فاطمه مدرسی
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه
[ 1 ] - دگردیسی چهره های نمادین در اشعار صفارزاده
طاهره صفارزاده نویسنده، محقق، مترجم و یکی از شاعران برجسته ادبیات معاصر است که شعرش را بستری برای بیان عواطف، اندیشه و باورهای مذهبی قرار داده است. یکی از شگردهای این شاعر در بیان عواطف و اندیشه‌هایش، نماد پردازی است. شیوه‌ای که در شکل گیری زبان ادبی و هنری صفارزاده و نیز روشن شدن جهان بینی شاعر در زمینه مفاهیم گوناگون بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش بر آن است تا تغییر و دگردیسی چهره‌های نمادین...
[ 2 ] - نگاهی به عوامل موسیقی ساز در تمهیدات عین القضات همدانی
صنعت های بدیعی افزون بر کارکردهای زیباشناسانه ی خود تأثیرات گوناگونی بر کلام می گذارند. موسیقی درونی یکی از اثرات صنایع بدیعی است که می تواند نقش مهمی در زیباسازی کلام و تأثیر آن بر مخاطب داشته باشد. منظور از موسیقی درونی، موسیقی ای است که با استفاده از صنایع بدیع لفظی به وجود می آید. صنایعی که باعث می شوند کلمات به وسیله ی تشابه و تجانس هر چه بیشتر مصوتها و صامتها به یکدیگر وابسته شوند و بین آ...
[ 3 ] - پایان ناپذیری شخصیّت در داستان پایانی سیمین دانشور
داستان«متبرک باد خلیفه بودن انسان بر زمین، متبرک باد» آخرین داستان، از آخرین مجموعه، یعنی کتاب «انتخاب»از سیمین دانشور است؛ داستانی است که شخصیّت اصلی در مواجهه با مرگ، با ایجاد نشانگان مضمونی از سوی نویسنده در حالتی از شهود و اشراق، به باوری از پایانناپذیری خویش و استمرار در درون و هزارة بعد در پیکرة دیگر دست مییابد و هدف این پژوهش بررسی و تحلیل شگرد دانشور در چگونگی ترسیم پایانناپذیری شخص...
[ 4 ] - تأمّلی در زبان ادبی رودکی
زبان ادبی، نوعی زبان است که هدف آن آفرینش هنری و خلق زیبایی و انتقال احساسات و عواطف به مخاطبان است. پژوهش در زمینه کارکرد زبان ادبی یک شاعر، بدون در نظر گرفتن مسایل کلی مربوط به زبان او مثمر ثمر نیست؛ از این رو، نگارنده بر آن است تا اجزا و ساختار زبان رودکی را که در آفرینش زبان ادبی او در پیوند با یکدیگر تأثیرگذار بوده‌اند، مورد بررسی و مداقه قرار دهد. رودکی در به کارگیری عناصر زبان و گزینش وا...
[ 5 ] - موضع محمدتقی بهار نسبت به طرح «جمهوریت» رضاخان
نمایندگان و روحانیون محافظه‌کارِ مخالف رضاخان؛ رئیس‌الوزراء در مجلس پنجم شورای ملی، پس از ارزیابی طرح «جمهوریت»، چون آن را اولین خیزش سیاسی وی و تجددطلبان مدافع‌اش جهت برپایی حکومت غیردینی و حذف تدریجی روحانیون از ساختار قدرت سیاسی کشور، مغایر قانون اساسی مشروطیت و نخستین اقدام رضاخان برای الغای حاکمیت قاجاریه و استقرار سلطنت مطلقه‌اش می‌دانستند، بر حفظ اصول قانون اساسی مشروطه و سلطنت قاجاریه پا...
[ 6 ] - نگاهی به کاربردِ وجوهِ افعال در اشعار سلمان هراتی
سلمان هراتی (1338-1365) از شاعران متعهد صاحب‌سبک معاصر در حوزۀ ادبیات انقلاب اسلامی و پایداری است. شعر سلمان زلال و یک‌دست و در عین حال صادقانه و صمیمی است. زبان شعری سلمان زبان شعر انقلاب است؛ ساده و بی‌آلایش و دل‌نشین؛ اما او از شیوه‌های گوناگونی برای ادبی شدن زبان خود بهره میبرد. از شگردهایی که سلمان برای ارتقای سطح عادی زبان شعری خویش به سطح ادبی به کار می‌گیرد استفاده از وجوه گوناگون فعل ...
[ 7 ] - نگاهی به نوآوری‌های محمّدعلی بهمنی در فرم غزل
فرم به عنوان یکی از ارکان اساسی شعر، مجموعه‌ای پیوسته از قالب، زبان، تصویر و موسیقی شعر است که بسیار فراتر از فقط قالب و شکل ظاهری شعر. فرم یک شعر، تنها قالب یک شعر نیست که محتوا در داخل آن جای گیرد، بلکه مقوله‌ای است که همراه با روند به وجود آمدن شعر صورت می‌گیرد. نوآوری و شکستن هنجارهای عادی و متعارف در فرم شعر، از جمله شگردهایی است که شاعر برای آفرینش شعر خود، از آن بهره می‌گیرد و صاحب سبکی ...
[ 8 ] - نگاهی به فراهنجاری دستوری در اشعار م. سرشک
به اعتقاد صورتگرایان روسی، هر شاعر و نویسنده برای آفرینش اثر ادبی خود، به انواع فراهنجاریها و قاعدهافزایی‌ها در زبان دست میزند و با نامتعارف ساختن آن، باعث نوعی برجسته‌سازی میشود. یکی از این فراهنجاریها، گریز از قواعد دستوری حاکم بر زبان است که در واقع، وجه تمایز زبان ادبی از زبان غیر ادبی نیز هست. در این شیوه شاعر با تخطّی از قواعد دستوری، گزاره پیام را به پسزمینه فرستاده و خود پیام را د...
[ 9 ] - کارکرد ساختهای همپایه در قابوسنامه و تأثیر آن بر متون نثر فنی در آفرینش اطناب
یکی از شگردهای ایجاد اطناب در کلام، استفاده از ساختهای همپایه با سازههای متوالی است. از آنجا که هر یک از سازههای تشکیل دهندة ساختهای همپایه، حامل یک پیام و مفهوم هستند، مناسبترین ابزار برای توضیح یا توصیف امور و پدیدهها به شمار میروند؛ به همین دلیل، نویسندة قابوسنامه هر جا در صدد است مطلبی را با توضیحات مفصلتر به مخاطب ارائه دهد، به فراوانی از ساختهای همپایه بهره میبرد. نصرالل...
نویسندگان همکار