مسعود باوان پوری
دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
[ 1 ] - بررسی مجله علمی- پژوهشی لسان مبین؛ مطالعه علم سنجی
علمسنجی حوزهای است که به سنجش شاخصهای کمّی مؤثر در نشر علوم میپردازد. مجلات علمی- پژوهشی بار سنگینی در انتقال مفاهیم علمی در رشتههای تخصصی بر عهده دارند. مجلة «لسان مبین» یکی از مجلات علمی– پژوهشی در حوزة زبان و ادبیات عربی است که در پژوهش حاضر، 15 شماره از آن در یک دورة 4 ساله بررسی شده است. در این مقاله معیارهایی؛ مانند زبان مقالات، میزان مشارکت نویسندگان، میزان مشارکت مؤسسهای و بین مؤسس...
[ 2 ] - تأثیرپذیری سنایی غزنوی از ادبیات عربی (با‌تکیه‌بر دورههای اموی، عباسی و اندلس)
سنایی غزنوی از شاعران بزرگ و برجستۀ قرن پنجم و ششم هجری است. وی در زمانه‌ای می‌زیست که فرهنگ و ادبیات عرب بر همۀ مناطق تحت تصرف مسلمانان، حاکمیت داشته است. به نظر می‌رسد دو عامل اساسی، علّت تأثیر فرهنگ و شعر عربی بر شعر شاعران قرن پنجم بوده است: الف) آمیزش روزافزون زبان فارسی با واژه‌ها و ترکیب‌های عربی؛ ب) اشتیاق و گرایش درونی شاعران به فرهنگ عربی. سنایی در بیشتر قصیده‌های خود از واژه‌ها، ترکیب...
[ 3 ] - مقایسه جلوه‌های ادبیات مقاومت در شعر علی فوده و فرخی یزدی
ادبیات مقاومت از مهمترین سنگرهای فرهنگی ملتهای تحت سلطه است. این واژه همواره با ظلمستیزی عجین شده و آن را تداعی میکند. این نوع از ادبیات از پیشینهای طولانی در طول تاریخ بهرهمند است که به علت ظلم و ستم حاکم در کشورهای مسلمان از جانب بیگانگان و نیز جنگ‌هایی که بر آنان تحمیل شده است از نمود خاصی برخوردار است. کشورهای ایران و فلسطین دو نمونه والا از این کشورها هستند. علی فوده از شاعر...
[ 4 ] - بررسی و تبیین سعادت انسانی و نمودهای آن در قرآن کریم
با بررسی واژگان مرتبط با سعادت در قرآن کریم می‌توان دریافت که استعمال آنها در سوره‌های مکی بیشتر از سوره‌های مدنی است، و شاید دلیل این باشد که این مفهوم در قلب‌های اهل مکه جای گیرد که فقط با روی آوردن به دین الهی و شریعت واقعی می‌توان به سعادت حقیقی دست یافت. این مفهوم در قرآن کریم، نمودها و نظائر و در واقع زیرمجموعه‌هایی دارد که به نوعی با مفهوم سعادت در ارتباط‌اند مانند الرضا، الفرح، السرور...
[ 5 ] - بررسی سیمای معشوق در شعر طاهربگ جاف
ادبیات غنایی، یکی از گونه‌های ادبی است که بیانگر احساسات و عواطف شخصی شاعر است و معادل قدیم آن کلمه غزل است. موضوع اصلی غزل، بیان احساسات و عواطف و ذکر جمال و کمال محبوب و معشوق و شکایت از بخت و روزگار است و به دو نوع جسمانی( عاشقانه) و روحانی( عرفانی) تقسیم می‌شود. ادبیات و زبانهای مختلف سرشار از بیان این احساسات و عواطف در قالب شعر می‌باشد. ادبیات غنی کردی نیز به عنوان یکی از زبانهای زنده و...
[ 6 ] - نگاهی زیبایی‌شناسانه به شعر سیدیعقوب ماهیدشتی کرمانشاهی از منظر بازتاب عشق به محبوب
غزل از شورانگیزترین قالب‌های شعری است و عشق، لطیفه‌ای است که از عهد الست و بدو آفرینش در وجود انسان نهاده شده است. مفهوم عشق و تکرار آن در کلام و آثار شاعران و نویسندگان از آغاز حیات بشری، جاذبه‌ای وصف‌ناپذیر ایجاد کرده که جلوه‌های آن، تحت تأثیر رخدادهای فرهنگی و اجتماعی و شرایط روانی، فکری و اجتماعی فرد در زمان‌ها و مکان‌های مختلف متفاوت بوده است. سیدیعقوب ماهیدشتی، یکی از شاعران توانمند کردی...
