علی اکبر عنابستانی
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد
[ 1 ] - عوامل موثر در مکان یابی کتابخانه های آستان قدس رضوی در مشهد
هدف : هدف اصلی این پژوهش شناسایی و وزن دهی به عوامل موثر بر مکان یابی کتابخانه های آستان قدس رضوی و تعیین مناسب ترین مکان ها برای احداث کتابخانه های جدید است. روش پژوهش : پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی و میدانی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 19باب کتابخانه های وابسته به آستان قدس رضوی در مشهد است. پس از شناسایی معیاره...
[ 2 ] - مکانیابی بهینه دفن زبالههای روستایی در شهرستان زرین دشت با منطق فازی
حفظ محیط زیست روستاها ازجمله ضرورت های توسعه روستایی محسوب می شود. یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد مکان مناسب جهت دفع زباله می باشد.هدف اصلی مطالعه جاری، اعمال انواع عملیات تحلیل های مکانی با بهره گیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک FAHPبه منظور مکانیابی محدوده های بهینه برای دفن زباله های شهرستان زرین دشت می باشد. به همین منظور، در مرحله اول، با استفاده از 9 لایه اطلاعا...
[ 3 ] - بررسی میزان مشارکت روستاییان در روند تهیه و تصویب طرح هادی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان دشتستان)
هدف از این پژوهش، بررسی میزان مشارکت روستاییان در فرآیند تهیه و تصویب طرحهای هادی در سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه است. پژوهش حاضر، از حیث هدف «کاربردی» و به لحاظ روش و ماهیت «توصیفی - تحلیلی» است. برای جمعآوری اطلاعات از روشهای اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش،12 سکونتگاه روستایی شهرستان دشتستان که در آنها مشارکت روستاییان در فرآیند اجرای طرح چشمگیر بوده است میباشد. ...
[ 4 ] - تاثیر سبک معماری خانههای دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی
ساخت خانه های دوم به عنوان یکی از نمودهای توجه گردشگران به روستاها میباشد، که غالباً با هدف گذران اوقات فراغت در نواحی روستایی بنا میشوند. و بر فضای روستایی در ابعاد مختلف، به ویژه کالبدی فیزیکی، تأثیرات مثبت و منفی زیادی دارند که به موازات توسعه ی گردشگری دارای ابعاد پیچیدهتری میشود و هر روزه نیاز به تحلیل و تبیین این اثرات، بیش از پیش احساس میشود. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر سبک...
[ 5 ] - بررسی اثرات گردشگری خانههای دوم در توسعه جوامع محلی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای کامشگان و چنگوره شهرستان اوج)
گردشگری خانههای دوم بعنوان یکی از مهمترین رویکردهای جدیدتوانسته است نقش مؤثری درتوسعه مناطق روستایی ایفا کند. هدف ازاین پژوهش بررسی اثرات گردشگریخانههایدوم درتوسعه جوامع محلی روستاهای کامشگانو چنگوره (شهرستان اوج) میباشد و به دنبال پاسخگویی به این سوال میباشد: آیا گردشگری خانههای دوم توانسته است منجر به توسعه روستایی در ابعاد (اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی) در منطقه مورد مطالعه شود؟ ...
[ 6 ] - بررسی میزان تأثیر شرکت عمران در تحقق اهداف کالبدی طرح جامع شهر جدید گلبهار
شهر مشهد به عنوان یک مادر شهر در شمال شرق ایران، دارای حوزه نفوذ وسیعی در ابعاد منطقهای و در زمینههای گوناگون علمی، صنعتی، درمانی و نظامی میباشد. این شهر با مشکلات زیادی در زمینههای زاغهنشینی، آلودگی هوا و جواب ندادن بافت قدیمی این شهر با نیازهای مدرن جوامع امروزی مواجه است. بنابراین برنامهریزی برای ایجاد شهرهای جدیدی مانند گلبهار و بینالود جهت هدایت سرریز جمعیتی آن ضروری خواهد بود. در ا...
[ 7 ] - بررسی تفاوتهای بین نسلی به لحاظ وضعیت دینداری در سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: دهستان کارده - شهرستان مشهد)
امروزه جامعه ایران از نظر اجتماعی، سیاسی، عقیدتی و... دستخوش تحولات و دگرگونی های اجتناب ناپذیری شده است. در این میان روستاها نیز مستثنی نبوده و این دوران گذار را تجربه می کنند. یکی از عرصه هایی که نسل جوان روستایی را به لحاظ ارزشی از نسل های قبل متمایز ساخته مربوط به حوزه دین است. در این مقاله تلاش شده تا تفاوت بین نسل های مختلف از نظر دینداری و ارزش های دینی در نواحی روستایی مورد بررسی قرار ...
[ 8 ] - بررسی رابطه بین فاصله از مرز و میزان درآمد و اشتغال در قاچاق کالا (مطالعه موردی بخش خاو و میرآباد- مریوان)
چکیده کالاهای قاچاق از مناطق مرزی وارد میشوند، بنابراین، مرزها از این لحاظ دارای اهمیت زیادی هستند. از مناطق مرزی مهم خاورمیانه که دستخوش حوادث گوناگونی بوده است، مناطق مرزی ایران با کشورهای همسایهاش است. قاچاق در کشور ایران به دلیل شرایط خاص جغرافیایی برای ورود و خروج کالا و نبود شرایط با ثبات در کشورهای همسایه، بسیار قابل توجه است. هدف این تحقیق، بررسی وجود یا عدم وجود رابطه بین میزان فاص...
