بهرام ثقفیان
استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
[ 1 ] - مقایسه عملکرد مدلهای شبکه عصبی و فازی در تعیین دبی ماهانه جریان با استفاده از آمار کوتاه مدت.
بهره‌برداری بهینه از سیستمهای منابع آب و به خصوص تعیین زمان واقعی کارکرد مخازن سدها، مستلزم پیشبینی آورد رودخانه‌هاست. در این مقاله عملکرد مدلهای منطق فازی (FL) و شبکه عصبی مصنوعی (ANN) برای پیشبینی یک و دو ماه بعد جریان حوضه کارون در محل ایستگاه هیدرومتری پلشالو با هم مقایسه شده است. در این راستا از سیستم استنتاجی ممدانی برای ساخت مدلهای FL و همچنین شبکههای پیشرو سه لایه برای مدلسازی ت...
[ 2 ] - ارزیابی عملکرد سطوح آبگیر پشت بام ساختمان های مسکونی در تأمین نیاز غیرشرب ساکنین در شهرهای ساحلی کشور
به دلیل کمبود منابع آب قابل شرب و آلودگیهای زیست محیطی آبهای زیرزمینی، و همچنین افزایش میزان تقاضا از منابع آب به دلیل رشد جمعیت، بسیاری از شهرهای ایران، بویژه شهرهای ساحلی، در تأمین آب با دشواریهایی روبرو می‌باشند. جمع‌آوری آب باران از سطح پشت بام ساختمانهای مسکونی در شهرها و روستاها برای مصارف شرب و غیر شرب راه حلی عملی در کاهش بحران فزاینده تأمین آب برای شهروندان است. از آن‌جایی که سطح و...
[ 3 ] - مقایسه کارایی روش های برآورد تلفات در شبیه سازی فرایند بارش رواناب حوضه‌ی آبخیز کارون3
با توجه به تاثیر بارز روش تلفات نفوذ در عملکرد شبیه بارش-رواناب به منظور کاهش خطا و واریانس ویژگیهای سیلاب، و در پیامد آن، افزایش دقت و کارایی طراحیهای مبتنی بر خصوصیات استخراجی سیلاب حاصل از شبیه بارش-رواناب، نظیر حجم رواناب، بده‌ی اوج و زمان رسیدن به آن، عملکرد شبیه‌های نفوذ سازمان حفاظت خاک آمریکا، گرین و امپت، تلفات اولیه‌ی-مقدار ثابت، نسبت ثابت، نمایی و شبیه دربردارنده‌ی شرایط رطوبتی خاک...
[ 4 ] - پایش سطح برف حوضۀ سد شاه‌چراغی با استفاده از تصاویر NOAA-AVHRR
پایش سطح برف نمایندۀ میزان پوشش برف بوده و عامل مهمی در پیشبینی جریان حوضه با استفاده از مدلهای هیدرولوژی است. هدف این پژوهش بررسی تغییرات سطح برف حوضۀ سد شاه‌چراغی در شمال استان سمنان، طی دورۀ بیستودوساله است تا بتوان از سری زمانی سطح برف بهدستآمده، بهمنزلۀ دادههای ورودی مدل پیشبینی جریان ورودی سد استفاده کرد. نبود ایستگاهها و دادههای هواشناسی و برفسنجی مناسب در سطح حوضه، بر اهمیت ک...
[ 5 ] - تحلیل حساسیت جامع پارامترهای گیاهی مدل WOFOST برای گیاهان ذرت و گندم در شبیهسازی عملکرد محصول
مدل شبیهسازی رشد محصول WOFOST به طور گستردهای در تخمین عملکرد محصولات زراعی در مقیاس مزرعهای و منطقهای و شرایط مختلف اقلیمی بکار میرود. در فرآیند مدلسازی، همواره به سبب وجود تعداد زیاد پارامترها و از طرفی کمبود دادههای اندازه‌گیری شده نمی‌توان تمامی پارامترهای مدل را تخمین زد. بنابراین معمولاً در فرآیند مدلسازی پارامترهای حساس مدل شناسایی و سپس تخمین‌زده (واسنجی) میشوند. روشهای جامع تح...
