مهین حاجی زاده
[ 3 ] - غربت‌گزینی در شعر بدر شاکر السیاب
غربت‌گزینی یا اغتراب در معنای عام کلمه، پدیده‌ای است که سـابقه‌ای به قدمت زندگی بشری داشته و همـواره یکی از دغدغههای زندگی بشری بوده است؛ زیرا چه بسیار افرادی که از اجتماعات انسانی گریزان بوده و یا از نحوه‌ی عملکرد حاکمان خود، تنفر داشته‌اند که در هر دو صورت زمینه‌ی پیدایش این پدیده در میان افراد بشری فراهم گردیده است. سابقه‌ی این امر نیز در معنای خاص، یعنی غربت‌گزینی ادبی که مدّ نظر این مقاله ...
[ 4 ] - بررسی «سوژه» و «دیگری» در برخی اشعار ریتا عودة از منظر نقد روانکاونه‌ی ژاک لاکان
ژاک لاکان با پیوند روانکاوی پست مدرن و زبانشناسی نظریهی ناخودآگاه زبان و متن را مطرح نمود. وی مراحل رشد «سوژه» را با گذر از «نظم خیالی» و «آینه‌ای»، «نظم نمادین» و «نام پدر» و «امر واقعی»، از طریق زبان و «دیگریبزرگ» و «کوچک» معرفی و تحلیل میکند. در این روند شعر و هنر جایگزین «حس فقدان» میشود. ریتا عودة شاعر و سوژه‌ای است که هویتش را در ارتباط با «دیگری» و گذر از این مراحل بازسازی میکند تا ا...
[ 5 ] - بررسی و تحلیل تصویر زن در داستانهای کوتاه یوسف ادریس
از اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیستم به دنبال انقلاب 1919م در مصر، بحث زنان و حقوق و آزادی آنها مطرح شد. در بین تمامی اموری که به جامعه و انسان مربوط میشود، مسأله‌ی زن که از لحاظ عواطف زیباترین و لطیف‌ترین عنصر جامعه است، همواره با پیچیدگی و غموض بیش‌تری همراه بوده و به آثار ادبی جذابیت خاصی بخشیده است. یوسف ادریس داستان‌نویس بزرگ مصری است که دنیای داستانی وی در بیشتر نوشته‌هایش، در قالب سه ع...
[ 6 ] - تحلیل ساختاری شخصیتهای رمان "بیروت 75 " غادة السمان بر اساس نظریه کنشی گریماس
چکیده نقد ساختاری به معنای امروزی آن، در حدود دهه ۱۹۶۰، به منظور به کار بستن روش‌ها و دریافت‌هایسوسور در عرصه ادبیات شکوفا شد که این شیوه جدید در بررسی، علم ادبی جدیدی را به نام روایتشناسی پدید آورد. در روایتشناسی، شخصیت جزئی از ساختار کلی متن داستان به شمار میآید که سادهترین نقش آن نقش کنشگریست. گریماس بر اساس همین کنشهای شخصیتهای داستانی، مدلی را در بررسی شخصیت طراحی کرده است که از...
[ 7 ] - تحلیل برخی داستانهای مجموعه «دمشق الحرائق» زکریا تامر، از منظر رئالیسم جادویی
چکیده زکریا تامر از نویسندگان برجسته ادبیات داستانی در سوریه به شمار میرود. درونمایه اصلی بیشتر داستانهای او، چالس میان فقر و غنا، زشتی و زیبایی و فاصله بسیار بین آرزوهای انسان با واقعیتهای زندگی روزمره است. او قالب «داستان کوتاه» را برای بیان و القای اندیشههای خویش برگزیده است. در این مقاله، با روش تحلیلی، توصیفی و با توجه به مؤلفههای رئالیسم جادوئی، برخی از داستانهای مجموعه «دمشق الحر...
[ 8 ] - بازتابش‌های نقش اسطوره‌ای خورشید در مثنوی مولانا
Sun is one of the figures that is used in mystical poems especially as a symbol of God or unity. This research is going to study symbolic aspects of sun in Rumi's Mathnawi-Ma΄nawi and its denotations in related with myths an archetypes to find the relationship between these two fields of application. Archetypes that are manifested in the form of symbol in poet's collective unconsciousness show ...