[ 9 ] - بررسی رابطه بین ویژگیهای فردی زنان و مشارکت آنان در فرایند توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان درزآب – شهرستان مشهد)
روند تحول مشارکت زنان روستایی ایران در طول دهههای اخیر با فراز و نشیبهایی همراه بوده است. تصور بر این است که ویژگیهای فردی زنان روستایی نقش بارزی در مشارکت یا عدم مشارکت زنان روستایی در فرایند توسعه ایفا مینماید. در این مقاله تلاش شده تا میزان ارتباط ویژگیهای فردی و مشارکت زنان در فرایند توسعه نواحی روستایی بررسی گردد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی و همبستگی است که بخش عمدهای ...
[ 10 ] - عوامل مؤثر بر انتخاب شهر مشهد بهعنوان هدف گردشگری پزشکی
گردشگری پزشکی موضوعی کاملاً جدید است. این نوع گردشگری با مداخلة مستقیم مسائل پزشکی ارتباط دارد و انتظار میرود نتایج چنین مسافرتهایی اساسی و طولانیمدت باشد. گردشگری پزشکی امروزه صنعتی جهانی با دامنة وسیعی از ذینفعان، شامل واسطهها، ارائهدهندگان مراقبت سلامت، بیمهها و ایجادکنندگان وبسایتهاست. در این مقاله، تلاش شد عوامل مؤثر بر انتخاب کلانشهر مشهد جهت درمان از دیدگاه گردشگران پزشکی بررسی ...
[ 11 ] - سازگاری سبک معماری خانههای دوم با شرایط محیط طبیعی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان کلاردشت)
از جمله رموز معماری روستایی، هماهنگی در اجزای خود و با طبیعت و محیط پیرامون است. درحالیکه گسترش بیرویه و بیبرنامه خانههای دوم بهعنوان یکی از نمودهای توجه گردشگران به روستاها و سبک معماری متفاوت و شهری در ساختوساز این مساکن، میتواند پیامدهای زیستمحیطی از قبیل تغییر چشماندازهای طبیعی، توسعه ساختوساز در اراضی بکر، بهرهبرداری بیرویه از منابع طبیعی و عدم تعادل اکوسیستم را در پی داشته باش...
[ 12 ] - تحلیل فضایی سطح تابآوری سکونتگاههای روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان فاروج)
Spatial Analysis of Villagers’ Resilience Against Environmental Hazards (A Case Study of Central District of Faruj County) Statement of the problem The concept of resilience is the outcome of changes in risk managing in current decade. Today, the views and theories of disaster management and sustainable development seek to create societies resilient against natural disasters. Natural d...
[ 13 ] - بررسی آثار اجرای طرحهای بهسازی بافتهای باارزش بر توسعه سکونتگاههای روستایی
امروزه در جریان برنامههای توسعه روستایی "حفاظت و توسعه" از موانع اساسی در راه یکدیگر میباشند. از یک سو هم باید حافظ اصالت و ارزش مکان بود و از سوی دیگر در راستای تأمین رفاه اقتصادی سکونتگاههای روستایی گام برداشت. قدر مسلم، پرداختن به احیای بافت باارزش، آثار و تبعات زیستمحیطی، کالبدی، اقتصادی و اجتماعی بههمراه خواهد داشت. هر چند شناسایی و حفاظت از بافت باارزش روستایی در جهت حفظ میراث فرهنگی...
[ 14 ] - عوامل مؤثر بر تحققپذیری کاربریهای پیشنهادی در طرحهای هادی روستایی ایران
هر مکان روستایی با توجه به میزان جمعیت ساکن خود، جهت پاسخگویی به نیازهای آنان باید عملکردها و کاربریهای گوناگون را در خود داشته باشد. برای آنکه فعالیتهای مختلف در مکانهای مناسب استقرار یابد و روابط مطلوبی با همدیگر داشته باشند، تدوین طرح ارزیابی کاربری زمین بهدنبال تهیه برنامه کاربری اراضی ضروری بهنظر میرسد. هدف این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر تحققپذیری کاربریهای پیشنهادی در طرحهای هاد...
[ 15 ] - پیامدهای اقتصادی و اجتماعی طرح صدور سند مالکیت اماکن در سکونتگاههای روستایی
مسأله مالکیت بر زمین و ساختمان در ادوار مختلف تاریخ ایران تأثیرات زیادی را بر جوامع روستایی بر جای گذاشته است، اما با اجرای طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی امید میرود که این نابهسامانیها حداقل در حوزهی بافت کالبدی روستا کاهش پیدا نماید. ناحیه مورد مطالعه با برخورداری سابقهی دیرینه در زمینهی سکونت گزینی در داخل فلات ایران از دههی 1380 شاهد اجرای طرح و پیامدهای آن در زندگی روستاییان بوده...
[ 16 ] - بررسی تفاوتهای نسلی به لحاظ ارزشهای خانوادگی در سکونتگاههای روستایی
فرایند نوسازی، جامعهی ما را دستخوش تغییر و تحول همهجانبهی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کرده است. در این میان روستاها نیز مستثنی نیستند و این دوران گذار را از سر می گذرانند. یکی از عرصههایی که نسل جوان روستایی را به لحاظ ارزشی از نسلهای قبل متمایز ساخته مربوط به حوزه ی خانواده است. در این مقاله تلاش شده تا تفاوت میان نسلهای مختلف از نظر ارزشهای خانوادگی در نواحی روستایی مورد بررسی قر...
[ 17 ] - بررسی تاثیر پذیری الگوی مسکن روستایی از سبک زندگی روستاییان در شهرستان نکا
سبک زندگی مفهومی است که از قرن بیستم به بعد با توجه به رشد شهرنشینی وصنعتی شدن وتفکیک اجتماعی فزایندهای که درجوامع غربی شکل گرفته بود، مطرح میشود. جوامع روستایی ایران نیز از مظاهر مدرنیته برخوردار و این بهره مندی، به معنای تغییر ودگرگونی الگوی مصرفی روستاهاست. مسکن نیز به عنوان یکی از نیازهای اساسی ومصرفی انسان تحت تاثیر این دگرگونی ها قرار رفته است. این تحقیق بهبررسی تاثیر تغییرات سبک زندگی ...
