سید محمود میرزایی الحسینی

[ 2 ] - تأثیر موسیقایی فواصل قرآن بر ساختار قوافی اشعار جواهری

شاعر معاصر عراق محمد مهدی جواهری بزرگترین شاعر کلاسیک عرب، در نجف در خانواده ای مذهبی و متدین متولد شد و رشد یافت و از همان ایام کودکی در جلسات قرائت و حفظ و تفسیر آیات قرآن حضور داشت که این امر در شکل­گیری شخصیت ادبی وی تأثیر بسزایی داشته است، تا آنجا که خودش قرآن را نخستین منشأ پیشرفت و شکل­گیری شخصیت ادبی خویش معرفی می­کند و قدرت کلام و قلم و بیان خود را مدیون زبان قرآن می­داند. لذا شعر وی ب...

[ 3 ] - تحلیل روایت در رمان "حین ترکنا الجسر" از منظر جریان سیال ذهن

رمان حین ترکنا الجسر نوشته عبدالرحمن منیف نویسنده معاصر سعودی است که در ادبیات داستانی معاصر عربی به "پیرمرد و دریا" شهرت دارد. نویسنده در این رمان با استفاده از شیوه‌های روایی مدرن توانسته افکار و اندیشه‌های خود را بسیار جذاب به مخاطب انتقال دهد و به هدف خود که درگیر کردن خواننده و وارد ساختن او به متن داستانی بوده برسد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و شیوه‌ی روایی جریان سیال ذ...

[ 4 ] - تحلیل معنا شناختی تعبیر قرآنی «أولوا الألباب»

یکی از موضوعات مهم و مورد تأکید قرآن کریم عقلانیت یا خردورزی است. این کتاب آسمانی 267 مرتبه در آیات متعدد از ضرورت عقل وخرد سخن به میان آورده است. در این میان یکی از تعبیرهای قرآنی، تعبیر «أولوا الألباب»(خردمندان یا صاحبان خرد) می باشد. واژه ی «لبّ» به معنی «خرد ناب و اصیل» 16 مرتبه به صورت جمع (الألباب) به کار رفته است. این مقاله در صدد است ابتدا به بررسی معنای لغوی واصطلاحی «لبّ» و «عقل» و تفا...

[ 6 ] - بررسی معناشناختی باهم‌آیی واژگانی در شعر زهیر بن أبی سلمی

شعر زهیر بن أبی سلمی، شاعر عرب پیش از اسلام، در کنار مضامین حکمی، از انسجام واژگانی برجسته‌ای برخوردار است. با تأمل در شعر وی درمی‌یابیم که باهم‌آیی در سطح واژگان به انسجام واژگانی در دیوان شاعر انجامیده و نقش مهمی در مضمون‌پردازی و استواری ترکیب‌ها و تعبیرهای ادبی ایفا نموده‌است. اصطلاح باهم‌آیی واژگانی بیانگر روندی است که طی آن یک واژه با واژه یا واژگان دیگری با هم به کار می‌روند. این موضوع ...

[ 11 ] - نقش علائم نگارشی معاصر در فهم آیات قرآن کریم (بحث مورد پژوهانه: دو خط فاصله«--» و جمله معترضه‌)

قرآن کریم در رأس پرخواننده­ترین کتاب­های عصر کنونی است و با گسترش اسلام در تمامی نقاط جهان، این کتاب وحیانی مورد مطالعه­ی بسیاری از مردمان جهان قرار گرفت. اقوام غیرعرب از آغاز تاکنون به دلیل عدم تسلط به زبان عربی، در فهم و خواندن آیات به نوعی با مشکلاتی روبرو بوده­اند. علمای اسلامی، در قرن­های نخستین، با ایجاد علائمی مانند رموز سجاوندی، تحولی عظیم در زمینه­ی تسهیل خواندن آیات قرآن کریم ایجاد کر...

[ 12 ] - نقد و بررسی اطناب و توضیح در ترجمة صحیفة سجادیه بر اساس نظریة آنتوان برمن (مطالعة موردی: ترجمة انصاریان)

ترجمه به عنوان روشی برای آشنایی با آداب و فرهنگ دیگر ملت‌ها از دیرباز مورد توجه بوده‌است و همواره دو رویکرد مبدأگرا و مقصد‌گرا داشته‌است و هر یک از این دو رویکرد طرفداران خاص خود را داشته‌اند. آنتوان برمن یکی از نظریه‌پردازان مبدأگرای علم ترجمه است که در نظریة خود با عنوان «گرایش‌های ریخت‌شکنانه»، سیزده عامل انحراف در ترجمه را برمی‌شمارد که «اطناب» و «توضیح» از آن جمله است. این مقاله بر آن است ...