[ 7 ] - تحلیل محتوایی و آماری مقالات دوفصلنامه نقد ادب معاصر عربی چاپ دانشگاه یزد
در جستار حاضر به بررسی محتوایی و آماری مقالات دوفصلنامه نقد ادب معاصر عربی چاپ دانشگاه یزد پرداخته شده است. این دوفصلنامه یکی از مجلات معتبر در زمینۀ زبان و ادبیات عربی در ایران است. در این پژوهش به بررسی تعداد نویسندگان، مدارک آنها، میزان همتألیفی بین نویسندگان، مراکز و مؤسسات فعال در مجله و... پرداخته شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که این مجله با انتشار70 مقاله در 10 شماره، نظم انتشارا...
[ 8 ] - باورها و عناصر ادبیات عامه در رمان« ورچَم» محمدرضا همزه‌ای
یکی از کهن‌ترین گونه‌های ادبیّات و هنر به عنوان پایدارترین جلوه‌گاه باورهای آدمی، آن، ادبیّات عامّه است. زبان ساده، لحن عامیانه، باورها و اعتقادات و لغات و اصطلاحات محلّی از بارزترین ویژگی‌های ادبیّات عامّه است. با مطالعه در این نوع ادبیّات، علاوه بر به دست‌آوردن اطّلاعاتی در زمینة جامعه‌شناسی تاریخی، می‌توان به بررسی گذشته و شناخت باورهای مردم و روش زندگی آنان پرداخت. محمّدرضا (فریبرز) همزه‌ای در آثار ...
[ 9 ] - بن مایه‌های ادبیات مقاومت در شعر ابراهیم ابوطالب
ادبیات مقاومت شاخه‌ای از ادبیات است که به اشعاری دربرمی گیرد که گزارش مقاومت و دلاورمردیهای یک ملّت یا قوم در برابر هرگونه تجاوز ، ظلم و ستم است. با نگاهی به ادبیات کشورهایِ درگیر جنگ- داخلی یا خارجی- در مییابیم که این نوع از ادبیات نزد آنها از جایگاه ویژهای برخوردار است. مردم کشور یمن که از ظلم حاکمان داخلی به ستوه آمده بودند در سال 2011 میلادی به تبعیت از سایر کشورهای عربی- اسلامی به بیداری...
[ 10 ] - گونه‌شناسی سختیهای پیامبران (علیهمالسلام) بر اساس داستانهای قرآنی
خداوند متعال، پیامبران (علیهمالسلام) را برای هدایت و رستگاری مردم فرستاده است. آنان همواره در این راه با مشکلات و سختیهای فراوانی روبرو بودهاند. این بزرگواران در طول مسیر با خطرات و تهدیدهایی مانند اخراج از وطن، محاصره و تهدید به قتل مواجه گشتهاند. پژوهش حاضر کوشیده است با روش توصیفی- تحلیلی و بررسی داستانهای قرآنی و بهره‌گیری از تفاسیر مختلف، ضمن گونه‌شناسی سختی‌هایی که پیامبران (علیهم‌ال...
[ 11 ] - فراخوانی شخصیت ایرانی شهرزاد در شعر شاعران معاصر عراق
فراخوانی اسطوره‌ها و شخصیت‌های سنتی از جمله مسائل مهمی است که مورد توجه شاعران معاصر عربی بوده و بازتاب بسیاری در آثارشان داشته است. رویکرد شاعر معاصر به این شیوه، برخاسته از اوضاع سیاسی- اجتماعی کشورش است. به دیگر بیان، از خلال شخصیت‌های سنتی، مردمی و اسطوره‌ای و با زبانی نمادین و رمزگونه آراء و آلام خود و ملّتش را بیان میکند. شهرزاد از جمله مشهورترین افسانه‌های ایرانی هزار و یک شب بوده که مور...
