن در کلانشهر تبریز با استفاده از ضریب همبستگی و مدل برازش رگرسیونی
مقدمه و هدف پژوهش: قیمت به عنوان اساسیترین متغیر بخش زمین و مسکن است که وظایف تخصیص منابع اقتصادی، اطلاع رسانی و ارائه علامت های لازم به سرمایه گذاران را به عهده دارد. تجزیه و تحلیل عملکرد فضایی بازار مسکن جهت بررسی و رفاه اجتماعی شهر بسیار مهم است. پژوهش حاضر با هدف بررسی متغیرهای تأثیر گذار بر قیمت مسکن در دو دسته واحدهای مسکونی ویلایی و آپارتمانی با توجه به ادبیات تحقیق و مطالعات تجربی در ک...
[ 6 ] - تحلیلی بر الگوهای مکانیابی ایستگاهای مترو شهری (مطالعه موردی شهر تبریز)
افزایش جمعیت شهری و روند رو به تزاید مالکیت خودرو باعث بروز بسیاری از مشکلات عبور و مرور در حمل و نقل شهری گردیده است. یکی از راههای برونرفت از این دشواریها، توسعه حمل و نقل عمومی بهویژه سیستمهای ریلی و مترو شهری است که در سالهای اخیر در اغلب شهرهای بزرگ کشور راهاندازی شده است. در این مقاله سعی بر آن است که ضمن معرفی شبکه متروی شهر تبریز به ارزیابی ایستگاههای مکانیابی شده در طرح توسعه ...
[ 7 ] - ارزیابی کیفی موقعیت مکانی کاربری مسکونی در شهر تبریز با روش تحلیل سلسله-مراتبی
محل زندگی انسانها مهمترین بخش شهر است و سهم عمدهای از سطوح کاربریها را نیز بهخود اختصاص میدهد؛ بهگونهای که در شهرهای کوچک بیش از 60 درصد و شهرهای بزرگ حدود 40 درصد از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است. یکی از موارد مهم و پیچیده برای برنامهریزان شهری تعیین کیفیت موقعیت استقرار کاربری مسکونی و مطابقت آن با اصول شهرسازی میباشد. پیچیدگی و ازیاد فاکتورهای موثر در تعیین کیفیت مکانی استقرار...
[ 8 ] - بررسی میزان انطباق فضاهای عمومی شهری با نیازهای زنان شهر ارومیه
طراحی الگویی برای تثبیت و مؤثر‌کردن حضور همۀ شهروندان به‌منزلۀ کنشگرانی فعال بدون شناسایی ویژگی‌ها و نیازهای آنان ممکن نیست. از‌این‌رو، پژوهش حاضر به بررسی میزان انطباق فضاهای شهری ارومیه با نیازهای زنان پرداخته است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از تئوری‌های مطلوبیت فضایی مدل مفهومی و پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته طراحی شد و بین 400 نفر از زنان شهر ارومیه، که با استفاده از فرمول کوکران و براساس نمونه...
[ 9 ] - مقایسه زیرساخت‌های شبکه آب کلانشهر تبریز با هفت شبکه آب در ایالات متحده با استفاده از روش شاخص عملکردی
امروزه نگهداری اصولی زیرساخت‌های شبکه آب در توسعه پایدار شهری اهمیت فراوانی دارد و یکی از ضروریات مدیریت شهری محسوب می‌شود. با توجه به این موضوع و بر اساس تجارب کشورهای پیشرفته در این زمینه، استفاده از شاخص‌های عملکردی در این پژوهش مورد تأکید قرار گرفت و نحوه استفاده از آن معرفی شد. در این روش استفاده از شاخص‌های اصلی از جمله استفاده از منابع آب، اطلاعات کارکنان، </stro...
[ 10 ] - امکان‌سنجی تحقق‌پذیری شهر الکترونیک در کلان‌شهرهای ایران (مطالعه‌ی موردی: کلانشهر تبریز)
توسعه‌ی چشمگیر فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات و گسترش اینترنت از یک سو و نیاز مدیریت شهری به ایده‌های نو در اداره‌ی شهرها و ضرورت ارتقاء مشارکت شهروندان از سوی دیگر، ما را در برابر دروازه‌های شهرهای الکترونیک قرار داده است. با نگاهی به کشورهای پیشرفته جهان درمی‌یابیم دولت الکترونیکی تا چه حد توانسته است هزینه‌های عمومی را کاهش دهد و کارایی و اثربخشی کنترل و مدیریت سیستمهای اجتماعی، مالیاتی، بهد...
