محمدرضا حسنی جلیلیان
دانشگاه لرستان
[ 1 ] - تجلی آیین «قصه برداشتن» در ادبیات فارسی
ادبیات در هر شکل و قالبی که باشد، بستری برای مفاهیم و سنتهایی است که روزگاری باور و اعتقاد مردمانی بودهاست. یکی از مواردی که در ادبیات مورد توجه قرار گرفتهاست و به شیوههای مختلف بازتاب یافته، آیین دادخواهی است که نشاندهندة اهمیت آن در فرهنگ ایرانی است. «قصه برداشتن» یکی از مصادیق دادخواهی است که در متون ادبی بازتاب گستردهای یافتهاست. علاوه بر توجه به جنبههای تاریخی، سیاسی و اجتماعی، می...
[ 2 ] - بررسی جایگاه و نقش عصا در اساطیر و ادیان
عصا از عناصر مهم اساطیری و فرهنگی است که علاوه بر کارکردهای طبیعی و اولیه، در اسطورهها و ادیان مختلف حضور گستردهای داشته است. روزگاری ابزاری ساده برای انجام کارهای روزمره بود؛ اما به مرور زمان، کارکردهای اساسی و بنیادینی در زندگی مردم یافته است و در دورههای بعد، متناسب با رشد عقلی بشر، به شکلی نمادین ظهور پیدا کرده است. نقشهای نمادین عصا در ادوار مختلف اساطیری و دینی تغییر شکل داده، گاه بر ...
[ 3 ] - تجلی آیین دادخواهی در ادب فارسی
یکی از مواردی که در متون ادب فارسی مورد توجه قرارگرفته و به شیوههای مختلف بازتاب یافته، آیین دادخواهی و تظلّم است. زنجیرعدالت، قصه برداشتن، جامهی سرخ پوشیدن، سر راه پادشاهان ایستادن، خاک بر سر کردن و... برخی از مشهورترینِ شیوههای دادخواهی بودهاست. این شیوههای دادخواهی به دلایل مختلف از جانب حاکمان یا مردم ابداع شدهاست. برخی شیوهها همچون زنجیر عدالت، عَلَم داد و جامهی سرخ، به وسیلهی حاکما...
[ 4 ] - کارکردهای بدل بلاغی در غزلیات حافظ
حافظ به گواهی دیوانش، در انتخاب واژگان وسواس ویژهای دارد. نکتۀ قابل توجه در ابیات خواجه، ارتباط واژگان است؛ که هر بیت را با زنجیرهای از تناسبات معنایی و لفظی درهم تنیدهاست. یکی از روابطی که میان مفاهیم و واژگان وجود دارد، رابطۀ جانشینی است؛ که اصطلاحاً آن را بدل بلاغی مینامیم. به این معنی که مفهومی که در پارۀ نخست بیت آمده، در پارۀ دیگر تکرار میشود. اما بهجای اینکه لفظ تکرار شود، همان مع...
نویسندگان همکار