[ 9 ] - المطابقة بین الضمیر ومرجعه فی القرآن الکریم
None
[ 10 ] - فصلیة إضاءات نقدیة فی الأدبین العربی والفارسی فی المیزان؛ دراسة إحصائیة تحلیلیة (الأعداد المطلوبة 23 – 1)
None
[ 11 ] - بررسی فرآیند موسیقی جزء 30 قرآن کریم از دیدگاه نشانه – معناشناسی گفتمان (مبتنی بر الگوی تنشی)
ساختار زبانی قرآن کریم، یک ساختار موسیقایی است که با کاربست بهترین و جذاب‌ترین شیوه‌ها به انتقال پیام و محتوای دینی خود دست یازیده است. ساختار تمام اجزاء و عناصر موسیقایی آن متناسب با یکدیگر و هماهنگ با محتوا و اغراض دینی آیات به‌کار گرفته شده و در القای هر چه بیشتر معانی و مفاهیم آیات قرآنی سهیم است. یکی از دانش‌هایی که می‌تواند راه جدیدی را در مطالعات قرآن کریم بگشاید...
[ 12 ] - زیبایی‌شناسی گونه‌های جناس در نهج‌البلاغه
جناس همانندی دو کلمه در لفظ با اختلاف آنها در معناست. جناس از مهم‌‌ترین عناصر علم بدیع است و به‌وضوح در نهج‌البلاغه دیده میشود. هدف از به‌کارگیری جناس تألیف کلام به‌گونه‌‌ای است که بر زیبایی فنی آن افزوده شود، و باعث میشود که متکلم در تعبیر سخن خود به اوج کمال فنی نایل آید. این صنعت در ادبیات عرب و به‌ویژه در شعر بسیار کاربرد دارد و فنی برای زیبایی لفظی محسوب میشود. جناس باعث ملکه‌شدن...
[ 13 ] - صلة اللهجات المعاصرة بالفصحی وأثرها فیها
None
[ 14 ] - دراسة آراء سیبویه الصوتیة فی ضوء البحث اللغوی الحدیث
None
[ 15 ] - تحلیل و بررسی جنبه های فراداستانی رمان «الفراشة الزّرقاء»اثر ربیع جابر
فراداستان به عنوان یکی از شایعترین انواع داستانهای پستمدرنیسم، تکنیکی است که در آن راوی در خلال داستان به فرآیند داستاننویسی و به داستان بودنِ داستان اشاره میکند؛ نویسنده با ورود به عرصة داستان میکوشد خواننده را از غیر واقعی بودن آن آگاهکند. ربیع جابر نویسنده، رماننویس و روزنامهنگار برجسته و مبتکّر معاصر لبنانی است که در برخی رمانهایش دارای رویکردی پستمدرنیستی است و میکوشد با شگرده...
[ 16 ] - صلة اللهجات المعاصرة بالفصحی وأثرها فیها
None
[ 17 ] - دراسة آراء سیبویه الصوتیة فی ضوء البحث اللغوی الحدیث
None
[ 18 ] - بررسی قصه یوسف (ع) بر اساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف
بررسی معنا و یافتن مدلولات اثر ادبی به واسطه دالها و نشانههای روساخت متنی، همواره یکی از دغدغههای اصلی ناقد ادبی از دیرباز تاکنون بوده است. تحلیل گفتمان با رویکردها و شاخهها و نظرات متعدد و گوناگون خود در تلاش است روابط متقابل زبان و جامعه را گره گشایی کند؛ به بیانی دقیقتر تحلیل گفتمان با تکیه بر اشکال زبانی و نشانهها، در ورای خود نوعی مفهوم ایدئولوژیک را با هدف عملکرد اجتماعی بازخو...
[ 19 ] - ارزیابی بازتاب هرمنوتیک توحیدی و نظریه دوحرکتی در آراء تفسیری امینه ودود
در مکاتب و نظریه‌های ادبی معاصر، معنا را اغلب مولود قدرت قرائت تفسیری خواننده می‌دانند که این رویکرد بیشتر برگرفته از آرای اندیشمندان غربی به نسبت متون مقدس است. متفکران اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. امینه ودود فیمینیسم نو مسلمانی است که میکوشد رویکردی بر مبنای بازتفسیر قرآن بر اساس روشی هرمنوتیکی برگرفته از آرای «هرمنوتیک توحیدی» و نظریه ی «دوحرکتی» فضل‌الرّحمن داشته باشد. از ویژگی‌ها...
