پرویز محمدزاده
دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی، دانشگاه تبریز
[ 1 ] - تبیین عوامل مؤثر بر سطح حمایت ساکنان شهر تبریز از توسعة گردشگری (با تأکید بر ابعاد اجتماعی ـ فرهنگی)
امروزه نقش ساکنان محلی در تصمیم‌گیری‌های مربوط به توسعة گردشگری امری حیاتی است. لذا شناخت میزان حمایت ساکنان محلی و تبیین عوامل مؤثر بر سطح حمایت ضروری است. هدف تحقیق حاضر بررسی میزان حمایت ساکنان از توسعة گردشگری با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری روش حداقل مربعات جزئی (PLS) است. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. بدین‌منظور 384 پرسشنامه، به‌روش نمونهگیری طبقه‌ای ساده، در سه ماهة دو...
[ 2 ] - صندوق توسعه ملی یا توزیع مستقیم درآمدهای نفتی (بررسی مقایسه‌ای)
وجود منابع غنی نفتی و چالش‌های عمده اقتصادی در مسیر توسعه کشور همواره نقش استفاده بهینه از این منابع را در نیل به توسعه پایدار به موضوعی مهم و مورد توجه تبدیل کرده است. این مطالعه سعی دارد اثرگذاری حالت‌های مختلف گردش وجوه نفت بر اجزای تولید ناخالص داخلی را بررسی کند و با استفاده از الگوی تعادل عمومی محاسبه‌پذیر دو رویکرد «صندوق توسعه ملی» و «توزیع مستقیم درآمدهای نفتی» را تجزیه‌و‌تحلیل نماید. ...
[ 3 ] - بررسی همگرایی دموکراسی در کشورهای در حال توسعه با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی فضایی
هدف مقاله بررسی تجربی همگرایی دموکراسی در کشورهای در حال توسعه است. بدین منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی و دادههای پانل در دوره زمانی 1990- 2014 استفاده شده است. نتایج نشان میدهد مجاورت جغرافیایی کشورها اثر مثبت و معناداری بر دموکراسی دارد. به طور متوسط افزایش سطح دموکراسی همسایگان جغرافیایی باعث 6 درصد افزایش دموکراسی میشود که نشان‌دهنده تأثیرپذیری سیاسی کشورها از یکدیگر است. به طور کلی...
[ 4 ] - تأثیر سرمایه انسانی بر بهرهوری کل عوامل تولید در ایران
بهبود بهرهوری به عنوان یکی از کارآمدترین روشهای افزایش نرخ رشد اقتصادی مورد توجه بیشتر برنامهریزان و سیاستگذاران در کشورهای مختلف بوده است و در این خصوص سرمایه گذاری زیادی کرده اند. در مقاله حاضر، اثر سرمایه انسانی، درجه باز بودن تجاری و تورم روی بهرهوری کل عوامل تولید در ایران طی سالهای 1355-1391 بررسی شده است. ابتدا بهرهوری کل عوامل تولید با استفاده از شاخص مالم کوئیست محاسبه شده، سپس ...
[ 5 ] - بهره وری و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه منتخب
در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها و شاخـص مالـم کـوئیـست بهرهوری کشورهای در حال توسعه منتخب طی دوره 1998-2007 مورد اندازهگیری و تجزیه و تحلیل قرار گیرد، و سپس رابطه بهرهوری و رشد اقتصادی در کشورهای با رشد بهرهوری بالا بررسی شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد که تعداد 17 کشور دارای کارائی کمتر از 9/0 هستند و از نظر کارایی فنی، فقط کشور کویت روی تابع...
[ 6 ] - عوامل موثر بر شکلگیری تصویر مقصد از دیدگاه گردشگران داخلی
هدف این تحقیق بررسی عوامل کلیدی موثر در شکلگیری تصویر شهر تبریز از دیدگاه گردشگران داخلی شهر تبریز میباشد. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسشنامه میباشد. بدین منظور تعداد 384 پرسشنامه به روش نمونهگیری تصادفی ساده، در سه ماهه دوم سال 1395 بین گردشگران توزیع و به منظور تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش از مدلسازی معادلات ساختاری و آزمون رتبهای فریدمن استفاده گردید. یافتههای تحقیق نشان میدهد که اول...
[ 7 ] - تاثیر تصویر ذهنی ساکنان از محل سکونت خود بر میزان حمایت آنان از گردشگری (مطالعه موردی: شهر تبریز)
تاثیر تصویر ذهنی ساکنان از محل سکونت خود بر میزان حمایت آنان از گردشگری (مطالعه موردی: شهر تبریز) چکیده تصویر ذهنی (مثبت یا منفی) که ساکنان یک منطقه از محل سکونت خود دارند بر میزان حمایت آنها از گردشگری در آن منطقه تاثیر بسزایی داشته و میزان حمایت ساکنان محلی بر توسعه گردشگری میتواند نقش تعیین کننده ای داشته باشد. بنابراین در این مطالعه به بررسی میزان حمایت ساکنان از توسعه گردشگری و تبیین عوا...