[ 12 ] - بررسی و نقد مقالات پژوهشی: « مطالعه موردی: چهار مقاله با موضوع اسطوره»
یک پژوهش، حاصل کار یک یا چندین نویسنده است که دستاورد علمی یا نتیجه یک تحقیق را در قالب مقاله در اختیار خواننده قرار می‌دهند. امروزه بررسی نقدی یک مقاله یا همان« نقدِ نقد» جایگاه علمی خاصی بین نویسندگان و اصحاب قلم یافته است. بدون شک مقالات چاپ شده در نشریات و مجلات علمی، خالی از عیب و اشکال نخواهد بود و نقد آنها زمینۀ یادگیری سایر نویسندگان را فراهم آورده و نیز سبب برطرف شدن ایراد و اشکال مقال...
[ 13 ] - بازتاب عناصر اقلیمی در رمان شوهر آهو خانم
بررسی صبغه‌های محلی و اقلیمی در ادبیات یک کشور سبب شناخت دقیق‌تر و نیز آشنایی با خرده فرهنگ‌های آن کشور می‌گردد. یکی از ویژگی‌های کشور ایران تنوع فرهنگی آن است. این تنوع در مظاهر گوناگون فرهنگی جلوه‌گر است. ادبیات یکی از این تجلی‌گاه‌هاست. روشنفکران ایرانی پس از سرخوردگی‌های متعددی که در اثر تغییر و تحولات اجتماعی تجربه کردند، یکی از راه‌های مقابله که با تجدد آمرانه‌ی حکومت پهلوی برگزیدند باز‌گ...
[ 14 ] - بینامتنیت قرآنی در شاهنامه فردوسی
استفاده از مفاهیم و تعلیمات قرآنی یکی از شیوه‌هایی است که از دیر باز شاعران و نویسندگان پارسی زبان برای اعتبار بخشیدن و غنای سخن خویش از آن بهره برده‌اند. حکیم ابوالقاسم فردوسی یکی از بزرگترین شعرای ایران در قرن چهارم هجری است که از مفاخر ایران و جهان به شمار می‌آید. اثر گران‌سنگ او شاهنامه از دیرباز مورد توجه نویسندگان و منتقدین قرار گرفته است. با توجه به هدف والای حکیم توس مبنی بر پا‌سداشت ز...
[ 15 ] - بررسی ادبیات بومی در رمان« سال‌های ابری» علی اشرف درویشیان
فرهنگ یکی از مهمترین و اصلی‌ترین نهادهای اجتماعی است که تعیین‌کننده و تشکل‌دهنده‌ی کل نظام اجتماعی است و دارای ابعاد و زوایای گوناگون است. فرهنگ بومی مجموعه‌ای از ترانه-ها، اشعار، قصه‌ها، افسانه‌ها و آداب و رسوم اجتماعی و باورها و عقاید و ... هر جامعه است. نویسندگان معاصر زیادی به رمان بومی و اقلیمی روی آورده‌اند که این نوع رمان به کیفیت و مختصات جغرافیایی و بومی ناحیه‌ای وفادار است و بر محیط ...
[ 16 ] - بازخوانی شخصیت‌های قرآنی در شعر پایداری محمود درویش
شعر پایداری سرشار از نمادهای دینی و اسطوره‌ای و تاریخی و.... است که دارای اهمیت ویژهای در شعر پایداری فلسطین هستند. محمود درویش یکی از شاعران بزرگ معاصر عرب است که در شعر خویش از قرآن کریم بهره گرفته است؛ وی گاهی شخصیت‌های قرآنی را مطابق خوانش قرآنی آنها به کار گرفته و در پاره‌ای دیگر از اشعار خود از آنها مطابق انگیزه های سیاسی- اجتماعی خویش بهره برده است. اشعار وی سرشار از روح حماسه و مقاومت ...
[ 17 ] - بررسی توصیفی- تحلیلی التزام سیاسی در شعر عزالدین مهیوبی
مسأله فلسطین، مسألهای جهانی است که در شعر معاصر نمود و جلوهی ویژهای یافته است و انسانهای دردمندِ از درد تلخ استعمار و اشغالگری در گوشه و کنار جهان، توجه خاصی به آن داشتهاند. آزادیخواهان از کشورهای مختلف و با زبانهای مختلف از ستم و آزارهای غاصبان سرزمین زیتون سخن گفته و بدان اعتراض نمودهاند. شاعران الجزایری، که خود طعم تلخ استعمار را چشیدهاند، در دواوین شعری خویش توجه خاصی به فلسطین داشته...
