عبدالمهدی رجائی
دانشجوی دکترای تاریخ محلی دانشگاه اصفهان
[ 1 ] - شهر اصفهان، از نگاه جغرافی نویسان مسلمان (سدۀ سوم تا هشتم)
پس از فتح ایران به دست عرب‌های مسلمان، مسئله‌ای که در سطوح مدیریتی امپراتوری به وجود آمده بود، شناخت سرزمین‌های فتح شده و داشتن تصویری روشن از راه‌ها و آبادی‌های آن بود. بدین سبب، دانش جغرافیای تاریخی از حدود قرن سوم هجری شکل گرفت. سیاحان و جغرافی نویسان مسلمان، چه به صورت مشاهدۀ شخصی و چه با پرسش از مسافران نقاط دور و نزدیک جهان اسلام، موفق شدند دست به جمع‌آوری اطلاعات مربوط و در نهایت نگار...
[ 2 ] - تنوع موضوعات در تاریخ‌نگاری محلی؛ دوره تحقیق قاجار (1344 – 1210ق / 1926 – 1796م)
مورخین محلی به دلیل محدودیت حیطه جغرافیایی حوزة تحقیقات خود، فرصت بیشتری دارند که در جزئیات دقیق شده، با بررسی همه جانبة آن، تصویری شفاف‌تر از موضوع پژوهش خویش به دست دهند. از سوی دیگر زیستن در محیط جغرافیایی تحقیق، به آنها این امکان را می‌دهد که بتوانند بر روی هر پدیده‌ای که توجه آنها را جلب می نماید، به دقت نظرافکنده، به ثبت و ضبط آن اقدام کنند. بدین سبب خاطر عرصة تاریخ محلی میدان تاخت و تاز ...
[ 3 ] - موانع اجتماعی-فرهنگی تشکیل شرکت و تأسیس کارخانه در ایران عصر قاجار
دلایل توسعهنیافتگی ایران، در چند دهۀ اخیر ذهن مورّخان و عالمان سایر علوم را مشغول کرده و دورة قاجار، به‌سبب حیطۀ مشخص و حساسیت زمانی، بسیار مورد توجه بودهاست. نکات اصلی این مقاله عبارتند از: نبود امنیت لازم برای تجمّع سرمایه ؛ خصلت ایرانیِ مغایر با فعالیت جمعی اقتصادی؛ نبود آمادگی‌های علمی و فنی برای کارخانه‌داری و نیز نبود راه‌های مواصلاتی به‌عنوان زیرساخت فعالیت اقتصادی در دورۀ قاجار. تجمّع س...
[ 4 ] - فرایند حل یک معضل اجتماعی در مدیریت شهری اصفهان
این مقاله به موضوع فاضلاب شهری و تأثیرات آن در زندگی اجتماعی مردم شهر اصفهان می‌پردازد. قرن‌ها فاضلاب شهری منبع خوبی برای غنی‌کردن زمین‌های کشاورزی بود. اگرچه جمع‌آوری و حمل و نقل آن مایة برهم‌زدن بهداشت شهر و آسایش شهرنشینان می‌شد و اعتراض شهریان را برمی‌انگیخت. در عصر جدید، نگاه به فاضلاب شهری تغییر کرد. دیگر پس‌ماند آلوده‌ای است که باید هرچه بی‌سروصداتر از محیط شهر خارج شود. مقالة حاضر این ...
[ 5 ] - وضعیت امنیت راه‌های اصفهان در سال‌های پس از مشروطه (1324 - 1332 ق/ 1906 – 1914 م)
انقلاب مشروطیت پس از به‌بار نشستن، به سبب خلأ قدرت و تحت تأثیر عوامل و زمینه‌های اجتماعی و سیاسی، گذاری کُند و پیچیده از نظام امنیتی سابق به وضعیتی تازه را تجربه کرد و طی این دوران با ناامنی گسترده در راه‌های مواصلاتی کشور مواجه شد. این مقاله وضعیت پیش‌آمده در منطقۀ اصفهان را بررسی می‌کند. در این نوشتار نشان داده می‌شود که وضعیت راه‌ها در اطراف اصفهان، بلافاصله پس از وقوع انقلاب مشروطه تا آستان...
نویسندگان همکار