اسماعیل علی اکبری
گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه پیام نور تهران،ایران.
[ 1 ] - شناسایی پیشران های موثر بر وضعیت آینده گردشگری پایدار شهر کرمان با رویکرد آینده پژوهی
پژوهش حاضر، با رویکرد آینده‌پژوهی به شناسایی مهمترین عوامل مؤثر و بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده گردشگری پایدار شهر کرمان می پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده‌پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. با توجه به م...
[ 2 ] - سنجش میزان اثرپذیری پایداری شهری ازموقعیت مرزی ( مطالعه موردی: شهر مرزی مریوان)
امروزه دستیابی به توسعه پایدار به طور عام و توسعه پایدار شهری به طور خاص به عنوان یکی از اهداف بنیادین برنامهریزان و سیاست‌گذاران در همه سطوح سازمان فضایی (محلی، منطقهای و جهانی) مطرح است. در راستای نهادینه شدن این هدف اساسی در تمامی ابعاد (به ویژه در سطح محلی) تأکید بر جهت‌گیری برنامهریزی و سیاست‌گذاری مورد تأکید برنامهریزان میباشد. گفتنی است که دستیابی به توسعه پایدار و میزان پایداری عرص...
[ 3 ] - توسعه گردشگری بومی و پایداری نظام سکونتگاهی حاشیه کویر
ب بهرهمندی از کویر و ظرفیتهای گردشگری مکانهای کویری، یکی از رویکردها ورهیافتهای پایداری مکانهای سکونتی و اقتصادهای محلی حاشیه کویر است. این مقالهمیکوشد بنیانها و راهبردهای پایداری نظام سکونتگاهی کویر حسنآباد را بر اساس ظرفیتهایگردشگری مطالعه نماید. روش مقاله توصیفی- تحلیلی است؛ دادههای نظری با روش اسنادی ودادههای تجربی با روش میدانی (پرسشنامه) در دو حجم نمونه از میان 382 نفر از ساکنان و 341نفر ...
[ 4 ] - بازآفرینی پایدار بافت های ناکارآمدی شهری مورد مطالعه (منطقه 10 شهر تهران)
بافتهای ناکارآمد شهری پهنه هایی از شهر هستندکه درمقایسه باسایر پهنه های شهر از جریان توسعه عقب افتاده، از چرخة تکاملی حیات جدا گشته و به کانون مشکلات و نارساییها درآمده اند. با این وجود این بافتها درصد بالایی از جمعیت شهری را در خود جای داده و در عین حال از ظرفیتها و قابلیتهای نهفته بسیاری برای توسعه های آتی درون شهری برخوردار هستند. اما پرداختن به بافتهای ناکارآمد شهرها و برنامهریزی برای آنها...
[ 5 ] - طرح های منطقه ای و تمرکزگرایی درساختار فضایی نظام های شهری مطالعه موردی:استان کرمانشاه
ساختار فضایی نظام سکونتگاههای شهری تحت تاثیر دودسته عوامل قراردارد. درگذشته نقش عوامل طبیعی در شکلدهی به نظامهای شهری بسیار تاثیرگذار بود. اما در دوره اخیر مولفههای غیرطبیعی نقش بارزی در سازماندهی نظامهای شهری بر عهده دارند. طرحهای توسعه منطقهای یکی ازاین مولفهها است که تحلیل اثرات آن بر چهرهپردازی نظامهای شهری در مقیاس خرد وکلان بسیاراهمیت دارد. استان و شهرکرمانشاه یکی از نمونههای ...
[ 6 ] - ارزیابی رقابتپذیری اقتصادی کلان‌شهرهای ایران
رشد شهرنشینی و جهانی شدن شبکه شهرها، رقابت اقتصادی برای ارتقاء جایگاه رقابتپذیری را میان شهرها اجتناب ناپذیر کرده است. ارزیابی جایگاه و شناخت عوامل رقابتپذیری اقتصادی کلان‌شهرها، ضمن آشکارسازی توانها، نیازها و محدودیت‌های اقتصادی، برنامهریزی برای رقابتپذیری کلان‌شهرها را در آینده تسهیل میکند. هدف این مقاله، ارزیابی مقایسه‌ای جایگاه رقابت-پذیری اقتصادی 15 کلانشهر ایران است. داده‌ها برا...