[ 6 ] - توسعه مدل بهره‌برداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی با تأکید بر کمیت و کیفیت منابع آب
بسیاری از مسائل واقعی تخصیص بهینه منابع آب شامل اهداف متضادی هستند. در این تحقیق، الگوریتم ژنتیک NSGA-II، بهمنظور بهینه‌سازی بهره‌برداری تلفیقی چند‌هدفه از منابع آب و مدیریت بهینه عرضه و تقاضای آب در بخش کشاورزی توسعه یافته است. بهمنظور تخصیص بهینه منابع آب و زمین به محصولات غالب در واحد هیدرولوژیکی نجف‌آباد، دو مدل جایگزین برنامهریزی ژنتیک و شبکه عصبی مصنوعی، با الگوریتم NSGA-II مرتبط شده‌ا...
[ 7 ] - تحلیل فراوانی دبی سیلاب براساس شبیهسازی مدل بارش‌ـ رواناب و توزیع‌های آماری
تحلیل فراوانی سیلاب روشی برای به‌دست‌آوردن سیلاب طراحی سازه‌های هیدرولیکی در یک رودخانه است. در این روش بزرگی سیل به فراوانی وقوع آن با استفاده از توابع توزیع آماری مرتبط می‌شود. دقت برآورد سیلاب به عواملی چون انتخاب توزیع‌های احتمالاتی مناسب و تخمین پارامترهای آن، دوره‌های آماری در دسترس، خطای معمول در اندازه‌گیری‌ها، و وجود مقادیر پرت بستگی دارد. بزرگی سیل را با روش مدلسازی هیدرولوژیک نیز می...
[ 8 ] - تعیین آستانه خشکسالی ابزار مدیریت واقع‌بینانه منابع آب در حوضه دریاچه ارومیه
رشد جمعیت و به‌تبع آن نیاز به منابع آب بیشتر برای مصارف شرب و بهداشت، کشاورزی و صنعت، مدیریت آب را با چالش توزیع عادلانه منابع آب کشور و تأمین به موقع نیازها روبرو نموده است. محدودیت منابع آب در مقابل نیازهای روز افزون در حوضه‌های با اقلیم خشک و نیمه‌خشک موجب گردیده تضادهایی بین ذی‌نفعان در مناطق مختلف حوضه آبریز بوجود آید که نتیجه آن، رقابتی منفی برای در اختیار گرفتن هر چه بیشتر منابع آب بدون ...
[ 9 ] - ارزیابی و بهینه یابی شبکه ایستگاه های باران سنجی بر مبنای روش کریجینگ احتمالاتی (مطالعه موردی: حوضه گرگان رود)
بارندگی از ورودی‌های اصلی در برنامهریزی و مدیریت منابع آب محسوب می‌شود. شبکه کارآمد ایستگاه‌های باران‌سنجی شبکه‌ای است که علاوه بر دقت اندازه‌گیری مناسب از تراکم مطلوبی نیز برخوردار باشد، به طوری که بتوان در نقاط فاقد ایستگاه در یک حوضه آبریز برآورد مناسبی از بارندگی بدست آورد. در این مطالعه روشی مبتنی بر مدل زمین‌آماری کریجینگ و تابع توزیع احتمال نرمال برای ارزیابی عملکرد شبکه ایستگاه‌های با...
[ 10 ] - مدل سازی پیوسته جریان روزانه رودخانه کارون به کمک مدل تابع تلفات SMA
در این تحقیق مدل HEC-HMS به همراه مدل محاسبه تلفات SMA در شبیهسازی جریان روزانه رودخانه کارون در محل ایستگاه هیدرومتری پل شالو مورد ارزیابى قرار گرفته است. برای واسنجی مدل از دادههای دبی روزانه پنج سال آبی 1371-1370 تا 1375-1374 و برای اعتبار‌سنجی مدل از دادههای سه سال آبی 1376-1375 تا 1378-1377 استفاده شده است. نتایج نشان‌دهنده تطابق مناسب (R2=0.82) بین دادههای جریان مش...