[ 18 ] - بررسی میزان رضایتمندی روستاییان از سبک معماری رایج در احداث خانه های دوم روستایی (مطالعه موردی: شهرستان کلاردشت)
امروزه ساخت خانههای دوم در سکونتگاههای روستایی، معماریهای متنوعی را در معرض دید روستاییان قرار داده است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی رضایت مندی روستاییان از سبک معماری رایج در احداث خانه های دوم روستایی در شهرستان کلاردشت انجام شده است. پژوهش حاضر، از حیث هدف «کاربردی» و به لحاظ روش و ماهیت «توصیفی - تحلیلی» است. جامعه آماری پژوهش، 9 سکونتگاه روستایی شهرستان کلاردشت می باشد که در آنها ...
[ 19 ] - بررسی پیامدهای اجتماعی ناشی از حضور گردشگری خانههای دوم در سکونتگاههای روستایی شهرستان بینالود
با وقوع تحولات ساختاری در زمینه گردشگری در سطح کشور و به ویژه رواج گردشگری در نواحی روستایی پیرامون شهرهای بزرگ، احداث خانههای دوم یا خانههای تعطیلات با هدف گذران اوقات فراغت در روستاهای ییلاقی کشور آغاز شده است. ناحیه مورد مطالعه با برخورداری از موقعیت ممتاز طبیعی و بومشناسی و با توجه به نزدیکی به کلانشهر مشهد پذیرای بسیاری از گردشگران خانههای دوم در محیطهای روستایی است. در این مقاله تلا...
[ 20 ] - مکان یابی بهینه تسهیلات و زیرساخت های گردشگری در مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان بینالود)
هدف اصلی این پژوهش، آن است تا ضمن شناخت و تاثیر هریک از معیارها شاخصهای طبیعی و غیر طبیعی موثر در تعیین مکان موثر جهت توسعه آتی منطقه نمونه مورد مطالعه، محدودیت ها و شاخص های محدود کننده در روند توسعه آتی بر طرف گردد. توجه به گسترش تسهیلات و زیر ساختها از آن جهت اهمیت دارد که جاذبه ها به تنها بی باعث تشکیل و فعالیت صنعت گردشگری نمی شود. همچنین روش تحقیق توصیفی و تحلیلی با هدف کاربردی مبتنی بر ...
[ 21 ] - تأثیر پراکندهروی بر احساس امنیت کالبدی در سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان بینالود)
یکی از شاخصهای مؤثر در شکلگیری احساس امنیت، شکل و فرم محیط کالبدی سکونتگاه است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پراکنده روی بر احساس امنیت کالبدی سکونتگاههای روستایی در شهرستان بینالود، براساس رویکرد CPTED است. پژوهش حاضر، از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق ساکنان 8 روستای شهرستان بینالود با جمعیتی بالغ بر 5766 خانوار روستایی، است که حجم نمونهای ...
[ 22 ] - رویکردی بر اثرات بعد زیستمحیطی اجرای طرحهای هادی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شوسنی- ضامنی و بابامیدان)
امروزه عمران روستایی یکی از اجزای اصلی توسعة روستاهای کشور محسوب است. از مهمترین طرحهای اجرایی دولت در زمینة عمران روستاها، تهیه و اجرای طرح هادی روستایی است. بر این اساس، تحقیق حاضر به تعریف معیارهایی برای ارزیابی پیامدهای طرح هادی روستایی بر محیطزیست روستاها، طبق منابع مرتبط میپردازد. روش تحقیق در این بررسی، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. بخش عمدة دادههای مورد نیاز ا...
[ 23 ] - بررسی و تحلیل آثار ایجاد اقامتگاههای بومگردی بر توسعة سکونتگاههای روستایی (نمونه: روستای رادکان شهرستان چناران)
اقامتگاههای بومگردی چند سالی است در روستاهای اطراف شهرهای بزرگ و دارای آثار تاریخی و طبیعی شکل گرفتند و سازمانهای متولی از آنها حمایت میکنند. از سویی نیز مشکلات شهرنشینی و فطرت طبیعتدوست آدمی، او را به دامان طبیعت و مناطق آرام میکشاند؛ بنابراین این عامل فرصت خوبی است تا اسباب توسعة روستایی با گردشگری و خدمات آن فراهم آید. این پژوهش قصد دارد آثار ایجاد اقامتگاههای بومگردی را بر توسعة سک...
[ 24 ] - بررسی تأثیر رواج گردشگری خانههای دوم بر توسعة کالبدی سکونتگاههای روستایی مطالعة موردی: شهرستان کلاردشت
گردشگری روستایی و پیرو آن گردشگری خانههای دوم نتیجة تحولات گستردة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه پس از جنگ جهانی دوم است. در کشور ما، بهویژه در نواحی کوهستانی مجاور شهرهای بزرگ و همچنین در سواحل دریای خزر از چند دهة گذشته، خانههای دوم با هدف گذراندن اوقات فراغت گسترش یافته است. این مقاله با هدف تأثیر گردشگری خانههای دوم بر توسعة کالبدی سکونتگاههای روستایی در شهرستان کلاردشت انجام شده اس...
[ 25 ] - بررسی تأثیر کیفیت زندگی روستاییان بر ارتقای کیفیت مسکن روستایی (مطالعه موردی: بخش شاندیز، شهرستان بینالود)
بهبود کیفیت زندگی در مکان و یا برای اشخاص و گروههای ویژه همواره کانون اصلی توجه برنامهریزان بوده است. همچنین مسکن، برای هر یک از افراد جامعه پاسخگوی یکی از نیازهای حیاتی بوده و از این رو در دهههای اخیر، گرایش دولتها به فراهمکردن مسکن روستایی برای نگهداشتن جمعیت در مناطق روستایی بسیار درخور توجه است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخصهای تأثیرگذار متغیر کیفیت زندگی بر کیفیت مسکن و با بهکارگی...