[ 7 ] - ارزیابی کمّی و کیفی کاربریهای شهری با تأکید بر نظام توزیع و الگوی همجواری(مطالعهی موردی: ناحیهی یک شهر گرگان)
برنامهریزی کاربری اراضی شهری، هستهی اصلی نظام برنامهریزی شهری است. هدف از برنامهریزی کاربری اراضی، پیشنهاد آرایش فضایی و نظم مکانی مناسب برای کاربریها و فعّالیّتهای شهری، بهویژه در شهرهایی است که کاربریها ترکیب و تنوّع زیادی دارند. دستیابی به این هدف، نیازمند درک چگونگی تخصیص فضا و توزیع زمین میان کاربریها است که با روش‌های ارزیابی کمّی و کیفی کاربریها امکانپذیر است. ناحیهی یک شهر گرگا...
[ 8 ] - عرصه‌های درون‌افزای شهری و کارآمدی سیاست رشد درون‌افزای کلانشهر تهران
سیاست توسعة درون‌افزا، فرایند تولید فضای شهری جدید و توسعة جدید شهری از طریق بهینه‌سازی استفاده از زمین درون نواحی شهری است. این سیاست در مقایسه با سایر سیاست‌های رشد در بیرون و پیرامون، با چارچوب پایداری سازگارتر و به اهداف پایداری نزدیک‌تر است. در پژوهش حاضر، با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از دادههای اسنادی در تهران، عرصه‌های درون‌افزایی مطالعه و کارآمدی سیاست رشد درون‌افزا تحلیل می‌شود. برا...
[ 9 ] - تحلیل الگوهای فضایی آسیب‌‌‌های اجتماعی در محیط‌‌‌های شهری مطالعۀ موردی: منطقۀ پنج کلانشهر تهران
آسیب‌‌‌های اجتماعی یکی از محورها و مباحث اصلی مطالعات آسیب‌شناسی شهری در اغلب شهرها و کلان‌شهرهاست. این نوع آسیب‌‌‌ها دلایل، گونه‌‌‌ها و آثار و عوارض متعددی دارند و برنامهریزی شهری نیز با هدف کاهش و کنترل آن، ناچار به اتخاذ رویکرد‌‌های متنوع و تحلیل‌‌‌های میان‌رشته‌‌‌ای است. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس موقعیت‌یابی مکانی (GPS) دادههای اسنادی پایه، الگوهای فضایی چهار آسیب ...
[ 10 ] - مطالعه تأثیرات اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی گردشگری تجاری بر شهرهای مرزی شمال غرب کشور (مطالعه موردی؛ شهرهای بانه وسردشت)
اتوجه به جایگاه صنعت گردشگری، از آن رو اهمیت دارد که می توان با بهره گیری از توانها و پتانسیلهای منطقه ای به حفظ و توسعه مناطق گردشگری و تقویت قابلیتهای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی آنها پرداخت. شهرهای مرزی بانه و سردشت که در دو استان آذربایجان غربی و کردستان واقع شده اند به دلیل ویژگی های جغرافیایی و محیطی و عقب ماندگی در بخشهای رسمی اقتصادی به اقتصاد غیررسمی وابسته می باشند. در پی رشد این نوع از ...
[ 11 ] - بررسی نقش رشد هوشمند در توسعه پایدار شهرهای ساحلی (مطالعه موردی: بابلسر)
مناطق ساحلی تحت تأثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی، روند رو به رشدی جمعیتی را شاهد هستند، به گونه‌ای که به بستر مناسبی برای رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری تبدیل شده‌اند. متعاقب آن، بهره‌برداری از منابع طبیعی و اقتصادی، زمین‌های مولد و اکوسیستم‌های حساس ساحلی موجبات گسترش افقی شهرهای ساحلی و نزول کیفیت زیست‌محیطی این شهرها را فراهم آورده که منجر به تهدید توسعه پایدار شهرهای ساحلی شده است. در نتیجه ...
[ 12 ] - تحلیل نقش و جایگاه شهرهای کوچک در توازن و توسعه منطقهای (مورد مطالعه: غرب کلان‌منطقه زاگرس)
Distribution of population and activity in space, called as spatial planning in development literature, is the main factor of balance and development in national and regional scale. This paper aims to evaluate the policy of small cities in regional development, the position of small cities in the western area of Zagros in population distribution, and job creation. Research method is descriptive...
