بیژن ظهیری

[ 1 ] - بررسی تطبیقی شخصیت زن در آثار فهیمه رحیمی و دانیل استیل مطالعه موردی: رمان پنجره و رمان طلوع عشق

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی شخصیّت پردازی زن در آثار فهیمه رحیمی و دانیل استیل با توجه به متفاوت بودن شرایط فرهنگی- مذهبی دو نویسنده بود. ادبیات داستانی به ویژه رمان­نویسی یکی از زمینه ­های جالب توجه و مهم در عرصه پژوهش­های تطبیقی است. شخصیت ها نه فقط به خاطر جاذبه ذاتی­شان، بلکه به این دلیل انتخاب می­شوند که معرف طبقات خاصی از افراد یک فرهنگ هستند. «فهیمه رحیمی» نویسنده ایرانی و «دانیل استیل» ن...

[ 2 ] - سیر و تداوم اندیشه‌های ایرانشهری در کلیله و دمنه

در این مقاله اندیشه‌های ایرانشهری نظیر شاهی آرمانی، فرّه ایزدی، توأمان بودن دین و مُلک، عدالت، راستی و مانند آن در کلیله و دمنه بررسی شده است. در کلیله و دمنه، پادشاهی عطیه الهی است که شاه در مرکز ثقل امور مملکتی قرار دارد، پس باید مُهر ن‍ژادگی بر جبین وی نقش بندد، چه اگر جز این باشد، موجودی اهریمنی است که سبب دگرگونی نظم حاکم بر کائنات می‌گردد. وی باید در جولانگاه حکومت از پشتیبانی فرازمینی بهره‌...

[ 3 ] - بررسی روایت‌های پسامدرن در داستان‌نویسی برای کودکان و نوجوانان

استفاده از عناصر پسامدرن در داستان‌های کودکان با دشواری‌هایی همراه است؛ زیرا ممکن است مخاطب کم‌تجربه فهم درستی از این عناصر نداشته باشد و روند درک داستان برایش کند شود. با این اوصاف، بسیاری از شاخصه‌های پسامدرن را در داستان‌های کودکانه محمدرضا شمس و سیامک گلشیری می‌توان دید. مانند: گسست در پیرنگ، خلق دنیایی دیگر، شخصیت‌های تخیلی و توهمی، راوی غیر قابل اعتماد و تعلیق آگاهانه ناباوری. در این پژوه...

[ 4 ] - دیدگاه‌های کلامی سعدی بر بنیاد قصاید

سعدی یکی از معدود شاعران زبان فارسی است که به واسطه نفوذ آثارش، حضوری دائمی، عمیق و اثربخش در فرهنگ ایرانی داشته است. در این مقاله تلاش شده تا رابطه میان بخشی از اشعار این شاعر یعنی قصاید وی، که عموماً لحن و محتوایی وعظ‌آمیز، خطابی و دینی و اخلاقی دارد، با اصول و مبانی مکتب کلام اشعری به‌طور دقیق و مستند بررسی شود. بدین منظور پس از ارائه تعریف؛ ویژگی‌ها، و دلایل پیدایش علم کلام، به بحثی تاریخی د...

[ 5 ] - راز خاموشی مولانا

[ 6 ] - بررسی تطبیقی نمودهای خودشکوفایی در مثنوی با روان‌شناسی انسان‌گرایانه آبراهام مزلو

مثنوی مولوی از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین آثار کلاسیک فارسی است که در عصر حاضر در داخل و در خارج از ایران مورد توج‍ّه و اقبال عام و خاص قرار گرفته است. شاید بتوان گفت که یکی از این دلایل، توجه خاص مولوی به «انسان» بوده است. مسائل و مفاهیمی که هم اکنون نیز مورد توجه ج‍ّدی بشر است و شاخه‌های مختلف علوم‌انسانی؛ از جمله ادبیات، فلسفه و روان‌شناسی متأثّر از آن است. مولوی انسان‌گرای معنوی‌نگر، در لحظاتی ...