[ 8 ] - تحلیل فضایی عوامل موثر بر صادرات صنایع مواد غذایی و آشامیدنی
امروزه صادرات فرآورده‌های صنایع مواد غذایی و آشامیدنی، نقش مهمی را در ارزآوری کشور ایفاء می‌کند. بررسی مطالعات تجربی مربوط به صادرات نشان میدهد که میزان صادرات بنگاه‌ها نه تنها تحت تاثیر اندازه بنگاه، سرمایه انسانی و بهرهوری نیروی کار میباشد، بلکه ممکن است تحت تاثیر صادرات استان‌های مجاور نیز قرار گیرد. لذا در این مطالعه، به بررسی عوامل موثر بر صادرات صنایع مواد غذایی و آشامیدنی با استفاده ا...
[ 9 ] - بررسی اثرات فضایی فاصله جغرافیایی و تجارت خارجی بر دموکراسی در کشورهای منتخب اسلامی: رویکرد اقتصادسنجی فضایی
در سالهای اخیر مطالعه در زمینه ارتباط متقابل دموکراسی و متغیرهای اقتصادی در بین اندیشمندان اقتصادی و علوم سیاسی افزایش یافته است. در این مطالعات دموکراسی به عنوان یک متغیر تأثیرگذار بر متغیرهای اقتصادی در مدل‌های اقتصادسنجی وارد شده است و کمتر به تأثیرپذیری دموکراسی از متغیرهای اقتصادی پرداخته شده است. بنابراین، در این پژوهش به بررسی اثر متغیرهای اقتصادی بر سطح دموکراسی در کشورهای منتخب اسل...
[ 10 ] - بررسی تأثیر عوامل اقتصادی بر نفوذ اینترنت در کشورهای درحال‌توسعه
هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر متغیرهای اقتصادی بر نفوذ اینترنت در کشورهای درحال‌توسعه است. بدین منظور الگوی اقتصادسنجی پانل دیتای پویا (روش گشتاورهای تعمیم‌یافته) طی دوره 2012- 1995 و در بین 123 کشور در حال توسعه تخمین زده شده است. نتایج حاکی از آن است که درآمد سرانه، نرخ شهرنشینی، باز بودن تجاری و سرمایه انسانی تأثیر مثبت و معنادار بر نفوذ اینترنت دارند. همچنین، یافته‌ها نشان میدهد که تأثی...
[ 11 ] - کاربرد الگوی سیستم تقاضای مستقیم جمع پذیر ضمنی در تبیین رفتار مصرفی خانوارهای شهری و روستایی کشور
اطلاع از کشش درآمدی کالاها در سیاستگذاریهای اقتصادی اهمیت ویژهای دارد. به همین دلیل برآورد تابع تقاضایی که از یک سو با ویژگیهای نظریه مصرفکننده سازگار بوده و از سوی دیگر قدرت پیشبینی بالایی داشته باشد، همواره یکی از مسائل پیشروی اقتصاددانان بوده است. در این مطالعه با استفاده از سیستم تقاضای مستقیم جمع پذیرضمنی (AIDADS) و بر اساس دادههای تفصیلی طرح هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستای...
[ 12 ] - بررسی فقر و عوامل تعیین‌کننده آن در بین خانوارهای شهری کشور
The Poverty measurement and its determinants are the most important factors in poverty alleviation programs. In this paper, we estimate poverty line and its dimensions by using Linear Expenditure System. To that end, we use household level data from the Statistics Center of Iran during the period of 1994-2008. We examine the main determinants of poverty for urban households using a probi...
[ 13 ] - ارزیابی اقتصادی تولید انرژی الکتریسیته از توربین‌های بادی (مطالعه موردی توربین‌های بادی عون ابن علی)
گستردگی نیاز به منابع انرژی همواره از مسائل اساسی در زندگی بشر محسوب میشود و تلاش برای دستیابی به یک منبع پایانناپذیر انرژی، از آرزوهای دیرینه انسان بوده است. اما نیاز روز افزون به منابع انرژی و محدودیت ذخایر سوختهای فسیلی و معضلات زیستمحیطی ناشی از مصرف آن بستر مناسبی برای بهینهسازی مصرف انرژی و بهره‌برداری از انرژی‌های ایجاد نموده است. در این راستا، تولید برق از انرژی باد، به دلیل شرای...
