رمضان علیتبار فیروزجایی
دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی
[ 1 ] - منزلت عقل متعالی (نقش عقل در ساحات مختلف دین)
از مسائل مهم در دینپژوهی و فلسفۀ دین، جایگاه و منزلت عقل در فهم دین است. سؤالات مختلفی در این زمینه مطرح میشود که عقل چه نقش و منزلتی در فهم دین و تحقق معرفت دینی دارد؟ آیا نقش و کارکرد آن تنها از سنخ ابزار فهم دین از سایر منابع است یا اینکه در کنار سایر منابع معرفتی دین، از جایگاه منبعیت نیز برخوردار است؟ در اندیشۀ غربی بهویژه مسیحیت، پاسخهای مختلفی در این باب داده شده است که با توجه به عن...
[ 2 ] - معیار علم دینی با تأکید بر علوم انسانی اسلامی (از منظر علامه طباطبایی)
«معیار علم دینی» عنوانی است که در این مقاله، مورد تحقیق و بررسی قرار خواهد گرفت. در این زمینه دیدگاهها و رویکردهای مختلفی مطرح است که دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی از جمله آن میباشد. دینیبودن علم را میتوان در عناصر و مؤلفههای مختلفی نظیر مبانی، موضوع، مسائل، روش، هدف و... جستوجو نمود. این ملاکها را میتوان در اضلاع سهگانه علم، عالم و معلوم ترسیم نمود. اضلاع مرتبط با عالِم و معلوم،...
[ 4 ] - نقد نگره تفکیکی در تبیین باور فطری به خدا
از باور فطری به خدا، تقریرها و تفسیرهای متعددی ارائه شده است. یکی از این تقریرها، تفسیر باور فطری به معرفت قلبی است که نه از سنخ علم حضوری و شهودی است و نه از سنخ علم حصولی؛ بلکه معرفتی است که خداوند در جان و قلب انسان به ودیعه گذاشته شده و صنع او میباشد. این تقریر که توسط طرفداران رویکرد تفکیکی ارائه شده است، از لحاظ مبانی، محتوا و روش با ایرادهای مختلفی نظیر تعطیل عقل از شناخت حصولی خداوند، ...
[ 5 ] - دین و الهیات جهانی در منظومه فکری اسلام
الهیات جهانی از کلانمسائل فلسفه دین به دنبال اصول و ارزشهای مشترک الهیاتی است تا بر اساس آن در راستای تحقق گفتوگوی میان پیروان ادیان به نیازهای مشترک الهیاتی آنان پاسخ بگوید. طرح این مسئله در جهان غرب، نظریههای مختلفی را به همراه داشته است که از جمله آن میتوان نظریه «کثرتگرایی دینی»، نظریه «وحدت متعالی ادیان»، نظریه «شمولگرایی افراطی» و.... نام برد؛ اما بر اساس آموزههای اسلام میتوان تب...
نویسندگان همکار