ابوالقاسم مهدوی
دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران
[ 1 ] - تحلیل عوامل کلان مؤثر بر فرایند انباشت سرمایه اجتماعی در ایران
در این مقاله فرایند انباشت سرمایه اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن صورت‌بندی گشته و براساس آن نسبت به تحلیل تجربی فرایند شکل‌گیری سرمایه اجتماعی در ایران در چارچوب رویکرد همگرایی اقدام شده است. در این راستا تابع انباشت سرمایه اجتماعی با استفاده از دادههای سری زمانی کشور ایران در بازه زمانی 1353 تا 1391 با استفاده از روش جوهانسون و الگوی تصحیح خطای برداری برآورد گشته است. براساس نتایج حاصله، سرمایه ا...
[ 2 ] - بررسی تأثیر صنعتی شدن بر کیفیت محیط زیست در ایران با تأکید بر نقش تعدیل‌کننده سرمایه اجتماعی(رهیافت فیلتر کالمن)
آثار و تبعات زیست‌محیطی، از مهمترین دغدغه‌های معطوف به صنعتی شدن به شمار رفته و ازاین‌رو جستجوی راهکارهای لازم برای کنترل چنین تبعاتی دارای اهمیت زیادی است. مبتنی بر تجارب جدید موجود در زمینه مدیریت مسائل زیست‌محیطی، سرمایه اجتماعی میتواند با تقویت همسویی و هم‌افزایی سیاست‌ها و اقدامات زیست‌محیطی ، نقش قابل‌ملاحظه‌ای را در کنترل ابعاد زیست‌محیطی معطوف به صنعتی شدن ایفا نماید. در این مقاله سعی...
[ 3 ] - برآورد رواناب حوضه های شهری با استفاده از مدل URBS-UH (مطالعه موردی: شهر بهارستان)
یکی از اساسیترین مسائل در هیدرولوژی شهری کمی کردن پاسخ هیدرولوژیک حوضه در مقابل بارش باران است. با وجود اهمیت موضوع، اطلاعات بسیار کمی در دسترس است که بتوان با استفاده از آن دادههای مورد نیاز را برای کمی کردن پاسخ هیدرولوژیک بدست آورد. در این مطالعه بانک اطلاعات شهری برای بخشی از شهر بهارستان در استان اصفهان تهیه گردید و با این اطلاعات هیدروگراف واحد شهری با استفاده از مدل URBS-UH برای دو زیر...
[ 4 ] - مقایسة کارایی مدلهای آماری و مفهومی در پیش‌بینی خشک‌سالی هیدرولوژی (مطالعة موردی: حوزة آبخیز کرخه)
خشک‌سالی پدیده‌ای است که برای پیش‌بینی آن نمی‌توان از مدل مشخصی استفاده کرد. بر این اساس، محققان تلاش می‌کنند با استفاده از مدلهای پیشرفته دقت پیش‌بینی‌ها را افزایش دهند. در این زمینه، مدلهای استوکاستیک خطی، شبکة عصبی مصنوعی، و مدلهای هیبرید می‌توانند در دقت پیش‌بینی مفید باشند. تحقیق حاضر به بررسی کارایی مدلهای اتورگرسیو میانگین متحرک تجمعی (ARIMA)، شبکة عصبی مصنوعی مستقیم (DMSNN)، شبکة عص...
[ 5 ] - مدل منطقه‌ای منحنی تداوم جریان حوزههای آبخیز بدون آمار مناطق خشک (مطالعه موردی: ایران مرکزی)
منحنی تداوم جریان (FDC) نشاندهندة رابطۀ بین فراوانی و مقدار دبی است. دادههای دبی جریان آب، به شکل منحنی تداوم جریان، به عنوان پیش‌نیاز، برای طرح‌های مدیریت منابع آب، از قبیل طراحی سدها، نیروگاه‌های برق‌آبی، اجرای عملیات آبخیزداری، ارزیابی خطر خشک‌سالی، و بررسی سلامت زیست‌بوم رودخانه، مورد نیاز است. این مطالعه در یازده حوزة آبخیز منتخب با ویژگیهایِ مشترکی، همچون طول دورة آماری مشترک دبی روزانة...
[ 7 ] - Evaluation of Technological Changes’ Impact on Scarcity of Minerals by a Value Chain Approach: Introducing a Conceptual Model
Adopting a policy and deciding on long-term investment in the mining industry by a government orprivate sector actors depends strongly on the ability to predict the scarcity of mineral reserves. Changein scarcity of mineral reserves is a function of several technological and non-technological factors.Among them, change in technology is the most significant factor affecting scarcity. This paper ...
