بهنوش رحیمی هرسینی
آموزش و پرورش
[ 1 ] - «بدل بلاغی» محملی برای ایهام‌سازی حافظ
یکی از مشخصه‌های اصلی سبک حافظ، چند معنایی بودن کلام اوست. او به روش‌های مختلف کوشیده‌است به این مهم دست یابد. یکی از راه‌هایی که حافظ برای خلق ایهام در پیش گرفته‌است و تا حال در کتب، شروح و مقالاتی که دربارة حافظ و ایهام نوشته شده، نامی از آن آورده نشده، ایهام‌سازی از رهگذر بدل بلاغی است. ظاهراً یکی از کارکردهای بدل، پرهیز از تکرار واژگان است که روزگاری از عیوب فصاحت محسوب می‌شد، اما حافظ در ا...
[ 2 ] - نوعی مجاز با دلالت دوگانه (حقیقی و غیرحقیقی) شگردی برای گسترش دامنۀ معنی در ابیات حافظ
حافظ با جانشین کردن دو مفهوم در دو مصرع یک بیت، براساس روابط مجازی میان آنها، مجازهای تازه با معانی بدیع میآفریند؛ بهصورتیکه مجاز در مصراع دوم با یک رابطۀ مجازی جانشین حقیقت در مصراع نخست میشود. جانشینی مجاز و حقیقت، تسویه و برابری این دو امر را در پی دارد. مجاز علاوهبر معنی مجازی، دلالت اصلی و مستقل نیز دارد؛ که موجب دوبعدی شدن کلام و گستردهشدن دامنۀ معنی بیت میشود. معنای حاصل از این ر...
[ 3 ] - جانشین‌سازی واژگان مترادف در غزلیات حافظ
حافظ از تکرار معنی برخلاف تکرار لفظ در سطح بیت، ابایی نداشته‌است؛ شاهد ما در اثبات این ادعا، استفادۀ او از واژگان و عبارات مترادف است. ریزبینی و نکته‌سنجی حافظ در توجه به اختلاف‌های معنایی واژگان مترادف مثال‌زدنی است. وی علاوهبر هم‌معنایی و ترادف، به اختلاف‌ها و حتی گاه تضاد‌های معنایی این واژگان به‌ظاهر مترادف نظر داشته و هر واژه را در بافت معنایی مناسب به کار گرفته‌است. نکتۀ قابل‌توجه دیگر...
[ 4 ] - کارکردهای بدل بلاغی در غزلیات حافظ
حافظ به گواهی دیوانش، در انتخاب واژگان وسواس ویژه‌ای دارد. نکتۀ قابل توجه در ابیات خواجه، ارتباط واژگان است؛ که هر بیت را با زنجیره‌ای از تناسبات معنایی و لفظی درهم تنیده‌است. یکی از روابطی که میان مفاهیم و واژگان وجود دارد، رابطۀ جانشینی است؛ که اصطلاحاً آن را بدل بلاغی می‌نامیم. به این معنی که مفهومی که در پارۀ نخست بیت آمده، در پارۀ دیگر تکرار میشود. اما به‌جای این‌که لفظ تکرار شود، همان مع...
[ 5 ] - Rhetorical Replica (Badal Bilaqi) and Its Variants in Hafez’s Sonnets
One of the stylistic features of Hafez’s sonnets is the repetition of a part of the meaning of the first line in the second line. His knowledge of the rhetorical and semantic relations of vocabularies enabled him to repeat the meaning with the least verbal repetition. One of the ways that has helped him to achieve this goal is replicating the concepts in two parts of the couplet based on rhetor...
نویسندگان همکار