[ 13 ] - تحلیل فضایی بازتاب های گردشگری تجاری در شهرهای شمال غرب کشور،( مطالعه موردی شهر بانه)
یکی از مهمترین مسائل در حوزه گردشگری شهری و تحلیل فضایی اثرات، بازتابها و الگوهای فضایی آن در فضاهای شهری می باشد. به نحوی که می توان به این وسیله شناخت با ارزشی را از نحوه تأثیر گذاری گردشگری و الگوهای خلق شده فضایی حاصل از آن بدست آورد. شهر بانه یکی از شهرهای میانه اندام شمال غرب کشور است که طی سالهای اخیر بر اثر رشد گردشگری تجاری در سطح شهر شاهد تغییرات وسیع فضایی در داخل خود بوده است. این ت...
[ 14 ] - برنامه ریزی راهبردی گردشگری فرهنگی شهر سنندج با بهره گیری از تکنیک Meta- Sowt
گردشگری که به عنوان یکی از مهمترین راه های توسعه و رشد اقتصادی در جهان به شمار می رود، در ایران به دلایل فراوان هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است. در این میان، شهر سنندج علی رغم جاذبه های کم نظیر گردشگری فرهنگی ، نتوانسته است هماهنگ با این قابلیت های بسیار بالا، صنعت گردشگری خود را متحول سازد.. این پژوهش با هدف توسعه ی راهبردی گردشگری فرهنگی شهر سنندج برای نخستین بار مدل راهبردی Meta-Sowt...
[ 15 ] - سنجش و تحلیل شاخصهای رقابتپذیری در کشورهای غرب آسیا با تأکید بر ایران
سطح رقابتپذیری کشورهای جهان یکی از معیارهای مهمی است که بسیاری از متغیرهای اقتصاد خرد و کلان را در نظر میگیرد. این شاخص در راستای حفظ بقای هر کشوری، نقش مهمی را بازی میکند؛ در این راستا این نوشتار با هدف سنجش و تحلیل فضایی شاخصهای رقابتپذیری (GCI) در منطقه غرب آسیا با تأکید بر کشور ایران انجام گرفته است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی میباشد. ابزار گردآوری اطلاعات برای بررسی شا...
[ 16 ] - توسعۀ شهری دانش‌بنیان؛ تدوین نقشۀ راهبردی کلانشهر تهران
توسعۀ شهری دانش‌بنیان (KBUD) رهیافت و الگویی از توسعه است که بنیادهای رقابت و پایداری را در ویژگی‌های مولد، زایشی و افزایشی اقتصاد دانش‌بنیان شهر جست‌وجو میکند. شهرها و در رأس آنها کلان‌شهرها به دلایل مختلف مکانهای بهینه‌ای برای تعامل شهر و دانش با هدف توسعۀ شهری دانش‌بنیان هستند. این مقاله با دیدگاه مبتنی بر منابع و تفکر راهبردی در تحلیل منابع و موانع، جایگاه و مزیت رقابتی و ارزیابی تناسب ر...
[ 17 ] - بررسی تاثیر سیاست های رشد هوشمند شهری بر کاهش پراکنده رویی(نمونه موردی استان خراسان شمالی)
نگرانی در ارتباط با پیامدهای پراکندهرویی در نواحی شهری، برنامهریزان و مسئولین را بر آن داشتهاست که به طور جدی به دنبال الگوی توسعه فشرده و شیوه جدید زیستپذیر کردن محلات باشند. به همین منظور، موسسات و نهادهای متعددی سعی دارند روشها و ابزارهایی را تولید و معرفی نمایند تا شیوههای کنونی کاربری اراضی را به نحوی تغییر دهند که در نهایت به پراکندهرویی بیشتر منجر نگردد. مطابق ادعای مسئولی...
[ 18 ] - Role of Local Economy in Excess Flow and Reconstruction of Regional Network System Case: Kerman Province
Introduction Changes in spatial patterns and its structural and functional dynamics which is apparently obvious within physical links and relationships of cities and rural and urban network is fundamentally one of the outcomes of forces that contribute to the controlling process of actual mechanism of capital absorption, its flow, work forces, and population. Such forces play a significant r...
[ 19 ] - سنجش ظرفیت اجتماعی در پذیرش اصول رشد هوشمند در نواحی شهری (مطالعۀ موردی: کاشان)
به‌دنبال ظاهرشدن پیامدهای ناگوار رشد پراکندة شهری، سیاست‌های رشد هوشمند به‌‌منزلة راهکارهایی سازگار با توسعة پایدار در سطح جهان شناخته شده است. در حال حاضر، این سیاست‌های چکیده‌ای است که همة نظریه‌های گذشته را دربرمی‌گیرد و برای منطقی‌کردن گسترش شهرها به آن توجه می‌شود. افزون بر این، ظرفیت‌سازی و سنجش ظرفیت مردم در رسیدن به توسعة پایدار الزامی است. با توجه به اصل تشویق همکاری‌های جامعه و سهامدا...
