بهنام دارابی
دانشجوی دکتری فقه و حقوق جزا دانشگاه خوارزمی
[ 1 ] - لعان در نظام حقوقی اسلام و ظرفیتهای آن در کاهش جنایات ناشی از بدبینی و خیانت در خانواده
لعان حکمی تأسیسی در نظام حقوقی اسلام است که تشریفات و مقررات آن به‌صورت تفصیلی در قرآن کریم بیان شده و در کتب فقهی مذاهب اسلامی به‌صورت فصلی مجزا به آن پرداخته شده است. موضوع این حکم، اتهام خیانت زوجه به زوج از سوی زوج است که از این جهت با طیف وسیعی از جرایم خانوادگی ارتباط می‌‌یابد. به‌‌رغم کم‌توجهی قوانین ایران به این حکم اسلامی، تأسیسی بودن این حکم از یک سو و آیات صریح قرآن از سوی دیگر...
[ 2 ] - اسباب اختلاف فقها در تفسیر متن
پژوهش در اسباب اختلاف فقها، در فقه اهل‌‌سنت سابقه‌ای دیرینه دارد؛ دانشمندان اهل‌‌سنت از قرون اولیه اسلامی در صدد پاسخ به چرایی اختلاف صحابه و فقیهان، و ارائه دلیل و توجیه برای آن برآمده‌اند، اما این مسئله اساساً برای شیعیان که با حضور امامان معصوم(ع) و روشمند شدن اجتهاد توسط ایشان، کمتر دچار اختلاف شده بودند، مطرح نبوده است. در میان دلایلی که به عنوان اسباب اختلاف برشمرده‌اند، به اختلافات ناشی ا...
[ 3 ] - اجرای علنی مجازاتها از دیدگاه فقه مقارن و تأثیر مقتضیات زمان
اکثر فقهای مذاهب اسلامی به صورت گذرا و با نهایت اختصار، اعلام حاکم و حضور مردم در اجرای کیفر را، به نحو وجوب یا استحباب مطلوب دانسته و به آیه دو سوره نور، روایات و بازدارندگی این عمل از ارتکاب جرایم، استدلال نموده‌اند. آیه دو سوره نور با دو قید «طائفۀ» و «مؤمنین» اخصّ از مدعای موافقان است و روایات نیز هریک دارای قرینه‌ای می‌باشند که نمی‌توان از آنها چنین مطلوبیتی را استفاده نمود و بازدارندگی دید...
[ 4 ] - جرایم ناشی از نفرت مذهبی
«جرم ناشی از نفرت» مفهومی اجتماعی است که در اوایل دهه 90 میلادی به کار برده شد و مصادیق فراوان در کشورهای مختلف یافته است. این مفهوم آن دسته از جرایمی را شامل می‌شود که براساس نفرت موجود نسبت به دسته‌ای از افراد جامعه، بنابر اختلافی ایدئولوژیک یا طبیعی، با قربانی از سوی مجرم رخ می‌دهد. آثار مخرب اجتماعی این‌گونه جرایم موجب شده است اقداماتی برای از بین بردن و مقابله با آن، به خصوص در کشورهای ارو...
[ 5 ] - حوزه علمیه تقریب‌گرای سامرا و نقش میرزای شیرازی
میرزای شیرازی دارای شخصیتی بارز و تقریب‌‌گرا بوده است که در گفتار و رفتار ایشان نمایان گردید. برحسب نقلها ایشان با نیت تقریب مذاهب از نجف به سامرا، که شهری سنی نشین بود، مهاجرت نمود و حوزه و مکتبی تقریب‌‌گرا به وجود آورد. علاوه بر شخصیت میرزا، حضور حوزه شیعه در محیط و شهر سنی نشین سامرا آثار نیکویی در زمینه همبستگی بین پیروان مذاهب اسلامی داشته است که حاصل تعامل و زندگی مشترک شیعه و سنی در کنار...
[ 6 ] - مفهوم و جایگاه منصب قضا در نظام حقوقی اسلام
این مقاله بر آن است تا با نگاهی جدید و توجه به تعریف قضا در لغت و اصطلاح فقها و پیگیری و احصای موارد آن در کتاب و سنت، مفهوم «قضا» را دریابد و دایره شمول آن را روشن سازد. اکثر فقهای مذاهب اسلامی از «قضا» به رفع خصومت تعریف کرده‌اند که قول لغویان و آیات قرآن و احادیث پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) مؤید این تعریف می‌باشد و این مفهوم در هریک یا صریحاً و یا با قرینه‌ای که مبیّن این تعریف باشد،...
نویسندگان همکار