امیرحسین همتی
دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد
[ 1 ] - بررسی تطبیقی کهن‌الگوهای آنیما و آنیموس در اشعار سیمین بهبهانی و غادة السّمّان
در این پژوهش، شعر دو شاعر برجستة ادب معاصر فارسی و عربی، سیمین بهبهانی و غادة السّمّان، از منظر ادبیّات تطبیقی و کهن‌الگوهای آنیما و آنیموس که یونگ توجّه خاصّی به آن‌ها داشته، بررسی شده است. در این مقاله، ابتدا به تحلیل نظری موضوع پرداخته شده و سپس کهن‌الگوهای آنیما و آنیموس در اشعار ایشان مورد مطالعه قرار گرفته است؛ افزون بر این، میزان بسامد هر کدام، با توجّه به شرایط فرهنگی، زمانی و شخصیّتی در اش...
[ 2 ] - یک حکایت و هشت روایت از توبة ابراهیم ادهم
بهکار گرفتن قصّه و حکایت برای بیان آموزه‌های معنوی و تشریح مفاهیم بلند عرفانی از دیرباز، مورد توجه شاعران و نویسندگان فارسیزبان بوده است. در این میان، گاه با حکایت‌هایی روبه‌رو هستیم که به‌دلیل ظرفیت بالای ساختاری و مفهومی، روایت‌هایی مشابه و گاه گوناگون از آن‌ها ارائه شده است. حکایتتوبة ابراهیم ادهم ازجملۀ این حکایت‌ها است. چگونگی توبۀ ابراهیم ادهم در اغلب منابع عرفانی ذکر شده است؛ مستملی ب...
[ 3 ] - «یادآوری یک نکته در تصحیحِ کشف‌المحجوب هجویری»
کشفالمجوب پس از کتاب شرحِ تعرّف، قدیمترین و در عینِحال نخستین اثر مستقل است که در تصوّف و عرفانِ اسلامی به زبانِ فارسی نگاشته شده است. این اثر بهرغمِ آنکه در حوزۀ مباحثِ عرفان اسلامی، کتابی بهشمار میآید که شرح یا ترجمۀ آثارِ پیش از خود نیست اما در محتوا و مضمون، تأثیرپذیر از منابعِ پیشین بوده است. هجویری در نگارشِ این کتاب، ضمنِ بهرهمندی از افکار و اندیشههای مشایخِ متقدّم یا معاصر، به منابعِ موجود و...
[ 4 ] - کهن‌الگوی مادر مثالی در قصه‌های مشدی‌گلین‌خانم با تکیه بر نظریات یونگ
یکی از رویکردهای نقد معاصر، نقد کهن‌الگویی است که بر پایة اندیشههای کارل گوستاو یونگ، روان‌پزشک سوئیسی، شکل گرفته است. کهن‌الگوها از عناصر مهم روان‌شناختی هستند که در ناخودآگاه جمعی بشر قرار گرفته‌اند. قصه‌ها و افسانه‌ها نیز به عنوان شاخه‌ای از ادبیات شفاهی، عناصر کهن‌الگویی فراوانی دارند. کهن‌الگوها انواع مختلفی دارند که یکی از شناخته‌‌شده‌ترین آن‌ها مادر مثالی است. کهن‌الگوی مادر مثالی ...
[ 5 ] - گناه و بخشایش در داستان‌های برادران گریم
این مقاله در پی بررسی مضمون «گناه» و «بخشایش» در افسانه‌های برادران گریم است. روش پژوهش، مطالعه «بینامتنیّت خوانشی» با ارجاع درون‌متنی است. پس از بررسی کامل این دو موضوع در افسانه‌های حجم نمونه، این نتیجه به دست آمد که در این افسانه‌ها با دو رویکرد متفاوت به گناه و بخشایش روبه‌رو هستیم؛ نخست رویکردی که آموزه‌های مسیحیّت در آن به گونه‌ای کاملاً هواخواهانه و جانبدارانه دیده می‌شود؛ و دوم رویکردی که...
[ 6 ] - «نقش ابوالقاسم قشیری، در تقریبِ دیدگاه‌های مختلفِ اهل طریقت، در باب علمِ ولیّ از ولایتِ خویش»
اعتقاد به مخفی و محجوب بودنِ اولیا‌ء‌الله از چشمِ اغیار، یکی از معدود مسائل مورد اتفاق، در بین اهلِ تصوّف است. باور به این نکته که اولیا در زیرِ قبابِ حق مستور هستند، و تا ارادۀ خداوند، و همچنین خواستِ ولیّ در کار نباشد، کسی از وجودِ ایشان باخبر نخواهد شد، باوری رایج و پذیرفته شده در تصوّف و عرفان اسلامی بهشمار می‌آمده است. مستند اهل عرفان در پایبندی به این باور، حدیثِ قُدسی «اولیایی تَحتَ قِبابی لا یَعرفُهُم...
نویسندگان همکار