تقی پورنامداریان
استاد پژوهشکدۀ زبان و ادبیات فارسی در پژوهشگاه علوم انسانی
[ 1 ] - جایگاه قدسی شعر مولوی
مثنوی مولوی با وجود شباهت های معنایی و فکری با مثنوی های تعلیمی پیش از خود و حتی با وجود برتری نسبی آثاری چون حدیقه سنایی و مثنوی های عطار از دیدگاه زبان ادبی و ظرافت های هنری، بیش از آنها مورد استقبال خوانندگان و مخاطبان خاص و عام قرار گرفته و شهرت بیشتر یافته است. نظر نگارنده بر آن است که یکی از عوامل اصلی بقا و تداوم شهرت روزافزون مثنوی به سبب خروج از عادت،عادت گریزی مثنوی، به خصوص در نظم...
[ 2 ] - بازخوانی تصویرهای ادبی در غزلیات شمس از دیدگاه زیبایی شناسی تصویر در سینما
مقایسه تصویرهای شعری ادبیات با شگردهای خلقِ معنا در سینما، یکی از حوزههای مورد مطالعه در تحقیقات بین رشتهای یا بین رسانهای سینما و ادبیات است. در این زمینه، کلمه تصویر با تعریف اصطلاحی آن مورد نظر قرار می‌گیرد که بهمعنای ایجاد حالتی ذهنی و نتیجه فاصله گرفتن دال از مدلول است. بهعبارتی هرگاه خلق دلالتهای ضمنی در متن ادبی و سینمایی با عناصر غیر روایی، یعنی عناصر سبکی و بلاغی سنجیده شود، میتو...
[ 3 ] - تحلیل سبکی روضة الکتّاب با تکیه بر مقایسۀ تحیّات و دعوتنامهها
روضة الکتّاب مجموعهای از اخوانیات به جای مانده از قرن هفتم به قلم صدر قونیوی است. نثر این کتاب از خصوصیات کلّی نثر مکاتیب قرن هفتم پیروی میکند. اخوانیات این کتاب موضوعات متفاوتی دارند، ولی در آن میان دو دستۀ تحیّات (نامههایی که صرفاً به قصد احوالپرسی و بیان دوستی نوشته شدهاند) و دعوتنامهها (خواندن دوستی به مهمانی) قابلتوجّه هستند. در این مقاله، به بررسی خصوصیات سبکی این دو پرداختهایم و نشان...
[ 4 ] - تأثیر گزینش ادبی در سبک با تأکید بر دیدگاه پاول سیمپسون
سبک یک متن چگونگی استفادة نویسنده یا شاعر از زبان و حاصل انتخاب‌های وی از میان گنجینة زبانی فرهنگ خود است. در این انتخاب ذهن و روان هنرمند تأثیر دارد و هنرمند است که تصمیم می‌گیرد یک مضمون را به چه شیوه‌ای بیان کند. بنابراین، سبک نویسنده یا شاعر بازتاب نگاه خاص او به جهان درون و بیرون است که در بیان وی متجلی می‌شود. اگر هنرمند نگاه تازه‌ای داشته باشد، برای انتقال مفاهیم ذهنی خود از زبان تازه‌ای...
[ 5 ] - هرمنوتیک جدید و تعیینِ معیارهایی در تأویلِ شعر معاصر
ماهیت فهم، داوری میان دریافت‌‌های گوناگون از پدیده‌‌ها و میزانِ اعتبارِ آن دریافت‌‌ها، اکنون به یکی از مباحث مرکزی در فلسفۀ معاصر تبدیل شده است. بررسی رویکردها و اندیشه‌‌های هرمنوتیکیِ مدرن، تنوع بی‌‌سابقه‌ای را در زمینۀ مسائل مربوط به تأویل متن نشان می‌دهد. در این پژوهش سعی شده است با نگاهی کوتاه به رویکردهای هرمنوتیکی جدید، نیک و بد اندیشه‌‌های تأویلی تازه در تأویل شعر معاصر به محک نقد آزموده و ...
[ 6 ] - مقایسه تحلیلی مبدأ و مقصد روح در آیین زرتشت و یهود با سه اثر از عارفان مسلمان (اللّمع فی التصوف، شرح التعرف لمذهب التصوّف، کشف المحجوب)
میان ادیان الهی مشابهتهای بسیاری در عقاید مربوط به مبدأ روح، سرنوشت روح پس از مرگ، رستاخیز، داوری و بهشت و جهنم وجود دارد که این امر حاکی از ارتباط ادیان با یکدیگر است. هر چند این ارتباط؛ بویژه در ادیان توحیدی همچون یهود و اسلام بیشتر به چشم میخورد؛ اما بررسی مشابهات دو دین زرتشتی و یهودی نیز به دلیل ارتباط فرهنگی و سیاسی میان زرتشتیان و یهودیان پس از سقوط اورشلیم و اسارت یهودیان به دست بخت ا...
نویسندگان همکار