سیدعلی علوی
استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
[ 1 ] - تحلیل فضایی الگوی رشد شهری(مطالعه موردی:شهرکلاردشت)
هدف از این پژوهش بررسی و شناخت میزان گسترش کالبدی- فیزیکی شهر کلاردشت، بررسی الگوی گسترش شهر در بازه‌ی زمانی 1342 تا 1392 و تعیین جهات گسترش شهر از طریق شناسایی ماهیت اراضی تغییر یافته به کاربری‌های شهری می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است برای گردآوری اطلاعات موردنیاز از روش کتابخانه‌ای و روش بررسی میدانی استفاده شده است. جهت بررسی تغییرات کاربری ...
[ 2 ] - تحلیل فضایی عوامل شکل گیری خزش شهری در شهر بابل
شهر نشینی به عنوان یک تعامل حیاتی بین انسان و محیط زیست شناخته شده که تحت تاثیرنیروهای مهم منطقه ای و جهانی قرار گرفته است. از جمله این نیروها پدیده خزش شهری و رشد افقی شهرها می باشد به طوری که عدم شکل گیری تغییر و تحولات کالبدی براساس بنیان های قاعده مند و ساختار یافته است به گونه ای که مسائل فرا روی نظامات برنامه ریزی و جریانات هدایت گر سیاسی- تصمیماتی، از انتظام ناپذیری و بی برنامگی نگرش های...
[ 3 ] - الگوی پراکنش فضایی و ساماندهی پایگاههای پشتیبانی مدیریت بحران با استفاده از تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM) و تحلیل‌های GIS (مطالعه موردی: منطقه 18 شهر تهران)
مخاطرات طبیعی بخشی از جهان پیرامون ما بوده و همیشه یک خطر جدی برای توسعه به شمار رفته و خواهند رفت، به عبارتی زندگی بشر بدون در نظر گرفتن این مخاطرات غیرقابل‌تصور خواهد بود. نکته حائز اهمیت این است که از وقوع بحران نمیتوان جلوگیری کرد اما تمرکز و توجه برنامهریزی بحران شهرها در مرحله آمادگی میتواند باعث کاهش تلفات انسانی و خسارات مالی در اثر بروز سوانح گردد. دراین‌بین پایگاههای پشتیبانی مد...
[ 4 ] - Modeling Urban Sprawling of Tehran Metropolitan Area Based on PSO
The main goal of the present study was to implement a hybrid pattern of cellular automata model and particle swarm optimization algorithm based on TM and ETM+ imagery of landsat satellite from 1988 to 2010 for simulating the urban sprawling. In this study, an alternative model was implemented in two ways: the first method was based on two images (1988 and 2010) and the second one was based on t...
[ 5 ] - تحلیل فضایی کیفیت زندگی در ایران
آمارها حاکی از آن است که طی چند دهه اخیر ایران از نظر کیفیت زندگی در زیر متوسط جهانی قرارداشته است. علیرغم فعالیتهای توسعه ای که طی نیم قرن اخیر در ایران صورت گرفته و همواره بهبود شرایط و کیفیت زندگی در دستور کار قرار داشته است ، هرچند بهبودهایی در برخی زمینه ها صورت پذیرفته است اما همچنان کیفیت زندگی در ایران با شرایط ایده آل فاصله زیادی دارد. از سویی به دلیل تنوع جغرافیایی و سمت و سوی برنامه ...
[ 6 ] - پهنه بندی فضایی سکونتگاه های روستایی در معرض مخاطرات محیطی با استفاده از تکنیک تصمیم گیری چند معیاره ویکور (مطالعه موردی: شهرستان تالش)
شناخت نواحی در معرض مخاطرات طبیعی همچون زلزله یکی از گامهای اولیه در مدیریت مخاطرات و برنامهریزی توسعهای و عمرانی است. مقوله زلزله یکی از مخاطرات طبیعی است که وقوع آن میتواند تلفات، خسارت و آسیبهای بسیاری را ایجاد کند. مخاطرات طبیعی مانند سیل، زلزله و غیره در طول حیات کره زمین همواره وجود داشته است. در دهههای اخیر علیرغم پیشرفتهای علمی و تکنولوژی گسترده در پیشبینی حوادث، ساختمان...
[ 7 ] - تحلیل نقش دفاتر خدمات الکترونیکی در کاهش سفرهای درون شهری (مطالعۀ موردی منطقۀ 5 شهرتهران)
در عصر حاضر فناوری اطلاعات و ارتباطات به‌صورت نیرویی فراگیر بر ابعاد مختلف زندگی انسان‌ها تأثیر گذاشته است و یکی از جلوه‌های اصلی فناوری نوین طراحی و استقرار دولت الکترونیکی به‌شمار می‌آید، دولت الکترونیک نیز از نظر ساختاری و ماهیتی، پدیده‌ای مدرن محسوب می‌شود و براساس تعامل متقابل میان دولت با شهروندان برپا شده است. این پژوهش در دو بخش توصیفی و تحلیلی انجام شده که در بخش توصیفی، داده‌های تحقیق...
