مهدی دشتی

[ 1 ] - نگاهی دیگر به رویین‌تنی اسفندیار در شاهنامه

از جمله جذابیت‌های داستان رستم و اسفندیار، رویین‌تنی اسفندیار است؛ پهلوانی که گمان می‌رود از آسیب سلاح در امان است و به جنگ مردی می‌رود که ششصد سال است که دیو و دَد را مغلوب خویش ساخته‌است. لیکن با کمال شگفتی، این رویین‌تنی نه تنها کارساز نیست، بلکه گویی شکست و مرگ اسفندیار را هم سرعت می‌بخشد. اما چرا چنین می‌شود؟ تأملی در شاهنامه ما را با ویژگی‌هایی از رویین‌تنی آشنا می‌سازد که عبارتند از: 1ـ ص...

[ 2 ] - چارده روایت

عشقت رسد به فریادارخود بسان حافنط قران زبربخوانی می درچارده روایت یکی ازابیات مورد بحث در دیوان حافظ که به اصطلاح محلی نزاع است بیت یاد شده است. مشکلی از چند حیث است: ا . در مصراع اولی گر خود صحیحاست یا ار خودیا ور خود؟ ٢ . در مجموعه، بیت را باید قضیه ای شرطیه دانست و معنا کرد یا به گونه ای دیگر ٣ . مراد از چارده روایت در مصراع ثانی چیست؟. دراین که نوشتار ما درپی بیان آنیم که اولآ دو ضبط اگر خو...

[ 3 ] - Mystic Poems, Poems of Enlightment

[ 4 ] - سرجسمه های عرفان و ادبیات عرفانی

بیش از ١٢٠٠ سال از ظهور و پیدائی تصوف و عرفان و ادبیات آن گذرد . در این مدت ، سوالی که همیثه مطرح بوده و در این مقاله نیز نویسنده در جست و جوی پاسخ آنست اینکه ، آیا این مقوله آسمانی است، نورانی، ربانی، وحیانی و در یک جمله حقیقی و ماندگار است یا آنکه برای دستیابی به پاسخ این سوال ابتدا نظر بزرگان اهل عرفان بعد  علما، اهل سنت و تشیع و سرانجام محققان معاصر طرح و مورد ارزیابی واقع شده ، آنگاه نویسن...

[ 5 ] - فراز و فرود شعر فارسی در عصر صفوی

در این مقاله تطور و شکل‌گیری شعر فارسی در شبه قارة هند بررسی شده است. مقاله تأکید دارد که زبان و ادب فارسی در هند پا به پای زبان و ادب فارسی در ایران حرکت می‌کرد و هر موج تحولی که در اینجا به‌وجود می‌آمد تا آن کرانه‌ها ادامه می‌یافت به گونه‌ای که در هند نیز سبک خراسانی و آذربایجانی و عراقی همپا و هماهنگ ایران زمین نفس می‌کشید. روابط ایران و هند از دوران پیش از اسلام تا عصر صفویه نیز به اختصار، ...

[ 6 ] - سرچشمه های قرآنی اندیشه حافظ

    چکیده اگر این سخن ویتگنشتاین را بپذیریم که زبان همان ذهن است و ذهن همان زبان، دیگر برای شناخت اندیشه هرکس و از جمله حافظ راهی جز تامل جدی بر آثار زبانی او نمی ماند. اما این، همه راه نیست بلکه پس از شناخت اندیشه، سرچشمه ها و آبشخورهای آن نیز باید شناسایی شود تا راز وجودی این معجزه زبانی و ادبی آشکار گردد. در این میان،...

[ 7 ] - تبیین اعجاز بلاغی قرآن کریم در کتاب الصناعتین ابوهلال عسکری (م:395ه)

"بلاغت اسلامی"، در تحول و تطوّر خود، مدیون کوشش های علمای بزرگی است که از قرن دوم به بعد، همت بر این کار گماشته اند. همچنان که علمِ "نحو" بر لغت و قراءتِ قرآن، استوار شده، مبانی اصلیِ "بلاغت اسلامی" نیز بر طرز و اسلوب همان کتاب عزیز، نهاده شده است. چرا که تبیین اعجاز بلاغی قرآن از اهمّ اهداف "بلاغت اسلامی" بوده و مقصد اصلی مؤلفانِ کتب بلاغی را تشکیل می داده است. در این ارتباط، کتاب "الصناعتین" ابوهلا...