[ 26 ] - مقایسه تطبیقی روشهای تصمیمگیری چند معیاره در مکانیابی بهینه ساختمانهای بلندمرتبه (مطالعه موردی: منطقه 9 شهرداری مشهد)
پدیده بلندمرتبهسازی در شهرهای بزرگ جهان درنتیجه رواج اندیشه مدرنیسم در معماری و شهرسازی گسترش یافت و در همراهی با رشد جمعیت، کمیابی زمین و مشکلات توسعه افقی در شهرها رواج پیدا نمود؛ بنابراین، مکانیابی این ساختمانها در فضاهای شهری از اهمیت زیادی برخوردار است. پژوهش حاضر تلاش مینماید تا عوامل مؤثر بر مکانیابی ساختمانهای بلندمرتبه را در محیطهای شهری با کمک روشهای تصمیمگیری چندمعیاره معرفی...
[ 27 ] - بررسی عوامل موثر بر گرایش روستاییان به ادغام روستاها در یکدیگر و ایجاد شهرهای جدید (مطالعه موردی:روستاهای پیرامون شهر بناب)
شکلگیری شهرهای جدید در کشور ما سابقه کمی دارد با این حال توسعه شهرنشینی در دو- سه دهه اخیر شتابی چشمگیر یافته است و تقویت شهرهای کوچک و بهبود توسعه روستایی دارای روابط تنگاتنگی هستند.در این مقاله تلاش شد تا عوامل مؤثر بر گرایش روستاییان به مسأله ادغام روستاها در یکدیگر و شکلگیری شهرهای جدیدمورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این مطالعه، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و همبستگ...
[ 28 ] - سنجش سطح سلامت روستاییان و عوامل فردی مؤثر بر آن در شهرستان میبد- یزد
سلامت انسانها به عنوان یک حق اساسی ویک دارایی وسرمایه ارزشمند برای تمامی سطوح وطبقات اجتماع مطرح است.امروزهدیدگاههای سلامت چشم اندازوسیعتری یافته وبه عوامل تعیین کننده غیرطبی سلامت هم چون عوامل روانی، اجتماعی توجه ویژه ای معطوف شده است. بررسی ابعاد مختلف سلامت درروستا وتلاش برای ارتقاء آن نقش موثری در پایداری نواحی روستایی دارد. هدف پژوهش حاضر سنجش سطح سلامت روستاییان و عوامل فردی (جنسیت، سن،...
[ 29 ] - بررسی آثار اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی توسعه گردشگری در سکونتگاههای روستایی از دیدگاه گردشگران و روستاییان (مطالعه موردی: دشت ارژن-فارس)
گردشگری میتواند نقش مهمی در متنوعسازی اقتصاد روستایی داشته باشد و با گسترش آن در نواحی روستایی میتوان به پایداری جمعیت و اقتصاد این نواحی کمک نموده و زمینه دستیابی به توسعه پایدار روستایی را فراهم نمود. در این مقاله تلاش شد آثار توسعه گردشگری در روستاهای محدوده مورد مطالعه مانند اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیستمحیطی را بر اساس نظرسنجی از روستاییان و گردشگران مورد ارزیابی و سنجش قرار گیرد. ر...
[ 30 ] - بررسی نقش اعتبارات بر تغییر الگوی مسکن در نواحی روستایی ( مطالعه موردی: شهرستان بهمئی)
مسکن مناسب و با کیفیت یکی از آرزوهای هر خانوار روستایی است که دسترسی به آن نیازمند توجه و حمایت بیشتر دولت به مسکن روستایی است. با توجه به اینکه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از سال 1384 به صورت جدی به این امر یعنی مقاوم سازی مساکن روستایی پرداخته است ولی با این حال بیشتر نقاط روستایی از کمبود مسکن مناسب و با کیفیت رنج می برند. مقاله حاضر در پی آن است که نقش اعتبارات مسکن روستایی در تغییر الگوی مسک...
[ 31 ] - تحلیل روشهای فازی در مکانیابی توسعه بهینه شهرها (مطالعه موردی: شهر دورود)
پیدایش یک شهر، بیش از هر چیز تابع شرایط و موقعیت جغرافیایی آن است به طوریکه هر اندازه شهرها توسعه یابند، برخورد آنها با واحدهای گوناگون توپوگرافی و ژئومورفولوژی و موضوعات مربوط به آنها زیادتر میشود و اثرات این دگرگونیها که به صورت تغییر شکل کالبدی و توسعه فضایی شهرها نمود پیدا میکند. پژوهش حاضر با هدفگذاری کاربردی و به شیوه توصیفی- تحلیلی و با نظر 10 کارشناس صاحب نظر به انجام رسیده است که...
[ 32 ] - نقش مدیریت پسماند بر بهبود شرایط توسعه در سکونتگاههای روستایی (مورد: بخش ساربوک، شهرستان قصرقند)
افزایش بی رویه جمعیت در روستاها از یکسو و به مثابه آن تولید حجم انبوهی از زبالههای پراکنده روستایی از سوی دیگر منجر به بحران جدی و جدیدی در سکونتگاههای روستایی شده است. این مساله ضرورت حفظ محیطزیست و به نوبه خود، بهبود شرایط توسعه سکونتگاههای روستایی از طریق سیستم مدیریت پسماند ایجاد کرده است. لذا هدف پژوهش، پیادهسازی رهیافتی جدید و کاملاً متفاوت از بقیه پژوهشها به دنبال بررسی نقش...