[ 7 ] - نقد و بررسی نمودهای خودشکوفایی در منطق‌الطیر عطار بر اساس نظریه‌ی راجرز

گرایش فطری انسان به خودشکوفایی و کمال، به‌ویژه وقتی که ادبیات به حوزه‌ی عرفان قدم می‌گذارد و با چاشنی شریعت و طریقت آمیخته می‌گردد، گستره‌ی عظیمی از ادبیات ایران‌‌شهر را به خود اختصاص داده است. منطق‌الطیر عطار از جمله آثاری است که با درونمایه‌ی اصلی دیدار با خویشتن و شناخت خود، بشر را به فارغ شدن از متعلقات ناسوتی و نیل به کمال فراخوانده است و از رهگذر این اندیشه، به رویکردی از علم روانشناسی به...

[ 8 ] - بررسی تداوم زمان در منظومۀ آرش کمانگیر

منظومۀ آرش کمانگیر، یکی از شاهکارهای برجسته در حوزۀ منظومه‌های روایی است. سیاوش کسرایی با به کارگیری شگردهای زمان روایی، اسطورۀ آرش را در حوزۀ ادب معاصر تا ابد زنده نگه داشت. این جستار با بررسی تداوم زمان در این منظومه و انواع شگردهای روایی در بخش تداوم که دربرگیرندۀ حذف، درنگ، چکیده و صحنه می‌شود، بر اساس نظریۀ ژرار ژنت پرداخته و در نهایت از داده‌های به دست آمده، نتیجه‌گیری شده است. در این منظ...

[ 9 ] - مبانی جمال شناسی از دیدگاه سعدی

در این مقاله از جمال‌شناسی آثار سعدی سخن رفته است. با مطالعه‌ی آثار سعدی در می‌یابیم که او هم مثل افلاطون به ملازمه‌ی خیر و زیبایی باور دارد و زیبایی را اسباب اصلاح نفوس آدمیان می‌داند. او به اخلاق و فضایل اخلاقی در آثار خویش عنایت داشته و دستورالعمل‌های خردمندانه‌ای برای سعادت انسان ارائه می‌دهد. نگاه عارفانه‌اش به اجزای هستی سبب می‌شود که «زیبایی» را آیتی از جمال حق بداند و بگوید خدا زیباست و...

[ 10 ] - بررسی و تطبیق مقام معشوقی مولانا با نظریۀ فردانیّت یونگ

در اندیشۀ عرفانی، علاوه بر «مقام عاشقی» به عنوان مقام اولیای مشهور، «مقام معشوقی» وجود دارد که مقام اولیای پنهان و مستور است. در این مقاله، با بررسی نظریه‌های بزرگان تصوّف از آغاز تا پایان سدۀ هفتم هجری درمی‌یابیم که چنین دیدگاهی دربارۀ مراتب عشق، در اندیشه‌های احمد غزالی، عین‌القضات همدانی، روزبهان بقلی شیرازی، شمس تبریزی و سلطان‌ولد آمده‌است و برآمده از عبارت «یُحِبُّهم» در قرآن و حدیثی از پیامبر ...

[ 11 ] - A Hegelian Reading of the Philosophy of Iranian Mythological History in Firdowsi\'s Shahnameh, Focusing on the concepts of "Gods and Servants"

Firdowsi's Shahnameh, the poetic mythological epic of Iran, is created on the base of opposite forces of the world, namely Iran and Aniran and the battles of their people, because the design of the mythological history of Iran is also basically created on the intercourse of opposites .One of the most comprehensive philosophical views on history is  Friedrich Hegel's attitude. In this view, the ...

[ 12 ] - Paradox in the Poetry of Hazin-e Lahiji

Paradox is one of the literary techniques in the poetry of the Safavid poets. Hazin-e Lahiji, like so many other poets of that age, employed this technique in his pursuit and showed that "unfamiliar meaning". Paradox is used in the poetry of Hazin-e Lahiji for the purpose of defamiliarization and exoticism. The poet in order to create new implications and subtle and insightful points and also t...