[ 9 ] - عوامل محرک بازار سرمایه در اقتصاد ایران
این مقاله به بررسی تحلیلی عواملمؤثر و محرک بازار سرمایه در ایران در دوره زمانی 1392-1370 بر اساس داده های فصلی می پردازد. در این تحقیق متغیرها، از شاخص قیمت بورس، نقدینگی، تورم، تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز، درآمدهای مالیاتی و مخارج دولت تشکیل شده است. در راستای بررسی رابطه بین متغیرها، از روش هم انباشتگی یوهانسون و روش خودرگرسیون برداری (VAR) و مدل تصحیح خطا (ECM) استفاده شده است. بر اساس نتایج...
[ 10 ] - بررسی آسیب های اجتماعی زنان در خانواده های فصلی
بررسی جامعه شناختی خانواده‌های فصلی ، به جهت نو بودن آثار علمی چندانی پیرامون آن وجود ندارد. حضور و عدم حضور دریانورد به عنوان شوهر و پدر خانواده، به-وجودآورندۀ دو دورۀ زمانی متمایز در حیات اجتماعی خانواده می‌باشد. خانواده‌ای که تحت این شرایط زندگی می‌کنند به عنوان خانوادۀ فصلی مطرح می‌باشند این پژوهش به بررسی آسیب های اجتماعی زنان دراینگونه خانواده ها می پردازد.. به منظور عملیاتی کردن آسیب ها...
[ 11 ] - تأثیرآزادسازی تجاری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب حوزه خاورمیانه (با تأکید برمدل‌های رشد درون‌زا)
هدف این مقاله بررسیتأثیرآزادسازیتجاری بر رشد اقتصادی 14 کشور خاورمیانهدر بازه زمانی 2012ـ1990 با استفاده از مدلهای پانل پویا (GMM)، حداقل مربعات معمولی کاملا اصلاحشده (FMOLS) و حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) است. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که بین آزادسازی تجاری و رشد اقتصادی رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد، به گونهای که آزادسازی تجاری، تاثیر مثبتی بر رشد اقتصادی این کشورها داشته است و مح...
[ 12 ] - عوامل مؤثر بر انتخاب کانال صادراتی فرش دستباف از منظر اقتصاد هزینهی مبادله
تصمیم ساختن یا خریدن یکی از مهمترین تصمیمات مدیران است. اقتصاد هزینه مبادله، به عنوان یکی از رویکردهای تأثیرگذار اقتصادی به نظریه بنگاه، تلاش می‌کند چارچوبی نظری برای این تصمیم‌گیری ارائه کند. از منظر اقتصاد هزینه مبادله هر چه دارایی به کاربری خاص محدودتر شود، عدم اطمینان رفتاری بیشتر باشد و تکرار مبادلات زیادتر شود، احتمال اینکه بنگاه‌ها به جای تصمیم به خرید، تصمیم به ساخت بگیرند، افزایش می‌یا...
[ 13 ] - مدل‌سازی عدم قطعیت آسیب پذیری آبخوان با استفاده از GIS و مجموعه راف
آب‌های زیرزمینی در ایران منبع مهمی برای تأمین آب شیرین هستند و در صورت بروز آلودگی، فرایند احیاء آن امکان‌پذیر نمی‌باشد. یکی از راه‌های مناسب برای جلوگیری از آلودگی آبخوان، شناسایی مناطق آسیب‌پذیر است. وجود مرزهای نامشخص عاملی اثرگذار در مدل‌سازی آبخوان به عنوان یک پدیده مکانی می‌باشد. نظریه‌های زیادی برای عدم قطعیت ارائه شده‌اند. در تحقیق حاضر از تئوری راف و سیستم اطلاعات مکانی، در مدل‌سازی و...
[ 14 ] - مقایسه روشهای رگرسیونی چاو و استوکاستیک در برآورد دبی حداکثر سالیانه (مطالعه موردی: منطقه البرز مرکزی)
به منظور بررسی دقت روشهای رگرسیونی چاو و استوکاستیک برای برآورد دبی حداکثر سالیانه در منطقه البرز مرکزی با استفاده از آمار دبی‌های حداکثر روزانه اقدام به بازسازی دبی‌های حداکثر سالیانه شد. در این تحقیق از روش همبستگی برای بازسازی دبی‌های حداکثر سالیانه استفاده شد. پس از بررسی و تکمیل آمار، دادههای 23 ایستگاه هیدرومتری موجود در منطقه با طول دوره آماری مشترک 20 ساله برای بررسی و تجزیه و تحلیل ان...
[ 15 ] - رسوخ پراگماتیسم در اقتصاد نهادگرا
هدف اصلی مقاله آن است که نشان دهیم پراگماتیسم یک مبنای فلسفی و روش شناختی اقتصاد نهادگرا است. همچنین می خواهیم نشان دهیم که اقتصاددانان نهادگرا، براساس رویکرد پراگماتیستی خود، از روشهای تحقیق کیفی استفاده می کنند. طبق نتایج به دست آمده از این تحلیل، پوزیتیویسم منطقی، به عنوان مبنای فلسفی اقتصاد متعارف، تفاوتهای بنیادینی با پراگماتیسم دارد. اقتصاددانان نهادگرا، به طورخاص به پراگماتیسم پیرس و دیو...