[ 33 ] - تبیین عوامل مؤثر بر گرایش روستاییان به گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی: روستاهای نمونه گردشگری دهستان فضل شهرستان نیشابور)
گردشگری کشاورزی به عنوان راهبردی بدیل، میتواند در زمینه توسعه پایدار روستایی و کشاورزی کمک شایانی نماید. بدین منظور پژوهش حاضر به بررسی عواملی که نقش مهمی در گرایش روستاییان به فعالیتهای گردشگری کشاورزی دارند پرداخته است، تا بتواند به روند توسعه مناطق روستایی شدت بخشد. جامعه آماری پژوهش مورد نظر شامل روستاهای گردشگری دهستان فضل بخش شهرستان نیشابور با 4527 نفر جمعیت و 1325خانوار میباشد. حجم ج...
[ 34 ] - بررسی تأثیر گردشگری مذهبی بر ارتقاء کیفیت زندگی روستاییان (مطالعه موردی: حوزه نفوذ گردشگاهی شهر مشهد)
از دیدگاه اجتماعی پذیرش گردشگران مذهبی در یک روستا بر روی نحوه کنش پذیری، نحوه رابطه متقابل انسان ها و نحوه زیستپذیری می تواند، موثر باشد. بر این اساس تحقیق حاضر به بررسی تأثیر گردشگری مذهبی بر ارتقاء کیفیت زندگی روستاییان درحوزه نفوذ گردشگاهی شهر مشهد میپردازد. پژوهش از نظر هدف، نوع کاربردی و روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری در این پژوهش، روستاهای دارای بقاع متبرکه در حوزه نف...
[ 35 ] - بررسی آثار شرکت گردشگری پدیده بر توسعهی شهری در شاندیز
چکیده گردشگری امروزه در بسیاری از مناطق توانسته است تحولات زیادی در بنیانهای اجتماعی و اقتصادی جوامع شهری پدید آورد و در این میان نقش پروژههای بزرگ گردشگری درخور توجه است. در این مقاله تلاش شد تا تأثیر شرکت گردشگری پدیده بر روند توسعهی شهر شاندیز از دیدگاه کارشناسان مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این مطالعه، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است که بخش عمدهای از دادهها...
[ 36 ] - بررسی عوامل مؤثر بر رضایتمندی افراد از عملکرد آموزشگاههای رانندگی در کلانشهر شیراز
مباحث رضایتمندی یکی از مهمترین حوزههای مطالعات شهری در کشورهای مختلف به شمار میرود. این مهم به دلیل اهمیت روزافزون مطالعات رضایتمندی در پایش سیاستهای عمومی و نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامهریزی شهری است. در این مقاله تلاش شده تا عوامل موثر بر رضایتمندی هنرجویان متقاضی گواهینامه از آموزشگاههای رانندگی کلانشهر شیراز بررسی شود. روش تحقیق پژوهش، توصیفی- تحلیلی است که بخش عمده...
[ 37 ] - فرایند درآمدزایی و نقش آن در مهاجرت روستا- شهری به سبزوار
یکی از دلایل عمدهی مهاجرت از نواحی روستایی به شهرها در کشورهایی مانند ایران، تفاوت سطح درآمد در روستاها نسبت به نواحی شهری است به طوری که مهاجران روستایی وارد شده به شهر سبزوار نیز تحت تأثیر این فرایند بودهاند. در این مقاله تلاش شده تا فرایند درآمدزایی مهاجران روستایی قبل و بعد از مهاجرت به شهر بررسی شود. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی است که بخش عمدهای از دادههای آن بر اساس مطالعات...
[ 38 ] - راهبردهای کالبدی کنترل حاشیهنشینی در شهر سبزوار
چکیده رشد سریع شهرنشینی همراه با افزایش مهاجرتهای روستا- شهری در ایران، بستر مساعدی برای شکلگیری مناطق حاشیهای در پیرامون بافت فیزیکی شهرها فراهم نموده است؛ به گونه ای که پس از تجربه کلان شهرها، امروزه شهرهای متوسط کشور مانند سبزوار را با پیامدهای گوناگون خود تحت تأثیر قرار داده است. در این مقاله تلاش شد تا راهبردهای کالبدی که می تواند کنترل حاشیهنشینی را در این شهر در پی داشته باشد، ارای...
[ 39 ] - ارزیابی طرحهای هادی و نقش آن در توسعهی کالبدی روستا از دیدگاه روستاییان (مطالعهی موردی: شهرستان جهرم)
با گذشت بیش از دو دهه از آغاز اجرای طرحهای هادی در نواحی روستایی کشور و صرف هزینههای زیاد در مراحل مختلف تهیّه و اجرای آن، شاهد آثار گوناگون در زمینههای کالبدی ـ فضایی، همچون دگرگونی در بافت کالبدی روستا، تغییر در الگوی ساخت مسکن، ناهماهنگی در شبکهی معابر روستا، تسهیل در امر رفتوآمد روستاییان و ... هستیم. هدف از پژوهش در این مطالعه، ارزیابی آثار کالبدی اجرای طرحهای هادی در توسعهی سکونتگاه...
[ 40 ] - فرایند شکلگیری خانههای دوم روستایی و عوامل مؤثر بر آن(مطالعه موردی: روستاهای ییلاقی غرب مشهد)
امروزه ساکنان نواحی شهری برای فرار از انواع آلودگیهای زیستمحیطی که آنها را تهدید میکند، میکوشند تا پارهای از وقت خود را در نواحی آرام و بکر و دستنخوردة طبیعی سپری کنند. بنابراین گردشگری در شکل خانههای دوم روستایی از پدیدههایی است که در دهههای اخیر، نواحی روستایی و بهویژه روستاهای ییلاقی غرب شهر مشهد را تحت تأثیر قرار داده است. هدف از این تحقیق بررسی روند پیدایش و شناسایی عوامل مؤثر در...
