احمد غنی پور ملکشاه
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
[ 1 ] - مبانی تکرار در اشعار قیصر امین‌پور
اصل تکرار[1] یا وقوع مجدّد[2] در آفرینش اثر هنری و به‌ویژه در شعر، عنصری اساسی است. در دوره های مختلف ادبی از تکرار به عنوان عاملی برای ابتذال زبان شعری پرهیز شده و به عنوان شگردی برای هنجارگریزی متنی مورد تأکید قرار گرفته است. عبارات، جملات، حروف و واژگان تکراری در یک مجموعۀ زبانی اتّفاقی نیست؛ بلکه می تواند برگرفته از احساسات، اندیشه و حتّی متأثر از اخلاقیات شاعر یا نویسنده باشد. از این رو، ب...
[ 2 ] - بازتاب زیبایی‌شناختی سیمای پیامبران در قصاید خاقانی
زندگی و سرگذشت پیامبران به عنوان انسان‌هایی کامل و دارای شخصیّت آسمانی و سیره انسانی در اکثر متون ادب فارسی انعکاس یافته و یکی از غنی‌ترین منابع الهام در شکل‌گیری آثار هنری و ادبی، همواره سرچشمه مضمون‌آفرینی و تصویرسازی شاعران و نویسندگان در ادب فارسی بوده است. آنچه در این مقاله به آن پرداخته می‌شود، تحلیل سرگذشت پیامبران در قصاید خاقانی است. شاعر شروان برای طرح هنرمندانه اشعارش از سرگذشت هفده ...
[ 3 ] - تنوّع عروضی و موضوعی در رباعیّات خاقانی
رباعی به‌دلیل ویژگیهایی که نسبت به سایر قالبهای شعری داشته، قرنها مورد توجه ادیبان بوده است. یکی از این ویژگیها دارا بودن وزنهای متعدد و متنوّع آن است؛ از طرفی دیگر، رباعی به‌عنوان قالبی که میتواند در برگیرندهی موضوعات و مضامین گوناگون باشد، همواره مورد توجّه اکثر شاعران قرار گرفته است. با توجه به این مطلب، در این نوشتار، رباعیات خاقانی از لحاظ تنوّع عروضی و موضوعی مورد بررسی قرار می‌گ...
[ 4 ] - جستاری بر مریثه در دیوان خاقانی
یکی از موضوعات دلپذیر و موثری که از آغاز شعر دری تا امروز توجه ادب شناسان و شعر دوستان را جلب کرده است، مرثیه سرایی در شعر فارسی است. این نوع شعر نظر به ارتباطی که با افکار و احساسات شخصی شاعر دارد، از قدیمی ترین دوران شعر فارسی در دیوان شاعران موجود است. خاقانی شروانی یکی از شاعرانی است که در غالب موضوعات رایج روزگار خود طبع آزمایی کرده و مهارت و استادی خود را در انواع سخن به ثبوت رسانده است. ...
[ 5 ] - Khaghani in the Domain of Elegy
One of the oldest and most pleasant and efficient kinds of poetry, which have attracted the attention of scholars and lovers of poetry since the beginning of the Persian poetry until now, is elegy. Khaghani Shervani is one of the poets who wrote after this genre and composed many memorable and beautiful elegies. The poet, who like many other people experienced happy and sad events and occasions...
[ 6 ] - نکته‌ای نویافته در دیوان خاقانی شروانی
افضلالدّین بدیل خاقانی شروانی و نظامی گنجوی، دو تن از آن شاعران بزرگ و صاحب‌سبک هستند که بر بسیاری از شاعران بعد از خود تأثیر گذاشته‌اند. بخش عمده‌ای از اشعار خاقانی شروانی، ساده و روشن است، امّا درک خیلی از قصایدش برای افراد عادی و گاه درس‌خوانده، دشوار و دیریاب شده است. یکی از این دلایل، ساختن ترکیب‌های مختلف و به کار بردن اصطلاحات علوم گوناگون است، ولی آنچه بیش از همه، سروده‌های این شاعر را ب...
[ 7 ] - عنصر شخصیّت و شخصیّت‌پردازی در منظومهی داستانی هفت‌پیکر نظامی
«هفت پیکر» نظامی از جمله منظومههایی است که به سبب تنوّع شیوههای شخصیّت‌پردازی به فضای داستانهای معاصر نزدیک است که تاکنون توجّه چندانی به قابلیّتهای داستانی آن نشده است. از اینرو در این پژوهش، سعی شده است تا روشی توصیفیتحلیلی، عنصر شخصیّت و شخصیتپردازی در این منظومه بررسی گردد تا به پرسشهای زیر پاسخ داده شود: 1-شخصیّتها در منظومهی هفت پیکر چگونه ترسیم شدهاند؟ 2ـ نظامی در هفت پیکر از کدام شیو...
[ 8 ] - بررسی و مقایسة ایهام و گونه‌های آن در اشعار خاقانی و حافظ
در تحلیل شعر هر شاعری، ساخت‌های گوناگونی را می‌توان اختیار کرد و دورنمایه‌ها و عناصر محتوایی و معنایی شعر را توصیف کرد و این که تا چه میزان بکر و ناب هستند و تأثیر این اندیشه‌ها و تفکّرات بر تفکّر شاعران آینده چگونه خواهد بود. خاقانی و حافظ، شاعرانی هستند که با قدرت هنرآفرینی و خلاقیّت زبانی بی‌نظیرشان در خلق صنایع بدیعی به ویژه ایهام توانستند سبک و شیوة خاص خود را به وجود آورند که شعرشان را از اش...
[ 9 ] - شگردهای بدیع لفظی در داستان‌نامة بهمنیاری و ضرب‌المثل‌های مازندرانی
موضوع این مقاله، شگردهای بدیع لفظی در داستان‌نامة بهمنیاری و ضرب‌المثل‌های مازندرانی است. مَثل‌ها به عنوان یکی از بخش‌های ادبیّات عامیانه، گرچه در ظاهر از آرایه‌های زیبایی‌شناسی بدورند، کمتر مَثلی را می‌توان یافت که از شگردهای بلاغی بی‌بهره باشد. یکی از عوامل مهمّی که سبب زیبایی و اثرگذاری مثل می‌شود، آرایه‌های لفظی است. در این نوشتار، شگردهای بدیع لفظی در 6023 مث...
نویسندگان همکار