محمدعلی خزانه دار لو
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
[ 1 ] - گزاره های انشایی در نفثه المصدور
نفثه المصدور یکی از متون برجستة تاریخی- ادبی دورة مغول است که هدف اصلی نویسندة آن، نه صرفاً ثبت وقایع تاریخی بلکه حسب حال و بثّالشکوی و شرح مصائب خویش بوده است. از این رو، نویسنده برای گزارش احساسات و تمایلات عاطفی خود در چهارچوبِ بلاغت کلام و متکلّم و اثرگذاری بر مخاطب، از مؤلّفههای گوناگونی بهره میگیرد که یکی از مهمترین آنها کاربرد فراوان گزارههای انشایی است. مقصود از گزارة انشایی، بیانی است...
[ 2 ] - نمودهای رمانتیسم در نفثه المصدور
رمانتسیم از جمله مکتبهایی است که در قرن هجده با شعار بیان آزاد احساسات فردی، بازگشت به طبیعت، بدوی‌گرایی، نگرش تخیّلی و... در مقابل تفکر خردگرای کلاسیسم به‌پا خاست. نفثه المصدور به عنوان متنی تاریخی- ادبی همانندیهای ویژه‌ای با اصول و مبانی رمانتیسم دارد و همین مسأله زمینه بررسی نقدی رمانتیسم را با توجه به ویژگیهای سبکی در این اثر فراهم می‌آورد. به لحاظ معنایی وجود عواملی مانند توجه به احساسات شخ...
[ 3 ] - بسترهای آفرینش هنری در متون عرفانی
در نوشتار حاضر، به واکاوی پیوندهای موجود میان اندیشه عرفانی و جنبه‌های زیباشناسانه متون عرفانی پرداخته شده است. به عبارت دیگر، این مقاله در پی معرفی بسترهای فکری‌ای است که از متون عرفانی آثاری هنری ساخته‌اند. اهمیت این بسترها را باید در دخالت آگاهانه یا ناآگاهانه آنها در فرآیند آفرینش متون پیگیری کرد، چنانکه حتی متونی همچون مقالات، تذکره‌ها، نامه‌ها و متون تعلیمی صوفیه را نیز به آثاری شاعرانه ت...
[ 4 ] - «تحلیل نشانه‌شناختی گفتگو در فیلمنامة داستانی دوازده رخ هوشنگ گلشیری»
به رغم اهمیت فیلمنامة داستانی و توجه پژوهشگران ادبی بر اولویت آن و خواندن آن همچون گونه‌ای از داستان روایی، این عرصه کمتر مورد نقد و تحلیل علمی قرار گرفته است. این مقاله بر آن است تا با توجه به جنبه‌های کاربردی نظریات گردآوری شدة کر الام در نشانه‌شناسی متن با تمرکز بر عنصر گفتگو و عوامل بافتی بیش از عرصه‌های دیگر در آن و بررسی اصولی چون؛ نظام نشانه‌ای فرا زبان (رمزگان مشترک، لهجة فردی، محدودیت ...
[ 5 ] - زمینه‌های گفتگویی طنز در مثنوی
گفتگو در آثار میخاییل باختین اصطلاحی است که سرشتی روش‌شناختی دارد. وی گفتگو را روشی برای روبه‌رو شدن با اموری می‌داند که تن به برخورد سلطه‌‌جویانه نمی‌دهند. بنابراین، این اصطلاح در تقابل با برتری طلبیِ نیروهای تک‌آوا قرار میگیرد. جنبه‌های گفتگوییِ طنز، خنده و کارناوال در اندیشۀ باختین نیز در همین ویژگی ریشه دارند. هدف مقاله حاضر بررسی زمینه‌های است که با پرورش عناصر گفتگویی و کارناوالی، به شکل‌گ...
[ 6 ] - معشوق ایده آل، معشوق- مادر (بررسی لکانی عشق در شعر «بر سرمای درونِ» احمد شاملو)
مقالة حاضر، مفهوم عشق را مطابق با مدل نظری لکان در شعر «بر سرمایِ درون» سرودة احمد شاملو بررسی می‌کند. لکان، علاوه بر دو ساحت «نمادین» و «خیالی» که پیش از او فروید بدان پرداخته بود، ساحت جدیدی می‌افزاید که همان امر«واقع» است. ازنظر او عشق، متعلق به امر واقع است و ما تنها قادریم عشق را در ساحت نمادین تجربه کنیم؛ بنابراین تجربه ما از عشق، تجربه‌ای ناقص است؛ چراکه ما در امر نمادین دچار فقدان هستیم....
نویسندگان همکار