[ 18 ] - بررسی ساختار مینی‌مالیستی در گلستان سعدی
یکی از تصوّرات رایج امّا بی‌تردید نادرست در مورد نظریه ادبی آن است که نظریه و نقد ادبی را فقط در متون معاصر می توان اعمال کرد، حال آن‌که نقد یک ابزار علمی است و هر متن ادبی، خواه کلاسیک و خواه معاصر، از دیدگاه مدرنیستی قابل نقد و بررسی است. یکی از گونه های ادبی که در طول سالیان اخیر دستخوش تغییراتی مهم بوده است، داستان کوتاه است و شکلی نوین از روایت داستانی که هر روز، کوتاه و کوتاهتر می‌شود، م...
[ 19 ] - جلوه های ادب پایداری در شعر نسیم شمال با تکیه بر دیوان «باغ بهشت»
ادبیّات پایداری انعکاسدهندۀ پایمردی و دلاورمردیهای یک ملّت یا قوم در برابر هرگونه تجاوز و ظلم و ستم است. با نگاهی به ادبیّات کشورهایِ درگیر جنگ- داخلی یا خارجی- در مییابیم که این نوع ادبی نزد آنها از جایگاه ویژهای برخوردار است. نسیم شمال، شاعر دورۀ مشروطه، با شعر خویش به دفاع از ملّت خود در برابر بیگانگان و ظلم و ستم داخلی پرداخته است. وی علاقۀ فراوانی به وطن خویش داشته و گاه آن را یوسفِ اسیر در...
[ 20 ] - نگاهی به مناقب و مراثی معصومین (علیهم السلام) در شعر محمد چهری
ادبیات مذهبی، یکی از گونه های ادبی است که متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است، در حالی که تقریباً در تمامی ادیان و زبان ها رواج داشته است. شاعر در این گونۀ ادبی، ارادت خاص خویش را به محضر بزرگان دین خویش اعلان می دارد. کربلایی محمد چهری، شاعر معاصر هرسینی (از توابع کرمانشاه)، در شعر خویش اهتمام ویژه ای به امام علی (ع)، حضرت فاطمه (س) و نیز امام حسین (ع) داشته است. شاعر، ارادت خود را به ا...
[ 21 ] - بارزترین خصوصیات ادبی دیوان «نرمهواران» اثر جلیل آهنگرنژاد
جلیل آهنگرنژاد، شاعری از گیلانغرب است که شعرش بازتابی از محیط و طبیعت کوهستانی و زیبای منطقۀ وی است. شاعر در دیوان «نرمهواران» از عناصر طبیعت مانند: بهار (وههار)، گنجشک (ملوچگ) و ... بهره گرفته است. وی به خوبی از رنگ‌ها بویژه کال (سبز کمرنگ) در شعر خویش استفاده کردهاست. تشخیص، حسامیزی و تکرار در شعر وی بسامد درخور توجهی دارد. شاعر در زمینۀ هنجارگریزی واژگانی و استفاده از کلمات قدیمی که رونق ...
[ 22 ] - فصلیة إضاءات نقدیة فی الأدبین العربی والفارسی فی المیزان؛ دراسة إحصائیة تحلیلیة (الأعداد المطلوبة 23 – 1)
None
[ 23 ] - بررسی و نقد کتابچه چکیده مقالات همایش شکوه سخن
دومین همایش ملّی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور در آبان ماه 1392 در دانشگاه پیام نور بجنورد برگزار شد که در نهایت سیصد و نوزده مقاله از آن برگزیده و در مجموعه مقالاتی به نام" شکوه سخن" گردآوری شد. نویسندگان این جستار با بررسی کتابچه چکیده مقالات همایش، درصددند به بررسی تحلیلی- آماری و نیز نقد این مقالات بپردازند. بدین منظور موارد زیر در سه محور مورد بررسی قرار گرفت: محور اول به بررسی آمار...