[ 8 ] - الزامات توسعۀ پایدار و ارزیابی توسعۀ پایدار محلهای (مطالعۀ موردی: محلۀ اکباتان منطقۀ 5 شهر تهران)
توسعه مفهومی است که اغلب به فرایند حرکت جامعه از نقطه‌ای به نقطة دیگر اطلاق می‌شود که جنبه‌های مختلفی از جمله رشد اقتصادی، تغییر ساختاری، صنعتی‌شدن، خودشکوفایی و اعتمادبه‌نفس فرهنگی، مذهبی و ملی و فردی را دربر می‌گیرد. توسعة پایدار مفهوم جدیدی از رشد اقتصادی است؛ رشدی که عدالت و امکانات زندگی را برای تمام مردم جهان- و نه تعداد اندکی- برگزیده است. دو عامل توجه به نقش و اهمیت حکومت محلی و همچنین ...
[ 9 ] - رتبه‌بندی نواحی روستایی براساس میزان رضایت از کیفیت زندگی با استفاده از مدل تصمیم‌گیری کوپراس (مطالعۀ موردی: دهستان نورآباد، بخش مرکزی شهرستان دلفان، استان لرستان)
امروزه کیفیت مکان زندگی انسان، یکی از مهمترین حوزه‌های پژوهشهای برنامهریزی مکانی- فضایی در کشورهای مختلف است. این اهمیت، بهدلیل تأثیرگذاری روزافزون پژوهشهای کیفیت زندگی در پایش سیاست‌های عمومی و نقش آن بهعنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامهریزی مکانی است. هرچند ارتقای کیفیت زندگی در مقیاس‌های فردی و اجتماعی در سکونتگاه‌های روستایی، از دیرباز مورد توجه برنامه‌ریزان بوده است، اما در دهه...
[ 10 ] - ارزیابی تناسب فضایی- مکانی پارکهای شهری با استفاده از GIS مطالعه‌ی موردی: پارکهای محلهای منطقه‌ی 5 شهرداری تهران
امروزه با پیشرفته شدن جوامع شهری، وجود کاربری فضای سبز و توزیع متناسب آن به یکی از مهمترین دغدغههای مدیران شهری به ویژه در کلانشهرها تبدیل شده است. گستردگی شهر تهران به همراه متمرکزتر شدن فضای داخلی آن ضرورت توجه به وضعیت دسترسی پارکهای محلهای را بیش از پیش آشکار ساخته است. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان سازگاری پارکهای محلهای منطقه‌ی 5 شهرداری تهران با کاربری‌های همجوار، تحلیل میزان تناسب آ...
[ 11 ] - ارزیابی میزان آسیبپذیری بافت فرسودهی شهر میناب در برابر زمینلرزه
حوادث طبیعی بدون آنکه بشر قادر به تأثیرگذاری مستقیم بر آن باشد، اتفاق میافتد و زندگی اجتماعی آنها را به مخاطره میاندازد. ویژگی هر نوع بافت شهری در هنگام وقوع بلایای طبیعی در قابلیتهای گریز و پناهگیری ساکنان، خدماترسانی و کمکرسانی نیروهای امدادی و پاکسازی و بازسازی و حتی اسکان موقت تأثیر مستقیمی داشته است. بافتهای فرسوده علاوه بر ارزش تاریخی و فرهنگی به دلایلی از قبیل عدم رعایت معیارهای ...
[ 12 ] - سنجش شاخص های ذهنی کیفیت زندگی شهری با رویکرد شهر سالم مطالعه موردی: شهر بهبهان
چکیده شکل‌گیری ̨ رشد و گسترش مفهوم کیفیت زندگی طی نیم‌قرن اخیر ̨ آن را به مفهوم کلیدی در عرصه مسائل انسانی تبدیل نموده است. امروزه با گسترش شهری و افزایش نابرابری‌ها ̨ مطالعات کیفیت زندگی به ابزار مهمی جهت برنامهریزی و مدیریت شهرها بدل گشته است. تحلیل شاخص‌های کیفیت زندگی می‌توانند مدیران شهری را برای شناسایی نواحی نیازمند مداخله یاری نماید. این پژوهش در راستای شهر سالم طرح‌ریزی‌شده است و ب...
[ 13 ] - مکان گزینی مناسب بیمارستان های شهری با استفاده از تکنیک های تلفیقی مدل تحلیلی تصمیم‌گیری چند معیاره و تحلیل های فضایی سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه 7 شهر تهران)
Background: In Iran, the rapid growth of urbanization is in a way that it fits into the appropriate location for urban spaces are not switching. The main consequence of this is failure of service delivery and service system to citizens. One of the most important public services that hospitals provide most of the citizens' health. The purpose of this study, “Optimal locating of hospitals in re...