[ 41 ] - گسل درونه و استقرار سکونتگاه های انسانی در منطقه کاشمر
استقرار سکونتگاه های انسانی از گذشته های دور ناشی از دسترسی به دو عامل آب و زمین جهت بهره برداری بوده است. بنابراین در مناطق خشک و نیمه خشک و به ویژه کشور ایران شکل گیری سکونتگاه های انسانی به تبعیت از این دو عامل می باشد. و حتی پاره ای از اندیشمندان از تمدن های هیدرولیک در منطقه خاورمیانه یاد می کنند. گسل ها در مناطق خشک و نیمه خشک محل بالا آمدگی آب زیرزمینی و نقطه تلاقی توده سخت زیرین با سطح ...
[ 42 ] - مقایسه تطبیقی اثرات قاچاق کالا بر توسعه نواحی روستایی (موردپژوهی: مناطق تجاری دهشیخ (فارس) و گچین (هرمزگان))
مهمترین چالش فراروی امنیت در مناطق مرزی کشور، بیکاری و نارضایتی از فعالیتهای اقتصادی است. این مسئله باعث میشود مردم برای تأمین معاش و گذران زندگی خود به انواع شغلهای کاذب و غیررسمی که در این شرایط پا به عرصه وجود میگذارند، روی آورند. یکی از فعالیتهای غیررسمی، رشد مبادلات مرزی غیررسمی (قاچاق) است. هدف پژوهش حاضر مقایسه تطبیقی آثار و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی ایجادشده از گسترش فعال...
[ 43 ] - تأثیر عملکرد دهیاران بر مدیریت پسماند در سکونتگاههای روستایی مطالعة موردی: بخش ساربوک، شهرستان قصرقند
افزایش جمعیت بههمراه گسترش رفاه اقتصادی و تغییر الگوی مصرف، بحران جدیدی به نام پسماند را در سکونتگاههای روستایی بهوجود آورده است. بنابراین، حفظ محیطزیست سکونتگاههای روستایی (از بعد زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی) از طریق عوامل ساختاری (نهاد مدیران محلی) اهمیت بسیاری دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر عملکرد دهیاران بر مدیریت پسماند سکونتگاههای روستایی در بخش ساربوک از شهرستان قصرقند است. رو...
[ 44 ] - تأثیر سرمایه اجتماعی بر فرایند اجرای طرحهای هادی روستایی در شهرستان خواف
فرایند تهیه و اجرای طرحهای هادی روستایی در سه دهة اخیر، سیمای کالبدی سکونتگاههای روستایی را دگرگون ساخته است و انتظار میرود با افزایش سطح سرمایة اجتماعی در این نواحی بر مشارکتپذیری روستاییان در این طرحها افزوده گردد. در مقالة حاضر میزان تأثیرپذیری فرایند اجرای طرحهای هادی روستایی از سرمایة اجتماعی روستاییان بررسی شد. روش تحقیق در این مطالعه، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیل...
[ 45 ] - بررسی آثار طرح صدور سند مالکیت اماکن بر توسعه سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان اقلید)
در ایران با وجود سابقه زیاد در زمینه پیدایش سکونتگاههای روستایی، مسأله مالکیت در ادوار مختلف تأثیرات زیادی را بر جوامع روستایی بر جای گذاشته است، اما با اجرای طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی امید میرود که این نابهسامانیها حداقل در حوزه بافت کالبدی روستا کاهش پیدا نماید. ناحیه مورد مطالعه با برخورداری سابقه دیرینه در زمینه سکونتگزینی در داخل فلات ایران از دهه 1380 شاهد اجرای طرح و پی...
[ 46 ] - بررسی و تحلیل عوامل بازدارنده مشارکت مردم در توسعه روستایی با تأکید بر روش تفکر عقلائی (نمونه موردی دهستان سنبل¬آباد)
مشارکت به عنوان یکی از راهبردهای توسعه پایدار، در عمل با چالشهایی روبهرو است. این چالشها یا ریشه فرهنگی ـ فکری دارد و یا به استراتژیهای جلب مشارکت پیوند خورده است. این نوشتار ریشههای ضعف مشارکت رسمی و غیررسمی روستائیانرا در چهار چوب روش فکری ـ فرهنگی جستجو میکند. روش تحقیق بر مبنای توصیفی ـ تحلیلی و ابزار جمعآوری اطلاعات بر مبنای پرسشنامه و اسناد کتابخانهای است. یافتههای تحقیق نشان می...
[ 47 ] - برآورد میزان تأثیرپذیری الگوی مسکن روستایی از تغییرات فرهنگی در زندگی روستاییان در شهرستان بینالود
مسکن روستایی به عنوان عنصری مادی و فرهنگی در دهههای اخیر از تغییرات و دگرگونیهایی وسیعی برخوردار شده است. در این میان، عدهای خواهان حفظ چهره سنتی مساکن روستایی و گروهی نیز چنین تحولاتی را اجتناب ناپذیر و نتیجه فرایند جهانی شدن میدانند. در این مقاله تلاش شد تا تأثیر تغییرات فرهنگی در زندگی روستاییان بر الگوی مسکن روستایی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این مطالعه، از نظر هدف، کاربردی و ا...
[ 48 ] - نقش عوامل طبیعی در پایداری سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان سبزوار)
پیدایش سکونتگاههای بشری و به ویژه روستاها بر پایهی عوامل طبیعی مانند آب و خاک مناسب استوار بوده است. منطقهی سبزوار با فراهم نمودن این عوامل، از گذشتههای دور به عنوان یکی از مهمترین کانونهای سکونت بشری در شرق ایران محسوب میشود. نتایج نشان میدهد که رابطهای معنیدار و نسبتاً قوی بین دادههای طبیعی یعنی موقعیت، آب و اراضی کشاورزی و روند تحولات جمعیت در دوره 85-1345 به عنوان یکی از شاخصهای...