[ 24 ] - تبیین و بررسی اراده و انواع آن در قرآن کریم (با تکیه بر ارادة انسانی)
اراده به معنای خواستن، محبّت، طلب و امر و دستور آمده است. در قرآن کریم به انواع مختلفی از اراده اشاره شده است که ارادة الهی در بالاترین سطح آن قرار دارد و پس از آن ارادة انسانی، فطری و شیطانی قرار دارند. ارادة انسانی به فرد این اختیار را میدهد که اعمال خیر و شر انجام دهد و خویشتن مسئول پاسخگویی به این اعمال در روز قیامت باشد. اراده در مواضع خیر و شر به کار می‌رود که ارادة خیر شامل ارادة اصلاح و...
[ 25 ] - تحلیل نمادهای پایداری در شعر صالح محمود هُواری
یکی از شیوه‌های پیچیدۀ تفکّر و بیان معانی، نماد است. این شیوه نقش مهمی را در آفرینش آثار ادبی و بیان اندیشه‌های ناگفتنی شاعر ایفا میکند. ریشۀ چنین رویکردی، در اوضاع سیاسی و اجتماعی موجود و تجربه‌های شخصی شاعر و گرایش‌های فکری و فلسفی او نهفته‌است. هواری (1938 ت) شاعر معاصر فلسطین است و شعر او فرزند پایداری در سرزمین‌های اشغالی که با اوضاع و احوال جاری آن پیوند مستقیمی دارد. او با توجه به اوضاع ...
[ 27 ] - مفهوم ذات حق در گلشن راز شبستری
بحث ازذات حق از موضوعات مهم عرفانی و یکی از رازهای اندیشۀ بشر در طول تاریخ بوده است. ذات حق که حقیقهالحقایق است، غیبالغیوب و فاقد هرگونه تجلی و ظهور، حتی تجلی غیبی است و حقیقتی است مبرا از نام و نشان و وجودی است مطلق که حتی اطلاق وجود نیز بر آن از باب تفهیم است.هویت ذات حقیقتی است که در سراپردههای نوری و حجابهای ظلمانیدر بطون و غیب مانده است و از هرگونه صفت و اسم و تعینی مبری است. چنین هویت...
[ 28 ] - دراسة مقالات مجلة آفاق الحضارة الإسلامیة من منظار تحلیل المحتوی والإحصاء (من المجلد 13 حتی العدد الأول من المجلد 19)
None
[ 30 ] - بررسی تقابل سنّت و مدرنیته در رمان "قَلبُ اللّیل" نجیب‌محفوظ
رمان های اجتماعی بیش از هر اثر دیگر می توانند بستری مناسب برای بازتاب حوادث و واقعیتهای جامعه باشند. رمان "قلبُ اللیل" از برجسته ترین آثار نجیب محفوظ است که به خوبی توانسته برخی حوادث و رویدادهای اجتماعی معاصر را در مصر بازتاب دهد. از جمله ی این حوادث مهم، تقابل میان سنّت و مدرنیته است که با هنرمندی و ظرافت خاصی در این رمان به تصویر کشیده شده است. مقاله-ی حاضر در صدد آن است که با روش توصیفی- تحلی...
[ 33 ] - مقایسه جلوه‌های ادبیات مقاومت در شعر علی فوده و فرخی یزدی
ادبیات مقاومت از مهمترین سنگرهای فرهنگی ملتهای تحت سلطه است. این واژه همواره با ظلمستیزی عجین شده و آن را تداعی میکند. این نوع از ادبیات از پیشینهای طولانی در طول تاریخ بهرهمند است که به علت ظلم و ستم حاکم در کشورهای مسلمان از جانب بیگانگان و نیز جنگ‌هایی که بر آنان تحمیل شده است از نمود خاصی برخوردار است. کشورهای ایران و فلسطین دو نمونه والا از این کشورها هستند. علی فوده از شاعر...
[ 34 ] - بررسی و تبیین سعادت انسانی و نمودهای آن در قرآن کریم
با بررسی واژگان مرتبط با سعادت در قرآن کریم می‌توان دریافت که استعمال آنها در سوره‌های مکی بیشتر از سوره‌های مدنی است، و شاید دلیل این باشد که این مفهوم در قلب‌های اهل مکه جای گیرد که فقط با روی آوردن به دین الهی و شریعت واقعی می‌توان به سعادت حقیقی دست یافت. این مفهوم در قرآن کریم، نمودها و نظائر و در واقع زیرمجموعه‌هایی دارد که به نوعی با مفهوم سعادت در ارتباط‌اند مانند الرضا، الفرح، السرور...
