مریم جلالی
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
[ 1 ] - « نقدی بر نقد در مقاله‌های علمی- پژوهشی رمان شازده احتجاب»
کتاب «شازده احتجاب» به قلم هوشنگ گلشیری توجه بسیاری از تحلیلگران ادبی و منتقدان را به سوی خود جلب کرده و در این رابطه مقاله‌های متعددی در نشریات علمی- پژوهشی به چاپ رسیده و دو کفه خوانش تحلیلگر و تحلیل، بدنه نقدهای ارائه شده را تشکیل داده است. بررسی زوایای مختلف این اثر از منظر نقد و نظریه‌های ادبی، علاوه بر ایجاد آشنایی مفید با دیدگاه‌های متنوع و مرتبط، قابلیّت‌های این کتاب را در اجرا و پذیرش م...
[ 2 ] - «سطوح گفتار زنان در گرشاسب‌نامه بر مبنای تئوری سرل»
کنش گفتار از جمله مباحث مطرح شده در تحلیل گفتگو است و در نقد آثار ادبی، افق‌های تازه‌ای را ایجاد کرده است. بررسی بافت کنش گفتار در یک متن میتواند مقدمات تحلیل روابط اجتماعی و انسانی افراد در جامعه را فراهم سازد؛ کتاب گرشاسب‌نامه از جمله متون ارزشمند ادبی است که ساختاری داستانی- حماسی دارد و در قرن پنجم هجری قمری به نظم نوشته شده است. بر اساس کنش گفتاری شخصیت‌های موجود در گرشاسب‌نامه، این اثر ر...
[ 3 ] - «وجوه ابهام نحوی درساختار طنزهای رساله دلگشا با تکیه بر تئوری فوناژی»
قدمت پرداختن به طنز به دوره‌ی افلاطون بازمی‌گردد. امروزه تئوری‌های متنوعی در باب طنز در حوزه‌ی دانش زبان‌شناسی و ادبیات مطرح شده است. این تئوری‌ها توانایی تحلیل ساختمان طنز را در اختیار می‌گذارند. عبید زاکانی (701-772 ه.ق) یکی از طنزپردازان موفق در حوزه‌ی ادب فارسی است. حکایت‌های عبید زاکانی در رساله‌ی دلگشا بیان حقایقی جدی و واقعی در قالب عباراتی طنزآمیز و هزل‌گونه است. در بین خطوط رساله‌ی دلگ...
[ 4 ] - تحلیل مبانی طنزپردازی در داستان‌های شهرام شفیعی و سعید هاشمی بر مبنای نظریه طنز ایوان فوناژی
از آنجا که مهم‌ترین ویژگی داستان‌های شفیعی و سعید هاشمی، طنزپردازی است و نظریه طنز ایوان فوناژی از قابلیت بالایی برای بررسی طنز در آثار ادبی، برخوردار است، لذا در این مقاله چند اثر از این دو نویسنده بر مبنای نظریه فوناژی بررسی می‌شود. فوناژی آراء متنوعی در باب طنز در گروه سنی کودک و نوجوان دارد که می‌توان آن‌ها را در سیزده مؤلّفه جمع...
[ 5 ] - تحلیل الگوی کنشی و زنجیره‌های روایی گریماس در روایت مرگ رستم
روایت‌شناسی به دنبال طبقه‌بندی همة روایات در یک نوع واحد است. گریماس یکی از این نظریه‌پردازان است که با کاستن از تعداد کنشگرهای الگوی پراپ سعی داشت الگویی فراگیر برای تمام روایات ارائه دهد. در این پژوهش، داستان «رستم و شغاد» بر اساس الگوی کنشی گریماس، تحلیل سیر وضعیت روایت با توجه به تقابل‌های دوگانه و نیز الگوی نحوی و زنجیره‌های روایی (میثاقی، اجرایی و انفصالی) بررسی شده‌است. در این داستان، ال...
[ 6 ] - بازتاب اوضاع اجتماعی در لالایی‌های عصر حاضر
لالایی‌ها یکی از شاخه‌های ادبیّات عامه محسوب می‌گردد که از حیث پرداختن به مسایل کودکانه و مخاطب خردسال، در زیرمجموعه‌ی ادبیّات کودک نیز قرار می‌گیرد. لالایی‌ها را می-توان نخستین نغمه‌های مختص کودکان در نظر گرفت که قدمتی به اندازه پیدایش بشر داشته‌اند. انعکاس مسایل سیاسی، فرهنگی، مذهبی و اجتماعی در قرون متمادی در لالایی‌ها مشهود بوده‌است، تا جایی که همین مطلب را می‌توان یکی از علل اساسی ماندگاری ل...
[ 7 ] - «تخریب حدس» در داستان‌های طنزآمیز دورۀ معاصر کودک و نوجوان
طنز که از مهم‌ترین انواع ادبی محسوب می‌شود، پیشینه‌ای طولانی در ادبیات جهان دارد. ادبیات کودک و نوجوان به دلیل نوع خاصّ مخاطب آن، همواره محملی مناسب برای ایجاد طنز بوده است. منتقدان و پژوهشگران متعدّدی در سدة اخیر، دربارة طنز و انواع روش‌های پرورش آن، صحبت کرده‌اند. یکی از این نظریه‌پردازانِ برجسته، ایوان فوناژی است که آراء او در زمینة طنز به ویژه طنز در داستان‌های کودک و نوجوان -اگرچه در ایران، چ...
[ 8 ] - آموزههای تعلیمی در متون کهن با تکیه بر مرزبان‌نامه
این پژوهش با هدف بررسی آموزههای تعلیمی در متون کهن با تکیه بر «مرزبان نامه» انجام شده است. بسیاری از آثار فاخر ادب فارسی آثاری هستند که در قالب آموزههای تعلیمی نگاشته شدهاند. کتاب «مرزبان نامه» نیز از جزو آثار ارزشمند در حوزه ادبیات تعلیمی است که سرشار از مفاهیم مختلف دینی، فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی، اقتصادی و غیره است که با گذشت قرنها از تألیف آن همچنان میتواند برای نسل امروز و نسله...
نویسندگان همکار