[ 14 ] - مدلسازی فضایی پیش بینی جریان‌های ترافیکی درساماندهی حمل‌و‌نقل درون‌شهری تهران
ازچالشهای اساسی مدیران وشهروندان تبعات منفی شبکه حمل ونقل وترافِیک درون‌شهری است. این پدیده به خودی خود یک مساله تلقی نمی‌گردد، بلکه یک موهبت بوده و زمانی به چالش مبدل می‌گردد که عواقب ناشی از آن باعث نارضایتی شهروندان وکاهش سطوح کمی و کیفی خدمات رسانی ونیز اختلال در چرخه زیست شهری را به دنبال آورد. برنامه ریزان شهری جهت تهیه برنامههایی به منظور مستعد ساختن شهرها به عنوان محیطی مطلوب برای سا...
[ 15 ] - ساماندهی فضایی پایگاههای پشتیبانی مدیریت بحران با استفاده از تکنیک‌های تلفیقی مدل تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM) و تحلیل-های GIS مطالعه موردی: منطقه 18 شهر تهران
مخاطرات طبیعی بخشی از جهان پیرامون ما بوده و همیشه یک خطر جدی برای توسعه به شمار رفته و خواهند رفت، به عبارتی زندگی بشر بدون در نظر گرفتن این مخاطرات غیرقابل تصور خواهد بود. توسعه زندگی اجتماعی به ویژه شهرنشینی و گسترش روزافزون شهرها نیز ابعاد این حوادث را وسعتی دوچندان بخشیده و همواره یکی از دغدغههای اصلی تمامی مدیران شهری و شهروندان بررسی شیوه‌های مقابله با این بحران‌ها بوده است. نکته حائز ...
[ 16 ] - ارزیابی و سنجش فضایی محیط‌زیست شهری با رویکرد شهر سبز (مطالعة موردی: کلان‌شهر تهران)
برنامهریزی و مدیریت شهری در شهر سبز برمبنای مدیریت اکولوژیکی است که با تطبیق شاخص‌های زیست‌محیطی به‌دنبال پایداری اکولوژیکی و به‌تبع آن توسعة پایدار شهری است. تهران از جمله شهرهایی است که در دهههای اخیر بهدلیل تمرکز شدید، ازدحام ترافیک، آلودگی هوا و افزایش منابع آلوده‌کنندة محیط‌زیست، فشار اکولوژیکی گسترده‌ای بر طبیعت وارد کرده است. در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر با هدف شناسایی شاخص‌های شهر سبز...
[ 17 ] - تحلیل فرایندهای محلی در پراکنش فضایی شهری (مطالعۀ موردی: شهر گرگان)
در این پژوهش، به واکاوی علل و عوامل پراکنش افقی شهر گرگان پرداخته شده است. گردآوری داده‌ها براساس مستندات موجود و مصاحبه با 30 متخصص کشوری در زمینة پراکنش افقی و 150 متخصص محلی انجام شد که در فرایند توسعة شهر مشارکت داشته‌اند. ابتدا با ارائة مستنداتی از روند توسعة شهر مشخص شد که رشد شهر بیرونی است و در دو الگو صورت گرفته است: الگوی خوشه‌ای در بخش‌های شمال شرق، جنوب و جن...
[ 18 ] - تبیین الگوی فضایی شاخص‌های شکوفایی شهری در ایران رویکردی نوین در مطالعه پایداری کلان شهرها (مطالعه موردی کلان شهر تهران)
شکوفایی شهرها نخستین بار در گزارش برنامه اسکان بشر سازمان ملل(UN-Habitat)، در سال 2013، تحت عنوان City Prosperity Index"" ارائه شده است. این گزارش پاسخی به بحرانهای چند بعدی پیش‌آمده در دهههای اخیر در جهان است. در گزارش ارائه‌شده، اسکان بشر به تعریف شکوفایی شهری و ارائه شاخصهایی چند بعدی از شکوفایی شهری پرداخته است. به‌واقع به‌جای اندازهگیری عوامل اقتصادی به‌صورت تک‌بعدی از قبیل میزان تولی...
[ 19 ] - تبیین سناریوهای مسکن گروه های آسیب پذیر شهری (مطالعه موردی: کلان شهر تهران)
در این پژوهش با بهرهگیری از روش سناریونگاری سعی در ترسیم آیندة منطقی و باورپذیر(سناریوها) برای مسکن اقشار آسیبپذیر شده است تا از این طریق به برنامه‌ریزان کمک کرده باشد راهکارهای بهینه برای حل این مشکل ارائه دهند. بر همین اساس، پس از مرور مبانی نظری، مجموعة پیشرانهای اثرگذار در آیندة کلان‌شهر تهران شد و براساس روش تحلیل اثرات متقاطع بررسی شد. براساس نتایج تحلیل اثرات متقاطع، چهار پیشران، وضع...
نویسندگان همکار