[ 35 ] - بررسی سیمای معشوق در شعر طاهربگ جاف
ادبیات غنایی، یکی از گونه‌های ادبی است که بیانگر احساسات و عواطف شخصی شاعر است و معادل قدیم آن کلمه غزل است. موضوع اصلی غزل، بیان احساسات و عواطف و ذکر جمال و کمال محبوب و معشوق و شکایت از بخت و روزگار است و به دو نوع جسمانی( عاشقانه) و روحانی( عرفانی) تقسیم می‌شود. ادبیات و زبانهای مختلف سرشار از بیان این احساسات و عواطف در قالب شعر می‌باشد. ادبیات غنی کردی نیز به عنوان یکی از زبانهای زنده و...
[ 36 ] - نگاهی زیبایی‌شناسانه به شعر سیدیعقوب ماهیدشتی کرمانشاهی از منظر بازتاب عشق به محبوب
غزل از شورانگیزترین قالب‌های شعری است و عشق، لطیفه‌ای است که از عهد الست و بدو آفرینش در وجود انسان نهاده شده است. مفهوم عشق و تکرار آن در کلام و آثار شاعران و نویسندگان از آغاز حیات بشری، جاذبه‌ای وصف‌ناپذیر ایجاد کرده که جلوه‌های آن، تحت تأثیر رخدادهای فرهنگی و اجتماعی و شرایط روانی، فکری و اجتماعی فرد در زمان‌ها و مکان‌های مختلف متفاوت بوده است. سیدیعقوب ماهیدشتی، یکی از شاعران توانمند کردی...
[ 37 ] - بارقه‌هایی از ادبیات مقاومت در شعر علی فوده شاعر مقاومت فلسطین
ادبیات مقاومت از مهمترین سنگرهای فرهنگی ملتهای تحت سلطه است که زشتی‌ها و پلشتی‌های بیداد داخلی یا تجاوزگر بیرونی در همۀ حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را با زبانی هنری و ادیبانه بیان میکند. این واژه همواره با ظلمستیزی عجین شده و از پیشینهای طولانی در طول تاریخ بهرهمند است. انسان همواره موجودی آزادی‌خواه بوده و دربرابر عواملی که موجب سلب این آزادی شود به ستیزه و دفاع پرداخته، که...
[ 38 ] - بازخوانی شخصیت های زن مذهبی و تاریخی در شعر محمود درویش
محمود درویش شاعر مشهور فلسطینی که یکی از بزرگترین شاعران نوگرای معاصر عربی است که با استفاده از انواع هنجارگریزی از شعر آشنایی‌زدایی کرده و در آن نوآوری ایجاد کرده است. او در اشعار خود نام بسیاری از شخصیت‌های تاریخی و مذهبی زنان را در شعرش ذکر کرده است. پژوهش حاضر نیز بر آن است با کاوش در اشعار محمود درویش کاربرد نام شخصیت‌های بزرگ تاریخی و دینی زنان را مورد بحث و بررسی قرار دهد و نقش آن را در...
[ 39 ] - پژوهشنامه نقد ادب عربی دانشگاه شهید بهشتی: مطالعه کتاب‌سنجی مقالات
هدف: بررسی کتاب‌سنجی مقالات مجله پژوهشنامه نقد ادب عربی دانشگاه شهید بهشتی. روش‌شناسی: با روش کتاب‌سنجی همه مقاله‌های منتشرشده اساتید و دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی در پژوهشنامه نقد ادب عربی در دوره‌ای پنج‌ساله از ابتدای سال 1389 تا 1394 (برابر با 11 شماره) به تعداد 86 مقاله بررسی شدند. بعد از یادداشت‌برداری از قسمت‌های مدنظر هر مقا...