[ 20 ] - بررسی راهکارهای حفاظت از مراتع با رویکرد مشارکتی و روش ترکیبی SWOT و AHP (نمونه موردی: استان همدان)
مراتع از جمله منابع طبیعی هستند که باوجود قرار گرفتن در گروه منابع تجدیدپذیر به دلیل بهره‌برداری نامناسب در بسیاری از مناطق جهان به‌سوی ناپایداری و تخریب رفته‌اند. این تحقیق درصدد جستجوی راه‌های حفاظت از مراتع در استان همدان بوده است. کلیت روش این تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده و عمدتاً از روش‌های کیفی بهره برده و بر رویکرد مشارکتی جهت افزایش صحت و تعمیق نتایج تأکید داشته است. روش تحلیل استراتژیکSW...
[ 21 ] - عوامل ضعف گردشگری در طرحهای توسعه‌ی شهری استان کرمانشاه
برای هر نوع سفر گردشگری احتمالاً دلایلی وجود دارد که میتوان آنها را در صورت تلفیق، به‌عنوان عوامل انگیزشی سفر در نظر گرفت. در برنامهریزی، آگاهی از این عوامل و چگونگی تأثیرگذاری آنها در مراحل مختلف ضروری است. طرحهای توسعه شهری در ایران دارای کارکرد مناسب و مورد انتظار برنامه ریزان، مدیران شهری و مردم نبوده و گردشگری در این طرحها نقش پررنگی ندارد. این پژوهش، به دنبال تحلیل عوامل...
[ 22 ] - تدوین و اولویت سنجی سناریوهای مؤثر بر آینده گردشگری پایدار شهرکرمان با رویکرد آینده‌پژوهی
این مقاله سناریوهای آینده گردشگری شهر کرمان در افق 1410 را با رویکرد آینده پژوهی شناسایی و تدوین کرده است. داده ها با روش های اسنادی و پیمایشی تهیه شده و در پردازش آنها از روش دلفی، تحلیل ساختاری و Scenario Wizard استفاده شده است. جامعه آماری شامل پانزده نفر از نخبگان علمی و اجرایی شهر کرمان است که پس از جلسات بحث اولیه 15 وضعیت محتمل عوامل پیشران در تدوین سناریوها را وزن دهی و شناسایی کرده ان...
[ 23 ] - تحلیل ساختاری پیشران های توسعه شهری دانش‌بنیان مطالعه موردی: کلان شهر تهران
شهر دانش بنیان یا توسعه شهری دانش بنیان (KBUD) رهیافت و راهبرد جدید تعامل میان دانش و شهر است که با فعالسازی چرخه دانش در شهر، بنیادهای اقتصاد و نیروی محرکه توسعه شهری را به سرچشمههای اقتصاد دانش بنیان و خصلت زایشی و افزایش دانش مرتبط میسازد. این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشرانهای توسعه شهری دانش‌بنیان کلانشهر تهران را بازشناسی و خوشهبندی کند. دادههای نظری با روش ...
[ 24 ] - بازشناسی محرک‌های توسعۀ مجدد محله‌های شهری (مطالعۀ موردی: منطقۀ 12 تهران)
این مقاله پروژه‌ها و پردازه‌های محرک توسعه در محله‌های منطقة ۱۲ تهران را بازشناسی کرده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و جامعة آماری آن ۵۰ نفر خبرگان علمی و اجرایی است که تمام جامعه به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. داده‌ها به روش اسنادی تهیه شده و با استفاده از روش‌های سوات، ضرایب رگرسیون و تحلیل واریانس پردازش شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد محله‌ها عموماً دارای کمبود خدماتی و مسائل کالبدی، اقتصا...
[ 25 ] - Evaluation and Geographical analysis of the principal components affecting urban economic sustainability, Case study: Cities of Chaharmahal and Bakhtiari Province
Abstract Aims & Backgrounds: Today, economic challenges are one of the most important obstacles to achieving sustainability in the cities of developing countries. Therefore, recognition and geographical analysis of the factors affecting the economic sustainability of cities are among the important goals and priorities of urban and regional planning. Methodology: This research has been done by q...
نویسندگان همکار