[ 13 ] - «بیهوده‌کاری» در آیینه‌ی ضرب‌المثل‌های فارسی و عربی

«مَثَل» مقوله‌ای زبانی- ادبی به‌شمار می­آید که از جایگاهی والا در فرهنگ ایرانی و عربی برخوردار است. مثل‌نگاران ایرانی و عرب سعی وافر داشته­اند که امثال را گردآوری و ثبت و ضبط نمایند. شیوه­ی مثل­پژوهی و تدوین ضرب‌المثل­ها بیشتر مبتنی بر شیوه‌ی «دسته‌بندی الفبایی» بوده است و هیچ‌گونه رابطه و پیوند منطقی و معنایی میان امثال به‌چشم نمی‌خورد. نگارنده بر این باور است که دسته‌بندی امثال براساس «حوزه‌های...

[ 14 ] - عناصر انسجام متنی در سوره نوح

یکی از مباحث زبان‌شناسی نقش‌گرا، نظریه انسجام متنی است. این نظریه عواملی که اجزاء تشکیل‌دهنده متن را به هم مرتبط می‌سازد و سبب انسجام و هماهنگی آن می‌شود، بررسی می‌کند. الگوی این نظریه را هلیدی و حسن (1976) ارائه دادند. آن‌ها عوامل انسجام متنی را به سه دسته تقسیم کردند: عامل واژگانی، عامل دستوری، عامل پیوندی. هر یک از این عوامل خود به چند قسمت تقسیم می‌شوند که وجود آن‌ها در یک متن، آن متن را من...

[ 15 ] - تحلیل زبانشناختی روزنامه "الأهرام" مصر از منظر چارچوب بندی و ساخت‌اطلاعی «مورد مطالعه: مقالات سردبیردر سال 2018»

وسایل ارتباطی یکی از مهم‌ترین ابزارهای داد‌ ‎و ‌ستد اطلاعات بشر در عصر جدید به شمار می‌آیند.‌ در این میان از دیرباز روزنامه‌ها و مطبوعات از جایگاه ویژه‌ای در زمینه اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی برخوردار بوده‌‌است.‌ چگونگی چارچوب بندی (framing)، برجسته‌سازی و یا سانسور ‌اطلاعات در روزنامه‌های مختلف، رویکرد سیاسی، ‌اجتماعی واقتصادی آن‌ها را به خوبی بازنمایی می‌کند. ‌چنانچه روزنامه‌ای وابسته به دستگاه ...

[ 16 ] - تحلیل و بررسی تصاویر ( ایماژها ) در کودکانه در داستانهای طارق البکری

تصویر یا (صورخیال) لفظی است که در زبان اروپایی از آن به ایماژ تعبیر شده است و یکی از مباحث بلاغی و عاملی مهم در پرورش تخیل است. زمینۀ اصلی آن را تشبیه، استعاره، مجاز و... تشکیل می‌دهد. تصویر‌پردازی به شیوه‌های بیانی گوناگون مانند مجاز، استعاره وغیره یکی از عوامل زیباشناسی است. طارق البکری یکی از نویسندگان کویتی حوزۀ ادبیات کودک است. وی بیش از پنج مجموعه داستان به چاپ رسانده است. این مقاله برآن ...

[ 18 ] - تأثیر موسیقایی فواصل قرآن بر ساختار قوافی اشعار جواهری

شاعر معاصر عراق محمد مهدی جواهری بزرگترین شاعر کلاسیک عرب، در نجف در خانواده ای مذهبی و متدین متولد شد و رشد یافت و از همان ایام کودکی در جلسات قرائت و حفظ و تفسیر آیات قرآن حضور داشت که این امر در شکل­گیری شخصیت ادبی وی تأثیر بسزایی داشته است، تا آنجا که خودش قرآن را نخستین منشأ پیشرفت و شکل­گیری شخصیت ادبی خویش معرفی می­کند و قدرت کلام و قلم و بیان خود را مدیون زبان قرآن می­داند. لذا شعر وی ب...