[ 21 ] - تراگونگی محتوای رمان فرانکشتاین فی بغداد احمد سعداوی در تطبیق با فرانکنشتاین مری شلی
بیش‌متنیت بر هر گونه رابطة برگرفتگی یا اقتباس دلالت دارد؛ بنابراین این اصطلاح در ادبیات بیانگر نوعی از روابط میان متون می‌باشد.رمان فرانکشتاین فی بغداد (2013) احمد سعداوی تحت تأثیر رمان فرانکنشتاین (۱۸۱۸) مری شلی نوشته شده است که نشانههای لایه‌های پاک‌شدة پیش‌متن شلی در بیش‌متن سعداوی دیده میشود. همین امر، رابطة بیش‌متنیت یعنی دیده شدن لایه‌های متن تأثیر‌گذار در لابه‌لای مت...
[ 22 ] - ارزیابی فاصله‌ی روایی در رمان "فرانکشتاین فی بغداد" احمد سعداوی
ژرار ژنت با بررسی ساختار روایت، آن را به عنوان یک گفتمان در علم روایت شناسی معرفی میکند. در این گفتمان، زمان، وجه و لحن نقش اساسی در تبیین رابطة بین روایت و داستان را بر عهده دارند. فاصله به عنوان تابعی از وجه، نسبت نشان دادن به گفتن را آشکار می‌نماید و نمایانگر فاصلة بین دو سطح داستان و روایت است، چرا که داستان نقل رخدادها است درحالی که روایت به نحوة بیان رخدادها اهتمام می‌ورزد. رمان "فرانکشت...
[ 23 ] - تحلیل مولفه های پستمدرنیسم در رمان «مملکة الغرباء» اثر إلیاس خوری
پستمدرنیسم یکی از جنبش‌های تأثیر‌گذار چند دهۀ اخیر است و فصل جدیدی در تاریخ تمدن غرب به شمار میرود. این جنبش نه تنها بر عرصه‌های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی تأثیر گذاشت، بلکه به حوزۀ ادبیّات و به طور خاص به حوزه داستان نویسی نیز راه یافت و ساختار و محتوای رمان را دچار تغییر و تحول کرد. نظریه‌پردازان تناقض، عدم قطعیّت، فقدان قاعده، زیاده‌روی، اتصال کوتاه، زمان‌پریشی، از هم‌گسیختگی، تداعی نامنسجم اندی...
[ 25 ] - غربت‌گزینی در شعر بدر شاکر السیاب
غربت‌گزینی یا اغتراب در معنای عام کلمه، پدیده‌ای است که سـابقه‌ای به قدمت زندگی بشری داشته و همـواره یکی از دغدغههای زندگی بشری بوده است؛ زیرا چه بسیار افرادی که از اجتماعات انسانی گریزان بوده و یا از نحوه‌ی عملکرد حاکمان خود، تنفر داشته‌اند که در هر دو صورت زمینه‌ی پیدایش این پدیده در میان افراد بشری فراهم گردیده است. سابقه‌ی این امر نیز در معنای خاص، یعنی غربت‌گزینی ادبی که مدّ نظر این مقاله ...
[ 26 ] - تحلیل زمان روایی رمان "مملکة الغرباء" اثر الیاس خوری، براساس دیدگاه روایتی ژرارژنت
"الیاس خوری" به عنوان نویسندهای آوانگارد و صاحب سبک پسامحفوظی شناخته میشود؛ رمان او "مملکة الغرباء" داستانی سیاسی- عاشقانه است که عنصر زمان روایت، در ساختار روایی این رمان، مؤلفه‌ایی قابل توجه به شمار میرود. کاملترین تئوری که در تکوین زمان روایی در حوزة روایتشناسی مطرح شده است، نظریهی "ژرار ژنت" فرانسویی است که وی نظریة زمان در روایت خود را در سه محور نظم، تداوم و بسامد مطرح میسازد. ای...
نویسندگان همکار