علیرضا منصوری
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
[ 1 ] - مسئلۀ اندازه‌گیری در مبانی فلسفی مکانیک کوانتوم
اندازه‌گیری در مکانیک کوانتوم یکی از وجوه افتراق اساسی آن با مکانیک کلاسیک است. در این مقاله مسئلۀ اندازه‌گیری، به‌عنوان یک مسئلۀ مهم در مکانیک کوانتوم طرح شده است و ضمن تحلیل مبانی فلسفی آن، راه‌حل‌هایی که مدل‌های مختلف نظری برای آن ارائه کرده‌اند به‌اجمال بررسی، تحلیل و مقایسه شده است تا از رهگذر آن بهترین راه‌حل یا راه‌حل‌های ارائه‌شده انتخاب شود.
[ 2 ] - اشیاء کوانتومی: تعبیر سیگما برای مسألۀ اندازه‌گیری در مکانیک کوانتوم
در این مقاله تعبیر بدیلی تحت عنوان سیگما، برای بردار حالت مکانیک کوانتوم پیشنهاد می‌شود که با در نظر گرفتن اجزاء زمانی برای اشیاء (چهاربعدگرایی)، مدلی برای حل مسألۀ اندازه‌گیری عرضه میکند. در این نوشتار، ظرفیت و قدرت تبیینی این مدل برای حل سه مسألۀ اندازه‌گیری، یعنی مسألۀ نتیجه، مسألۀ آمار و مسألۀ اثر مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به‌اجمال استدلال می‌شود که تعبیر سیگما حداقل به همان اندازۀ تع...
[ 3 ] - فن‌سالاری در سیاست‌گذاریِ علم و تکنولوژی
توسعه در تمام مراحل تهیه چشم‌انداز و راهبرد و پیاده‌سازی نیازمند برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری و مدیریت است. نشان می‌دهیم که تقسیم‌کار و تخصصی‌شدن علوم در کنار برخی فلسفه‌ها، نفوذ تهدیدآمیز تکنوکراسی در سیاست‌گذاری‌ها را در بر دارد؛ تکنوکراسی در نهایت باعث می‌شود توسعه در جهت رفاه عموم مردم شکل نگیرد. به همین دلیل برای توسعه و پیشرفتِ مناسب و بومی نیازمند نهادها و رویکردها و زمینه‌های فلسفی هستیم که...
[ 4 ] - دربارۀ خودمختاری صنعت رسانه و تبلیغات
مقالۀ حاضر به این مسئله می‌پردازد که آیا فنّاوری رسانه و تبلیغات قدرتی فراتر از ارادۀ آدمیان یا منطق و اراده‌‌ای از خود دارد؟ آیا فنّاوری در خدمت مقاصد و اهداف آدمیان است یا خود رسانه و تبلیغات است که مقاصد و اهداف آدمیان را تعیین میکند؟ به‌عبارت خلاصه‌‌تر و فنی‌‌تر، آیا فنّاوری رسانه و تبلیغات خودمختار است؟ برای پاسخ به این پرسش، محتوا و استدلال‌های دیدگاه‌‌های هایدگر (M. Heidegger) و بورگمان...
[ 5 ] - علم و تکنولوژی: تفاوتها، تعاملها، و تبعات آنها
بین علم و تکنولوژی تمایز مفهومی مهمی وجود دارد، همچنین آنچهاز آن با عنوان ’علم کاربردی‘یاد می‌شود، از نظر معرفت‌شناختی مفهومی زائد است؛ این مقوله در ذیل مقوله تکنولوژی می‌گنجد. در مقالۀ حاضر دربارۀ زمینه‌های فلسفی خلط علم و تکنولوژی بحث می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که یکی دانستن آن دو، نه تنها یک خطای معرفت‌شناسانه محسوب می‌شود، بلکه نتایج و تبعات نامطلوب نظری و عملیعدیده‌ای نیز به بار می‌آورد که تأ...
[ 6 ] - رابطه فلسفی علوم انسانی و تکنولوژی
هدف مقاله حاضر این است که از منظری فلسفی رابطه علوم انسانی و تکنولوژی را تا حد امکان روشن کند. علوم انسانی دارای دو وجه است: وجهی که علم است، و وجهی که تکنولوژی است. به واسطه این نقش دوگانه، تعامل علوم انسانی با تکنولوژی پیچیده‌تر از رابطه علوم طبیعی با تکنولوژی است. رابطه وجه تکنولوژیک علوم انسانی با حیطه‌های مختلف تکنولوژی هم‌افزایانه است. ولی این رابطه در خصوص رابطه وجه علمی علوم انسانی با ت...
[ 7 ] - صدق نظریه‌های علمی به چه معناست؟
نزد رئالیست‌ها هدف علم، جستوجوی نظریه‌هایی است که توصیف- تقریباً- صادقی از جهان پیرامون ما ارائه کنند. اما صحبت از صدق نظریه‌های علمی، همواره با دشواری‌هایی روبهروست. در مقالۀ حاضر با یاری آموزه‌های منتج از نظریۀ صدق تارسکی توضیح می‌دهیم به چه معنا می‌توان از صدق نظریه‌های علمی و نسبت آنها با واقعیت سخن گفت. پیشنهاد مقاله این است که نظریۀ معناشناختی تارسکی دربارۀ...
نویسندگان همکار