[ 11 ] - شناسایی نواحی همگن هیدرولوژیک با استفاده از روش میان مرکز فازی
امروزه استفاده از روشهای پهنه‌بندی، گسسته سازی و تفکیک نواحی همگن در علوم زمینی جهت ارزیابی پاسخ عرصه‌های طبیعی به فرآیندهای هیدرولوژیک مورد مطالعه از موضوعات جاری می‌باشد. زیرا هر چه محدوده مورد مطالعه همگن‌تر باشد موجب بالارفتن دقت و سهولت در عملیات مدیریت منابع آب و یا کنترل خسارات طبیعی خواهد شد. برای شناسائی نواحی همگن، می‌توان از روشهای مختلف گسسته‌سازی استفاده نمود. به‌علت پیوستگی در و...
[ 12 ] - واسنجی اتوماتیک مدل بارش ـ رواناب با استفاده از روش بهینه‌سازی SCE
کاربرد موفقیتآمیز مدلهای مفهومی بارش ـ رواناب(CRR) به چگونگی واسنجی پارامترهای آنها بستگی دارد. مدلهای CRR عموماً دارای پارامترهای زیادی هستند که نمی‌توان آنها را بصورت مستقیم اندازه‌گیری نمود و لازم است که آنها را در طول واسنجی مدل تخمین زد. هدف از انجام واسنجی، یافتن مقادیر آن سری از پارامترهایی است که باعث بهینه شدن معیارهای نیکویی واسنجی میشوند. با وجود عمومیت کاربرد این مدل‌ها، در صورتی...
[ 13 ] - بررسی اثر تغییرات کاربری اراضی بر سیل‌خیزی حوزه آبریز سد گلستان
یکی از عوامل اصلی در تغییر روند رژیم سیلابی حوزه‌های آبریز، تغییر کاربری اراضی در سطح حوزه است. حوزه آبریز سد گلستان در سالهای اخیر شاهد سیل‌های ویرانگر بوده است که احتمال تشدید آنها در اثر تغییر کاربری اراضی مطرح می‌باشد. در این تحقیق با تلفیق سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل هیدرولوژیک HEC-HMS اثرات تغییر پوشش گیاهی بر دبی اوج و حجم سیل حوزه آبریز سد گلستان بررسی و واکنش هیدرولوژیک حو...
[ 15 ] - روشی نوین در استخراج نقشه تغییرات مکانی نمایه‌های سیل در شبکه آبراهه‌ها
از نیازهای اساسی در طراحی سازه‌های آبی ، پهنه‌بندی سیل ، تثبیت سواحل رودخانه‌ها و عملیات آبخیزداری، برآورد دبی حداکثر لحظه‌ای جریان با دوره بازگشت‌های مختلف می‌باشد. در این خصوص تعمیم تحلیل‌های منطقهای سیلاب با استفاده از دادههای دبی ثبت شده در ایستگاه‌های آبسنجی به نقاط فاقد آمار از اهمیّت خاصی برخوردار است. تغییرات مکانی متغیّرهای هیدروژئومورفیک بویژه مساحت زهکشی به عنوان عامل اصلی درمدل‌ها...
[ 16 ] - تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی سیل خیزی واحدهای هیدرولوژیک حوزه سد گلستان
تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی زیرحوضه ها از نظر سیل خیزی در مدیریت حوضه های آبریزهای بزرگ، نقش مهمی دارد. از این نظر حوضه آبریز سد گلستان به علت وقوع سیل های ویرانگر اخیر، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله با تلفیق GIS و مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS، شدت سیل خیزی یا به عبارتی میزان مشارکت زیرحوضه ها در سیل خروجی کل حوضه در محل سد گلستان تعیین می شود. بدین منظور با استفاده از روش عکس ا...
نویسندگان همکار