[ 41 ] - نشانه‌شناسی ارتباطات غیرکلامی در رمان "الطّلْیَانی" اثر شکری المبخوت
نشانه‌شناسی یکی از پژوهش های میان‌رشته‌ای است که به تحلیل نشانه‌ها و درک معانی نهفته در آنها میپردازد. ارتباط غیرکلامی نیز یکی از شاخه‌های نشانه‌شناسی است که انواع رفتارهای حرکتی افراد از جمله حالات چهره، حرکت‌های بدن، ژست‌ها و حرکت‌های تنظیم مکالمه و ... را در بر می‌گیرد. همچنین طرز قرار گرفتن، ایستادن، طرز لباس پوشیدن، ارتباطات چهره‌ای، اشارات اندامی، پیرازبان، و ... نشانه‌های ارتباط غیرکلا...
[ 42 ] - نقد جامعه‌شناختی اشعار اعتراضی سُمَیسِر
جنگ، اختلاف، ظلم و... از حقایق سدۀ پنجم هجری در سرزمین اندلس است که باعث ظهور نوعی ادبیات اعتراضی و مقاوم در برابر شرایط ناگوار سیاسی و اجتماعی محیط گردید. نمونه‌ای از شاعران این دوره، سمیسر است که با واقع‌بینی و درک شرایط محیط خود و با هدف حفظ آرمان‌های حقیقی اسلامی در جامعۀ خود، از طریق اشعار هجو و انتقادی به نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی روزگار خود پرداخته است. اشعار وی سراسر خشم، اعتراض و انتقا...
[ 43 ] - مؤلفه‌های پایداری در شعر طاهره صفارزاده و سپیده کاشانی
ادبیات و شعر، با توجه به تعهد خویش، نقشی پررنگ و ماندگار در فرهنگ یک ملت دارند. بخش عظیمی از شعر معاصر فارسی به جنگ تحمیلی و ادبیات دفاع مقدس اختصاص یافته است. در طول هشت سال دفاع مقدس، زنان دوشادوش مردان در تمامی صحنه‌ها حاضر بوده و به دفاع از کشور خویش پرداختند. در این میان زنان شاعر، زبان به دفاع مشروع از کشور و وطن خویش گشوده‌اند و در کنار ابراز حس وطن‌دوستی خویش، به یاد و ذکر نام‌ویاد شهید...
[ 44 ] - نگاهی به تشبیه در دیوان شاکه و خان‌منصور
خیال که عنصر اصلی شعر محسوب می‌شود پل ارتباطی بین احساس و اندیشه و بیان شاعر است که انتقال عاطفه از طریق آن صورت می‌گیرد و ملاک سنجش یک اثر ادبی می‌باشد. شاکه و خان‌منصور دو تن از شاعران کردی‌سرای ایلامی هستند که به سان مولوی و شمس تبریزی مرید و مراد بودهاند و دارای دیوانی به گویش کلهری از شاخه کردی جنوبی هستند که به همّت محمدعلی قاسمی و علیرضا خانی جمع‌آوری شده است. این شاعران توانمند در دیوان...
[ 45 ] - تفکرات پسااستعماری در اشعار محمد فیتوری و لنگستون هیوز
در قرن‌های نوزدهم و بیستم، مسألة تبعیض نژادی و قومیتی از مهمترین جریاناتی بود که بر اثر آن سیاه‌پوستان آفریقا و آمریکا از متن جامعه رانده شدند. به دنبال آن، جنبشی ضد استعماری تحت لوای تفکرات پسااستعماری ظاهر شد که به شدت علیه تبعیض نژادی به مبارزه برخاست. در این میان ادبا و شعرا نیز علیه تفکرات نژادپرستانه و استعمارگرایانه به پاخاستند که از آن جمله می توان به «محمد فیتوری» و «لنگستون هیوز» اشا...
[ 46 ] - آشنایی‌زدایی در قرآن کریم با تکیه بر هنجارگریزی نحوی(جزء بیست و نهم)
هنجارگریزی یکی از یافتههای مهم فرمالیست‌هاست که اساس مباحث سبک‌شناسی را تشکیل میدهد. آنها زبان ادبی را عدول از زبان معیار معرفی و سبک را نیز بر همین اساس مطالعه می‌کردند. قرآن کریم اگرچه یک متن ادبی نیست اما از لحاظ لغوی و زبانی و بلاغی، اعجازی شگفت‌انگیز محسوب می‌شود که بررسی آن با تکیه بر دیدگاه‌های نو، میتواند در جهت دستیابی به یافتههای نوین راهگشا باشد. پژوهش حاضر در صدد است با استفاده...