[ 14 ] - بررسی فقر و عوامل تعیین‌کننده آن در بین خانوارهای شهری کشور
خط فقر، ابعاد فقر و عوامل تعیین‌کننده‌ی آن به عنوان مهم‌ترین عوامل برنامه‌های کاهش فقر همواره مورد توجه اقتصاد دانان بوده است.در این مطالعه با استفاده از دادههای طرح هزینه و درآمد خانوارهای شهری کشور طی سالهای 87-1373 و با به کار گیری سیستم مخارج خطی (LES) خط فقر برآورد و شاخص‌های اندازهگیری فقر محاسبه شده است. در ادامه به بررسی عوامل تعیین‌کننده‌ی فقر در سطح خرد پرداخته شده و تأثیرپذیری احت...
[ 15 ] - بررسی عوامل اقتصادی موثر بر دموکراسی در کشورهای در حال توسعه با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی فضایی
در سالهای اخیر مطالعه در زمینه ارتباط متقابل دموکراسی و متغیرهای اقتصادی در بین اندیشمندان علوم اقتصادی و علوم سیاسی افزایش یافته است. در دنیای واقعی بین اقتصاد و سیاست به دلیل تأثیر عملکرد اقتصاد بر ساختار سیاسی تمام کشورها رابطه نزدیکی وجود دارد. این مطالعه به بررسی تأثیر عوامل اقتصادی بر دموکراسی در کشورهای در حال توسعه طی دوره زمانی 2014-1990 با استفاده از روشهای اقتصادسنجی فضایی و داده‌ه...
[ 16 ] - تخمین تقاضای گردشگری ایران به تفکیک چند کشور منتخب با استفاده از رهیافت TVP
هدف اصلی این مطالعه، تخمین تابع تقاضا برای گردشگری ایران به تفکیک سه کشور هند، پاکستان و ترکیه طی سال های 1353-1385 است. برای این منظور مدل تحقیق با استفاده از رهیافت پارامتر متغیر در طول زمان (TVP) و روش کالمن- فیلتر تخمین زده شده است. نتایج حاصل از تخمین مدل دلالت بر این دارد که براساس کشش های درآمدی، تقاضا برای گردشگری ایران از هر سه کشور، کالای نرمال است. ضرایب کشش قیمتی نیز نشان داد ک...
[ 17 ] - تخمین تابع تقاضای خارجی کل گردشگری ایران (رهیافتTVP)
هدف اصلی این مطالعه، تخمین تابع تقاضای خارجیان برای گردشگری در ایران طی سالهای 1385-1350 می¬باشد. برای این منظور مدل تحقیق با استفاده از رهیافت پارامتر متغیر در طول زمان (TVP) و روش کالمن- فیلتر برآورد شده است. نتایج تخمین مدل دلالت بر این دارد که کشش¬های درآمدی، قیمتی و عادات رفتاری و انتظاری دارای تغییرات منظم و ثابت طی زمان بوده و به تدریج تغییرات آنها طی زمان کاهش می¬یابد. همچنین کشش درآمد...
[ 18 ] - مقایسة تطبیقی سیستم‌های مختلف تقاضا در تبیین رفتار مصرفی خانوارهای شهری
انتخاب بهترین مدل تقاضا برای تبیین رفتار مصرف‌کنندگان و تعیین فرم‌های تبعی آن همواره به عنوان یکی از مسائل اقتصاد خرد مطرح بوده است. در این مقاله با معرفی خانوادة توابع تقاضای دیفرانسیلی آیدز (AIDS)، سی بی اس (CBS)،ان بی آر (NBR)، و روتردام به برآورد تجربی این توابع به کمک دادههای خانوارهای شهری کشور طی سالهای 1350 ـ 1391 پرداخته شده است. در این مطالعه از روش اس یو آر[1] (SUR) برای برآورد م...
[ 19 ] - بررسی تأثیر ICT بر کارایی تولیدی کشورهای در حال توسعة منتخب
ظهور و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در چند دهة اخیر عملکرد اقتصادی کشورها را به طور چشمگیری تحت تأثیر قرار داده است. مطالعات فراوانی به بررسی اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهره وری و رشد اقتصادی کشورها پرداختهاند، ولی به آثار این فناوری بر کارایی در سطح اقتصاد کشورها، بهخصوص در کشورهای در حال توسعه، توجه چندانی نشده است. کارایی یکی از اجزای اصلی بهره وری است و به توانایی جلوگیری از اتلا...
[ 20 ] - بررسی تأثیر درآمد بر شادی نیروی کار در ایران
در سالهای اخیر مطالعات فراوانی در زمینه‌ی شناخت و آگاهی اقتصاددانان پیرامون فعل و انفعالات موجود بین احساسات نیروی کار و بهرهوری انجام شده است. این مطالعات فرآیندهای مربوط به تحلیل‌های ذهنی و احساسی را در قالب متغیری به‌نام شادی در معادلات و فرمول‌های اقتصادی وارد می‌کند. شادی نیروی کار میتواند از کانال افزایش بهرهوری بر رشد اقتصادی مؤثر بوده و از این جهت بررسی عوامل تأثیرگذار برآن حائز اه...