[ 11 ] - ارزیابی تاب‌آوری کاربری‌های حیاتی کلانشهر تبریز در برابر مخاطرۀ طبیعی زلزله
در سرتاسر جهان، کشورها به‌طور فزاینده‌ای در حال شهری‌شدن هستند؛ به این معنی که مناطق شهری به مکان اصلی وقوع بسیاری از بلایای احتمالی تبدیل می‌شوند. با توجه به اینکه کلانشهر تبریز در پهنة خطر زلزله قرار دارد، همچنین به‌دلیل وقوع این حادثة طبیعی در بازه‌های زمانی با دوره‌های بازگشت، لازم است تا کاربری‌های حیاتی شهر تاب‌آور شود. این کاربریها موجب تداوم زندگی در شهر می‌شوند و وجود آن‌ها بر خدمات...
[ 12 ] - بررسی نقش حق به شهر بر احساس تعلق در میان گروه‌های جنسیتی (مطالعۀ موردی: فضاهای عمومی ارومیه)
هدف پژوهش حاضر این است که احساس تعلق به شهر در میان شهروندان با توجه به تفاوت جنسیتی آنان بررسی و به مفهوم حق به شهر به‌عنوان رویکردی جدید در شکل‌گیری این احساس پرداخته شود. جنسیت مانند محل سکونت، سن، شرایط اجتماعی-اقتصادی و قومیت، بر ادراک و تعلق به محیط تأثیر می‌گذارد. آنچه اهمیت دارد شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد احساس تعلق با توجه به شاخص‌های برگرفته از حق به شهر است؛ بنابراین در این نوشتار ب...
[ 13 ] - تحلیل عادت های رفتاری شیوه انتخاب سفر در حمل و نقل کلانشهر تبریز
عادات سفر نقش کلیدی در انتخاب شیوه سفر دارند بهگونهای که ساختاربندی و هدایت تمایلات کاربران بر اساس منافع جمعی منجر به شکل‌بندی ارگانیک ظرفیت‌های برنامه‌ریزی حمل‌ونقل شهری می‌شود. هدف این مقاله، شناسایی الگوی دائمی استفاده از شیوه‌های حمل‌ونقل خصوصی و عمومی در جهت برنامه‌ریزی رفتار حمل‌ونقل کلانشهر تبریز هست. بدین منظور از روش خوشه‌ای برای طبقه‌بندی مسافران بر اساس شاخص عادت یا تکرار مدل خاص...
[ 14 ] - بررسی آسیب‌پذیری مراکز ثقل کلانشهر تبریز از دیدگاه پدافند غیرعامل
با توجه به پیشرفت‌هایی که در حوزه مهندسی رزمی در کشورهای پیشرفته به وجود آمده و با توجه به نقش و جایگاه منحصربه‌فرد ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک کلانشهر تبریز در کشور و وجود تنوع خطرپذیری در آن، بررسی حفاظت از شهروندان و زیرساخت‌های آن ضروری است. در این مقاله سعی شده با استفاده از اصول و ملاحظات پدافند غیرعامل به مراکز ثقل شهر، نقش تدافعی و امنیت داده شود تا شهر بتواند در زمان تهدید ...
[ 15 ] - تحلیل حق به شهر در فضاهای عمومی شهری با تأکید بر رویکرد عدالت جنسیتی.نمونه‌ی موردی:شهر ارومیه
این مقاله به بررسی اشکال جدیدی از حقوق ساکنان در شهرها از منظر جنسیتی و ارتباط آن به زندگی روزمره در فضاهای عمومی شهری میپردازد. به این منظور بر آن است تا با بررسی نظریهی حق به شهر به ردیابی انگاشت عدالت جنسیتی در شهرها بپردازد. روش مورد استفاده بر حسب هدف از نوع کاربردی و از نظر روش بررسی، توصیفی- تحلیلی و همبستگی میباشد. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار سنجش، پرسشنامهی پنج گزینهای مبتنی بر ...
[ 16 ] - امکان سنجی تهیه طرح‌های سیال شهری در برنامه‌ریزی کلان‌شهرها (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
امروزه روش شناسی تهیه طرح‌های شهری در کشورهای توسعه یافته عمدتاً مبتنی بر طرح‌های سیال شهری است. دشواری پیش‌بینی آینده ایجاب می‌کند برنامه‌ریزی شهری حالتی انعطاف‌پذیر داشته باشد در این راستا طرح سیال شهری در فرایند نظام برنامه‌ریزی شهری ایران مطرح گردیده‌است. در کلانشهر تبریز مانند کلان‌شهرهای دیگر ایران طرح ایستا (جامع) دیگر پاسخگوی نیازهای شهری نیست و طرح توسعه این کلانشهر باید به س...
نویسندگان همکار