[ 16 ] - ناکارآمدی سیاست‌ها و تأثیر آن بر عدم توسعه‌یافتگی صنایع کوچک و متوسط کشور
باوجوداینکه امروزه صنایع کوچک و متوسط یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه محسوب می‌شود و نقش به سزایی را در رشد اقتصادی، اشتغال و صادرات این کشورها ایفا می‌نماید، متأسفانه جایگاه این صنایع در کشور ایران از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. به‌طور قطع یکی از عواملی که زمینه این ضعف را فراهم نموده است، ناکارآمدی سیاست‌ها و برنامه‌هایی است که برای حمایت و توسعه این...
[ 17 ] - بررسی تاثیر ساختار سیاستگذاری صنعتی بر کیفیت و کارکرد سیاست‌های طراحی‌شده در حوزه صنایع کوچک و متوسط ایران
هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیری است که ساختار سیاستگذاری صنعتی بر کیفیت و کارکرد سیاست‌های طراحی‌شده در حوزه صنایع کوچک و متوسط دارد. دادههای موردنیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه و با نظرسنجی از خبرگان و صاحب‌نظران در حوزه صنایع کوچک و متوسط به دست آمده و برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از آزمون t تک نمونه‌ای، آزمون فریدمن و همچنین روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است ک...
[ 18 ] - Hydrological Drought Forecasting Using Stochastic Models (Case Study: Karkheh watershed Basin)
Hydrological drought refers to a persistently low discharge and volume of water in streams and reservoirs, lasting months or years. Hydrological drought is a natural phenomenon, but it may be exacerbated by human activities. Hydrological droughts are usually related to meteorological droughts, and their recurrence interval varies accordingly. This study pursues to identify a stochastic model (o...
[ 19 ] - تبیینی از چند مسأله فلسفی در علم اقتصاد
The main purpose of this paper is to find an answer to the key question: “What kind of philosophical issues could be expected to be dealt with in economics?” Having reviewed the related literature, the researchers try to explain the philosophy of economics in the context of three domains, i.e. ontology, epistemology, and methodology of economics. The results suggest that ontological issues in e...
[ 20 ] - ارزیابی نرخ بازده خصوصی تحصیلات تکمیلی در ایران با استفاده از مدلهای چندسطحی
هدف از این پژوهش ارزیابی نرخ بازده خصوصی تحصیلات تکمیلی در ایران با استفاده از مدلهای چندسطحی بود و سعی شد با به‌کارگیری تابع دریافتی مینسر و روش تحلیل چندسطحی، میزان تأثیر تحصیلات تکمیلی دانشگاهی بر درآمد شاغلان با استفاده از آمارهای هزینه-درآمد خانوار در سال 1392 بررسی شود. در روش تحلیل چندسطحی بهکار برده شده، گروههای عمده فعالیت بهعنوان واحدهای سطح دوم در نظر گرفته شدند، ضمن آنکه سعی شد با...
[ 21 ] - آثار متغیرهای حقیقی و پولی- مالی بر نرخ سود سپرده بانکی ایران
با توجه به ساختار اقتصادی کشور، مقاله حاضر درصدد مقایسه میزان آثار متغیرهای حقیقی (اختلاف بین نرخ دلار رسمی و غیر رسمی، شاخص قیمت زمین در تهران و حجم واردات رسمی و غیر رسمی) و متغیرهای پولی- مالی (بدهی بانکها به بانک مرکزی ، سپرده‌های مدتدار و مطالبات غیرجاری ) بر نرخ سود سپرده پرداختی بانکها، بر اساس نظریه درون‌زایی همزمان پول و نرخ بهره در اقتصاد است که در مطالعات برخی از پساکینزیهای ساخ...
[ 22 ] - بررسی اثر تکانههای قیمتی نفت بر نااطمینانی در بازارهای ارز، طلا و بورس اوراق بهادار در ایران
در ادبیات اقتصادی اثر منفی نااطمینانی بر فعالیتهای اقتصادی و در نتیجه کاهش رشد اقتصادی پذیرفته شده است. مطالعات انجام شده در این حوزه نشان میدهد که عوامل مختلفی در ایجاد نااطمینانی مؤثرند. شناسایی این عوامل میتواند کمک شایانی به سیاست‌گذاران برای کاهش نااطمینانی و اثرات مخرب آن کند. در این مقاله بهدلیل اهمیت نفت در اقتصاد ایران، اثر تکانههای قیمتی نفت بر نااطمینانی در سه بازار بورس ارز، طل...
نویسندگان همکار