[ 47 ] - نشانه‌شناسی ارتباطات غیرکلامی در رمان "الطّلْیَانی" اثر شکری المبخوت
نشانه‌شناسی یکی از پژوهش های میان‌رشته‌ای است که به تحلیل نشانه‌ها و درک معانی نهفته در آنها میپردازد. ارتباط غیرکلامی نیز یکی از شاخه‌های نشانه‌شناسی است که انواع رفتارهای حرکتی افراد از جمله حالات چهره، حرکت‌های بدن، ژست‌ها و حرکت‌های تنظیم مکالمه و ... را در بر می‌گیرد. همچنین طرز قرار گرفتن، ایستادن، طرز لباس پوشیدن، ارتباطات چهره‌ای، اشارات اندامی، پیرازبان، و ... نشانه‌های ارتباط غیرکلا...
[ 48 ] - بررسی تقابل سنّت و مدرنیته در رمان "قَلبُ اللّیل" نجیب‌محفوظ
رمان های اجتماعی بیش از هر اثر دیگر می توانند بستری مناسب برای بازتاب حوادث و واقعیتهای جامعه باشند. رمان "قلبُ اللیل" از برجسته ترین آثار نجیب محفوظ است که به خوبی توانسته برخی حوادث و رویدادهای اجتماعی معاصر را در مصر بازتاب دهد. از جمله ی این حوادث مهم، تقابل میان سنّت و مدرنیته است که با هنرمندی و ظرافت خاصی در این رمان به تصویر کشیده شده است. مقاله-ی حاضر در صدد آن است که با روش توصیفی- تحلی...
[ 49 ] - بررسی مجله علمی- پژوهشی لسان مبین؛ مطالعه علم سنجی
علمسنجی حوزهای است که به سنجش شاخصهای کمّی مؤثر در نشر علوم میپردازد. مجلات علمی- پژوهشی بار سنگینی در انتقال مفاهیم علمی در رشتههای تخصصی بر عهده دارند. مجلة «لسان مبین» یکی از مجلات علمی– پژوهشی در حوزة زبان و ادبیات عربی است که در پژوهش حاضر، 15 شماره از آن در یک دورة 4 ساله بررسی شده است. در این مقاله معیارهایی؛ مانند زبان مقالات، میزان مشارکت نویسندگان، میزان مشارکت مؤسسهای و بین مؤسس...
[ 50 ] - مقاله‌ی کوتاه: آسیب‌شناسی عنوان‌های مقاله‌های مجله شعرپژوهی از شماره اول تا شماره 40
بدون شک مقاله‌های چاپ‌شده در نشریه‌های علمی، خالی از عیب و اشکال نیست و نقد آنها، که به «نقدِ نقد» موسوم شده، زمینهی یادگیری سایر نویسندگان را فراهم آورده و نیز سبب برطرفشدن ایراد و اشکال مقاله‌های بعدی خواهد گشت. مجلهی شعرپژوهی (بوستان ادب)، که به صاحب‌امتیازی معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز چاپ می‌شود، یکی از مجله‌های معتبر علمی - پژوهشی بهشمارمی‌رود که به استناد سامانهی نشریات علمی جهان اس...
[ 51 ] - جلوه‌های ادبیات پایداری در شعر صالح محمود هواری
شعر یکی از جایگاههای بارزی است که ادیب در آن احساسات ملّت خویش را بیان میکند. شاعران در دورههای مختلف تاریخ بشر، در پی ترسیم چهرۀ واقعی استعمارگران و مستبدان بودهاند. با ورود اسرائیل به فلسطین، سختیهای این کشور مسلمان بیشتر شد که این امر منجر به شکلگیری ادبیات پایداری در آن گشت. شاعران فلسطینی دوشادوش مردم به مبارزه علیه این رژیم غاصب پرداختند با دست و زبان خویش مردم را یاری دادند. صالح مح...
[ 52 ] - Quranicintertextuality in Abdol Alrahim Buraei poem
Intertextuality, introduced following linguistic researches in the West, is a newly coined term that refers to an old notion and was previously known in terms like: citation, adaptation, borrowing and mimesis. Most of the Muslim poets have been inspired by Quran since it has always been a source of inspiration for them, opening new horizons in front of their eyes. Thus, using Quranic verses has...
نویسندگان همکار
نرگس لرستانی 10