زهره نجفی
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
[ 1 ] - بررسی و تفسیر رمزگان‌های متنی در داستان طوطی و بازرگان مثنوی
روایت‌شناسی شاخه‌ای از نشانه‌شناسی است که با هر نوع روایت، اعم از ادبی یا غیرادبی، کلامی یا دیداری داستانی یا غیرداستانی، سروکار دارد و به دنبال آن است که واحدهای کمینه روایت و به اصطلاح «دستور پیرنگ» را مشخص کند. یکی از نکات مهم در بررسی روایت تفسیر رمزگان متنی است که بر اساس آن می‌توان به بسیاری از معانی پوشیده پی‌برد. مولوی در مثنوی نکات عرفانی را در قالب روایت‌هایی بیان می‌کند. اگرچه در اول...
[ 2 ] - بررسی دیدگاههای روان‌شناختی عطار براساس مکتب انسانگرایی با رویکرد میان‌رشته‌ای
مکتب انسانگرایی در قرن بیستم با دیدگاههای راجرز و مزلو به روان‌شناسان معرفی شد. این مکتب به بررسی نیازهای آدمی و گرایشهای فطری او پرداخته است. آرمان شهر، تجربیات اوج و والا، تجربیات دینی، انگیزه‌های متعالی و طبیعت انسان از جمله نظریات مزلو و راجرز است. عطار یکی ازبزرگ‌ترین عرفای مسلمان قرن 6 و 7 نیز در غزلیات خود بر اساس آموزه‌‌های اسلام به بررسی این امور پرداخته و ضمن بیان آنها به تحلیل ...
[ 3 ] - تحلیل ریخت شناسی رمان‌عامه پسند
روایت شناسی به عنوان رویکردی نوین در متن شناسی با آراء ساختارگرایان پیوند اساسی یافته است.ولادیمیر پراپ، فولکلورشناس روسی، نخستین کسی است که با مطالعۀ ساختارگرایانه بر روی قصه‌های پریان روسی، روایت‌شناسی نوین را پایه گذاری کرد. او دریافت قصه‌های عامیانه با وجود تنوعی که در روایت دارند از نظر انواع قهرمانان و عملکردها به هفت نوع شخصیت و سی و یک عملکرد که همواره با توالی یکسان از پی هم‌می‌آیند، م...
[ 4 ] - سعدالدین حمویه در مراد المریدین
In the process of Islamic mysticism, the seventh century, because of the confluence of various mystical methods and viewpoints is of a special importance. One of the distinguished figures of the period is Sa‘d al-din Hamouye (d.649 Lunar) that in spite of his significant place in the Islamic mysticism, these is not sufficient information about him. Without doubt any scientific source which he...
[ 5 ] - حکمت خسروانی در مرصاد العباد
تصوف اسلامی در ایران در حالی که از آموزه‌ها و دستورات اسلام ریشه گرفته بود در زمین فرهنگی ایران رشد کرد و تحت نفوذ اندیشه‌های ایرانی قرار گرفت. این اندیشه‌ها نظریه‌ها، شیوه‌های سلوک، آداب و رسوم صوفیان گرایشهای مختلف را تحت تأثیر قرار داد و سبب پیدایش دیدگاههای گوناگون عرفانی شد. شهاب‌الدین سهروردی در حکمةالاشراق سیر حکمت و فلسفه را در ایران باستان تا زمان خود توضیح می‌دهد و عارفانی مانند: با...
[ 6 ] - تحلیل امر نشانه‌ای و امر نمادین در قصه شهر سنگستان بر اساس نظریه کریستوا
دیدگاه های گوناگون اندیشمندان غربی درباره زبان و ادبیات، مجال وسیعی را برای نگرشی تازه از ابعاد گوناگون به متون ادبی فراهم آورده است. از جمله مکاتب ادبی که در قرن بیستم مطرح شد پسا ساختارگرایی است. ژولیا کریستوا یکی از پساساختگرایان است که اندیشه هایش درحوزة آثار ادبی بسیار مورد توجه قرار گرفت. بخشی از نظریات وی مربوط به امر نمادین و نشانه ای در زبان است. به عقیده وی زبان نمی‌تواند منحصرا نشانه...
[ 7 ] - کارکردهای وصف درروایت با تکیه بر یوسف و زلیخای جامی
وصف ابزار برجسته‌سازی در متن ادبی و محرک عواطف و احساسات مخاطب است. از آغاز شعر فارسی تاکنون، شاعران این عنصر مهم را در همة قالب‌های شعری و منظومه‌های روایی به کار برده‌اند. روایت، شیوة ارائة رخداد یا رخدادهاست و در تحلیل روایت عوامل دخیل در روایت، زمان و اجزای روایت، بررسی می‌شود. در این پژوهش کارکردهای وصف در روایت باتکیه‌بر منظومة یوسف و زلیخای جامی تحلیل می‌شود. ابتدا وصف‌های موجود در منظوم...
[ 8 ] - ماهیّت تجربة عرفانی بر پایة الگوی مدیریت احوال
برای شناخت بهتر عرفان اسلامی باید تجربة عرفانی دقیق‌تر تحلیل گردد. تا کنون پژوهش‌هایی دربارة ماهیت عرفان اسلامی انجام گرفته است و هر کدام از دیدگاهی ویژه، تجربة عرفانی و در کل عرفان اسلامی را بررسی کرده‌اند. تقسیم عرفان اسلامی به گونه‌هایی چون عرفان عاشقانه و تصوف عابدانه، عرفان خراسانیان و بغدادیان و همین‌طور تجربة طریقی و تجربة عرفانی از جملة این دیدگاه‌ها است. هم‌چنین ماهیت تجربة عرفانی را ب...
[ 9 ] - تحلیل ساختاری داستان «ضحاک» بر مبنای الگوی منطق نقش‌های کلود برمون
ساختارگرایی کوششی برای کاربرد نظریة زبانی در زمینة موضوعات و فعالیت‌های غیرزبانی است. یکی از جنبه‌های موفقیت ساختارگرایانْ روایت‌شناسی یا بررسی روایت است. این گروه از ساختارگرایان با بررسی عناصر روایت و قوانین ترکیب آن توانستند ساختار حاکم بر اشکال روایی را واکاوی کنند.در این مقاله یکی از روایت‌های اساطیری شاهنامه، ضحاک ماردوش، براساس نظریة کلود برمون، روایت‌شناس ساختارگرای فرانسوی، بر...
[ 10 ] - تحلیل عناصر روایی در وصف‌های ادبی منظومۀ یوسف و زلیخای جامی
شعرا در منظومه‌های روایی برای خلق روایت جذاب و پر‌کشش از دو سازۀ مهم روایت‌گری و وصف استفاده می‌کنند. «وصف» ابزاری است که خالق اثر برای برجسته‌سازی درکلام به‌کار می‌برد، اما جنبه بدون زمان متن روایی است. «روایت» بازنمایی یک رخداد یا سلسله‌ای از رخدادها است. این دو وجه مهم از نظر زمان سخن و داستان در تقابل و مغایرت با یکدیگر قرار می‌گیرند. بنابراین، باید ارتباط این دو سازه مهم در نظریه‌های مختلف...
نویسندگان همکار