[ 49 ] - بررسی عوامل مؤثّر بر مشارکت روستاییان در روند تهیّه و تصویب و اجرای طرح هادی روستایی (مطالعة موردی: شهرستان دشتستان)
مشارکت یکی از مهمترین ارکان توفیق طرحهای توسعة روستایی از جمله طرح هادی محسوب میشود و از آنجا که مشارکت فرآیندی نیست که بتوان آن را از بیرون تعیین کرد و باید آن را از طریق کنش و بازبینی جمعی و منظّم مردم به وجود آورد، هدف تحقیق، بررسی عوامل مؤثّر بر مشارکت روستاییان در فرآیند تهیّة طرحهای هادی در سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه انجام شده است.در تحقیق حاضر، با استفاده از کارهای صورتگرفته در د...
[ 50 ] - بررسی علل گسترش کشت محصول زعفران در نواحی معتدل کوهستانی استان گلستان (مورد، روستای وامنان)
هدف این پژوهش بررسی علل کشت زعفران در نواحی معتدل کوهستانی گلستان میباشد. بر این اساس نوع تحقیق کاربردی- توسعهای بوده و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. قلمرو مکانی آن مزارع روستای وامنان از توابع شهرستان آزادشهر را در برمیگیرد. جامعه آماری آن را 110 کشاورز با تجربه زعفرانکار تشکیل میدهد که بهصورت سرشماری اطلاعات گردآوری و به کمک نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است. نتایج بدست آمده نشان ...
[ 51 ] - بررسی چالشهای توسعۀ کارآفرینی سبز دریاچهای در منطقة سیستان
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی چالشها و موانع پیش روی کارآفرینی سبز دریاچهای در روستاهای منطقة سیستان است. جامعة نمونة این پژوهش علاوه بر 11 متخصص درزمینة روستایی و کشاورزی، ساکنان 7 روستا از توابع منطقة سیستان است. از این بین براساس فرمول کوکران، تعداد 120 نفر انتخاب شدند و با روش تصادفی از آنها نظرسنجی شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها، روشهای تحلیل سلسلهمراتبی فازی (FAHP)، تحلیل رتبة رابطة خاکست...
[ 52 ] - بررسی تطبیقی سطح امنیت در پارکهای شهری از منظر عدالت فضایی (مطالعۀ موردی: پارکهای شهری مشهد)
پارکها و فضای سبز شهری از مهمترین عوامل مؤثر در شکلدهی پایداری اجتماعی هستند و یکی از شاخصهای توسعهیافتگی جوامع محسوب میشوند. زمانی میتوان از این فضاها استفادة مطلوب کرد که فرد در آن احساس امنیت و آرامش کند. نابرابری در کیفیت طراحی، خدماترسانی و امکانات این مکانها، سبب مطلوبنبودن آن میشود؛ بنابراین، در پژوهش حاضر بررسی تطبیقی سطح امنیت در پارکهای شهری با رویکرد عدالت فضای...
[ 53 ] - بررسی میزان رضایت جوامع روستایی از مکان یابی کاربری ها در طرح هادی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان خواف)
مکانیابی کاربریهای طرح های هادی روستایی باید به گونه ای صورت گیرد که بر اثر گذشت زمان از مطلوبیت آن کاسته نشود و یا خیلی جزئی تغییر کند و پایداری فرایند توسعه روستایی را تضمین کند. هدف از این تحقیق، ارزیابی میزان رضایتمندی جوامع روستایی از مکانیابی کاربریهای پیشنهادی طرح هادی روستایی، در روستاهای نمونه در شهرستان خواف است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی است که بخش عمده ای از دادههای آن ...
[ 54 ] - بررسی عوامل مؤثر بر تجلی حس زیباشناختی سکونتگاههای روستایی منطقه سیستان
سکونتگاههای روستایی مجموعهای واحد و بههم پیوسته میباشند که در طی زمان، مطابق با شرایط محیطی و زندگی اجتماعی، اقتصادی مردم شکل گرفتهاند. مجموعۀ این هماهنگیها باعث شده تا اصالت و زیبایی مشخصۀ بارز سکونتگاههای روستایی گردد که نمونه آنرا میتوان در نقاط روستایی سیستان مشاهده نمود. بر این اساس شناخت مؤلفههای اثرگذار بر حس زیباشناختی روستایی و بکار گرفتن آن در برنامهریزیها و سیاستگذاریه...
[ 55 ] - ارزیابی و اولویتبندی موانع و چالشهای بازاریابی محصولات کشاورزی با استفاده از فرآیند تحلیل شبکهای فازی (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان پلدختر)
پلدختر یک شهرستان کشاورزی است که بیشتر مردم آن در روستاها زندگی میکنند. این بخش بزرگترین منبع اشتغال در این منطقه میباشد که درآمد و رفاه خانوارهای روستایی بستگی زیادی به آن دارد. با این حال بازایابی محصولات روستاهای منطقه در سطح پایینی است. بازاریابی محصولات یکی از مهمترین شاخصهای توسعه روسـتایی محسوب میگردد که بهبود زندگی اقتصادی روستاییان را به دنبال خواهد داشت. هدف این مطالعه بررسی موان...
[ 56 ] - تحلیل اثرگذاری سبک معماری مدرن بر احساس امنیت کالبدی روستاییان در سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان بینالود)
یکی از شاخصهای موثر در شکل گیری احساس امنیت، سبک معماری روستایی می باشد. در سالهای اخیر، مسکن روستایی در طی فرایندهای متأثر از عوامل و نیروهای درونی و بیرونی از تغییرات و دگرگونیهای وسیعی برخوردار بوده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر سبک معماری مدرن بر احساس امنیت کالبدی سکونتگاههای روستایی در شهرستان بینالود، بر اساس رویکرد CPTED میباشد. پژوهش حاضر، از حیث هدف «کاربردی» و به لحاظ ...