[ 21 ] - مقایسه مدل های تخصیصی مصرف کننده AIDS وCBS با استفاده از داده های مخارج مصرفی . خانوارهای شهری ایران
فرم تبعی مدل های سیستمی تخصیصی مصرف کننده باید با ویژگی های نظری نظریه تقاضای مصرف کننده سازگار باشد و بتواند در عمل رفتا ر مصرف کننده را تبیین و واقعیت های آماری را توضیح دهد. در این مقاله ابتدا برخی از ویژ گی های مهم نظریه تقاضای مصرف کننده بررسی شده است. سپس 4 رهیافت اساسی که به تبیین سیستمی رفتار مصرف کننده می پردازد، مورد مطالعه قرار گرفته و مدل ترکیبی (دورگه) CBS و NBR معرفی شده الست. در ...
[ 22 ] - رابطه بین تقاضای انرژی و حمل‌ونقل خانوارهای شهری و آلودگی محیط زیست از طریق انتشار گازهای گلخانهای در استان‌های ایران
انرژی بهعنوان یـکی از مهم‌ترین عوامل تولید جایگاه ویژهای در رشد و توسـعه اقـتصادی هـر کشور دارد. بهطوری که بخش بزرگی از مصرف انرژی در جهان توسط سوختهای فسیلی تأمین میشود که این امر موجب انتشار وسیع مواد آلاینده و نیز آسیب‌های جهانی همچون گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی شده است. در این مطالعه برای تخمین تابع تقاضای انرژی (شامل برق و گاز طبیعی) و حمل‌ونقل (مصرف سالانه بنزین برای خانوا...
[ 23 ] - بررسی اثر تجارت بر سرریز دموکراسی در کشورهای در حال توسعه: با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی فضایی
رابطه میان اقتصاد و دموکراسی همواره یکی از بحث برانگیزترین مسائل رشته‌های مختلف علوم انسانی بوده است. در بیشتر مطالعات دموکراسی به عنوان یک متغیر تأثیرگذار بر متغیرهای اقتصادی در مدل‌های اقتصادسنجی وارد شده است و کمتر به تأثیرپذیری دموکراسی از متغیرهای اقتصادی پرداخته شده است. بر اساس ادبیات اقتصادی از مهم‌ترین متغیرهای اقتصادی موثر بر دموکراسی تجارت و رشد اقتصادی هستند. از این رو، در این پژوه...
[ 24 ] - مقایسه‌ی اندازه‌ی اقتصادی پایدار و واقعی شهر مبتنی بر حضور دولت مطالعه موردی: کلان شهرهای ایران
هدف این مطالعه تعیین اندازه‌ی پایدار کلان‌شهرهای ایران طی سالهای 94-1385، با استفاده از تابع مازاد، مبتنی بر حضور دولت بهعنوان ارائه دهنده‌ی کالا و خدمات عمومی میباشد. بدین منظور در این تحقیق با استفاده از روش مستقیم یا روش تابع مازاد کل که از تفاوت بین درآمد کل قابل تصرف و تمام هزینه‌های کار و زندگی یک خانوار در نواحی شهرهای بزرگ به‌دست می‌آید، اندازه‌ی پایدار کلان شهرهای ایران برآورد شده ا...
[ 25 ] - بررسی همگرایی دموکراسی در کشورهای در حال توسعه با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی فضایی
هدف مقاله بررسی تجربی همگرایی دموکراسی در کشورهای در حال توسعه است. بدین منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی و دادههای پانل در دوره زمانی 1990- 2014 استفاده شده است. نتایج نشان میدهد مجاورت جغرافیایی کشورها اثر مثبت و معناداری بر دموکراسی دارد. به طور متوسط افزایش سطح دموکراسی همسایگان جغرافیایی باعث 6 درصد افزایش دموکراسی میشود که نشان‌دهنده تأثیرپذیری سیاسی کشورها از یکدیگر است. به طور کلی...
[ 26 ] - اثر تکانههای پولی بر اشتغال تحت رژیمهای ارزی در ایران: رویکرد DSGE
در این مقاله با استفاده از مدل تعادل عمومی پویای تصادفی کینزینهای جدید به بررسی اثر تکانههای پولی بر اشتغال تحت رژیمهای ارزی در ایران طی دادههای فصلی دوره زمانی1361-1395 پرداخته میشود. با توجه به اهمیت ساختار اقتصاد ایران در انتقال آثار سیاستهای اقتصادی، سعی شده است علاوه بر در نظر گرفتن ارکان اصلی مدل‌های استاندارد مانند خانوارها، بنگاه‌ها، دولت، مقام پولی و بخش خارجی، بخش نفتی اقتصاد کش...
نویسندگان همکار