محمد توکل
استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
[ 1 ] - خود آیینی و اجتماع اخلاقی در فلسفه اجتماعی کانت
با اینکه کانت نوشتههای قابل توجهی در فلسفهی سیاسی و اجتماعی دارد، آراء وی در این حوزه عموماً در سایه فلسفه نظری وی و نیز فلسفهی سیاسی و اجتماعی هگل واقع شده و بنابراین، کمتر مورد توجه جدی قرار گرفته است. اما برای درک اهمیت آراء سیاسی و اجتماعی کانت لازم است آراء او در این زمینه در نسبت با آراء پیشینیان وی خوانده شود. در این مقاله قصد داریم فلسفهی سیاسی و اجتماعی کانت را در امتداد آراء ژان ژا...
[ 2 ] - آثار و پیامدهای مشارکت بخش خصوصی در آمورش عالی ایران
در این مقاله به تحلیل آثار و پیامدهای مشارکت بخش خصوصی در آموزش عالی ایران پرداخته و سعی شده، کارکردها و کژکارکردهای آن از منظر خبرگان، مورد مطالعه قرار گیرد. جامعه آماری 75 تن از خبرگان بوده و برای گردآوری اطلاعات از شیوه پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شده و تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش کمی انجام شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که مشارکت این بخش، کارکردها و کژکارکردهای مختلفی را به هم...
[ 3 ] - فهم جامعه‌شناختی ترومای شهری «ترومای حاصل از تصادفات موتورسیکلت‌سواران در تهران»
هدف مقاله‌ی حاضر فهم ترومای شهری با عنوان فرعی عوامل اجتماعی و فردی موثر بر ترومای ناشی از سوانح موتورسیکلت‌سواران بوده است. بررسی وضعیت ترومای ناشی از سوانح به‌طور کلی در ایران و به‌ویژه تهران نشان داد که سوانح ناشی از وسایل نقلیه‌ی موتوری و در راس آن وسایل نقلیه‌ی موتورسیکلت عمده‌ترین عامل در ایجاد تروما بوده‌اند. بررسی پیشینه‌ی موضوع نیز نشان می‌داد که تحقیقات انجام‌شده در این زمینه با رویکر...
[ 4 ] - معرفت، فنآوری و جامعۀ جدید: خوانش جامعه شناسی معرفت از جامعۀ پسا صنعتی و اطلاعاتی دنیل بل
یکی از موضوعات در جامعهشناسی معرفت جدید، توجه به چگونگی روابط دو قلمرو معرفت و جامعه در ابعادی مانند علم، فناوری، سازمان‌ها و گروه‌های حرفه‌ای و مسائل اجتماعی آن‌ها در جامعة اطلاعاتی است. دنیل بل، به‌عنوان پیشگام نظریه‌پردازی، با اندیشه‌هایش درمورد جامعة پساصنعتی و اطلاعاتی، چشم‌اندازها و مواضع معرفتی جدیدی را پیش‌‌‌روی بازسازی جامعهشناسی معرفت قرار داده است. این مقاله، با استفاده از روش اسنا...
[ 5 ] - شرایط امکان علوم اجتماعی در فلسفه اجتماعی علامه طباطبایی در پرتو مقایسه تطبیقی با فلسفه اجتماعی کانت
در مقاله حاضر، برون‌رفت علوم اجتماعی از وضعیت پروبلماتیک در تمدن اسلامی به مواجهه نظام معرفتی و متافیزیکی این تمدن با «ازجاکندگی معرفتی» دوران جدید منوط شده است. در تبیین این موضوع، آرای علامه طباطبایی به محک آرای ایمانوئل کانت برده شده است. کانت در مواجهه با پدیده یادشده، با انتقال خدا از حوزه شناخت به حوزه اخلاق و تبدیل انسان به موجودِ «خودآیین» و قرار دادن «دین در محدوده صرفاً خرد»، تحول بزرگی...
[ 6 ] - فراتحلیل کیفی مقالات علمی ناظر بر مسئلۀ فرار مغزها در ایران
فرار مغزها را می‌توان به‌منزلۀ نوعی پدیده یا مسئلۀ اجتماعی تعریف کرد که در واقعیت روند توسعۀ ملّی کشورهای در حال توسعه تبعات منفی و در شرایطی پیامدهای مطلوبی دارد. اصولاً جامعۀ ایران برای دست‌یابی به الگویی از پیشرفت، نیازمند تعلیم، پرورش و به‌کارگیری نیروی متخصص در جنبه‌های متعدد توسعه است و تقویت استعدادهای داخلی و کاستن از خلأهای فکری و مادی از ضرورت‌های آن محسوب می‌شود. از‌این‌رو، شناسایی زم...
[ 7 ] - بررسی پتانسیلهای فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در آموزش دانش‌آموزان و فرایند ادغام آن در مدارس: مطالعه موردی دبیرستان‌های دخترانه شهر تهران
هدف پژوهش حاضر بررسی پتانسیلهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند آموزش دانش‌آموزان دبیرستان و فرایند ادغام آن در مدارس بود که از طریق مطالعه موردی صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه مدیران، دبیران و مسئولین فناوری شاغل در مدارس مقطع متوسطه نظری شهر تهران (دخترانه) در سال 1395 بودند؛ به‌منظور انجام تحقیق، شش دبیرستان در سطح شهر (چهار دبیرستان دولتی و دو دبیرستان غیرانتفاعی)...
[ 8 ] - کم و کیف"سلامتاجتماعی" در پژوهشهای آموزشی ایران: یک فراتحلیل
سلامت اجتماعی از مفاهیم جدید مطرح در علوم اجتماعی است که در یکی دو دهۀ اخیر در ایران وجهان مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از صاحبنظران مطالعات اجتماعی بر این باورند که نوعیجمع بندی از شرایط اجتماعی جامعه در ذیل ابعاد مختلف این مفهومِ نوپا، مستتر است ، و به جهتگستردگی میتواند شاخص و ابزار تحلیلی خوبی برای جامعه شناسان، آسیب شناسان اجتماعی وبرنامه ریزان باشد. از سوی دیگر ...
[ 9 ] - مشکلات در انتخاب موضوع پایاننامه: مطالعهای کیفی در میان دانشجویان کارشناسیارشد جامعهشناسی دانشگاههای تهران
چکیدههدف مطالعۀ حاضر بررسی مشکلات دانشجویان کارشناسیارشد جامعه شناسی در انتخابموضوع پایاننامه بوده است. بدین منظور، روش نظریۀ مبنایی انتخاب شد. در نتیجه، با توجهبه هدف پژوهش و ماهیت روش نظریۀ مبنایی، هیچ نظریهای به تحقیق حاضر فیکس ١ نشدهاست. در این رابطه با 27 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد جامعه شناسی ( گرایش هایپژوهش علوم اجتماعی، جامعهشناسی و مطالعات جوانان ) از...
نویسندگان همکار