[ 57 ] - سنجش فضایی ظرفیت تابآوری زیرساختی جامعه روستایی شهرستان بجنورد با مدل FAHP و منطق فازی در محیط GIS
هدف اصلی از تدوین پژوهش حاضر ارزیابی رابطه بین آسیبپذیری محیطی و تابآوری زیرساختی جوامع روستایی (در شهرستان بجنورد) بهمنظور ارتقاء ظرفیت تابآوری در نواحی روستایی است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و ماهیت آن کاربردی در نظام برنامهریزی محلی و توسعه روستایی است. متغیرهای تحقیق پس از بررسی مبانی نظری و ادبیات حوزه سنجش آسیبپذیری و تابآوری در ایران و سایر کشورها انتخاب گردیده است. بر این اساس، دو ...
[ 58 ] - تحلیل پیشرانهای کلیدی مؤثر بر اشتغال زایی فعالیت های کشت و صنعت در مناطق روستایی شهرستان جیرفت
[ 61 ] - Influence of rural socio-cultural changes on rural housing Case: Neka County
Introduction In the past half century, major changes have occurred in the appearance of villages of the country. Most of these changes were related to residential architecture. New cultural plan aims at providing a new look at cultural issues in rural communities, fighting against social deprivation, fighting against nihilism in geographical perspectives, providing the opportunity to develop...
[ 64 ] - Identification of Key Factors Influencing Tourism Development with Foresight Approach (Case study: Yazd province)
The present study, with a futuristic approach, identifies the most important factors affecting the future status of sustainable tourism in Yazd province and examines the extent and manner of these factors on each other. This research was applied in terms of its purpose and in terms of a combination of documentary and survey methods, and in terms of its nature, based on new methods of futuristic...
[ 65 ] - تحلیل اثرات برنامهریزی کالبدی بر حفظ امنیت روستاییان با تأکید بر امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)
امنیت در محیطهای مسکونی روستایی از جمله عوامل انسانی و محیطی است که با تاثیرپذیری از برنامهریزی و طراحی این مجموعهها، کیفیت زندگی انسانها را ارتقاء میبخشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرگذاری برنامهریزی کالبدی بر امنیت ساکنین روستاهای مورد مطالعه بهویژه امنیت اجتماعی روستاییان است. پژوهش حاضر، از حیث هدف «کاربردی» و به لحاظ روش و ماهیت «توصیفی - تحلیلی» است. واحد تحلیل، خانوارهای روستا...
[ 67 ] - تأثیر سرمایههای ارسالی مهاجران بین المللی بر کیفیت زندگی روستاییان جنوب استان فارس
ا امروزه سرمایههای ارسالی مهاجران بینالمللی را میتوان به عنوان یکی از بزرگترین و پایدارترین ابعاد مالی و سرمایهگذاری در کشورهای در حال توسعه دانست، که با هدایت و بکارگیری صحیح آن در سایر بخشهای اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، کالبدی و غیره میتواند تأثیر بسزایی در پیشرفت توسعه و ارتقای شاخصهای کیفیت زندگی ساکنان مناطق مبدا به همراه داشته باشد. تحقیق حاضر، که با هدف بررسی و تحلیل اثرات ...
[ 68 ] - تحلیل عوامل مؤثر بر توسعهی گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان محلات )
گردشگری امروزه از جمله اولین فعالیتها جهت اشتغالزایی و درآمدزایی در جهان محسوب میشود در سالهای اخیر با رشدی شتابان جایگاه ویژهای پیدا کرده است. صنعت گردشگری به دلیل ماهیت چتر گونه خود دارای انواع گوناگونی است و به بخشهای متفاوتی تقسیم میشود که یکی از زیر مجموعههای آن گردشگری کشاورزی است. یکی از مهم ترین شروط برنامهریزی و توسعه گردشگری، شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه آن است. شهرستان محلات ...
[ 69 ] - تحلیل پیامدهای تغییر کاربری اراضی کشاورزی در سکونتگاههای روستایی با تأکید برکشت زعفران (نمونهی موردی: دهستان میانجام شهرستان تربتجام)
تغییر کاربری اراضی کشاورزی در روستا که عمدتاً در اثر فعالیتهای انسانی روی میدهد، علاوه بر تغییرات مستقیم زیست محیطی، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی غیرمستقیمی بر زندگی بشر گذاشته است. ازاینرو پژوهش حاضر باهدف بررسی آثار و پیامدهای کشت زعفران در سالهای اخیر بر زندگی روستاییان در دهستان میان جام از شهرستان تربتجام، انجامشده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی ا...
[ 70 ] - Spatial Analysis of the Impact of Commercial Tourism on Sustainable Development of Rural Areas (Case Study: Dehshikh – Cigar Business Area on Lamerd County)
The present study seeks to evaluate the spatial indicators of sustainable development of rural settlements in the Dehshikh-Cigar commercial area, Lamerd city, Fars province. This research is descriptive-analytical, The statistical population of the study includes all villagers living in 13 villages of Dehshikh-Cigar commercial area in Lamerd city. Using Cochranchr(chr('39')39chr('39'))s formula...
[ 71 ] - Surveyed Factors Affecting Lake Tourism Of The Development In Iran (Case Study: Lakes Fars province)
In the last decade, the lake tourism as one of the newest branches of natural tourism has been under attention of scientific societies. So that this type of tourism has grown significantly and many economic benefits for host communities has brought. The aim of this study is evaluating the factors affecting lake tourism development in Iran. In this regard, a wide variety of indicators in the dim...
[ 73 ] - An analysis of the Effect of Structural Factors of Innovation on the Rural Entrepreneurship Process (Case Study of Farouj County)
Abstract Aims: The process of entrepreneurship and creativity, which is the basis of change and transformation, plays a very fundamental and determining role in this field. So, in recent years, the only effective solution in the field of employment and rural economy of the country is the prosperity of en.trepreneurship from the path of innovation. Therefore, the purpose of this study is to iden...
نویسندگان همکار