علی اصغر قهرمانی مقبل
أستاذ مشارک فی قسم اللّغة العربیّة وآدابها، جامعة الخلیج الفارسی بوشهر
[ 1 ] - توظیف أسطورة العنقاء (قُقنوس) فی قصیدتی «قُقنوس» لنیما یوشیج و«عصرالجلید وبعد الجلید» لخلیل حاوی
إنّ أسطورة طائر العنقاء أو ققنوس من أهمّ الأساطیر الّتی استخدمها الشّعراء المعاصرین فی أشعارهم. ومن أولئک الشّعراء؛ نیما یوشیج رائد الشّعر الحر فی الأدب الفارسی الحدیث، وخلیل حاوی. ونحن نحاول فی هذا المقال أن نجیب على هذا السّؤال: هل الشّاعران نجحا فی توظیف هذه الأسطورة فی قصیدة ققنوس وعصر الجلید وبعد الجلید؟ وبعد دراسة الأسطورة فی القصیدتین المذکورتین سنرى أنّ الشّاعرین وظفا هذه الأسطورة لکی یصوّرا أجواء...
[ 2 ] - دراسة صوت «الضاد» التاریخیّة فی العربیّة وتحوّلها فی الفارسیّة
لم یشغل اللغویّین أیّ صوت من الأصوات بمقدار ما شغلهم صوت الضاد منذ القدیم إلى الیوم. فقد اتّفق اللغویّون أنّ الضاد تختصّ باللغة العربیّة، فلذلک سُمّیت العربیّة بلغة الضاد، إذ لا نجد الضاد فی اللغات السامیّة الأخرى بحیث تقابل الضاد فیها صاداً وعیناً وقافاً. السؤال الأساسی المطروح فی هذه الدراسة هو کالتالی: لماذا تحوّل صوت الضاد فی الفارسیّة إلى الدال والزای والذال؟ أمّا بالنسبة إلى منهج العمل، فمع أنّ العربیّة ت...
[ 3 ] - تأثیر وزن شعر فارسی بر اشعار عربی میرداماد
با روی کار آمدن شاه عباس صفوی و مهاجرت گسترده‌ی عالمان شیعه از لبنان (جبل عامل و بقاع) و بحرین به ایران نهضت ادبی زبان عربی در کشور احیا شد که پیشگامان آن همین مهاجران تازه وارد بودند. رکن دیگر این نهضت ایرانیانی بودند که زبان عربی را از این فقیهان فراگرفتند. از جمله‌ی این افراد میرداماد فیلسوف و فقیه معروف است. او علاوه بر آثار فلسفی، اشعاری به فارسی و عربی از خود بر جای گذاشته است. وی با آنکه...
[ 5 ] - شطح و شیوۀ بیان آن در مثنوی
این پژوهش به منظور بررسی مقولۀ شطح در مثنوی انجام شده است. برای این منظور به شیوۀ تحلیلی- توصیفی؛ نخست با مطالعۀ دو کتاب شرح شطحیات و تذکرة الأولیاء و برخی از کتب و مقالاتی که به این موضوع پرداخته‌اند، حدود و مصادیق شطح تبیین شده است. سپس با مطالعۀ مثنوی مولانا آن‌چه را که می‌تواند از مصادیق شطح به شمار آید با نمونه‌های روزبهان و عطار مورد تطبیق و تحلیل قرار گرفته است و با توجه به گوناگونی مضا...
[ 6 ] - بررسی تطبیقی کهن الگوی کودک در قصه های کامل کیلانی و صمد بهرنگی بر مبنای نقد کهن الگویی (نمونه موردی 10 داستان از هر نویسنده)
نقد کهن‌الگویی که برگرفته از آرای روان‌شناسانه‌ی کارل گوستاو یونگ است، در دوران معاصر از روش‌های مدرن نظریه‌ی نقد ادبی تطبیقی بر پایه‌ی نقد روان‌شناختی به‌شمار می‌رود که توجه بسیاری از منتقدان معاصر را به خود جلب کرده است. این گونه‌ی نقد ادبی در پی یافتن ارتباطی میان ذهن نویسنده و ساختار کهن‌الگویی است. کهن‌الگو، صورت نوعی موجود در حافظه‌ی ناخودآگاه بشر...
نویسندگان همکار