شهناز شایان فر
استادیار دانشگاه الزهرا، گروه فلسفه
[ 1 ] - تبیین تأثیر انسان شناسی ملاصدرا در تنوع معنای زندگی
ادعای این جستار آن است که معنای زندگی در فلسفۀ ملاصدرا مؤلفهای مشکک و متنوع است نه متواطی، و تنوع یادشده برآمده از نگاه انسانشناسانۀ ملاصدرا است؛ نگاهی که بیان میدارد: انسان، نه نوع واحد متواطی، که نوع مشکک یا جنس مشتمل بر انواع متباین است. از این‌رو، مسئلۀ محوری در مقالۀ حاضر بررسی تأثیر طرح تفاوت تفاضلی و تباینی انسانها در تنوع و تکثر معنای زندگی است. نگارندگان با روش تحلیل محتوا درصدد خو...
[ 2 ] - تعارض دیدگاه منطقدانان سینوی با ابنسینا در تعیین جهت نتایج مختلطات شکل اول
فعلیت صغری از شروط انتاج مختلطات شکل اول است که بیش‌تر منطقدانان، از جمله ابنسینا، در بسیاری از آثار خود بدان پای‌بندند. ابنسینا در مبحث مختلطات شکل اول فقط در دو موضع (صغرای ممکنة خاصه با کبرای وجودیه و صغرای مطلقة خاصه با کبرای موجبة ضروریه)، جهت نتیجه را تابع کبری ندانسته است. در حالی که بنا بر رأی خواجة طوسی مواضع دیگری نیز وجود دارد که نتیجة تابع کبری نیست. خواجه کبرای ...
[ 3 ] - تبیین وجودی مرگ از دیدگاه ابنسینا و ملاصدرا
در این مقاله با استفاده از مبانی سهگانۀ هستیشناسی، جهانشناسی و انسانشناسی به تبیین مرگ از نظر ابنسینا و ملاصدرا پرداخته شده است. ابنسینا بر مبنای نگرش ماهوی، از مبانی انسانشناختی همانند دو ساحتی بودن انسان، روحانیةالحدوث و روحانیةالبقا بودن نفس در تبیین مرگ بهره میگیرد. در جهانشناسی ابن سینا مسألۀ مرگ، بدون حضور عالم مثال منفصل و با تأکید بر عالم عقل و نظریۀ افلاک تبیین میشود. او با ...
[ 4 ] - بررسی تطبیقی تعبیرپذیری احد نزد افلوطین و مقام ذات نزد ابن عربی
تأکید بر تعالی و تنزیه خدا و محدودیتهای معرفتی و زبانی نوع خاصی از الهیات به نام الهیات سلبی را شکل داده است؛ الهیاتی که در آن حدود و اوصاف امکانی از خدا سلب گشته و زبان سلب، تنها زبانِ درخور ساحت ربوبی است. برخی صاحبنظران، افلوطین، ابن میمون، قاضی سعید قمی، ملارجب علی تبریزی و ابن عربی را از طرفداران الهیات سلبی معرفی کردهاند. در این جستار به آرای دو متفکر، یعنی افلوطین و ابن عربی در باب احد...
[ 5 ] - شهود و سازگاری آن با تفکر فلسفی در حکمت متعالیه
در طول تاریخ تفکر، برهان و شهود دو روش دست‌یابی به حقیقت تلقی شده است. در این راستا آنچه در وهلۀ اول اندیشمندان را به فکر واداشته این است که کدامیک از این دو طریق معتبرتر و کاربردی‌تر است. بررسی این دو روش نشان می‌دهد که، گرچه هر یک از آن‌ها به تنهایی از مزایای خاصی برخوردار هستند، ولی در عین حال حصر‌نظر به یکی از دو روش برهان و شهود، در مسیر حقیقت‌یابی، چندان راهگشا نبوده، و توانایی حل بسیاری ...
نویسندگان همکار